نهج البیان عن كشف معانى القرآن (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۶: | سطر ۶: | ||
|تصویر= [[پرونده:نهج البیان عن كشف معانى القرآن.jpg|240px|وسط]] | |تصویر= [[پرونده:نهج البیان عن كشف معانى القرآن.jpg|240px|وسط]] | ||
| − | |نویسنده= محمد بن حسن | + | |نویسنده= محمد بن حسن شیبانی |
|موضوع= تفاسیر شیعه | |موضوع= تفاسیر شیعه | ||
| سطر ۱۴: | سطر ۱۴: | ||
|تعداد جلد= 5 | |تعداد جلد= 5 | ||
| − | |عنوان افزوده1= تحقیق | + | |عنوان افزوده1= تحقیق |
| − | |افزوده1= | + | |افزوده1= حسین درگاهی |
|عنوان افزوده2= | |عنوان افزوده2= | ||
| سطر ۲۶: | سطر ۲۶: | ||
==مؤلف== | ==مؤلف== | ||
| − | + | محمد بن حسین شیبانى، دانشمند [[شیعه|شیعى]] سده هفتم هجرى. | |
| − | محمد بن | ||
==معرفی اجمالی کتاب== | ==معرفی اجمالی کتاب== | ||
| − | + | تفسیرى است مختصر و کوتاه و ناپیوسته که بر اساس ادب و آراء گذشتگان تدوین یافته و نویسنده آن را براى تقدیم به کتابخانه عظیم مدرسه مستنصریه بغداد در دوران خلافت [[مستنصر|المستنصر بالله]] عباسى (۶۴۰-۶۲۳) نوشته است؛ و در مقدمه از کتابخانه یاد شده به نام «الخزانة الامامیة المستنصریه» یاد مى کند. | |
| − | او - | + | او - چنانکه خود گفته - در رویارویى با آراء و اقوال مختلف و متفاوت مفسران آن را نقل کرده است تا اختلاف در آن کم باشد و عالم فقیه و خواننده هوشیار از آن سود برگیرد و در ضمن آن روایاتى از [[اهل البیت|اهل بیت]] علیهم السلام آورده و به [[ناسخ و منسوخ]] و پاره اى از عبادات شرعى و احکام و [[اسباب نزول|اسباب النزول]] و سخنان لغویان پرداخته است. وى از بسیار پرداختن به مباحث دستورى و قرائات و نیز بواطن آیات پرهیز کرده و بنا را بر اختصار و اقتصار گذاشته است. |
| − | شمارى از | + | شمارى از آیات را با این باور که معانى آنها روشن است [[تفسیر قرآن|تفسیر]] نکرده است. او چندان از «کلبى» نقل مى کند که گمان مى رود تفسیرش را کاملا در اختیار داشته. از [[شیخ مفید]]، جبائى، طبرى، زجاج، فراء و ابوعبیده و... نیز فراوان نقل مى کند. از «[[التبیان|تبیان]]» [[شیخ طوسی|شیخ]] بهره بیشتر برده و از او با احترام یاد مى کند. روى هم رفته، تفسیرى است باارزش و سودمند که محمد بن على النقى شیبانى تلخیص آن را به نام «مختصر نهج البیان» فراهم آورده است. |
==وضعیت چاپ== | ==وضعیت چاپ== | ||
| − | + | این تفسیر (نهج البیان عن کشف معانى القرآن) اخیراً با تحقیق استاد حسین درگاهى و در سال ۱۴۱۹ ق/۱۳۷۷ ش به وسیله انتشارات الهادى - قم در پنج مجلد - به طرزى شیوا - به چاپ رسیده است. | |
| − | تحت عنوان «معانى القرآن» | + | تحت عنوان «معانى القرآن» کتابهاى بسیارى نوشته شده است که برخى تنها جنبه لغوى دارد و برخى به مسائل ادبى، لغوى و تفسیرى نیز پرداخته اند که در اینجا منظور دسته دوم است. |
| − | * | + | *۱. «معانى القرآن» نوشته تابعى بزرگ، [[ابان بن تغلب]] بن رباح بکرى کوفى (متوفى ۱۴۱) از خواص [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]] علیه السلام است. |
| − | * | + | *۲. «معانى القرآن» نوشته ابوجعفر محمد بن حسن رواسى کوفى (متوفى ۱۷۰)، استاد کسائى و فراء و امام کوفیین در نحو و لغت و پیشتاز آنان در تالیف و تصنیف و از راویان [[امام باقر]] و [[امام صادق]] علیهماالسلام به شمار مى رود. |
| − | + | [[سیوطی|سیوطى]] درباره او مى گوید: «او استاد کسائى و فراء است؛ [[خلیل بن احمد]]، کتاب او را خواست و از آن بهره گرفت. سیبویه هر جا در کتابش به عنوان (قال الکوفى) مى آورد، مقصود او است».<ref>تسترى، [[قاموس الرجال شوشتری|قاموس الرجال]]، ج۸، ص۱۱۹.</ref> | |
| − | * | + | *۳. «معانى القرآن» نوشته ابوعبید، قاسم بن سلام (متوفى ۲۲۴)، بزرگمرد لغت و ادب که از کتب پیش از خود، نوشته هاى ابوعبیده معمر بن مثنى، قطرب بن مستنیر، ابوالحسن اخفش، کسائى و فراء بهره گرفته و مطالب آنها را گردآورى کرده است.<ref>[[خطیب بغدادی]]، [[تاریخ بغدادی|تاریخ بغداد]]، ج۱۲، ص۴۰۵.</ref> |
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * تفسير و مفسران، | + | |
| + | *تفسير و مفسران، آيت الله محمدهادی معرفت، ج2، ص26. | ||
| + | |||
==متن کتاب نهج البیان عن كشف معانى القرآن== | ==متن کتاب نهج البیان عن كشف معانى القرآن== | ||
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39263/نهج-البيان-عن-كشف-معاني-القرآن نهج البیان عن كشف معانى القرآن] | [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39263/نهج-البيان-عن-كشف-معاني-القرآن نهج البیان عن كشف معانى القرآن] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۵۴
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
 | |
| نویسنده | محمد بن حسن شیبانی |
| موضوع | تفاسیر شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 5 |
| تحقیق | حسین درگاهی |
|
| |
محتویات
مؤلف
محمد بن حسین شیبانى، دانشمند شیعى سده هفتم هجرى.
معرفی اجمالی کتاب
تفسیرى است مختصر و کوتاه و ناپیوسته که بر اساس ادب و آراء گذشتگان تدوین یافته و نویسنده آن را براى تقدیم به کتابخانه عظیم مدرسه مستنصریه بغداد در دوران خلافت المستنصر بالله عباسى (۶۴۰-۶۲۳) نوشته است؛ و در مقدمه از کتابخانه یاد شده به نام «الخزانة الامامیة المستنصریه» یاد مى کند.
او - چنانکه خود گفته - در رویارویى با آراء و اقوال مختلف و متفاوت مفسران آن را نقل کرده است تا اختلاف در آن کم باشد و عالم فقیه و خواننده هوشیار از آن سود برگیرد و در ضمن آن روایاتى از اهل بیت علیهم السلام آورده و به ناسخ و منسوخ و پاره اى از عبادات شرعى و احکام و اسباب النزول و سخنان لغویان پرداخته است. وى از بسیار پرداختن به مباحث دستورى و قرائات و نیز بواطن آیات پرهیز کرده و بنا را بر اختصار و اقتصار گذاشته است.
شمارى از آیات را با این باور که معانى آنها روشن است تفسیر نکرده است. او چندان از «کلبى» نقل مى کند که گمان مى رود تفسیرش را کاملا در اختیار داشته. از شیخ مفید، جبائى، طبرى، زجاج، فراء و ابوعبیده و... نیز فراوان نقل مى کند. از «تبیان» شیخ بهره بیشتر برده و از او با احترام یاد مى کند. روى هم رفته، تفسیرى است باارزش و سودمند که محمد بن على النقى شیبانى تلخیص آن را به نام «مختصر نهج البیان» فراهم آورده است.
وضعیت چاپ
این تفسیر (نهج البیان عن کشف معانى القرآن) اخیراً با تحقیق استاد حسین درگاهى و در سال ۱۴۱۹ ق/۱۳۷۷ ش به وسیله انتشارات الهادى - قم در پنج مجلد - به طرزى شیوا - به چاپ رسیده است.
تحت عنوان «معانى القرآن» کتابهاى بسیارى نوشته شده است که برخى تنها جنبه لغوى دارد و برخى به مسائل ادبى، لغوى و تفسیرى نیز پرداخته اند که در اینجا منظور دسته دوم است.
- ۱. «معانى القرآن» نوشته تابعى بزرگ، ابان بن تغلب بن رباح بکرى کوفى (متوفى ۱۴۱) از خواص امام سجاد علیه السلام است.
- ۲. «معانى القرآن» نوشته ابوجعفر محمد بن حسن رواسى کوفى (متوفى ۱۷۰)، استاد کسائى و فراء و امام کوفیین در نحو و لغت و پیشتاز آنان در تالیف و تصنیف و از راویان امام باقر و امام صادق علیهماالسلام به شمار مى رود.
سیوطى درباره او مى گوید: «او استاد کسائى و فراء است؛ خلیل بن احمد، کتاب او را خواست و از آن بهره گرفت. سیبویه هر جا در کتابش به عنوان (قال الکوفى) مى آورد، مقصود او است».[۱]
- ۳. «معانى القرآن» نوشته ابوعبید، قاسم بن سلام (متوفى ۲۲۴)، بزرگمرد لغت و ادب که از کتب پیش از خود، نوشته هاى ابوعبیده معمر بن مثنى، قطرب بن مستنیر، ابوالحسن اخفش، کسائى و فراء بهره گرفته و مطالب آنها را گردآورى کرده است.[۲]
پانویس
- ↑ تسترى، قاموس الرجال، ج۸، ص۱۱۹.
- ↑ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۴۰۵.
منابع
- تفسير و مفسران، آيت الله محمدهادی معرفت، ج2، ص26.
متن کتاب نهج البیان عن كشف معانى القرآن
نهج البیان عن كشف معانى القرآن
| تفسیر قرآن | |
| درباره تفسیر قرآن: | تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن |
|---|---|
| اصطلاحات: | اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات |
| شاخه های تفسیر قرآن: |
تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی) |
| روشهای تفسیری قرآن: |
|
| تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: |
|
