کتاب مکنون
«مَكْنون» به معنای مستور و پوشیده، به قولی یکی از نام‌ها و صفات قرآن کریم است: «فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ»؛ قرآن کریم در کتاب محفوظی جای دارد. (سوره واقعه/۷۸)
از آن‌جا که خداوند قرآن را از هر دگرگونی و تبدیل و خطا و اشتباهی مستور و محفوظ داشته و حقیقت آن چون دُرّ در صدف، از نظر اغیار پنهان مانده است، به آن «مکنون» گفته شده است.
با این وجود، درباره «کتاب مکنون» دو قول وجود دارد:
- کتاب مکنون یکی از اوصاف قرآن است که در دست ما است.
- همان لوح محفوظ است که آیات قرآن در آن مستور و از هر گونه خطا و تغییر و تبدیل محفوظ است.[۱]
البته باید توجه داشت که «کتاب مَکنون» به تنهایی صفت «قرآن» نیست، بلکه مجموع عبارت «فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ» وصف دیگری از قرآن است؛ چنانکه علامه طباطبایی می گوید: «وقوله "فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ" وصف ثان للقرآن أی محفوظ مصون عن التغيير والتبديل وهو اللوح المحفوظ كما قال تعالى: "بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ * فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ"».[۲]
بنابراین مراد از «كِتابٍ مَكْنُونٍ»، همان «لوح محفوظ» است، زيرا در سوره بروج آمده: «بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَجِيدٌ * فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ» (سوره بروج/۲۱-۲۲) و در سوره واقعه مى‌خوانيم: «إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ * فِي كِتابٍ مَكْنُونٍ».[۳]
پانویس
منابع
- ویکی علوم اسلامی (اصطلاح نامه علوم قرآنی، بخش اسامی و صفات قرآن).
- الميزان فی تفسير القرآن، علامه طباطبایی.
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران، انتشارات اسلام، ۱۳۷۸ ش.
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، ۱۳۸۳ ش.
