آیه 14 سوره نجم

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَىٰ

مشاهده آیه در سوره


<<13 آیه 14 سوره نجم 15>>
سوره : سوره نجم (53)
جزء : 27
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

در نزد (مقام) سدرة المنتهی (که آن درختی است در سمت راست عرش که منتهای سیر عقلی فرشتگان و ارواح مؤمنان تا آنجاست و بر مقام بالاتر آگاه نیستند).

ترجمه های انگلیسی(English translations)

by the Lote Tree of the Ultimate Boundary,

معانی کلمات آیه

  • سدرة: سِدْرَةِ الْمُنْتَهى‏ سدر: درخت كنار و شجر النبق. تاء آن براى وحدت است، منتهى به معنى محل انتهاء و تمام شدن است، گويى منتهاى عروج است بالاتر از آن رفتن امكان ندارد.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


أَ فَتُمارُونَهُ عَلى‌ ما يَرى‌ «12» وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرى‌ «13»

پس آيا بر سر آنچه مى‌بيند با وى جدال مى‌كنيد؟ و همانا در نزولى ديگر او را ديد.

عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى‌ «14» عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوى‌ «15»

نزد سدرة المنتهى. كه بهشتِ امن نزد آن است.

نکته ها

«فَتُمارُونَهُ» از «مراء» به معناى جدال همراه با شك و ترديد و «نَزْلَةً» به معناى يكباره نازل شدن است. «سِدْرَةِ الْمُنْتَهى‌» نام مكانى نزديك بهشت موعود است كه مالامال از الطاف الهى است و به گفته روايات جز شخص پيامبر اسلام كسى از آن بالاتر نرفته است. «1»

در حديث آمده است: آنجايى كه آخرين مرحله پرواز فرشتگان يا آخرين مرحله بالا رفتن اعمال مى‌باشد، به آن‌ «سِدْرَةِ الْمُنْتَهى‌» مى‌گويند و در روايات مى‌خوانيم: «سدرة المنتهى» نام درختى است كه همراه هر برگ آن فرشته‌اى در حال تسبيح است. «2»

چون در ماجراى معراج، ناباورى و ترديد بسيار است، خداوند يك بار در سوره اسراء فرمود:

«سُبْحانَ الَّذِي» يعنى او از كار لغو منزّه است و معراج يك هدف بس عالى دارد و يك بار در اين سوره فرمود: چرا در اين باره جدال مى‌كنيد؟ أَ فَتُمارُونَهُ‌ ...

گرچه همه مردم زير نظر خداوند هستند، امّا خداوند گاهى بعضى را به طور خاص مورد نظر قرار مى‌دهد. «وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرى‌» يعنى خداوند در معراج پيامبرش را يكبار ديگر مورد نظر ويژه قرار داد. همان گونه كه خداوند با اين‌كه با همه مردم است، «وَ هُوَ مَعَكُمْ» «3» ولى بودن او با متّقين به گونه‌اى ديگر است. «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا» «4»

«1». تفسير كنزالدقائق.

«2». تفاسير نمونه و مجمع‌البيان.

«3». حديد، 4.

«4». نحل، 128.

جلد 9 - صفحه 312

آرى، همراه بودن و عنايت خداوند گاهى عام است و گاهى خاص. او پيامبرش را در آسمان‌ها مهمان كرد و نزد سدرة المنتهى و بهشت موعود، مورد نظر خاص خود قرار داد.

اين معنا در تفسير اطيب‌البيان ذكر شده، امّا در تفاسير ديگر به گونه‌اى ديگر معنا شده است:

پيامبر، يك بار ديگر جبرئيل را با قيافه اصلى ديد و يا بار ديگر، خدا را با ديد باطنى ديد.

دليل ما در انتخاب گفتار اطيب البيان اين است كه اين آيات در مقام تجليل از پيامبر و معراج اوست و ديدن جبرئيل، براى پيامبر كه مقامش بالاتر از جبرئيل است امتياز و تجليلى نيست و با سياق آيات خيلى تناسب ندارد، و نيز ديدن باطنى خداوند، براى پيامبر هميشه بوده و نه يكبار و دو بار، ولى لطف خاص خداوند در معراج قابل توجّه بوده است، چون خداوند با هدفى خاص پيامبرش را به آسمان‌ها برد، بنابراين نگاه خاصى به او داشت. «رَآهُ نَزْلَةً أُخْرى‌»

در حديث مى‌خوانيم كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: من جبرئيل را نزد سدرة المنتهى ديدم.

جبرئيل به پيامبر گفت: انتهاى حدّى كه خداوند براى من گذارده همين جاست و اگر بيشتر از آن بيايم، بالهايم خواهد سوخت. «1»

پیام ها

1- افراد بى ايمان، تحمّل باور كردن مكاشفات و دريافت‌هاى اولياى خدا را ندارند و با بدبينى و ترديد با آنها به جدال مى‌پردازند. «أَ فَتُمارُونَهُ»

2- در مسائل نظرى و فكرى، بحث و ترديد جاى دارد، ولى در محسوسات و ديدنى‌ها جايى ندارد. «أَ فَتُمارُونَهُ عَلى‌ ما يَرى‌»

3- شرط تبليغ، پذيرش همگانى نيست؛ بعضى انكار يا ترديد يا جدال مى‌كنند. «أَ فَتُمارُونَهُ»

4- پرسش و دليل‌خواهى هميشه مورد سفارش است، «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ» «2» ولى‌

«1». تفسير هدايت.

«2». نحل، 43.

جلد 9 - صفحه 313

مجادله و ستيز مورد توبيخ است. «أَ فَتُمارُونَهُ»

5- بالاتر از بهشت نيز وجود دارد. «عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى‌ عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوى‌» سدرة المنتهى به قدرى مهم است كه بهشت با آن عظمتش در كنار اوست.

پانویس

  1. پرش به بالا تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج10، ص395

منابع