تل زینبیه
«تَلّ»، به معناى تپه، توده خاک و ریگ، یا پشته برآمده از زمین است و تل زینبیه مکانی است واقع در ضلع جنوب‌غربی حرم امام حسین در کربلا که مطابق با روایات حضرت زینب (علیها السلام) بالاى آن مى‌آمد تا وضع برادرش امام حسين (علیه السلام) را در میدان نبرد، بررسى کند و جویاى حال او شود.
محتویات
پیشینه تاریخی
تل زینبیه در منابع اولیه تاریخی به‌صراحت ذکر نشده، اما در مقتل‌ها و متون متأخر شیعه به‌عنوان مکانی که حضرت زینب (س) در آنجا شاهد شهادت امام حسین (ع) بود، مطرح شده‌است.[۱] این تپه در طول زمان، به‌ویژه در دوره‌های صفوی و قاجار، به‌صورت یک مکان زیارتی مستقل در کنار حرم درآمد.[۲]
موقعیت جغرافیایی
این مکان در جنوب‌غربی صحن حضرت زینب و نزدیک به قتلگاه قرار دارد. ارتفاع طبیعی آن در گذشته چند متر از زمین اطراف بالاتر بوده که موجب دید نسبتاً باز به میدان جنگ می‌شده‌است.[۳]
اهمیت مذهبی و فرهنگی
تل زینبیه در باور شیعیان نمادی از مقاومت و نظاره‌گری حضرت زینب (س) در مصائب عاشورا است. در زیارت‌نامه‌ها و ادبیات روضه‌خوانی، این مکان همواره با ذکر مصیبت همراه بوده‌است.[۴]
توسعه تل زینبیه
تا قبل از یازسازی اخیر تل زینبیه بنایی، دارای گنبد پیازی شکل کوچک، با کاشی‌های آبی‌رنگ یود که نمای آن از بیرون، کاشی‌کاری و از داخل، آینه‌کاری شده است و در ضلع جنوبی آن، محرابی به نشانه محل ایستادن حضرت زینب (علیهاالسّلام)، وجود داشت و زائرین برای ورود به این مکان باید چند پله را طی می کردند و بالا می رفتند.
در سال‌های اخیر، طرحی برای بازسازی و توسعه تل زینبیه با همکاری ستاد بازسازی عتبات عالیات اجرا شده‌است.و در توسعه جدید تخریب و بنایی چهارطبقه با بیش از ۴۴۰۰ مترمربع زیربنا جایگزین آن شده‌است.[۵]
تل زینبیه در آیین‌های زیارتی
زائران پس از زیارت حرم امام حسین (ع)، تل زینبیه را نیز زیارت می‌کنند. این مکان به‌خصوص در ایام محرم و اربعین کانون تجمع عزاداران و روضه‌خوانی است.[۶]
پانویس
- ↑ قریشی، عبدالامیر. مرقدها و مکان‌های زیارتی کربلا. قم: نشر مشعر، ۱۳۹۱، ص ۷۵.
- ↑ قریشی، همان، ص ۷۸.
- ↑ آل‌طعمه، سلمان هادی. کربلاء فی الذاکره. بغداد: دارالمعارف، ۱۹۸۸، ص ۳۴.
- ↑ شریفی، محمد. بازتاب کربلا در ادبیات آیینی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۵، ص ۱۰۵.
- ↑ خبرگزاری فارس. «سازه جدید تل زینبیه به مرحله نماکاری رسید.» ۲۳ مرداد ۱۴۰۰.
- ↑ خبرگزاری ایسنا. «تصاویر آماده‌سازی تل زینبیه در کربلا برای اربعین.» ۱۶ خرداد ۱۴۰۳.
منابع
- آل‌طعمه، سلمان هادی. تراث کربلاء. قم: انتشارات مشعر، ۱۳۹۳.
- آل‌طعمه، سلمان هادی. کربلاء فی الذاکره. بغداد: دارالمعارف، ۱۹۸۸.
- قریشی، عبدالامیر. مرقدها و مکان‌های زیارتی کربلا. قم: نشر مشعر، ۱۳۹۱.
- شریفی، محمد. بازتاب کربلا در ادبیات آیینی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۵.
- خبرگزاری فارس، گزارش مورخ ۲۳ مرداد ۱۴۰۰.
- خبرگزاری ایسنا، گزارش مورخ ۱۶ خرداد ۱۴۰۳.
- جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
- پایگاه اطلاع رسانی حوزه.
 |
|||
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||
