And Moses said, ‘O Pharaoh, I am indeed an apostle from the Lord of all the worlds.
And Musa said: O Firon! surely I am an apostle from the Lord of the worlds:
Moses said: O Pharaoh! Lo! I am a messenger from the Lord of the Worlds,
Moses said: "O Pharaoh! I am a messenger from the Lord of the worlds,-
معانی کلمات آیه
فرعون: فرعون لقب فرد فرد پادشاهان مصر است. مثل : قيصر و كسرى كه لقب شاهان روم و ايران است.
ملائه: ملاء به معنى جماعت آمده كه روى زمين را پر مى كنند و به معنى اشراف و بزرگان قوم كه هيبتشان دلها را پر مى كند و جمالشان چشمها را.
منظور از آن در آيه ، ظاهرا قوم و جماعت. در آيه 109 ، بزرگان است.[۱]
و موسى گفت: اى فرعون! بىترديد من فرستادهاى از سوى پروردگار جهانيانم.
پیام ها
1- ميان موسى و فرعون ابتدا سخنانى ردّ و بدل شد وپس از آن، موسى رسالت خود را اعلام كرد. «وَ قالَ مُوسى» (حرف واو نشانهى آن است كه سخنانى گفته شد، سپس اعلام رسالت شد.)
2- انبيا در راه دعوت خويش، بدون كوچكترين هراس و ضعفى طاغوتها را مورد خطاب قرار مىدادند. «وَ قالَ مُوسى يا فِرْعَوْنُ»
3- براى اصلاح جامعهاى كه نظام تشكيلاتى دارد، ابتدا بايد به سراغ رهبران رفت. «يا فِرْعَوْنُ»
5- رسالت انبيا، باتدبير كلّ جهان پيوند دارد. «رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ»
6- فرعون، خود را پروردگار مردم مىدانست، «أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلى» «1» لذا موسى با شجاعت و صراحت، خود را فرستادهى «رَبِّ الْعالَمِينَ» معرّفى كرد، تا بگويد: تو نيز تحت تربيت و سلطهى پروردگار عالميانى. «إِنِّي رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ»
وَ قالَ مُوسى يا فِرْعَوْنُ: و فرمود موسى يا فرعون، إِنِّي رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ: بدرستى كه من، پيغمبر از جانب پروردگار عالميان به سوى تو و قوم.
فرعون گفت: اين را بر وجه حقيقه گوئى يا به طريق هزل، حضرت موسى عليه السّلام فرمود كه:
گفت موسى اى فرعون همانا من پيغمبرى هستم از پروردگار جهانيان
سزاوارم براى آنكه نگويم از جانب خدا مگر حق بتحقيق آمدم نزد شما با معجزه از پروردگارتان پس بفرست با من بنى اسرائيل را
گفت اگر هستى تو كه آورده معجزه را
جلد 2 صفحه 458
پس بياور آنرا اگر هستى از راستگويان.
تفسير
حضرت موسى (ع) پس از چندى اقامت در مصر ببارگاه فرعون راه يافت و دعوى خود را اظهار فرمود و مدّعى شد كه تمام اقوال من از جانب خدا حق و صدق است و سزاوار براى قول حق كه از جانب خدا باشد آنستكه من قائل آن باشم نه غير من و باين جهت حقيق على بتخفيف يا فرموده با آنكه اگر حقيق علىّ بتشديد ميفرمود معنى واضحتر بود ولى لطف كلام و مبالغه در سزاوارى آنحضرت بحق گوئى فوت ميشد و كسانيكه متوجه باين نكته نشدهاند گفتهاند اصل كلام علىّ بتشديد بوده ولى براى امن از اشتباه و ملازمه بين سزاوارى كلام حق بشخص و سزاوارى شخص بكلام حق معنى قلب شده است و بعضى گفتهاند حقيق متضمن معنى حريص است يا على بمعنى باء استعمال شده است يعنى سزاوارم بآنكه نگويم جز حق در هر حال مراد واضح است و علىّ بتشديد نيز قرائت شده است و آنحضرت مدّعى معجزه شد كه خداوند باو كرامت فرموده بود و تقاضا فرمود كه طائفه بنى اسرائيل را كه فرعونيان به بندگى گرفته و باعمال شاقّه وادار نموده بودند اجازه دهد كه با آنحضرت بوطن مالوف آباء خودشان يعنى بيت المقدس مراجعت نمايند و فرعون طلب معجزه نمود.
يا فرعون و فرعون اول كسيست که او را دعوت فرمود زيرا اگر او ايمان ميآورد قوم هم بمتابعت او ايمان ميآوردند إِنِّي رَسُولٌ من براي تو پيغام آوردهام از كجا مِن رَبِّ العالَمِينَ اينکه جمله مشتمل بر دو دعوي است يكي رسالت خود و يكي از جانب ربّ العالمين، و فرعون منكر وجود ربّ العالمين بوده چه رسد که رسول او را قبول كند چنانچه ميگويد وَ ما رَبُّ العالَمِينَ شعراء آيه 22، و نيز ميگويد فَمَن رَبُّكُما يا مُوسي طه آيه 51، و نيز ميگويد لَئِنِ اتَّخَذتَ إِلهَاً غَيرِي لَأَجعَلَنَّكَ مِنَ المَسجُونِينَ شعراء آيه 28، و نيز ميگويد ما عَلِمتُ لَكُم مِن إِلهٍ غَيرِي قصص آيه 28، لذا بر حضرت موسي است اثبات هر دو دعوي باقامه معجزه که هم دليل است بر وجود قادر متعالي که بر هر چيز که از قدرت بشر خارج است توانا است و هم بدست موسي جاري شود که دليل بر رسالت او است
جلد 7 - صفحه 408
اشكال- حضرت موسي مبعوث بر تمام قبطيان و بني اسرائيل و غير آنها بود و در اينجا فقط ميفرمايد إِلي فِرعَونَ وَ مَلَائِهِ.
جواب- اولا اثبات شيء نفي ما عدا را نميكند و ثانيا ابتداء مأموريت موسي دعوت فرعونيان بوده سپس ديگران لذا ميفرمايد:
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 104)- آیه قبل اشاره بسیار کوتاهی به مجموع برنامه رسالت موسی و درگیریهای او با فرعون و عاقبت کار آنها بود، اما در آیات بعد همین موضوع بطور مشروحتر مورد بررسی قرار گرفته، نخست میگوید: «و موسی گفت: ای فرعون! من فرستاده پروردگار جهانیانم» (وَ قالَ مُوسی یا فِرْعَوْنُ إِنِّی رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِینَ).
و این نخستین برخورد موسی با فرعون و چهرهای از درگیری «حق» و «باطل» است.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: