آیه 16 سوره دخان

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از آیه 16 دخان)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرَىٰ إِنَّا مُنْتَقِمُونَ

مشاهده آیه در سوره


<<15 آیه 16 سوره دخان 17>>
سوره : سوره دخان (44)
جزء : 25
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

(ای رسول منتظر باش) آن روز بزرگ که ما (آنها را) به عذاب سخت بگیریم که البته ما (از آنها) انتقام خواهیم کشید.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

The day We shall strike with the most terrible striking, We will indeed take vengeance [on them].

معانی کلمات آیه

  • نبطش: بطش: گرفتن به شدت، آن با انتقام و عذاب مى‏‌سازد، نظير: إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ بروج/ 12، آن در آيه به معنى انتقام و عذاب است.[۱]

نزول

شأن نزول آیات 15 و 16:

و نیز ابن مسعود گوید: بعد از آن که از اثر نفرین پیامبر قحطى عظیمى بروز کرد. قریش نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمدند و گفتند: یا محمد از خداى خود براى قوم مضر طلب آب بنماى زیرا نزدیک است هلاک و نابود شوند. پیامبر دعا کرد، قحطى و تشنگى از آن‌ها برطرف شد. وقتى که خود را در رفاه دیدند به حالت اول برگشتند و این آیات نازل گردید.[۲]

گویند: درخواست کننده رفع قحطى از پیامبر ابوسفیان بوده است.[۳]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ قالُوا مُعَلَّمٌ مَجْنُونٌ «14»

سپس از او روى گرداندند و گفتند: او جن‌زده‌اى است كه تعليمش داده‌اند.

إِنَّا كاشِفُوا الْعَذابِ قَلِيلًا إِنَّكُمْ عائِدُونَ «15»

البتّه ما براى مدّت كمى بر طرف كننده عذاب هستيم (لكن) شما دوباره از سر گيرنده هستيد.

«1». دخان، 2.

تفسير نور(10جلدى)، ج‌8، ص: 493

يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرى‌ إِنَّا مُنْتَقِمُونَ «16»

روزى كه ما با قدرتى بزرگ (شما را) خواهيم گرفت، همانا كه انتقام گيرنده‌ايم.

نکته ها

انتقام خداوند از ظالمان براى تشفّى خاطر نيست، بلكه به خاطر اجراى عدالت است.

كلمه‌ى «بطش» به معناى گرفتن با صولت و هيبت و شدّت است و بعضى مراد از گرفتن با شدّت را شكست مشركان در جنگ بدر دانسته‌اند.

پیام ها

1- خلافكار براى كار خود توجيه تراشى مى‌كند. تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ قالُوا ...

2- لجاجت، هم انسان را در عمل منحرف مى‌كند «تَوَلَّوْا» و هم در گفتار. «مُعَلَّمٌ مَجْنُونٌ»

3- مشركان، تعاليم انبيا را برگرفته از تعاليم جنّيان مى‌دانستند. «قالُوا مُعَلَّمٌ مَجْنُونٌ»

4- خداوند بارها ناله‌ها را پاسخ و خطرها را برطرف كرده است. «إِنَّا كاشِفُوا الْعَذابِ»

5- گنهكار، هرگاه قهر الهى را مشاهده كند مى‌گويد: ايمان آوردم. «إِنَّا مُؤْمِنُونَ» ولى همين كه خطر بر طرف شد بر مى‌گردد. «إِنَّكُمْ عائِدُونَ»

6- انسان فراموشكار است، چند روزى از قهر خدا نگذشته باز به خلافكارى بر مى‌گردد. «قَلِيلًا إِنَّكُمْ عائِدُونَ»

7- خداوند سرچشمه رحمت است، ولى در مواردى قهر سخت دارد. كسانى كه وحى را به بازى بگيرند، گرفتار قهر شديد خواهند شد. «الْبَطْشَةَ الْكُبْرى‌»

8- خداوند حامى انبياست. از كسانى كه پيامبر را جنّ زده و تعليم ديده خواندند، انتقام مى‌گيرد. «إِنَّا مُنْتَقِمُونَ»

تفسير نور(10جلدى)، ج‌8، ص: 494

پانویس

  1. پرش به بالا تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج10، ص72
  2. پرش به بالا صحیح بخارى.
  3. پرش به بالا تفسیر روض الجنان.

منابع