مقتل: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(تعیین رده)
 
(۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{مدخل دائرة المعارف|کتاب [[فرهنگ عاشورا(کتاب)|فرهنگ عاشورا]]}}
 
{{مدخل دائرة المعارف|کتاب [[فرهنگ عاشورا(کتاب)|فرهنگ عاشورا]]}}
  
هم به معناى محل قتل است، هم كتابى كه درباره شرح قتل حسين بن على‌ علیه السلام و واقعه‌ [[كربلا]] نوشته شده باشد. به نقل دهخدا: جايى و زمينى كه كسى در آنجا كشته شده باشد. البته به معناى جايى و عضوى از بدن نيز گفته كه اگر تير يا تيغى بر آنجا وارد آيد، سبب قتل شخص مى‌شود.(لغت‌نامه دهخدا)  
+
«مقتل» در لغت به معناى محل قتل است. یعنی جایى و زمینى که کسى در آنجا کشته شده باشد. همچنین به عضوى از بدن نیز گفته می شود که اگر تیر یا تیغى بر آنجا وارد آید، سبب قتل شخص مى‌ شود.<ref>(لغت‌نامه دهخدا)</ref> 
  
به انگيزه زنده نگهداشتن ياد حادثه عاشورا و شهداى كربلا، از صدر اسلام تاكنون، همواره كتاب هايى به عنوان ‌«مقتل‌» نوشته شده و مى‌شود. شيخ آقا بزرگ‌ تهرانى بيش از هفتاد كتاب را با همين عنوان نام مى‌برد كه به حادثه [[كربلا]] مربوط مى‌شود <ref>الذريعه، ج 22، ص 21 به بعد. همچنين در كتاب‌ «نگرشى به مرثيه‌سرايى در ايران‌» عبدالرضا افسرى كرمانى، ص 137، بيش از شصت كتاب شعر و به نثر عنوان‌ «مقتل‌» را با نام گردآورندگان آنها آورده است.</ref> و «مقتل‌» اصبغ بن نباته (از ياران على عليه السلام) را اولين مقتلى مى‌داند كه نگاشته شده‌ است.<ref>همان، ص 23، شماره 5838.</ref>
+
مقتل در اصطلاح به کتابهایی گفته می شود که به شرح ماجرای [[کربلا]] و مصیبت قتل [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السلام می پردازد. به انگیزه زنده نگهداشتن یاد حادثه [[روز عاشورا|عاشورا]] و [[شهدای کربلا|شهداى کربلا]]، از صدر [[اسلام]] تاکنون، همواره کتاب هایى به عنوان ‌«مقتل‌» نوشته شده و مى ‌شود. [[شیخ آقا بزرگ تهرانی|شیخ آقا بزرگ‌ تهرانى]] بیش از هفتاد کتاب را با همین عنوان نام مى‌برد که به حادثه کربلا مربوط مى‌شود<ref>[[الذریعه الی تصانیف الشیعه|الذریعه]]، ج ۲۲، ص ۲۱ به بعد. همچنین در کتاب‌ «نگرشى به مرثیه‌سرایى در ایران‌» عبدالرضا افسرى کرمانى، ص ۱۳۷، بیش از شصت کتاب شعر و به نثر عنوان‌ «مقتل‌» را با نام گردآورندگان آنها آورده است.</ref> و «مقتل‌» [[اصبغ بن نباته]] (از یاران [[امام علی علیه السلام|على]] علیه السلام) را اولین مقتلى مى‌ داند که نگاشته شده‌ است.<ref>همان، ص ۲۳، شماره ۵۸۳۸.</ref>
  
نام برخى از مقتلهاى معروف از اين قرار است (البته آنها كه عنوان‌ «مقتل‌» دارد): «[[مقاتل الطالبيين]]‌»: نوشته ابوالفرج اصفهانى (م 356) كه در شرح حال و ذكر اسامى‌ شهداى فرزندان [[ابوطالب]] است. اين كتاب به فارسى نيز ترجمه شده است: «سرگذشت‌ كشته‌شدگان از فرزندان ابوطالب‌» سيد هاشم رسولى محلاتى‌ «مقتل ابى مخنف‌»: نوشته لوط بن يحيى بن سعيد بن مخنف، معروف به ابومخنف كه ‌درباره حوادث عاشوراست. اين كتاب نيز به فارسى ترجمه شده است. اخيرا با نام‌ «مقتل‌الحسين و مصرع اهل بيته و اصحابه فى كربلا» در 230 صفحه توسط مؤسسة الوفاء چاپ‌ شده است.
+
نام برخى از مقتلهاى معروف از این قرار است:
  
«[[مقتل خوارزمى]]‌»: متن تاريخى مربوط به حوادث كربلاست، در دو جزء كه توسط موفق بن احمد مكى خوارزمى (م 568) تاليف شده و اغلب مطالبش را از تاريخ‌ ابن اعثم (م 314) نقل كرده است.  
+
*[[مقاتل الطالبیین]]: نوشته [[ابوالفرج اصفهانی|ابوالفرج اصفهانى]] (م، ۳۵۶) که در شرح حال و ذکر اسامى‌ شهداى فرزندان [[ابوطالب]] است. این کتاب به فارسى نیز ترجمه شده است: «سرگذشت‌ کشته ‌شدگان از فرزندان ابوطالب‌»
  
«مقتل الحسين‌»: عبدالرزاق المقرم (م 1391 ق در [[نجف]]) كه درباره نهضت‌ حسينى‌ است و وقايع كربلا از خروج [[امام حسين‌]] علیه السلام از مدينه تا حوادث پس از عاشورا را دربردارد. كتاب هاى مقتل ديگرى هم معروف است، همچون: نفس المهموم، لهوف، منهاج الدموع، العيون العبرى، مثير الاحزان، روضة الشهدا، اسرار الشهادة، منتهى الآمال، بحارالانوار، ج 45 و...
+
*«[[مقتل ابومخنف (کتاب)|مقتل ابى مخنف‌]]»: نوشته لوط بن یحیى بن سعید بن مخنف، معروف به [[ابومخنف]] که ‌درباره حوادث عاشوراست که با نام‌ «مقتل‌ الحسین و مصرع اهل بیته و اصحابه فى کربلا» در ۲۳۰ صفحه توسط مؤسسة الوفاء چاپ‌ شده است. این کتاب  به فارسى ترجمه شده است.
 +
 
 +
*«[[مقتل الحسين عليه‌السلام (خوارزمی) (کتاب)|مقتل خوارزمى‌]]»: متن تاریخى مربوط به حوادث کربلاست، در دو جزء که توسط موفق بن احمد مکى خوارزمى (م، ۵۶۸) تالیف شده و اغلب مطالبش را از تاریخ‌ [[ابن اعثم کوفی|ابن اعثم]] (م، ۳۱۴) نقل کرده است.
 +
 
 +
*«[[مقتل الحسين(عليه السلام) (مقرم) (کتاب)|مقتل الحسین‌]]»: عبدالرزاق المقرم (م، ۱۳۹۱ ق در [[نجف]]) که درباره نهضت‌ حسینى‌ است و وقایع کربلا از خروج [[امام حسین علیه السلام|امام حسین‌]] علیه السلام از [[مدینه|مدینه]] تا حوادث پس از عاشورا را دربردارد.  
 +
 
 +
کتاب هاى مقتل دیگرى هم معروف است، همچون: [[نفس المهموم (کتاب)|نفس المهموم]]، [[اللهوف (کتاب)|لهوف]]، منهاج الدموع، العیون العبرى، [[مثیر الأحزان (کتاب)|مثیر الاحزان]]، [[روضة الشهدا (کتاب)|روضة الشهدا]]، [[اسرار الشهاده (کتاب)|اسرار الشهادة]]، [[منتهى الآمال (کتاب)|منتهى الآمال]].
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
  
 
==منابع==
 
==منابع==
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
+
 
 +
* جواد محدثی، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، نشر معروف.
 +
 
 +
==پیوندهای مرتبط==
 +
[http://ahlolbait.com/media/14260/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%82%D8%AA%D9%84-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%8C-%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%88-%D8%B5%D9%88%D8%AA| مجموعه کامل کتابهای مقتل امام حسین علیه السلام ( متن، ترجمه و صوت)]
  
 
[[رده:منابع تاریخ زندگی امام حسین(ع)]]
 
[[رده:منابع تاریخ زندگی امام حسین(ع)]]
 
 
[[رده:واقعه عاشورا]]
 
[[رده:واقعه عاشورا]]
 +
{{الگو:واقعه عاشورا}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۲۵

Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


«مقتل» در لغت به معناى محل قتل است. یعنی جایى و زمینى که کسى در آنجا کشته شده باشد. همچنین به عضوى از بدن نیز گفته می شود که اگر تیر یا تیغى بر آنجا وارد آید، سبب قتل شخص مى‌ شود.[۱]

مقتل در اصطلاح به کتابهایی گفته می شود که به شرح ماجرای کربلا و مصیبت قتل امام حسین علیه السلام می پردازد. به انگیزه زنده نگهداشتن یاد حادثه عاشورا و شهداى کربلا، از صدر اسلام تاکنون، همواره کتاب هایى به عنوان ‌«مقتل‌» نوشته شده و مى ‌شود. شیخ آقا بزرگ‌ تهرانى بیش از هفتاد کتاب را با همین عنوان نام مى‌برد که به حادثه کربلا مربوط مى‌شود[۲] و «مقتل‌» اصبغ بن نباته (از یاران على علیه السلام) را اولین مقتلى مى‌ داند که نگاشته شده‌ است.[۳]

نام برخى از مقتلهاى معروف از این قرار است:

  • «مقتل ابى مخنف‌»: نوشته لوط بن یحیى بن سعید بن مخنف، معروف به ابومخنف که ‌درباره حوادث عاشوراست که با نام‌ «مقتل‌ الحسین و مصرع اهل بیته و اصحابه فى کربلا» در ۲۳۰ صفحه توسط مؤسسة الوفاء چاپ‌ شده است. این کتاب به فارسى ترجمه شده است.
  • «مقتل خوارزمى‌»: متن تاریخى مربوط به حوادث کربلاست، در دو جزء که توسط موفق بن احمد مکى خوارزمى (م، ۵۶۸) تالیف شده و اغلب مطالبش را از تاریخ‌ ابن اعثم (م، ۳۱۴) نقل کرده است.
  • «مقتل الحسین‌»: عبدالرزاق المقرم (م، ۱۳۹۱ ق در نجف) که درباره نهضت‌ حسینى‌ است و وقایع کربلا از خروج امام حسین‌ علیه السلام از مدینه تا حوادث پس از عاشورا را دربردارد.

کتاب هاى مقتل دیگرى هم معروف است، همچون: نفس المهموم، لهوف، منهاج الدموع، العیون العبرى، مثیر الاحزان، روضة الشهدا، اسرار الشهادة، منتهى الآمال.

پانویس

  1. (لغت‌نامه دهخدا)
  2. الذریعه، ج ۲۲، ص ۲۱ به بعد. همچنین در کتاب‌ «نگرشى به مرثیه‌سرایى در ایران‌» عبدالرضا افسرى کرمانى، ص ۱۳۷، بیش از شصت کتاب شعر و به نثر عنوان‌ «مقتل‌» را با نام گردآورندگان آنها آورده است.
  3. همان، ص ۲۳، شماره ۵۸۳۸.

منابع

پیوندهای مرتبط

مجموعه کامل کتابهای مقتل امام حسین علیه السلام ( متن، ترجمه و صوت)

11.jpg
واقعه عاشورا
قبل از واقعه
شرح واقعه
پس از واقعه
بازتاب واقعه
وابسته ها