پس (ساحران وفرعونيان) همانجا مغلوب شدند وخوار و زبون برگشتند.
وَ أُلْقِيَ السَّحَرَةُ ساجِدِينَ «120»
و جادوگران به سجده درافتادند.
نکته ها
با پيروزى حضرت موسى، ضربهى سختى برنظام فرعونى وارد شد، امّا مهمتر آنكه ساحران يكجا به موسى ايمان آوردند و حيثيّت فرعون از درون فرو ريخت.
مرجع ضمير در جملهى «ما كانُوا يَعْمَلُونَ» ساحران است
پیام ها
1- حقّ، پيروز و باطل، نابود است. «فَوَقَعَ الْحَقُّ» باطلهاى ساخت دست بشر، در برابر حقّ تاب نمىآورند.
2- در شيوهى تبليغ، با بيان حقّ و آشكار كردن حقيقت، مىتوان باطل را از ميدان
جلد 3 - صفحه 140
بيرون كرد. «فَوَقَعَ الْحَقُّ وَ بَطَلَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ»
3- يك جلوه از طرف حقّ، هزاران جلوه فريبندهى باطل را محو مىكند. «فَوَقَعَ الْحَقُّ وَ بَطَلَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ» براى مبارزه با معجزهى موسى، مدّت زمان طولانى زحمت كشيدند و انواع جادوها را بكار بستند، ولى تمام آنها بىفايده بود.
4- ساحران پس از شكست، همراه فرعونيان صحنهى مبارزه را ذليلانه ترك كردند. «انْقَلَبُوا صاغِرِينَ»
فَغُلِبُوا هُنالِكَ: پس مغلوب شدند سحره و فرعونيان آنجا كه موسى غالب شد، وَ انْقَلَبُوا صاغِرِينَ: و باز گشتند از آن موضوع خوار شدگان و منهزمان. و يا رجوع كردند به شهر مصر ذليلان و مقهوران. چون ساحران واقعه عصا را به اين كيفيت غريب مشاهده نمودند، دانستند كه آن سحر نيست، بلكه خارق عادت و معجزه است فوق طاقت بشريت، لذا از كفر برگشتند.
فرعون و عساكرش در ميدان مبارزه مغلوب شدند و با حال ذلت و خوارى بمصر فرارا معاودت نمودند اگر مراد از انقلاب مراجعت باشد چنانچه گفتهاند و ميشود مراد انقلاب حال آنها باشد از عزت بذلت و از بزرگى در انظار مردم بكوچكى در هر حال ساحران بىاختيار در برابر عظمت و قدرت پروردگار خاضع شده بر و بر زمين افتادند و سجده نمودند و ايمان آوردند بخداوند يگانه كه پروردگار جهانيان است آن خداوندى كه موسى و هرون او را به يگانگى معرفى مينمايند نه فرعون كه مدعى ربوبيّت است و چون سجده از آنها بىاختيار و فورى واقع شد و گويا خداوند على رغم فرعون آنها را مسخّر باراده خود فرمود از اين عمل بفعل مجهول تعبير شده است و گفتهاند اول بزرگان سحره از قبيل شمعون و سابور و عادور و حطط و مصفّى سجده نمودند و ايمان آوردند و بعد سايرين متابعت از آنها كردند.
پس مغلوب شدند فرعونيان و از آن عظمتي که در انظار مردم داشتند افتادند و از آن بزرگي بيرون رفتند و كوچك شدند.
فَغُلِبُوا مغلوبيت بمعني اينكه ديگر پس از اينکه واقعه نتوانستند عرض اندام كنند در مقابل موسي و حضرت موسي در نظر مردم بزرگ شد و عظمت پيدا كرد هنالك در اينکه موقع زيرا در اول دفعه فرعون و خواص او مشاهده كرده بودند و عموم مردم اطلاع نداشتند و بهمان عقيده که بفرعون داشتند باقي بودند و در اينکه موقع آن عقيده سلب شد.
وَ انقَلَبُوا انقلاب وارونه شدن است وَ إِن أَصابَتهُ فِتنَةٌ انقَلَبَ عَلي وَجهِهِ حج آيه 11 صاغرين صغر بمعني كوچكي است مقابل كبر که بمعني بزرگي است يعني در نظر مردم كوچك شدند با اينكه قبلا بزرگ بودند و اينکه معناي انقلاب است مسئلة- يكي از مطهرات در شريعت اسلام انقلاب است که خمر برگردد و خلّ شود و اينکه غير از استحاله است زيرا در استحاله صورت نوعيه تغيير ميكند و لو حقيقة جنسية باقي باشد مثل سگ در نمكزار نمك شود جنس او تغيير نكرده جسم است ولي نوع آن تغيير كرده كلب با نمك دو نوع هستند، اما انقلاب صورت نوعيه باقيست صفت صنفيه او که صفت خمريت او است تغيير كرده، در اينجا فرعون و اتباعش از نوع آدميت و بشريت خارج نشدند صفت كبريت و عظمت آنها مبدل شد بصفت حقارت و كوچكي.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 119)- در این آیه میگوید: «به این ترتیب آثار شکست در آنها نمایان شد و همگی خوار و کوچک و ناتوان شدند» (فَغُلِبُوا هُنالِکَ وَ انْقَلَبُوا صاغِرِینَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: