Do they feel secure from being overtaken by a blanket punishment from Allah, or being overtaken by the Hour, suddenly, while they are unaware?
Do they then feel secure that there may come to them an extensive chastisement from Allah or (that) the hour may come to them suddenly while they do not perceive?
Deem they themselves secure from the coming on them of a pall of Allah's punishment, or the coming of the Hour suddenly while they are unaware?
Do they then feel secure from the coming against them of the covering veil of the wrath of Allah,- or of the coming against them of the (final) Hour all of a sudden while they perceive not?
معانی کلمات آیه
غاشية: غشى: پوشاندن و فرا گرفتن. غاشيه: فرا گيرنده و پوشاننده.
بغتة: بغت و بغته: ناگهانى. و آن آمدن چيزى است بدون انتظار و ناگهان.
ساعة: ساعة: جزئى از اجزاء زمان.
آن در قرآن به معنى مطلق وقت و زمان آمده. مانند : قيامت، زمان مرگ و نحو آن.[۱]
أَ فَأَمِنُوا أَنْ تَأْتِيَهُمْ غاشِيَةٌ مِنْ عَذابِ اللَّهِ: آيا پس اين جماعت كفار ايمن شدهاند اينكه بيايد ايشان را پوششى از عذاب الهى، يعنى عذاب عامى كه فراگيرد و احاطه كند ايشان را تماما. أَوْ تَأْتِيَهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً: يا بيايد ايشان را قيامت ناگهانى و غفلتا. وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ: در حالى كه ايشان آگاهى ندارند و ندانند.
ابن عباس گويد: «1» قيامت بر پا شود در حالى كه مردم در بازارها مشغول به كسب باشند.
انوار نعمانيه: نفخه اماته ناگهانى واقع شود در حالى كه مردم در بازارها مشغول طلب معاش باشند، به شنيدن صوت صور از شدت وحشت قلبها و جگرها پاره پاره و يكمرتبه همه بميرند. به امر الهى باد عاصفه وزيده كوهها را كنده و به دريا اندازد، آبها فرو رفته، پستى و بلندى هموار و زمين مسطح به طورى كه اگر تخم مرغى در مشرق گذارند مغرب ديده شود. وقتى اراده الهيه تعلق يابد به بعث خلايق به مضمون فرمايش حضرت صادق عليه السّلام چهل روز باران آيد، اوصال جمع و گوشت روئيده، و باد را فرمايد تا گوشتهاى خاك شده متفرقه در صحرا و دريا و شكم سباع را مجتمع نمايد در محل قبر، و اسرافيل صور احياء را دميده تركّب يابد، گوشتها و اعضاء و ارواح اعاده يابد به ابدان، و قبور شكافته مردم بيرون آيند ترسان از آن صيحه و خاك از سرشان ريزان، با هر نفرى دو ملك موكل گويند: اجابت كن امر سبحانى را. خلايق حيران و هراسان به حدى كه در آن ساعت سفيد شود مو و بدن بعد از سياهى، و زلزله بسيار واقع و تمام جسدها خارج و از شدت وحشت اطفال پير و زنان آبستن، بچه اندازند، و مردم را مست بينى و حال آنكه مست نيستند و لكن عذاب الهى شديد باشد.
و نباشند بيشتر مردم اگر چه زياد شايق و ساعى باشى گروندگان
و نميخواهى از ايشان بر آن هيچ مزدى نيست آن مگر پندى از براى جهانيان
و بسا از نشانه قدرت در آسمانها و زمين كه ميگذرند بر آنها و ايشان از آنهايند روى گردانندگان
و نميگروند بيشترشان بخدا مگر آنكه آنانند شرك آورندگان
آيا پس ايمن شدند از آنكه بيايد آنها را فرو گيرندهاى از عذاب خدا يا بيايد آنها را قيامت ناگهان و آنها ندانند..
تفسير
خداوند براى تسليت خاطر حبيب خود از عدم تأثير دعوت در قلوب قاسيه معاندان و منافقان و بيخردان ميفرمايد كه بيشتر مردم هر قدر سعى و كوشش نمائى و مبالغه در بيان آيات و ارائه معجزات براى آنها كنى ايمان نميآورند چون اسير شهوت و غرق در درياى جهالت و غفلت و لجاجتند تو از آنها بر تبليغ رسالت و بيان احكام و مصالح آنها مزد كه نميخواهى مزد تو با خدا است خواهد داد و نيست
جلد 3 صفحه 181
آنچه تو تبليغ مينمائى كه قرآن است مگر موعظه و نصيحت و پند براى اهل عالم خواه بپرهيزند خواه نپرهيزند تو وظيفه خود را انجام دادى چه بسيار از آيات و دلائل واضحات بر يگانگى خدا و علم و قدرت و حكمت او در آسمانها و زمين است كه شبانه روز از نظر آنها ميگذرد و ايشان مشاهده مينمايند آنها را و تفكّر و تدبّر نميكنند در آنها و روى ميگردانند از آنها و اين دليل است بر آنكه قصور و تقصير از طرف تو نيست از خودشان است لذا اگر ايمان هم بياورند بخدا بيشترشان شريك قرار ميدهند با خدا شيطان را در اطاعت اگر بگويد عبادت كنيد بتها را و بخوانيدشان خدا تا بوسيله آنها تقرّب بخدا پيدا كنيد سجده ميكنند در مقابل بت با آنكه ميدانند و ميگويند خدا خالق و رازق ما است و اگر بگويد عزير يا مسيح پسر خدا است و محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم پيغمبر خدا نيست يا على بن أبي طالب و يازده فرزندش اولياء خدا و اوصياء پيغمبر نيستند مىپذيرند و قائل بخلافت و امامت ابو بكر و عمر و عثمان و معاويه و يزيد پليد ميشوند و يا اسماء الهى را كه مخصوص بذات احديّت است بغير خدا اطلاق مينمايند يا در عبادت ريا ميكنند و غير خدا را با او در نيّت شريك ميسازند يا فقط براى رضاى خلق و خود نمائى بجا مىآورند يا ميگويند اگر فلانى نبود من ميمردم يا چنين و چنان ميشدم و سبب ظاهرى را علّت حقيقى مىپندارند و براى خدا در قدرت و سلطنت شريك قرار ميدهند خوبست بگويند اگر خدا نميخواست من بدست فلانى نجات نمىيافتم و ميمردم و امثال اينها كه همه اطاعت و عبادت شيطان و شرك بخدا است نهايت آنكه بعضى جلى و بعضى خفى و بعضى اخفى است و با ايمان بخدا هم منافات ندارد چون در عين حال قائلند بآنكه خداوند حى قادر توانائى وجود دارد ولى شيطان نميگذارد بلوازم علمشان عمل نمايند و سخن بگويند و اين معنى وجه جمع بين روايات و اقوال در مراد از شرك در اين آيه است اگر چه از بعضى اخبار ظاهر ميشود كه مخصوص بشرك در طاعت است و شامل شرك در عبادت نميشود و بالغ بحدّ كفر نيست و در آيه اخيره ملامت فرموده اهل شرك و عصيان را بر ايمنى آنها از عذاب محيطى كه بپوشاند و فراگيرد آنها را يا آنكه ناگهان قيامت كبرى كه روز محشر است قيام نمايد يا قيامت صغرى كه روز مرگ است برسد و آنها متوجّه نباشند تا براى بيچارگى خودشان
وَ هُم لا يَشعُرُونَ بمجرد نفخ صور اول تمام روحها از قالب تهي ميشود و دوم تمام قيام ميكنند چنانچه ميفرمايد وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِي السَّماواتِ وَ مَن فِي الأَرضِ إِلّا مَن شاءَ اللّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخري فَإِذا هُم قِيامٌ يَنظُرُونَ زمر آيه 68 و در خبر است که مردم در بازار مشغول كار هستند که يك مرتبه صور دميده ميشود و تمام ميميرند.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 107)- در این آیه به آنها که ایمان نیاوردهاند و از کنار آیات روشن الهی بیخبر میگذرند و در اعمال خود مشرکند، هشدار میدهد که: «آیا اینها خود را از این موضوع ایمن میدانند که عذاب فراگیر الهی (ناگهان و بدون مقدمه بر آنها نازل شود» و همه آنها را در بر گیرد (أَ فَأَمِنُوا أَنْ تَأْتِیَهُمْ غاشِیَةٌ مِنْ عَذابِ اللَّهِ).
و «یا این که قیامت ناگهان فرا رسد (و دادگاه بزرگ الهی تشکیل گردد و به حساب آنها برسند) در حالی که آنها بیخبر و غافلند» (أَوْ تَأْتِیَهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً وَ هُمْ لا یَشْعُرُونَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: