کیفیت پژوهش متوسط است
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

حضرت اسحاق علیه السلام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز
 
(۹ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
اسحاق‌ علیه السلام از پیامبران بزرگ الهی است که بر قوم بنی ‌اسرائیل مبعوث شده است. اسحاق فرزند دوم ابراهیم پس از حضرت اسماعیل می باشد که از ساره به دنیا آمده و در قرآن اسوه صالحان معرفی شده است.
+
{{خوب}}
 +
'''حضرت اسحاق‌ (علیه‌السلام)''' فرزند [[حضرت ابراهیم علیه السلام|حضرت ابراهیم]] (علیه‌السلام) و برادر [[حضرت اسماعیل]] (علیه‌السلام) می باشد که از [[ساره]] به دنیا آمده است. او جدّ [[بنی اسرائیل|بنی‌اسرائیل]] است و پیامبرانی از جمله [[حضرت یعقوب علیه السلام|یعقوب]]، [[حضرت یوسف علیه السلام|یوسف]] و [[حضرت موسی علیه السلام|موسی]] (علیهم‌السلام) از نسل او هستند. نام «اسحاق» ۱۷ بار در [[قرآن|قرآن کریم]] ذکر شده و از پیامبران صالح خدا معرفی گردیده است.
  
 +
==وجه تسمیه اسحاق==
  
'''کلیدواژه: حضرت اسحاق'''
+
مشهور لغویان «اسحاق» را واژه‌اى عبرى مى ‌دانند که از «یصحاق» به معناى «مى ‌خندد» گرفته شده است،<ref> کتاب التحقیق، ج ‌۱، ص‌ ۸۲.</ref> زیرا که به واسطه تولد یافتن وى در زمان غیرمنتظر و کبر سن والدین، بدین اسم موسوم گشت<ref> حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، جلد دوم تعلیقه سید عبدالحجت بلاغى، ص: ۵۴۸.</ref> و [[ساره]] پیش از تولد او گفته است خدا مرا خندان و مسرور ساخت.
  
==وجه تسميه حضرت اسحاق علیه السلام==
+
==ولادت و نسب==
  
مشهور لغويان اسحاق را واژه‌اى [[عبرى]] مى ‌دانند كه از «يصحاق» به معناى «مى ‌خندد» گرفته شده است،<ref> [[کتاب التحقيق]]، ج ‌1، ص‌ 82.</ref> زیرا كه به واسطه تولد يافتن وى در زمان غيرمنتظر و غيرمترقب و كبر سن والدين، بدين اسم موسوم گشت <ref> [[حجة التفاسير و بلاغ الإكسير]]، جلد دوم [[تعليقه]] (بلاغى سيد عبدالحجت)، ص: 548.</ref> و [[ساره]] پیش از تولد او گفته است خدا مرا خندان و مسرور ساخت.
+
حضرت اسحاق علیه السلام فرزند [[حضرت ابراهیم علیه السلام|حضرت ابراهیم]] علیه السلام و [[ساره]] است که در [[فلسطین]] به دنیا آمد. نسب حضرت اسحاق را چنین بیان کرده اند: اسحاق بن [[حضرت ابراهیم علیه السلام|ابراهیم]] بن تارخ بن ناحور بن اشوع بن ارعوس بن فالغ بن عابر - و هو [[حضرت هود علیه السلام|هود النبى]] - بن شانح بن ارفخشد بن سام بن [[حضرت نوح علیه السلام|نوح]] بن لمک بن متوشلخ بن اختوخ - و هو [[حضرت ادریس علیه السلام|ادریس النبی]] - بن ارد بن قینان بن انوش بن شیث بن [[حضرت آدم علیه السلام|آدم]] علیه السلام.<ref> فضائل الخمسة من الصحاح الستة، سید مرتضى فیروزآبادى، ج۱، ص۵.</ref>
  
پس از تولد او خداوند به [[حضرت ابراهیم]] فرمود که او را اسحاق بنامد. در [[قرآن]] نیز مضمونی نزدیک به بیان [[تورات]] آمده است «فضحکت فبشرناها باسحاق:<ref> [[سوره هود]] آیه 71.</ref> پس ساره خندید، پس آنگاه او را به اسحاق بشارت دادیم». اگرچه برخى آن را [[عربى]] و مشتق از «س‌ـ‌ح‌ـ‌ق» دانسته‌اند.<ref>[[کتاب واژه‌هاى دخيل]]، ص‌ 118.</ref>
+
طبق آیات [[قرآن]]، خداوند پیش از تولد اسحاق، پدر و مادر او را از این رخداد آگاه کرده و به آنها بشارت تولد چنین فرزندی داده است. تولد اسحاق پنج یا ۱۳ سال بعد از [[حضرت اسماعیل]] دانسته شده است؛ در روایتی از [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیه السلام سؤال شد که بین بشارت ابراهیم به اسماعیل و بشارت او به اسحاق، چقدر فاصله بود؟ فرمود: پنج سال فاصله بود.<ref> ترجمه بیان السعادة، ج۱۲، ص۲۴۱.</ref> هنگام تولد اسحاق، پدرش بیش از ۱۰۰ سال داشته و مادرش ۹۰ ساله بوده است.
  
==نسب حضرت اسحاق==
+
حضرت اسحاق جد [[بنی اسرائیل|بنی‌اسرائیل]] است و چنانکه [[جبرئیل]] بشارت داد، از نسل او پیامبرانی از جمله [[حضرت یعقوب علیه السلام|یعقوب]]، [[حضرت یوسف علیه السلام|یوسف]]، [[حضرت داوود علیه السلام|داوود]]، [[حضرت سلیمان علیه السلام|سلیمان]]، [[حضرت ایوب علیه السلام|ایوب]]، [[حضرت موسی علیه السلام|موسی]] و [[حضرت هارون علیه السلام|هارون]]، متولد شدند.<ref>سوره انعام، آیه ۸۴.</ref>
  
اسحاق بن ابراهيم بن تارخ بن ناحور بن اشوع بن ارعوس بن فالغ بن عابر - و هو هود النبى - بن شانح بن ارفخشد بن سام بن نوح بن لمك بن متوشلخ بن اختوخ - و هو ادريس - بن ارد بن قينان بن انوش بن شيث بن آدم عليه السلام.<ref> [[فضائل الخمسة من الصحاح الستة]] (سيد مرتضى فيروزآبادى) ج1، ص5.</ref>
+
حضرت اسحاق علیه السلام در ۱۸۰ سالگی درگذشت و در نزدیکی [[بیت المقدس]]، در شهر الخلیل در [[فلسطین]] امروزی مدفون گردید.<ref>مسعودی، إثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ص۴۶.</ref>
  
 
==حضرت اسحاق در قرآن==
 
==حضرت اسحاق در قرآن==
  
نام اين پيامبر 17 بار در [[قرآن کریم]] «‌133، 136، 140 [[سوره بقره]] و 84 [[سوره انعام]] 6 و 84 [[سوره آل ‌عمران]] و 163 [[سوره نساء]] و 71 [[سوره هود]] و 38‌ [[سوره يوسف]] و 39 [[سوره ابراهيم]] و 49 [[سوره مريم]] و 72 ‌[[سوره انبياء]] و 27 [[سوره عنكبوت]] و 112‌ ـ ‌113 [[سوره صافات]] و 45‌ [[سوره ص]]» ذکر شده است. و او را به عنوان [[عبد صالح خدا]]، پیامبر شایسته، دارای روش ارجمند یاد کرده است، اسحاق‌ علیه السلام از [[پیامبران]] بزرگ الهی است که بر قوم [[بنی ‌اسرائیل]] مبعوث شده است. اسحاق فرزند دوم ابراهیم پس از [[حضرت اسماعیل]] است که از ساره به دنیا آمده است.
+
نام این پیامبر الهی ۱۷ بار در [[قرآن کریم]] (۱۳۳، ۱۳۶، ۱۴۰ [[سوره بقره]] و ۸۴ [[سوره انعام]] و ۸۴ [[سوره آل ‌عمران]] و ۱۶۳ [[سوره نساء]] و ۷۱ [[سوره هود]] و ۳۸‌ [[سوره یوسف]] و ۳۹ [[سوره ابراهیم]] و ۴۹ [[سوره مریم]] و ۷۲ ‌[[سوره انبیاء]] و ۲۷ [[سوره عنکبوت]] و ۱۱۲‌ـ۱۱۳ [[سوره صافات]] و ۴۵‌ [[سوره ص]]) ذکر شده و او را به عنوان عبد صالح خدا، پیامبر شایسته و دارای روش ارجمند یاد کرده است.
  
* {{متن قرآن|«وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحقَ وَ يَعْقُوبَ كُلّاً هَدَيْنا»}}: و به او اسحاق و [[حضرت یعقوب]] را بخشيديم و همه را به راه راست درآورديم. (سوره انعام آيه 84)
+
*{{متن قرآن|«وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحقَ وَ یعْقُوبَ کلّاً هَدَینا»}}: و به او اسحاق و [[حضرت یعقوب|یعقوب]] را بخشیدیم و همه را به راه راست درآوردیم. (سوره انعام آیه ۸۴)
  
* {{متن قرآن|«وَ بَشَّرْناهُ بِإِسْحقَ نَبِيّاً مِنَ الصّالِحِينَ»}}: و او را به اسحاق كه پيامبرى از جمله شايستگان است بشارت داديم. (سوره صافات آيه 112)
+
*{{متن قرآن|«وَ بَشَّرْناهُ بِإِسْحقَ نَبِیاً مِنَ الصّالِحِینَ»}}: و او را به اسحاق که پیامبرى از جمله شایستگان است بشارت دادیم. (سوره صافات آیه ۱۱۲)
  
* {{متن قرآن|«وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحقَ وَ يَعْقُوبَ وَ جَعَلْنا فِى ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَالكِتابَ»}}: و اسحاق و يعقوب را به او عطا كرديم و در ميان فرزندانش پيامبرى و كتاب قرار داديم. ([[سوره عنكبوت]]، آيه 27)
+
*{{متن قرآن|«وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحقَ وَ یعْقُوبَ وَ جَعَلْنا فِى ذُرِّیتِهِ النُّبُوَّةَ وَالکتابَ»}}: و اسحاق و یعقوب را به او عطا کردیم و در میان فرزندانش پیامبرى و کتاب قرار دادیم. (سوره عنکبوت، آیه ۲۷)
  
با توجه به [[ آيات]] معدودى كه از صفات و شخصيت اين پيامبر الهى حكايت مى كند و دوبار وى را به صلاح و يك بار به [[هدايت]] مدح مى نمايد، مقام والا و اسوه بودن او از ديدگاه [[قرآن]] قطعى و مسلم است، هر چند شيوه هاى دعوتش تبيين نشده است. بنابراين مى  توان او را، از نظر قرآن اسوه صالحان دانست و در صلاح و سداد به او اقتدا نمود.<ref> [[قصص الانبياء]] ([[عبدالوهاب نجار]])، ص 111.</ref>
+
با توجه به [[آیه|آیات]] متعددى که از صفات و شخصیت این پیامبر الهى حکایت مى کند و دوبار وى را به صلاح و یک بار به هدایت مدح مى نماید، مقام والا و [[اسوه]] بودن او از دیدگاه [[قرآن]] روشن می شود، هر چند شیوه هاى دعوتش تبیین نشده است.<ref> قصص الانبیاء، عبدالوهاب نجار، ص ۱۱۱.</ref>
  
'''<I>یک اختلافی که هست این است که: ذبيح ابراهيم علیه السلام، اسماعيل علیه السلام بوده است یا اسحاق علیه السلام؟</I>'''
+
[[تورات]]، ذبیح [[حضرت ابراهیم علیه السلام|حضرت ابراهیم]] علیه السلام را اسحاق دانسته و یهودیان آن را از دلایل برتری اسحاق بر [[حضرت اسماعیل علیه السلام|اسماعیل]] می‌دانند، اما از آیات [[قرآن کریم]] ([[سوره صافات]]، آیات ۹۸-۱۱۳) به خوبى استفاده مى شود که ذبیح ابراهیم، فرزندش اسماعیل بوده نه اسحاق. و قرآن کریم پس از نقل قربانى کردن فرزند توسط ابراهیم، مجددا بشارت به ولادت اسحاق را حکایت مى  کند و این خود دلیل است به این که قربانى ابراهیم علیه السلام اسماعیل بوده نه اسحاق. روایات وارد از [[اهل بیت]] علیهم السلام نیز همه تصریح دارند بر این که ذبیح، اسماعیل علیه السلام بوده است.<ref> ترجمه المیزان، ج۷، ص۳۲۲.</ref>
  
[[تورات]]، [[ذبيح]] حضرت ابراهيم علیه السلام را اسحاق دانسته در حالى كه ذبيح نامبرده اسماعيل علیه السلام بوده نه اسحاق. مساله نقل دادن هاجر به سرزمين [[تهامه]] كه همان سرزمين [[مكه]] است، و بنا كردن خانه [[كعبه]] در آن جا و تشريع [[احكام]] [[حج]] كه همه آن و مخصوصا [[طواف]]، سعى و قربانى آن حاكى از گرفتارى  ها و محنت  هاى هاجر و فرزندش در راه خدا است، همه مؤيد آنند كه ذبيح نامبرده اسماعيل بوده نه اسحاق.
+
==پانویس==
 +
<references />
  
[[انجيل برنابا]] هم [[يهود]] را به همين اشتباه ملامت كرده و در فصل چهل و چهار چنين گفته است: "خداوند با ابراهيم علیه السلام سخن گفت و فرمود: اولين فرزندت، اسماعيل را بگير و از اين كوه بالا برده او را به عنوان قربانى و پيشكش [[ذبح]] كن و اگر ذبيح ابراهيم علیه السلام اسحاق بود [[انجيل]] او را يگانه و اولين فرزند ابراهيم علیه السلام نمى خواند، براى  اين كه وقتى اسحاق به دنيا آمد اسماعيل علیه السلام كودكى هفت ساله بود". (انجيل برنابا، فصل 44، آيه 11 و 12)
+
==منابع==
 
 
و همچنين از آيات [[قرآن کریم]] به خوبى استفاده مى  شود كه ذبيح ابراهيم علیه السلام، فرزندش اسماعيل بوده نه اسحاق اگر كسى در آيات [[سوره صافات]] آيات 98-113 دقت كند چاره اى جز اين نخواهد ديد كه اعتراف كند به اين كه ذبيح همان كسى است كه خداوند ابراهيم علیه السلام را در جمله "فَبَشَّرْناهُ بِغُلامٍ حَلِيمٍ" به ولادت او بشارت داده.
 
 
 
و جمله "وَ بَشَّرْناهُ بِإِسْحاقَ نَبِيًّا مِنَ الصَّالِحِينَ" بشارت ديگرى است غير آن بشارت اول، و مساله ذبح و قربانى در ذيل بشارت اولى ذكر شده. و خلاصه، قرآن كريم پس از نقل قربانى كردن ابراهيم علیه السلام فرزند را، مجددا بشارت به ولادت اسحاق را حكايت مى  كند و اين خود نظير تصريح است به اين كه قربانى ابراهيم علیه السلام اسماعيل  بوده نه اسحاق.
 
 
 
و نيز روايات وارد از ائمه [[اهل بيت]] علیهم السلام همه تصريح دارند بر اين كه ذبيح، اسماعيل علیه السلام بوده. و اما در روايات وارده از طرق [[عامه]]، در بعضى از آن ها اسماعيل علیه السلام و در بعضى ديگر اسحاق اسم برده شده. الا اين كه قبلا هم گفتيم و اثبات هم كرديم كه روايات دسته اول موافق با [[قرآن]] است، و روايات دسته دوم چون مخالف با قرآن است قابل قبول نيست.<ref> ترجمه [[الميزان]]، ج7، ص322.</ref>
 
 
 
==حضرت اسحاق در روایات==
 
 
 
* [[امام صادق]] عليه السلام روايت كرده كه فرمود: آيا مى دانيد كه [[پيراهن يوسف]] چه بود؟ گفتم: خير، فرمود: چون آتش براى ابراهيم افروخته شد، [[جبرئيل]] برايش يك جامه بهشتى آورد و بر او پوشانيد و به واسطه آن سرما و گرما بر وى زيان نمى رسانيد و چون [[مرگ]] ابراهيم عليه السلام فرارسيد آن را در بازوبندى نهاد و بر اسحاق آويخت، اسحاق نيز آن را بر يعقوب آويخت و هنگامى كه يوسف به دنيا آمد، يعقوب آن را بر يوسف آويخت و آن در بازوى وى بسته بود تا كارش بدان جا كشيده شد و چون يوسف آن پيراهن را از ميان آن بازوبند بيرون كشيد، يعقوب رائحه آن را استشمام كرد.<ref>[[كمال الدين]]/ترجمه پهلوان، ج1، ص283.</ref>
 
 
 
* [[امام علی]] عليه السلام فرمود: به خدا [[قسم]] كه من در اين غنيمت براي فرزندان اسماعيل برتريي بر فرزندان اسحاق نمي يابم.<ref> [[بحارالأنوار]] ([[علامه مجلسى]])، ج34، ص350.</ref>
 
 
 
* از امام صادق عليه السلام روايت شده كه: از او سؤال شد بين [[بشارت]] ابراهيم به اسماعيل، بين بشارت او به اسحاق چقدر فاصله بود؟ فرمود: بين دو بشارت پنج سال فاصله بود.<ref> ترجمه [[بيان السعادة]]، ج12، ص241.</ref>
 
 
 
==اخلاق و فضائل و ويژگي هاي حضرت اسحاق==
 
  
خداوند می فرماید: اى پيامبر، به خاطر بياور بندگان ما ابراهيم و اسحاق و يعقوب را كه صاحبان دست هاى نيرومند و چشم هاى بينا بودند. ما آن ها را به خاطر شايستگي شان با [[خلوص]] و پاكدل براى سراى [[آخرت]] قرار داديم و آنها نزد ما از برگزيدگان و نيكانند.<ref>گلى از بوستان خدا، متن، ص: 456.</ref>
+
*حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، سید عبدالحجت بلاغى؛ قم: انتشارات حکمت، ۱۳۸۶ ق.
 +
*فضائل الخمسة من الصحاح الستة؛ سید مرتضى فیروزآبادى، تهران: اسلامیه، دوم، ۱۳۹۲ ق.
 +
*ترجمه المیزان، سید محمدباقر موسوى همدانى؛ قم: دفتر انتشارات اسلامى حوزه علمیه قم، پنجم، ۱۳۷۴ ش.
 +
*بحارالأنوار، علامه مجلسى؛ تهران.
 +
*ترجمه بیان السعادة فى مقامات العبادة، حشمت الله ریاضى؛ تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور، اول، ۱۳۷۲ ش.
  
ما او را به اسحاق، پيامبرى صالح بشارت داديم. ما به او و اسحاق بركت داديم و از دودمان آن ها افرادى نيكوكار به وجود آمدند و افرادى كه آشكارا به خود ستم كردند.<ref> گلى از بوستان خدا، متن، ص450.</ref>
+
== مطالب مرتبط ==
 
 
==پانویس==
 
<references/>
 
 
 
==منابع==
 
* حجة التفاسير و بلاغ الإكسير، سيد عبدالحجت بلاغى؛ [[قم]]: انتشارات حكمت، 1386 ق.
 
* فضائل الخمسة من الصحاح الستة؛ سيد مرتضى فيروزآبادى، [[تهران]]: اسلاميه، دوم، 1392 ق.
 
* ترجمه الميزان، سيد محمدباقر موسوى همدانى؛ قم: دفتر انتشارات اسلامى [[حوزه علميه قم]]، پنجم، 1374 ش.
 
* [[بحارالأنوار]]، [[علامه مجلسى]]؛ تهران.
 
* ترجمه بيان السعادة فى مقامات العبادة، خانى رضا/ حشمت الله رياضى؛ تهران: انتشارات دانشگاه پيام نور، اول، 1372 ش.
 
* گلى از بوستان خدا، حجتى سيد مهدى؛ قم: انتشارات بخشايش، چاپ ششم، 1384 ش.
 
  
 +
* [[حضرت ابراهیم علیه السلام|حضرت ابراهیم علیه‌السلام]]
 +
* [[حضرت اسماعیل علیه السلام|حضرت اسماعیل علیه‌السلام]]
 +
* [[ساره]]
 +
* [[بنی اسرائیل|بنی‌اسرائیل]]
 +
{{پیامبران}}
 
{{قرآن}}
 
{{قرآن}}
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 +
|جامعیت= خوب
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= متوسط
 +
|رده= دارد
 +
}}
  
 
[[رده:قصه‌های قرآنی]]
 
[[رده:قصه‌های قرآنی]]
 
[[رده:پیامبران]]
 
[[رده:پیامبران]]
 +
[[رده: مقاله های مهم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۳۱

حضرت اسحاق‌ (علیه‌السلام) فرزند حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) و برادر حضرت اسماعیل (علیه‌السلام) می باشد که از ساره به دنیا آمده است. او جدّ بنی‌اسرائیل است و پیامبرانی از جمله یعقوب، یوسف و موسی (علیهم‌السلام) از نسل او هستند. نام «اسحاق» ۱۷ بار در قرآن کریم ذکر شده و از پیامبران صالح خدا معرفی گردیده است.

وجه تسمیه اسحاق

مشهور لغویان «اسحاق» را واژه‌اى عبرى مى ‌دانند که از «یصحاق» به معناى «مى ‌خندد» گرفته شده است،[۱] زیرا که به واسطه تولد یافتن وى در زمان غیرمنتظر و کبر سن والدین، بدین اسم موسوم گشت[۲] و ساره پیش از تولد او گفته است خدا مرا خندان و مسرور ساخت.

ولادت و نسب

حضرت اسحاق علیه السلام فرزند حضرت ابراهیم علیه السلام و ساره است که در فلسطین به دنیا آمد. نسب حضرت اسحاق را چنین بیان کرده اند: اسحاق بن ابراهیم بن تارخ بن ناحور بن اشوع بن ارعوس بن فالغ بن عابر - و هو هود النبى - بن شانح بن ارفخشد بن سام بن نوح بن لمک بن متوشلخ بن اختوخ - و هو ادریس النبی - بن ارد بن قینان بن انوش بن شیث بن آدم علیه السلام.[۳]

طبق آیات قرآن، خداوند پیش از تولد اسحاق، پدر و مادر او را از این رخداد آگاه کرده و به آنها بشارت تولد چنین فرزندی داده است. تولد اسحاق پنج یا ۱۳ سال بعد از حضرت اسماعیل دانسته شده است؛ در روایتی از امام صادق علیه السلام سؤال شد که بین بشارت ابراهیم به اسماعیل و بشارت او به اسحاق، چقدر فاصله بود؟ فرمود: پنج سال فاصله بود.[۴] هنگام تولد اسحاق، پدرش بیش از ۱۰۰ سال داشته و مادرش ۹۰ ساله بوده است.

حضرت اسحاق جد بنی‌اسرائیل است و چنانکه جبرئیل بشارت داد، از نسل او پیامبرانی از جمله یعقوب، یوسف، داوود، سلیمان، ایوب، موسی و هارون، متولد شدند.[۵]

حضرت اسحاق علیه السلام در ۱۸۰ سالگی درگذشت و در نزدیکی بیت المقدس، در شهر الخلیل در فلسطین امروزی مدفون گردید.[۶]

حضرت اسحاق در قرآن

نام این پیامبر الهی ۱۷ بار در قرآن کریم (۱۳۳، ۱۳۶، ۱۴۰ سوره بقره و ۸۴ سوره انعام و ۸۴ سوره آل ‌عمران و ۱۶۳ سوره نساء و ۷۱ سوره هود و ۳۸‌ سوره یوسف و ۳۹ سوره ابراهیم و ۴۹ سوره مریم و ۷۲ ‌سوره انبیاء و ۲۷ سوره عنکبوت و ۱۱۲‌ـ۱۱۳ سوره صافات و ۴۵‌ سوره ص) ذکر شده و او را به عنوان عبد صالح خدا، پیامبر شایسته و دارای روش ارجمند یاد کرده است.

  • «وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحقَ وَ یعْقُوبَ کلّاً هَدَینا»: و به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه را به راه راست درآوردیم. (سوره انعام آیه ۸۴)
  • «وَ بَشَّرْناهُ بِإِسْحقَ نَبِیاً مِنَ الصّالِحِینَ»: و او را به اسحاق که پیامبرى از جمله شایستگان است بشارت دادیم. (سوره صافات آیه ۱۱۲)
  • «وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحقَ وَ یعْقُوبَ وَ جَعَلْنا فِى ذُرِّیتِهِ النُّبُوَّةَ وَالکتابَ»: و اسحاق و یعقوب را به او عطا کردیم و در میان فرزندانش پیامبرى و کتاب قرار دادیم. (سوره عنکبوت، آیه ۲۷)

با توجه به آیات متعددى که از صفات و شخصیت این پیامبر الهى حکایت مى کند و دوبار وى را به صلاح و یک بار به هدایت مدح مى نماید، مقام والا و اسوه بودن او از دیدگاه قرآن روشن می شود، هر چند شیوه هاى دعوتش تبیین نشده است.[۷]

تورات، ذبیح حضرت ابراهیم علیه السلام را اسحاق دانسته و یهودیان آن را از دلایل برتری اسحاق بر اسماعیل می‌دانند، اما از آیات قرآن کریم (سوره صافات، آیات ۹۸-۱۱۳) به خوبى استفاده مى شود که ذبیح ابراهیم، فرزندش اسماعیل بوده نه اسحاق. و قرآن کریم پس از نقل قربانى کردن فرزند توسط ابراهیم، مجددا بشارت به ولادت اسحاق را حکایت مى کند و این خود دلیل است به این که قربانى ابراهیم علیه السلام اسماعیل بوده نه اسحاق. روایات وارد از اهل بیت علیهم السلام نیز همه تصریح دارند بر این که ذبیح، اسماعیل علیه السلام بوده است.[۸]

پانویس

  1. کتاب التحقیق، ج ‌۱، ص‌ ۸۲.
  2. حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، جلد دوم تعلیقه سید عبدالحجت بلاغى، ص: ۵۴۸.
  3. فضائل الخمسة من الصحاح الستة، سید مرتضى فیروزآبادى، ج۱، ص۵.
  4. ترجمه بیان السعادة، ج۱۲، ص۲۴۱.
  5. سوره انعام، آیه ۸۴.
  6. مسعودی، إثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ص۴۶.
  7. قصص الانبیاء، عبدالوهاب نجار، ص ۱۱۱.
  8. ترجمه المیزان، ج۷، ص۳۲۲.

منابع

  • حجة التفاسیر و بلاغ الإکسیر، سید عبدالحجت بلاغى؛ قم: انتشارات حکمت، ۱۳۸۶ ق.
  • فضائل الخمسة من الصحاح الستة؛ سید مرتضى فیروزآبادى، تهران: اسلامیه، دوم، ۱۳۹۲ ق.
  • ترجمه المیزان، سید محمدباقر موسوى همدانى؛ قم: دفتر انتشارات اسلامى حوزه علمیه قم، پنجم، ۱۳۷۴ ش.
  • بحارالأنوار، علامه مجلسى؛ تهران.
  • ترجمه بیان السعادة فى مقامات العبادة، حشمت الله ریاضى؛ تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور، اول، ۱۳۷۲ ش.

مطالب مرتبط

پیامبران
پیامبران اولوالعزم
محمد (ص) * عیسی * موسی * نوح * ابراهیم
سایر پیامبران
آدم * ادریس * یعقوب * یوسف * یونس * اسحاق * اسماعیل * الیاس * ایوب * خضر * داوود * سلیمان * ذوالکفل * زکریا * شعیب * صالح * لوط * هارون * هود * یحیی * یسع * شعیا * اِرميا * جرجیس * حبقوق * يوشع بن نون


قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن