آیه 74 سوره اعراف
| <<73 | آیه 74 سوره اعراف | 75>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
متذکر باشید و فراموش نکنید که خدا شما را پس از (هلاک) قوم عاد جانشین اقوام سلف نمود و در زمین منزل داد که از اراضی سهله (خاک نرم) قصرهای عالی و از کوه سخت به تراشیدن سنگ، منزلهای محکم بنا می‌کنید، پس نعمتهای خدا را یاد کنید و در زمین به فساد و تبهکاری برنخیزید.
و به یاد آورید که خدا شما را جانشینانی پس از قوم عاد قرار داد، و در زمین، جای [مناسبی] به شما بخشید که از مکان های هموارش برای خود قصرها بنا می کنید، و از کوه ها خانه هایی می تراشید، پس نعمت های خدا را یاد کنید و در زمین تبه‌کارانه فتنه و آشوب برپا نکنید.
و به ياد آوريد هنگامى را كه شما را پس از [قوم] عاد جانشينان [آنان] گردانيد، و در زمين به شما جاىِ [مناسب] داد. در دشتهاى آن [براى خود] كاخهايى اختيار مى كرديد، و از كوهها خانه‌هايى [زمستانى ]مى‌تراشيديد. پس نعمتهاى خدا را به ياد آوريد و در زمين سر به فساد برمداريد.
به ياد آريد آن زمان را كه شما را جانشينان قوم عاد كرد و در اين زمين جاى داد تا بر روى خاكش قصرها برافرازيد و در كوهستانهايش خانه‌هايى بكنيد. نعمتهاى خدا را ياد كنيد و در زمين تبهكارى و فساد مكنيد.
و به خاطر بیاورید که شما را جانشینان قوم «عاد» قرار داد، و در زمین مستقر ساخت، که در دشتهایش، قصرها برای خود بنا می‌کنید؛ و در کوهها، برای خود خانه‌ها می تراشید! بنابر این، نعمتهای خدا را متذکر شوید! و در زمین، به فساد نکوشید!»
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
خلفاء: جانشينان. مفرد آن خليفه و به قولى، خليف است.
بوأكم: بوء: مساوات. تبوئه: تمكين و قدرت دادن. «بَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ»: تمكن داد به شما در روى زمين.
سهولها: سهل: در اصل به معنى آسانى و هموارى است. مراد از آن در آيه، زمين هموار و دشت است، مقابل كوهسار. جمع آن سهول مى باشد.
قصور: قصر: كاخ. جمع آن قصور است.(خانه اى كه ميان ديوارها مقصور و محصور است.) آن در اصل قرار دادن در مقامى پائين تر از مقامى است.
تنحتون: نحت: تراشيدن. «تنحتون» مى تراشيدند. (تراشيدن سنگ)
آلاء: نعمتها. (اعراف/ 69)
تعثوا: عثو، عثى و عيث: افساد. «وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ»: ظاهرا در جاى «يَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَساداً» باشد: يعنى از براى افساد در زمين تلاش نكنيد. (قاموس قرآن- عثو) اين تعبير، پنج بار در قرآن آمده است.[۱]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ اذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ عادٍ وَ بَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِها قُصُوراً وَ تَنْحِتُونَ الْجِبالَ بُيُوتاً فَاذْكُرُوا آلاءَ اللَّهِ وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ «74»
و به ياد آوريد هنگامى كه خداوند شما را پس از (هلاكت) قوم عاد، جانشينان (آنان) ساخت و در زمين شما را جايگاه (مناسب) داد. از قسمت‌هاى هموار زمين قصرها مى‌سازيد و كوهها را براى ساختن خانه‌ها مى‌تراشيديد. پس الطاف و نعمتهاى خداوند را ياد كنيد و در زمين فساد نكنيد.
نکته ها
«عَثو»، يعنى خروج از حدّ اعتدال و «لا تَعْثَوْا»، به معناى «لاتفسدوا» است، و كلمه‌ى «مُفْسِدِينَ»، يا براى تأكيد است، يا به اين معنا كه فساد، شيوه‌ى شما نشود و مراد از «فِي الْأَرْضِ»، سرزمين بين حجاز و شام است.
منطقه‌ى جغرافيايى قوم ثمود، داراى دو بخش دشت و كوهستان بود، «سُهُولِها ... الْجِبالَ» و آنان مردمى متموّل و متمدّن بودند و به فنون خانه‌سازى و قصرسازى آگاه بودند. قُصُوراً ... بُيُوتاً
پیام ها
1- تحوّلات تاريخى واجتماعى، بر اساس قوانين و سنّت‌هاى الهى است. «إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفاءَ»
2- همه‌ى امكانات زندگى ما از خداوند است. «بَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ»
3- از تاريخ گذشتگان عبرت بگيريم. وَ اذْكُرُوا ... بَعْدِ عادٍ
4- انسان، از همه‌ى شرايط طبيعى مى‌تواند بهره بگيرد. سُهُولِها ... الْجِبالَ
5- مسكن، از نعمتهاى ويژه الهى است. قُصُوراً ... بُيُوتاً ... آلاءَ اللَّهِ
6- رفاه، مسكن و قصر، اگر از ياد خدا جدا باشد زمينه‌ى فساد مى‌شود. قُصُوراً ... بُيُوتاً ... مُفْسِدِينَ
جلد 3 - صفحه 102
7- اگر نعمتها را وديعه‌ى الهى بدانيم و خود را در معرض هلاكت ببينيم، از تجاوز دورى مى‌كنيم. وَ اذْكُرُوا ... لا تَعْثَوْا
8- قصرنشينان وكسانى كه امكانات بيشترى دارند، بيشتر نيازمند ياد خدايند تا به فساد كشيده نشوند. (كلمه‌ى «قصر»، ميان دو جمله «اذْكُرُوا» آمده است) «1»
«1». البتّه در صورتى كه قصر در آيه معنى معروف زمان ما را داشته باشد، نه اينكه به معنى خانه معمولى باشد.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ اذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ عادٍ وَ بَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِها قُصُوراً وَ تَنْحِتُونَ الْجِبالَ بُيُوتاً فَاذْكُرُوا آلاءَ اللَّهِ وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ (74)
وَ اذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ عادٍ: صالح عليه السّلام در مقام نصيحت فرمود: ياد بياوريد اى قوم انعام الهى را وقتى كه قرار داد شما را جانشين قوم عاد، بعد از اهلاك ايشان املاك و اموال آنها را به شما و متنعم به انواع نعم مى‌شود. وَ بَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ: و ساكن گردانيد و تمكن داد شما را
جلد 4 صفحه 120
در زمين. تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِها قُصُوراً: در حالى كه بنا مى‌كرديد و مى‌سازيد در زمين مستوى و نرم، قصرهائى را از گل و خشت و گچ و آجر براى زندگانى خود در بيابان به ايام تابستان. اكثر مفسرين نقل نموده كه قوم ثمود هم، جسيم قوى و اطول العمر و كثير الاولاد بودند. ايام تابستان در باغستانها در ارض مستوى قصور ذات المنازل و المدارج ساخته و زندگانى مى‌كردند.
وَ تَنْحِتُونَ الْجِبالَ بُيُوتاً: و مى‌تراشيدند از كوهها خانه‌ها را مخروطى و منحوتى موافق گذارش خود. در منهج فرمايد: قوم ثمود براى تابستان در خلاف جبل در ارض سهله خانه‌ها را از گل و آجر و گچ مى‌ساختند. و براى زمستان در كوهها خراطى نجارى كرده، غارها ساخته، خوابگاه و آرام گاه خوب بنا مى‌كردند. اين اشاره است كه ايشان قوى الجسد و طويل العمر بودند و به كمال راحتى و آرامى مى‌گذرانيدند. در موسم هواى خوش قصور در بيابانها و باغها اتخاذ، و در زمستان خانه‌هاى مخروطى در كوهها تراشيده بسر مى‌بردند.
فَاذْكُرُوا آلاءَ اللَّهِ: پس متذكر شويد و ياد كنيد نعماء وافره الهى را از طول اعمار و وفور نعماء و قوت اجساد و عيش و راحت خود را كه به شما عطا فرموده، وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ: و رفتار مكنيد در زمين به حالت فساد كنندگان. يا به حالى كه قاصد فساد و بانى نفاق و نزاع باشيد و به قولى جميع اقسام فساد داخل است.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ اذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ عادٍ وَ بَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِها قُصُوراً وَ تَنْحِتُونَ الْجِبالَ بُيُوتاً فَاذْكُرُوا آلاءَ اللَّهِ وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ (74)
ترجمه
و ياد كنيد هنگاميرا كه گردانيد شما را جانشينان از بعد عاد و جاى داد شما را در زمين ميگيريد از جايهاى نرمش قصرها و ميتراشيد كوهها را خانه‌ها پس ياد كنيد نعمتهاى خدا را و فساد بر پا مكنيد در زمين كه از فساد كنندگان باشيد.
تفسير
خداوند بعد از قوم عاد قوم ثمود را وارث زمين و مال و مكنت فرمود بطورى كه در زمينهاى هموار قصور و ابنيه تابستانى از خشت و آجر بنا مينمودند و در كوهستان بيوت زمستانى از سنگ ميتراشيدند و در مجمع روايت نموده كه براى طول عمرشان محتاج بخانه‌هاى سنگى بودند چون سقف و بنا دوام عمر آنها را نداشت لذا خداوند در صدر و ذيل اين آيه آنها را متذكر نعم خود فرموده تا شكرگزارى كنند و پيرامون فساد و كفر و عناد نكردند با اينحال در جمله اخيره مبالغه فرموده در نهى از فساد چون عثى بمعنى فساد است و مؤكد بمفسدين شده است كه حال از فاعل است يعنى فساد نكنيد در زمين
جلد 2 صفحه 444
و از مفسدين نباشيد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ اذكُرُوا إِذ جَعَلَكُم خُلَفاءَ مِن بَعدِ عادٍ وَ بَوَّأَكُم فِي الأَرض‌ِ تَتَّخِذُونَ مِن سُهُولِها قُصُوراً وَ تَنحِتُون‌َ الجِبال‌َ بُيُوتاً فَاذكُرُوا آلاءَ اللّه‌ِ وَ لا تَعثَوا فِي الأَرض‌ِ مُفسِدِين‌َ (74)
و ياد كنيد زماني که خداوند بعد از هلاكت عاد که ايمان بحضرت هود (ع) نياوردند و دست از شرك برنداشتند خدا شما را جانشين آنها قرار داد و زمين را جايگاه شما مقرر فرمود که در سطح زمين قصرهاي عاليه و عمارات مرتفعه ساختمان كرديد و در كوهها خانه‌ها بناء كرديد که از گرمي و سردي هوا مصون باشيد باصطلاح ييلاق و قشلاق بهار و زمستان زندگي كنيد و نعم فراواني بشما عطاء كرده متذكر و شكرگزار باشيد و شتاب نكنيد در هلاكت خود بسبب فساد در زمين
جلد 7 - صفحه 367
شرح حال ثمود و ناقه اينكه حضرت صالح مقرر فرمود که يك روز آب نهر مخصوص ناقه باشد و يك روز مخصوص قوم قال‌َ هذِه‌ِ ناقَةٌ لَها شِرب‌ٌ وَ لَكُم شِرب‌ُ يَوم‌ٍ مَعلُوم‌ٍ شعراء آيه 155، روزي که روز ناقه بود تمام آب نهر را ميآشاميد و بازاء آن شير ميداد بنحوي که تمام ظرفهاي قوم مملوّ از شير ميشد و چون اينکه ناقه بسيار عظيم بود مواشي و حيوانات قوم از او فرار ميكردند و اينکه باعث شد که كفار در مقام قتل حضرت صالح و پي كردن ناقه برآمدند چنانچه ميفرمايد در قرآن قالُوا تَقاسَمُوا بِاللّه‌ِ لَنُبَيِّتَنَّه‌ُ وَ أَهلَه‌ُ ثُم‌َّ لَنَقُولَن‌َّ لِوَلِيِّه‌ِ ما شَهِدنا مَهلِك‌َ أَهلِه‌ِ وَ إِنّا لَصادِقُون‌َ نمل آيه 50، که در خفاء شبانه او را با اهلش ميكشيم سپس مي‌گوييم باولياء او که ما اطلاعي نداريم و نميدانيم كي آنها را كشته و ما راستگويانيم خداوند او را و اهلش را حفظ فرمود لذا ميفرمايد وَ اذكُرُوا إِذ جَعَلَكُم خُلَفاءَ مِن بَعدِ عادٍ زمان ثمود با زمان عاد چندان فاصله نداشت و از هلاكت عاد كاملا مطلع بودند که بكلي نابود شدند و مساكن و مزارع آنها در تصرف ثمود آمد.
وَ بَوَّأَكُم فِي الأَرض‌ِ نازل فرمود شما را و جايگير نمود در كليه اراضي و صحاري و عمارات و باغستانها تَتَّخِذُونَ مِن سُهُولِها قُصُوراً سهول جمع سهل بمعني نرمي و صافي و زلال است يعني زمينهاي سهله را براي عمارت و قصر اتخاذ نموديد وَ تَنحِتُون‌َ الجِبال‌َ بُيُوتاً که كوه را ميتراشيديد و در دل كوه خانه اتخاذ ميكرديد مثل تنل‌هايي که امروز معمول است که در زير كوه را ميتراشند و راه باز ميكنند فَاذكُرُوا آلاءَ اللّه‌ِ که خداوند چه اندازه بشما نعمت داده و تفضل فرموده از طول عمر و قوّه بدن و سعه رزق و تمكن در زمين وَ لا تَعثَوا شتاب نكنيد و جديت ننمائيد فِي الأَرض‌ِ مُفسِدِين‌َ در فساد و طغيان و معاصي يعني افساد در زمين نكنيد و اذيت بغير ننمائيد.
368
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 74)- در این آیه می‌گوید: «به خاطر داشته باشید که خداوند شما را جانشینان در روی زمین بعد از قوم عاد قرار داد، و در آن مستقر ساخت» (وَ اذْکُرُوا إِذْ جَعَلَکُمْ خُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ عادٍ وَ بَوَّأَکُمْ فِی الْأَرْضِ).
یعنی از یک سو نعمتهای فراوان الهی را فراموش نکنید و از سوی دیگر توجه داشته باشید که پیش از شما اقوام طغیانگری مانند قوم عاد بودند که بر اثر مخالفتهایشان به عذاب الهی گرفتار شدند و نابود گردیدند.
سپس روی بعضی از نعمتها و امکانات خداداد قوم ثمود تکیه کرده، می‌گوید: شما در سرزمینی زندگی دارید که هم دشتهای مسطح با خاکهای مساعد و آماده که «در دشتهایش قصرها برای خود بنا می‌کنید و در کوهها برای خود خانه‌ها می‌تراشید» (تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِها قُصُوراً وَ تَنْحِتُونَ الْجِبالَ بُیُوتاً).
و در پایان آیه می‌گوید: «این همه نعمتهای فراوان خدا را یادآور شوید و در زمین فساد نکنید و کفران نعمت ننمایید» (فَاذْکُرُوا آلاءَ اللَّهِ وَ لا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
