و نماز به پا دارید و زکات بدهید و بدانید که هر چه از اطاعت حق و کار نیکو برای خود پیش میفرستید آن را در نزد خدا خواهید یافت، که محققا خداوند به هر کار شما بیناست.
و نماز را برپا دارید، و زکات بپردازید، و آنچه از کار نیک برای خود پیش فرستید آن را نزد خدا خواهید یافت. مسلماً خدا به آنچه انجام می دهید، بیناست.
و نماز را به پا داريد و زكات را بدهيد؛ و هر گونه نيكى كه براى خويش از پيش فرستيد، آن را نزد خدا باز خواهيد يافت؛ آرى، خدا به آنچه مىكنيد بيناست.
نماز بگزاريد و زكات بدهيد. هر نيكى را كه پيشاپيش براى خود روانه مىداريد نزد خدايش خواهيد يافت. هر آينه خدا به كارهايى كه مى كنيد بيناست.
و نماز را برپا دارید و زکات را ادا کنید؛ و هر کار خیری را برای خود از پیش میفرستید، آن را نزد خدا (در سرای دیگر) خواهید یافت؛ خداوند به اعمال شما بیناست.
And maintain the prayer and give the zakat. Any good that you send ahead for your own souls, you shall find it with Allah. Indeed Allah watches what you do.
And keep up prayer and pay the poor-rate and whatever good you send before for yourselves, you shall find it with Allah; surely Allah sees what you do.
Establish worship, and pay the poor-due; and whatever of good ye send before (you) for your souls, ye will find it with Allah. Lo! Allah is Seer of what ye do.
And be steadfast in prayer and regular in charity: And whatever good ye send forth for your souls before you, ye shall find it with Allah: for Allah sees Well all that ye do.
معانی کلمات آیه
«أَقِیمُوا»: به جای آورید. به طور بایسته بخوانید. «آتُوا»: بپردازید. «تَجِدُوهُ»: آن را خواهید یافت.
و نماز را برپا داريد و زكات را پرداخت نماييد و هر خيرى كه براى خود از پيش مىفرستيد، آنرا نزد خدا (در سراى ديگر) خواهيد يافت، همانا خداوند به اعمال شما بيناست.
نکته ها
بعد از اوّلين خطاب در آيه 104؛ «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا»، اين آيه حامل سومين دستور براى مسلمانان است.
دستور اول؛ عفو و اغماض از كينه و حسادت اهل كتاب تا زمان صدور دستور جديد بود.
«فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا»
دستور دوم؛ اقامه نماز و پرداخت زكات است. در زمانى كه مسلمانان در تيررس انواع كينه و حسادتها بودند و مأمور به عفو و اغماض شدهاند، لازم است رابطهى خودشان را با خداوند از طريق اقامه نماز، و پيوند با محرومان جامعه را از طريق زكات، تقويت كنند.
پیام ها
1- معمولًا دستور به نماز همراه با زكات در قرآن آمده است. شايد اشاره دارد به اينكه ياد خدا بايد همراه با توجّه به خلق خدا باشد. «أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ»
2- مقدار كار خير مهم نيست، هركس به هر مقدار مىتواند بايد انجام دهد.
وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ: و بپاى داريد نماز را با شرايط و اركان، وَ آتُوا الزَّكاةَ: و بدهيد زكات را به مستحقان، يعنى صبر و تحمل ناملايمات و عدم مجازات را مقارن سازيد به ملتجى شدن به خداى تعالى به استعانت جستن به عبادت بدنيه نماز و عبادت ماليه كه زكات باشد كه اشرف طاعات و قربات است. وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ: و آنچه پيش فرستيد براى نفسهاى خود؛ مِنْ خَيْرٍ: از افعال نيكو مانند نماز و زكات و انواع خيرات و صدقات واجبه و مستحبه، تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ: مىيابيد جزا و ثواب آن را نزد خداى تعالى، إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ: بدرستى كه خداى تعالى به آنچه
تفسير اثنا عشرى، ج1، ص: 230
مىكنيد از خيرات و مبرات و ساير عبادات، بينا مىباشد، پس اعمال خيريه نزد او سبحانه ضايع نخواهد شد، بلكه ثواب آن را به اضعاف مضاعف به شما مرحمت خواهد فرمود.
تنبيه: آيه شريفه ترغيب و تشويق است به اعمال طاعات و عبادات و خيرات و مبرات، بدين تقرير كه: پس از اعلان به آنكه هر چه پيش فرستيد براى خود، جزاى آن را مىيابيد نزد خداى تعالى؛ بنابراين نهايت جد و جهد را در خير بنمائيد تا جزاى بسيار در آن يابيد، و كوتاهى نكنيد كه عاقبت آن ندامت خواهد بود.
حضرت امير المؤمنين عليه السلام در ذيل خطبهاى فرمايد: انّما المرء اذا هلك قال النّاس ما ترك و قالت الملئكة ما قدّم؟ للّه آباؤكم! فقدّموا بعضا يكن لكم و لا تخلفوا كلّا فيكون عليكم «1»: يعنى بدرستى كه مرد وقتى بميرد، گويند مردمان: چه گذاشت. و گويند ملائكه: چه پيش فرستاده و از زاد سفر آخرت چه برداشته، خدا نگهدار باد پدران شما را، پس پيش فرستيد بعض اموال را به عنوان حقوقات واجبه و مستحبه تا باشد شما را فايده كه به مضاعف ثواب آن را خدا مرحمت فرمايد، و باقى نگذاريد همه مال را به اهمال و تكاهل در خيرات، پس باشد بر شما وزر و وبال در عرصات.
و بر پا داريد نماز را و بدهيد زكوة را و آنچه را پيش بفرستيد از براى خودهاتان از نيكى مىيابيد آن را نزد خدا همانا خداوند بينا است به آنچه بجا مىآوريد.
تفسير
گفته شده است كه اين آيه عطف است بر فاعفوا در آيه سابقه كه خداوند امر فرموده است مسلمانان را بصبر و سكون در مقابل كفار و التجاء بدرگاه خداوند متعال بوسيله عبادت و احسان و بيان فرموده است كه بدانند آنچه را ذخيره آخرت خودشان نمايند از عبادات و اعمال خيريه مانند نماز و بر و احسان ببرادران دينى ثواب آنرا مشاهده مينمايند در نزد خداوند و موجب محو گناهان و ارتفاع درجات آنان خواهد شد همانا خداوند عالم است باعمال عباد پوشيده نيست از او ظاهر هيچ عملى و باطن
جلد 1 صفحه 159
هيچ قلبى و جزا ميدهد بآنها بر حسب اعتقاد قلبى و نيات باطنى ايشان و بنظر حقير اشاره است به آنكه بهترين وسائل براى دفع شبهات صبر و سكون و اجتناب از معصيت و توجه بعبادت و توسل بدرگاه الهى و ذيل عنايت ائمه اطهار است و شايد تصريح بعموم قدرت هم در آيه سابقه براى اشاره باين باشد كه خداوند بغير طرق عاديه هم ميتواند رفع شبهه از اهل ايمان بنمايد و بمقام يقين برساند و اينكه فرموده آنچه را پيش فرستيد از خير مىيابيد آن را نزد خدا و نفرموده است ثواب آن را چنانچه تفسير شد شايد اشاره باشد بصور برزخيه كه همان اعمال صالحه است كه بصور حسنه مصور ميشود بلكه در باب نعيم جنت هم گفتهاند كه از اين قبيل است و بيوجه نيست و بنابراين تفسير بثواب براى تقريب بذهن عامه است و اللّه اعلم.
وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُم مِن خَيرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللّهِ اينکه جمله در عين اينكه مسلمين را بتمام وظائف ديني و خيرات ترغيب و تحريص ميكند بمنزله بيان علت براي جمله قبل است يعني اگر شما بوظائف ديني از اقامه نماز و اداء زكاة و ساير عبادات واجب و مستحبّ قيام كنيد بدانيد که نزد خدا محفوظ است و آثار و ثمرات و مثوبات دنيوي و اخروي آنها بشما ميرسد.
إِنَّ اللّهَ بِما تَعمَلُونَ بَصِيرٌ اينکه جمله نيز بيان علت براي جمله قبل است که خود بمنزله بيان علت براي جمله قبلش بود و باصطلاح علت بر علت است يعني علت اينكه همه اعمال بندگان نزد خدا محفوظ است اينست که بتمام جزئيات كارهاي آنان بصير و بينا و خبير و داناست و از ظواهر و بواطن و اسرار و ضمائر هر كس مطلع است و در اينکه جمله بشارت به نيكوكاران و انذار به بدكاران است، و ممكن است از اينکه آيه استفاده بطلان حبط و تكفير را نمود زيرا صريح است که اعمال از بين نميرود و نتيجه آن به صاحبش ميرسد.
151
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 110)- این آیه دو دستور سازنده مهم به مؤمنان میدهد یکی در مورد نماز که رابطه محکمی میان انسان و خدا ایجاد میکند و دیگری در مورد زکات که رمز همبستگیهای اجتماعی است و این هر دو برای پیروزی بر دشمن لازم است، میگوید: «نماز را بر پا دارید و زکات را ادا کنید» و با این دو وسیله روح و جسم خود را نیرومند سازید (وَ أَقِیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ).
سپس اضافه میکند: تصوّر نکنید کارهای نیکی را که انجام میدهید و اموالی را که در راه خدا انفاق میکنید از بین میرود، نه «آنچه از نیکیها از پیش میفرستید آنها را نزد خدا (در سرای دیگر) خواهید یافت» (وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ).
«خداوند به تمام اعمال شما بصیر است» (إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ). او بطور دقیق میداند کدام عمل را به خاطر او انجام دادهاید و کدام یک را برای غیر او.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: