آیه 85 سوره نحل
| <<84 | آیه 85 سوره نحل | 86>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و روزی که ستمکاران عذاب خدا را به چشم ببینند دیگر هیچ نه تخفیف عذاب و نه مهلت (آسایش) خواهند یافت.
و چون که ستمکاران عذاب را ببینند [می یابند که هیچ راه گریزی از آن ندارند] پس [به کیفر ستمشان] نه عذاب از آنان سبک می شود، و نه مهلتشان دهند.
و چون كسانى كه ستم كرده‌اند عذاب را ببينند [شكنجه] آنان كاسته نمى‌گردد و مهلت نمى‌يابند.
و ستمگران عذاب را بنگرند، عذابى كه هيچ تخفيف نيابد و هيچ مهلتشان ندهند.
و هنگامی که ظالمان عذاب را ببینند، نه به آنها تخفیف داده می‌شود، و نه مهلت!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«ظَلَمُوا»: کفر ورزیده‌اند. «لا هُمْ یُنظَرُونَ»: مهلت و فرصت داده نمی‌شوند.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ إِذا رَأَى الَّذِينَ ظَلَمُوا الْعَذابَ فَلا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ «85»
وچون كسانى‌كه ستم كردند عذاب را ببينند، پس نه از آنان عذاب كم شود و نه مهلتشان داده شود.
نکته ها
در آيه قبل خوانديم كه در قيامت، نه اجازه‌ى توجيه دهند و نه امكان رضايت طلبى. و در اين آيه مى‌فرمايد: قهر خداوند در آن روز، نه تخفيفى دارد و نه تأخيرى.
پیام ها
1- آگاهى از كيفر وچگونگى آن، عامل بازدارنده از گناه است. إِذا رَأَى الَّذِينَ ...
2- سرچشمه‌ى عذاب خداوند، ظلم خود بشر است. «إِذا رَأَى الَّذِينَ ظَلَمُوا الْعَذابَ»
3- در قيامت، كيفر ستمگران، تخفيف وتأخير ندارد. ظَلَمُوا ... فَلا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَ ...
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ إِذا رَأَى الَّذِينَ ظَلَمُوا الْعَذابَ فَلا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ (85)
وَ إِذا رَأَى الَّذِينَ ظَلَمُوا الْعَذابَ: و چون ببينند روز قيامت آنان كه شرك آوردند عذاب آتش جهنم را و ايشان را در آرند در آن، فرياد بر آرند و از مالك دوزخ تخفيف عذاب طلبند. فَلا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ: پس سبك گرديده نشود از ايشان عذاب دردناك جهنم. وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ: و نه ايشان مهلت داده شوند، يعنى زمانى آنها را مهلت ندهند و بدون عذاب نگذارند.
تنبيه: آيه شريفه دلالت دارد بر آنكه عذاب اهل جهنم تخفيف داده نشود و هميشه معذب باشند و فتور و قصورى از آنها نيابد، و احاديث بسيار نيز وارد شده، از جمله در امالى «1» شيخ طوسى قدس الله سره در كتابت حضرت امير المؤمنين به اهل بصره توصيف فرمايد جهنم را:
قعرها بعيد و حرّها شديد و شرابها صديد و عذابها جديد و مقامعها حديد لا يفتر عذابها و لا يموت ساكنها دار ليس فيها رحمة و لا تسمع لاهلها دعوة.
يعنى: قعر جهنم دور است، و حرارتش شديد، و آشاميدنى آن صديد، و عذابش تازه، و مقامع آن آهن باشد، سست نشود عذاب آن، و نميرند ساكن آن، خانه‌اى است كه نيست در آن رحمتى، و شنيده نشود اهل آن را دعوتى.
«1» امالى طوسى، جزء اوّل، نامه امير مؤمنان به مردم مصر- بحار الانوار، جلد 8، باب 24، صفحه 286، حديث 16.
جلد 7 - صفحه 261
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْكَ الْبَلاغُ الْمُبِينُ (82) يَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ يُنْكِرُونَها وَ أَكْثَرُهُمُ الْكافِرُونَ (83) وَ يَوْمَ نَبْعَثُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً ثُمَّ لا يُؤْذَنُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَ لا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ (84) وَ إِذا رَأَى الَّذِينَ ظَلَمُوا الْعَذابَ فَلا يُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ (85)
ترجمه
پس اگر رو گردانند پس جز اين نيست كه بر تو است رسانيدن آشكار
ميشناسند نعمت خدا را پس انكار ميكنند آنرا و بيشتر آنها ناسپاسانند
و روز كه برانگيزيم از هر جماعتى گواهى را پس اذن داده نشود براى كسانيكه كافر شدند و نه آنها طلب خوشنودى كرده شوند
و چون به بينند آنانكه ستم كردند عذاب را پس سبك كرده نشود از آنها و نه آنها مهلت داده شوند.
تفسير
- پس از اقامه حجّت بر وجوب شكر نعمت و تسليم و انقياد در برابر اوامر حضرت احديّت باز اگر اهل عناد و لجاج اعراض و استنكاف از قبول نمودند باكى نيست پيغمبر اكرم بوظيفه خود عمل نموده معذور است و بيشتر آنها معاقب چون نعمت خدا را شناختند و منكر شدند بكفران و كفر باطنى و البتّه اعظم نعم الهى ولايت ائمه اطهار است چنانچه قمّى ره از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه ما و اللّه نعمت خدائيم كه انعام فرموده است آنرا بر بندگان و بسبب ما فائز بنعمت شد هر كس فائز شد و در كافى از آنحضرت نقل نموده كه چون آيه انّما وليّكم اللّه نازل شد چند نفر از اصحاب پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم در مسجد مدينه جمع شدند و با يكديگر گفتند اگر ما باين آيه ايمان بياوريم ذليل ميشويم و على بن أبي طالب بر ما مسلّط خواهد شد و اگر ايمان نياوريم بتمام آيات كافر خواهيم شد و ما ميدانيم كه پيغمبر صادق است در آنچه ميگويد ولى دوست نداريم او را و از على اطاعت نميكنيم پس اين آيه نازل شد كه مراد از آن نعمت ولايت على عليه السّلام است و در روايت
جلد 3 صفحه 307
عيّاشى از امام كاظم عليه السّلام اشاره باين معنى شده است و اينكه نسبت كفر باكثر داده شده گفته‌اند براى آنستكه بيشتر اعراض كنندگان معرفت به پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و امام عليه السّلام و سائر نعم الهى پيدا كردند و منكر شدند و كفران نمودند ولى بعضى براى قصور ادراك معرفت پيدا نكردند و معذور بودند و اطلاق كفران و كفر در مورد آنها روا نيست و بنابراين ضمير هم راجع باعراض كنندگان است با آنكه نسبت معرفت و انكار بتمام آنها در كلام الهى داده شده چنانچه ظاهر است و بنظر حقير براى آنستكه بيشتر كسانيكه معرفت پيدا كردند و منكر شدند در ظلم و تعدّى و آزار خاندان نبوّت كوتاهى ننمودند و حقيقت كفران نعمت و كمال كفر در اين دسته ظهور و بروز پيدا كرد لذا از آنها بجمع معرّف تعبير شده است و بنابراين ضمير هم بظاهر خود باقى و موصوف بمعرفت و انكار تمام اعراض كنندگانند و حقيقت كفران و كمال كفر مخصوص بغاصبين حقّ و ستمكاران بآل محمّد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم است و ياد كن اى پيغمبر روز قيامت را كه برانگيزيم از هر امّت و جماعت از امم سابقه و جماعات لاحقه گواهى را كه آن پيغمبر وقت و امام زمان است براى گواهى دادن بر اعمال آنها از كفر و ايمان و اطاعت و عصيان براى اتمام حجّت و مزيد عزّت اهل ايمان و فضيحت اهل طغيان چنانچه در مجمع و قمّى ره از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه براى هر زمان و امّتى امامى است كه مبعوث ميشوند اهل آن زمان و آن امّت با امام خودشان پس مأذون نميشوند كفّار در عذر خواهى از گناه چون عذرى ندارند و آنجا جاى ذكر باطل نيست و بآنها گفته نميشود خدا را از خودتان راضى و خوشنود نمائيد چون آنجا جاى تكليف نيست و صيغه يستعتبون مشتقّ از عتبى بمعناى رضا است و چون عذاب الهى را مشاهده نمودند تخفيف و مهلتى براى آنها نيست بايد دائما بسوزند و بسازند و ندامت و پشيمانى و توبه و انابه براى آنها ثمرى ندارد.
جلد 3 صفحه 308
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ إِذا رَأَي الَّذِينَ ظَلَمُوا العَذاب‌َ فَلا يُخَفَّفُ عَنهُم وَ لا هُم يُنظَرُون‌َ (85)
و زماني که ديدند كساني که ظلم كردند ظلم كردند عذاب را پس تخفيف نميشود از آنها و مهلت هم بآنها داده نميشود آنچه از آيات شريفه و اخبار اهل بيت استفاده ميشود اينكه اهل محشر از اينکه حيث سه دسته ميشوند يك دسته بي‌حساب داخل جهنم ميشوند نه بر آنها نصب ميزان ميشود و نه از صراط عبور ميدهند دسته دوم آنكه بدون حساب و ميزان داخل بهشت ميشوند.
و دسته سيم در تحت حساب و پاي ميزان، و نصب صراط بر آنها ميشود و بحساب آنها رسيدگي ميشود و اينها هم دو دسته هستند.
يك دسته ثقلت موازينهم اهل نجات و يك دسته خفت موازينهم مورد عتاب و خطاب و گرفتار عذاب ميشوند نكته ديگر اينكه جهنم در طرف يسار محشر است و بهشت در طرف يمين و نكته ديگر آنكه جهنم فاصله بين صحراي محشر است و بهشت که اهل بهشت بايد از صراط عبور كنند که جسر جهنم است تا داخل بهشت شوند.
اما دسته اول كفار و مشركين و منافقين و معاندين هستند که هيچگونه عمل صالحي ندارند که مفاد اينکه آيه است که ميفرمايد: وَ إِذا رَأَي الَّذِينَ ظَلَمُوا العَذاب‌َ که بمجرد اينكه سر از خاك بردارند ملائكه عذاب آنها را با غلهاي آتشي و تازيانه
جلد 12 - صفحه 170
ميآورند در طرف يسار محشر که جهنم واقع شده و اولين نظر آنها بجهنم مي‌افتد آنها را وارد جهنم ميكنند که مراد از الَّذِينَ ظَلَمُوا ظلم بنفس که ايمان نياوردند و ظلم بغير که نگذاردند ايمان بياورند و ظلم بانبياء و مؤمنين که آنها را اذيت و آزار بقتل و جرح و حبس و شكنجه ميانداختند و ظلم بدين که شرك باشند و ظلم، عظيم است فَلا يُخَفَّفُ عَنهُم حتي يك روز که دارد‌عليه‌‌به وَ قال‌َ الَّذِينَ فِي النّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّم‌َ ادعُوا رَبَّكُم يُخَفِّف عَنّا يَوماً مِن‌َ العَذاب‌ِ قالُوا أَ وَ لَم تَك‌ُ تَأتِيكُم رُسُلُكُم بِالبَيِّنات‌ِ قالُوا بَلي قالُوا فَادعُوا وَ ما دُعاءُ الكافِرِين‌َ إِلّا فِي ضَلال‌ٍ مومن آيه 52 و 53 وَ لا هُم يُنظَرُون‌َ ساعتي بآنها مهلت داده نميشود.
اما دسته دوم كساني هستند که با ايمان كامل و بدون گناه آمرزيده از دنيا رفتند وَ مَن عَمِل‌َ صالِحاً مِن ذَكَرٍ أَو أُنثي وَ هُوَ مُؤمِن‌ٌ فَأُولئِك‌َ يَدخُلُون‌َ الجَنَّةَ يُرزَقُون‌َ فِيها بِغَيرِ حِساب‌ٍ مؤمن آيه 40 و اما دستم سيم وَ آخَرُون‌َ اعتَرَفُوا بِذُنُوبِهِم خَلَطُوا عَمَلًا صالِحاً وَ آخَرَ سَيِّئاً اگر با توبه از دنيا روند اميد نجات هست و الا در تحت حساب وَ الوَزن‌ُ يَومَئِذٍ الحَق‌ُّ فَمَن ثَقُلَت مَوازِينُه‌ُ فَأُولئِك‌َ هُم‌ُ المُفلِحُون‌َ وَ مَن خَفَّت مَوازِينُه‌ُ فَأُولئِك‌َ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُم بِما كانُوا بِآياتِنا يَظلِمُون‌َ اعراف آيه 7 و
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 85)- در این آیه اضافه می‌کند این ظالمان ستم پیشه هنگامی که از مرحله حساب گذشته و در برابر عذاب الهی قرار گرفتند گاهی تقاضای تخفیف و گاهی تقاضای مهلت می‌کنند، اما «هنگامی که ظالمان مجازات را ببینند نه به آنها تخفیف عذاب داده می‌شود و نه مهلت» (وَ إِذا رَأَی الَّذِینَ ظَلَمُوا الْعَذابَ فَلا یُخَفَّفُ عَنْهُمْ وَ لا هُمْ یُنْظَرُونَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
