آیه 100 سوره هود

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

ذَٰلِكَ مِنْ أَنْبَاءِ الْقُرَىٰ نَقُصُّهُ عَلَيْكَ ۖ مِنْهَا قَائِمٌ وَحَصِيدٌ

مشاهده آیه در سوره


<<99 آیه 100 سوره هود 101>>
سوره : سوره هود (11)
جزء : 12
نزول : مکه

ترجمه های فارسی

(ای رسول ما) این بعضی از اخبار دیار ستمکاران است که بر تو حکایت می‌کنیم که برخی از آن دیار هنوز معمور است و برخی دیگر شهرها داس مرگ اهلش را درو کرد.

این از گزارش های شهرها [و اهل آنها] است که آن را بر تو حکایت می کنیم، برخی از آن [شهر] ها هنوز برجایند، و برخی درو شده بر باد رفته اند!

اين، از خبرهاى آن شهرهاست كه آن را بر تو حكايت مى‌كنيم. بعضى از آنها [هنوز] بر سرِ پا هستند و [بعضى‌] بر باد رفته‌اند.

اينها اخبار قريه‌هايى است كه براى تو حكايت مى‌كنيم؛ قريه‌هايى كه بعضى هنوز برپايند و بعضى ويران.

این از اخبار شهرها و آبادیهاست که ما برای تو بازگو می‌کنیم؛ که بعضی (هنوز) برپا هستند، و بعضی درو شده‌اند (و از میان رفته‌اند)!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

These are from the accounts of the townships, which We recount to you. Of them, there are some that still stand, and some that have been mown down.

This is an account of (the fate of) the towns which We relate to you; of them are some that stand and (others) mown down.

That is (something) of the tidings of the townships (which were destroyed of old). We relate it unto thee (Muhammad). Some of them are standing and some (already) reaped.

These are some of the stories of communities which We relate unto thee: of them some are standing, and some have been mown down (by the sickle of time).

معانی کلمات آیه

انباء: نبأ: خبر مهم و پر فائده. از كليات ابو البقاء نقل شده: نبأ و انباء در قرآن در چيزهايى كه اهميت دارند و عظيم الشأن هستند ، به كار رفته است.

القرى: قريه . نام موضعى است كه مردم در آن جمع شدند. به مردم نيز قريه گويند و در هر دو معنى به كار مى‏ رود . جمع آن ، قرى است. قريه ، بيشتر در شهر به كار مى‏ رود تا در روستا . (قاموس قرآن)

حصيد: حصد: درو كردن. حصيد: درو شده . منظور كوبيده شده و از بين رفته است..[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


ذلِكَ مِنْ أَنْباءِ الْقُرى‌ نَقُصُّهُ عَلَيْكَ مِنْها قائِمٌ وَ حَصِيدٌ «100»

(اى پيامبر!) اين (مطالب، گوشه‌اى) از اخبار آبادى‌ها و شهرهايى است كه ما آن را براى تو بازگو مى‌كنيم، (البتّه) بعضى از آنها (هنوز) پابرجا هستند، ولى بعضى ديگر ويران شده‌اند.

نکته ها

ممكن است منظور آيه اين باشد كه در بعضى موارد، تنها خودشان را هلاك نموديم از اين روى آثارشان باقى است، ولى در بعضى ديگر آنها را همراه با تمامى آثار و خانه‌هايشان نابود كرديم.

ان داستان در قرآن، داراى نقش و اثرات مهمّى است، زيرا؛

جلد 4 - صفحه 119

1- دلنشين و جذّاب است. 2- هموار كننده‌ى راه نفوذ و تأثير بيشتر دلائل عقلى و برهانى است. 3- دليلى ديگر بر اعجاز پيامبر صلى الله عليه و آله است كه چگونه فردى درس ناخوانده چنين اخبارى را مى‌داند. 4- براى شنوندگان آن درس عبرت است.

پیام ها

1- بيان تاريخ به مقدارى لازم است كه سبب رشد، پندآموزى و هشدار باشد. «مِنْ أَنْباءِ» (بعضى از تاريخ گذشتكان نه همه‌ى آن)

2- تاريخ نوح، هود، صالح، لوط، شعيب و موسى، از بخش مهم تاريخ بشرى است. «أَنْباءِ» ( «أَنْباءِ» به معناى اخبار مهمّ است)

3- قرآن منبعى براى آشنايى با تاريخ گذشته و فرجام پيشينيان است.

4- گفتن داستان‌هاى صحيح، مستند و آموزنده، كارى خدايى است، از آن غفلت نكنيم. «نَقُصُّهُ»

5- داستان‌هاى قرآنى، صادق‌ترين و صحيح‌ترين قصه‌هاست، زيرا گوينده‌ى آنها خداست. «نَقُصُّهُ»

6- حساب تاريخ امّت‌ها از حساب آثار وبقاياى آنها جداست، زيرا تاريخ امرى ماندگار است، گرچه ممكن است از آثار وبقاياى آنان خبرى نباشد. «حَصِيدٌ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



ذلِكَ مِنْ أَنْباءِ الْقُرى‌ نَقُصُّهُ عَلَيْكَ مِنْها قائِمٌ وَ حَصِيدٌ (100)

ذلِكَ مِنْ أَنْباءِ الْقُرى‌: آنچه را كه ذكر نموديم بعض از اخبار شهرهاى مهلكه معذّبه است. نَقُصُّهُ عَلَيْكَ‌: كه قصه مى‌كنيم و مى‌گوئيم آنها را براى تو. مِنْها قائِمٌ وَ حَصِيدٌ: بعضى از آن شهرها باقى است به آبادى و برجاى مانده مانند زرع ايستاده، و برخى از آن شهرها خراب و ويران شده و درهم شكسته مانند درويده. «قائم»: آن شهرهائى است كه اثر آن ديده مى‌شود مثل ديار عاد و ثمود، «حصيد»: آنهائى كه بكلى آثار آن محو شده مثل ديار نوح و لوط.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى‌ بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ (96) إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلائِهِ فَاتَّبَعُوا أَمْرَ فِرْعَوْنَ وَ ما أَمْرُ فِرْعَوْنَ بِرَشِيدٍ (97) يَقْدُمُ قَوْمَهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَأَوْرَدَهُمُ النَّارَ وَ بِئْسَ الْوِرْدُ الْمَوْرُودُ (98) وَ أُتْبِعُوا فِي هذِهِ لَعْنَةً وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ بِئْسَ الرِّفْدُ الْمَرْفُودُ (99) ذلِكَ مِنْ أَنْباءِ الْقُرى‌ نَقُصُّهُ عَلَيْكَ مِنْها قائِمٌ وَ حَصِيدٌ (100)

وَ ما ظَلَمْناهُمْ وَ لكِنْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَما أَغْنَتْ عَنْهُمْ آلِهَتُهُمُ الَّتِي يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ لَمَّا جاءَ أَمْرُ رَبِّكَ وَ ما زادُوهُمْ غَيْرَ تَتْبِيبٍ (101) وَ كَذلِكَ أَخْذُ رَبِّكَ إِذا أَخَذَ الْقُرى‌ وَ هِيَ ظالِمَةٌ إِنَّ أَخْذَهُ أَلِيمٌ شَدِيدٌ (102) إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِمَنْ خافَ عَذابَ الْآخِرَةِ ذلِكَ يَوْمٌ مَجْمُوعٌ لَهُ النَّاسُ وَ ذلِكَ يَوْمٌ مَشْهُودٌ (103)

ترجمه‌

و بتحقيق فرستاديم موسى را با آيتهاى خودمان و حجّتى آشكار

بسوى فرعون و اتباعش پس پيروى كردند فرمان فرعون را و نبود امر فرعون موجب هدايت‌

پيشرو ميشود قومش را روز قيامت پس وارد نمايد آنها را در آتش و بد است آن مورديكه ورود شده در آن‌

و از پى آورده شدند در اين سراى لعنت را و در روز قيامت بد است آن عطائى كه عطا كرده شده است‌

اين از اخبار بلدها است كه نقل نمائيم آنرا بر تو بعضى از آنها بر پا است و برخى درو شده‌

و ستم ننموديم ما آنها را ولى ستم نمودند آنها بخودشان پس كفايت ننمودند از آنها خدايا نشان كه ميخواندند از غير خدا هيچ چيز چون آمد فرمان پروردگارت و نيفزودند آنها را جز هلاكت و خسارت‌

و اين چنين است گرفتن پروردگارت چون گرفت بلدها را با آنكه آنها ستم كار بودند همانا گرفتن او دردناك سخت است‌

همانا در آن هر آينه عبرت است براى آنكه بترسد از عذاب آخرت آن روزى است كه جمع كرده شوند براى آن مردم و آنروزى است حاضر كرده شده.

تفسير

خداوند حضرت موسى عليه السّلام را با معجزات بسياريكه شمه‌اى از آنها در ضمن قصص راجعه بآن حضرت ذكر شد مبعوث فرمود بر فرعون و اعيان قوم او كه هر يك از آن معجزات باعتبار دلالتشان بر صدق آنحضرت آيه و دليل بودند و باعتبار دلالتشان بر كذب مخالفان او حجت و سلطان و عصا در ميان آنها ممتاز بود بحجّيت واضحه كه موجب سلطنت و غلبه بر خصم بود و باين اعتبار معبّر بلفظ مفرد و معنون بسلطان مبين شده است و بقدرى حب دنيا و تقليد و تعصّب در آنقوم رسوخ پيدا كرده بود كه با مشاهده آن معجزات كثيره ظاهره باز متابعت نمودند امر فرعون را بكفر و اقرار بخدائى او و معلوم است كه چنين امرى موجب رشد و هدايت نيست بلكه موجب غوايت و ضلالت است و در روز قيامت هر مفسد و ضالّ و مضلّى پيشرو و مقدّم و امام اتباع خود است تا خود و پيروان خود را بمنزل اصلى برساند چنانچه هر مصلح و مهتدى و هادى هم پيشرو و مقدّم و امام پيروان خود است تا بمقصد برسند مثلا ابو بكر

جلد 3 صفحه 107

و عمر و عثمان ائمّه و پيشروان اهل سنّتند تا آنها را بجايگاه خودشان برسانند و امير المؤمنين و امام حسن و امام حسين عليهم السلام ائمّه و پيشروان شيعيانند تا آنها را بمقام خودشان و اصل فرمايند و پيرو پيروان كفر و ضلال لعنت و محروميّت از رحمت احديّت است در دنيا و آخرت و اين لعنت كه ملازم با عذاب است چون در مقابل عطايا و نعم اهل بهشت است بمنزله عطائى است كه بدوزخيان اعطاء شده و اين اجمالى است از اخبار بلاد و اقواميكه بعذاب الهى در نتيجه طغيان گرفتار شدند كه خداوند بغرض عبرت خلق براى پيغمبر خود نقل فرموده و بعضى از آن بلاد هنوز باقى است باعيان يا آثارشان مانند زراعتى كه بجاى خود ايستاده و ثابت است و بعضى بكلى محو و نابود شده كه اثرى هم از آن باقى نيست مانند مزرعه‌اى كه درو شود و اثرى از زراعت در آن باقى نماند و العياذ باللّه تصوّر نشود خداوند بآنها ظلم نموده كه در دنيا و آخرت از نعمت خود محروم و بعذاب دائم گرفتار فرموده چون آنها خودشان ظلم نمودند در باره خودشان كه سرمايه ترقى و تعالى را از دست دادند و موجبات فنا و زوال و استيصال و استحقاق خلود در عذاب را براى خودشان تهيّه نمودند و بهيچ وجه پرستش خدايان باطل و تبعيّت سلاطين جور براى آنها نافع و مفيد نشد و اينها نتوانستند از پرستش و ستايش كنندگان خودشان دفاع نمايند در موقع ورود عذاب الهى و جز هلاكت و خسارت براى اتباع خودشان چيزى زياد ننمودند و كيفيّت گرفتن خداوند اهل بلاديرا كه ستم نمودند بخودشان و خلق براى انتقام و تعذيب آنستكه بآنها مهلت ميدهد تا بنهايت شقاوت برسند و پس از آن غضب ميكند و از آنها انتقام ميكشد بعذاب دردناك سخت كه رهائى از آن ممكن نيست چنانچه قريب باين معنى در باره هر ظالمى از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم نقل شده با تمسّك باين آيه شريفه و در اين اخبار و قصص اقوام سابقه هالكه عبرت است براى كسيكه از عذاب آخرت مى‌ترسد چون معتقد بمعاد است و ميداند كه اينها نمونه‌اى از آن عذاب عظيم است نه كسيكه بكلى غافل است و متوجّه باين معانى نيست و اين روز عذاب و آخرت و روز قيامت روزى است كه خداوند خلق اوّلين و آخرين را براى جمع شدن در آنروز خلق فرموده كه هر كس بكمال لايق و نتيجه عقايد و اعمال خود از خير و شرّ برسد و آنروز مشهود است كه تمام مخلوقات از جنّ و انس و اهل آسمان و زمين‌

جلد 3 صفحه 108

آنروز را خواهند ديد و مانند آن روزى نيست و تمام انبياء و رسل شهادت بوقوع آن داده و مى‌دهند چنانچه قمّى ره فرموده و عياشى ره از يكى از صادقين عليهما السلام نقل نموده در تفسير اين آيه كه آنروز قيامت است و آن روز موعود است ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


ذلِك‌َ مِن‌ أَنباءِ القُري‌ نَقُصُّه‌ُ عَلَيك‌َ مِنها قائِم‌ٌ وَ حَصِيدٌ (100)

‌اينکه‌ قضايا ‌از‌ قوم‌ نوح‌ ‌تا‌ موسي‌ ‌از‌ خبرهاي‌ شهرستانهاي‌ ‌آنها‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌پس‌ ‌از‌ هلاكت‌ اهل‌ ‌آنها‌ بعضي‌ ‌از‌ ‌آن‌ شهرستانها آثاري‌ ‌از‌ ‌آن‌ باقيست‌ ‌که‌ عبرت‌ ديگران‌ ‌باشد‌ مثل‌ مصر و بعضي‌ خراب‌ و ويران‌ ‌شده‌ ‌که‌ هيچ‌ اثري‌ ‌از‌ ‌آنها‌ باقي‌ نمانده‌.

‌ذلک‌ اشاره‌ بخبرهائيست‌ ‌که‌ ‌از‌ قوم‌ نوح‌ و عاد و ثمود و اصحاب‌ لوط و قوم‌ شعيب‌ و فرعونيان‌ خداوند خبر داده‌.

مِن‌ أَنباءِ القُري‌ ‌من‌ تبعيضيه‌ ‌است‌ و تاب‌ دو معني‌ دارد يكي‌ آنكه‌ ‌اينکه‌ قراي‌ ‌آنها‌ خبرهاي‌ ديگر ‌هم‌ دارند ‌که‌ ‌در‌ قرآن‌ ‌در‌ ساير سور اشاره‌ فرموده‌ و اينها ‌که‌ خبر داديم‌ بعض‌ ‌آنها‌ ‌است‌، ديگر آنكه‌ قراي‌ ديگري‌ ‌هم‌ هست‌ ‌که‌ ظالمين‌

جلد 11 - صفحه 120

‌در‌ ‌آنها‌ هلاك‌ شدند و اينها ‌که‌ خبر داديم‌ بعضي‌ ‌از‌ قراي‌ ‌است‌. انباء جمع‌ نبأ ‌است‌ و نبأ بمعني‌ خبر دادن‌ ‌از‌ قضاياي‌ واقعة ‌است‌، و تعبير بقري‌ ‌براي‌ اينست‌ ‌که‌ تمام‌ اهل‌ ‌آنها‌ هلاك‌ شدند لكن‌ ‌خود‌ قري‌ بعض‌ ‌آنها‌ بكلي‌ مخروبه‌ شد ‌که‌ هيچ‌ اثري‌ ‌از‌ ‌آنها‌ باقي‌ نماند مثل‌ قراي‌ قوم‌ لوط ‌که‌ سرنگون‌ شد ‌ يا ‌ مخروبه‌ شد چنانچه‌ ميفرمايد ‌بعد‌ ‌از‌ ذكر قوم‌ نوح‌، عاد، ثمود، قوم‌ ابراهيم‌، قوم‌ لوط، اصحاب‌ مدين‌، تكذيب‌ موسي‌ فَكَأَيِّن‌ مِن‌ قَريَةٍ أَهلَكناها وَ هِي‌َ ظالِمَةٌ فَهِي‌َ خاوِيَةٌ عَلي‌ عُرُوشِها الاية حج‌ ‌آيه‌ 44، و بعض‌ ‌آنها‌ آثار ‌آنها‌ باقي‌ ماند و ‌پس‌ ‌از‌ هلاكت‌ اهلش‌ بدست‌ مؤمنين‌ افتاد مثل‌ منازل‌ فرعونيان‌ ‌که‌ ميفرمايد كَذلِك‌َ وَ أَورَثناها قَوماً آخَرِين‌َ دخان‌ ‌آيه‌ 27، و نيز ميفرمايد فَأَخرَجناهُم‌ مِن‌ جَنّات‌ٍ وَ عُيُون‌ٍ وَ كُنُوزٍ وَ مَقام‌ٍ كَرِيم‌ٍ كَذلِك‌َ وَ أَورَثناها بَنِي‌ إِسرائِيل‌َ شعراء ‌آيه‌ 57.

نَقُصُّه‌ُ عَلَيك‌َ جهت‌ تسليت‌ حضرت‌ رسالت‌ صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ ‌در‌ مخالفت‌ قومش‌ و انذار قوم‌ ‌که‌ ‌شما‌ ‌هم‌ عزيزتر ‌از‌ ‌آنها‌ نيستيد چنانچه‌ ميفرمايد أَ كُفّارُكُم‌ خَيرٌ مِن‌ أُولئِكُم‌ أَم‌ لَكُم‌ بَراءَةٌ فِي‌ الزُّبُرِ قمر ‌آيه‌ 43 مِنها قائِم‌ٌ مثل‌ منازل‌ فرعونيان‌ وَ حَصِيدٌ مثل‌ قراء قوم‌ لوط.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 100)- در آیات این سوره سرگذشت هفت قوم از اقوام پیشین و گوشه‌ای از تاریخ پیامبرانشان بیان شد.

در اینجا به تمام آن داستانها اشاره کرده، به صورت یک جمع بندی می‌فرماید: «این ماجراها گوشه‌ای از اخبار شهرها و آبادیهاست که ما داستانش را برای تو بازگو می‌کنیم» (ذلِکَ مِنْ أَنْباءِ الْقُری نَقُصُّهُ عَلَیْکَ).

همان شهرها و آبادیهایی که «قسمتی از آن هنوز برپاست، و قسمتی همچون کشتزار درو شده بکلی ویران گشته است» (مِنْها قائِمٌ وَ حَصِیدٌ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع