جامع الأحادیث النبویة (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
محتوای فعلی "مقاله یک نشریه" متناسب با این عنوان است.
جز (Aghajani صفحهٔ جامع الأحادیث النبویة را به جامع الأحادیث النبویة (کتاب) منتقل کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۲۴: | سطر ۲۴: | ||
}} | }} | ||
| − | {{مقاله از یک نشریه}} | + | {{مقاله از یک نشریه}}کتاب «جامع الأحاديث النبویه» اثر «جعفر بن احمد بن علی قمی رازی» یکی از مشایخ [[شیخ صدوق]] است. این کتاب از نخستین تألیفات [[شیعه]]، راجع به احادیث مختصّ به [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] صلى الله عليه و آله است که به صورت الفبایی به نگارش درآمده و احادیث آن منحصر در موضوع خاصی نیست. |
| − | == | + | ==معرفی کتاب== |
| − | اين اثر شامل 110 صفحه و حدود 700 [[حدیث]] | + | اين اثر شامل 110 صفحه و حدود 700 [[حدیث مسند]] از [[رسول اكرم]] صلى الله عليه و آله است كه بسان «الجامع الصغير» [[سيوطى]] به ترتيب الفباء تنظيم گشته است و مصنف فقط در ابتداى هر باب، [[سند حدیث|سند]] را ذكر مى كند. عالمانى چون [[آقا بزرگ تهرانى]] در [[الذريعه]] و [[سيد محسن امين]] در [[اعيان الشيعه]]، شمار احاديثش را حدود هزار [[حدیث|حديث]]، ذكر كرده اند كه اشتباه است. |
| − | «خداوند عزتت را مستدام بدارد! از من خواستى بخشى از الفاظ رسول الله صلى الله عليه و آله را كه در جلسه مذاكره از من شنيده بودى، به ترتيب حروف معجم سامان دهم؛ از اين رو به خاطر خدا و رسول، درخواست تو را به انجام رساندم، و براى اين كه به فهم نزديكتر باشد، آن را مختصر كردم و جز اولين سند هر باب، سندهايش را حذف كردم...». | + | با توجّه به مقدمه کتاب، روشن می‌شود که مؤلّف، این کتاب را به درخواست شخصی نوشته است، زيرا در ابتداى آن مى نويسد: «خداوند عزتت را مستدام بدارد! از من خواستى بخشى از الفاظ رسول الله صلى الله عليه و آله را كه در جلسه مذاكره از من شنيده بودى، به ترتيب حروف معجم سامان دهم؛ از اين رو به خاطر خدا و رسول، درخواست تو را به انجام رساندم، و براى اين كه به فهم نزديكتر باشد، آن را مختصر كردم و جز اولين سند هر باب، سندهايش را حذف كردم...». |
| − | + | مصحح كتاب حاضر گويد: اخبارى كه مرحوم [[علامه مجلسى]] در [[بحارالأنوار]] آورده و مأخذش را -به اشتباه- «[[الامامة و التبصرة من الحیرة (کتاب)|الإمامة والتبصرة]]» دانسته، به جز هفت روايت، همه از كتاب «جامع الأحاديث» است. | |
| − | + | ==منابع و اسناد کتاب== | |
| − | + | بيشتر روايات اين كتاب در كتاب «[[الجعفریات (کتاب)|الجعفريات]]» از اسماعيل بن [[امام موسی کاظم علیه السلام|موسى بن جعفر]] عليه السلام است؛ هم او كه ساكن [[مصر]] بود و احاديثش از راه فرزندش (موسی بن اسماعيل) به [[محمد بن اشعث کوفی|محمد بن اشعث كوفى]] ـ كه ساكن مصر بود ـ منتقل شد و فرزند اشعث رواياتى از [[اهل سنت|عامه]] را بدان افزود و به همين جهت، اين كتاب به «اشعثيات» هم شهرت گرفت.<ref> مستدرك الوسائل، خاتمه، چاپ سنگى، ج 3، ص 292.</ref> | |
| − | + | همچنين، مصنف به واسطه سهل بن احمد ديباجى و محمد بن عبدالله شيبانى و [[هارون بن موسی تلعکبری|هارون بن موسی تلعكبرى]]، از محمد بن محمد اشعث، از موسى فرزند اسماعيل بن موسى بن جعفر عليهماالسلام، از پدران بزرگوارش، از [[رسول اكرم]] صلى الله عليه و آله نقل مى نمايد. | |
| − | + | طريق ديگر مؤلف، محمد بن خلف از ابوحمران موسى بن ابراهيم مروزى، از [[امام موسی کاظم علیه السلام|امام موسى بن جعفر]]، از پدران بزرگوارش عليهم السلام، از پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله است.<ref> براى توضيح بيشتر درباره توثيق و تضعيف اين طرق، ر.ك: مقدمه مصحح، ص 34ـ 36.</ref> | |
| − | + | ==نمونه‌اى از روايات كتاب== | |
| − | + | *خوشبخت ترين مردم به بركت [[اسلام]]، اهل فارس هستند. | |
| − | + | *كاملترين مؤمنان در [[ايمان]]، خوش اخلاقترين آنان است. | |
| − | + | *بزدلى و شكمباركى بد ياورانى بر [[دين]] انسان اند. | |
| − | + | *گروهى كه به [[عدل]] و قسط قيام نمى كنند، چه بد قومى هستند. | |
| − | * خوشبخت ترين مردم به بركت [[اسلام]]، اهل فارس هستند. | + | *به پدرت نيكى كن، اگر چه سفرى به مدت دو سال، لازم آيد. |
| − | * كاملترين مؤمنان در [[ايمان]]، خوش اخلاقترين آنان است. | + | *به همديگر هديه دهيد كه كينه را بزدايد و مصافحه كنيد كه حقد را از بين ببرد. |
| − | * بزدلى و شكمباركى بد ياورانى بر [[دين]] انسان اند. | + | *به ملاقات همديگر رويد، مذاكره كنيد، به يكديگر [[حدیث]] بگوييد زيرا كه حديث، مايه جلا و صيقل دل مؤمن است؛ چرا كه دل ها همانند شمشير آهنى زنگار مى گيرد. |
| − | * گروهى كه به [[عدل]] و قسط قيام نمى كنند، چه بد قومى هستند. | + | *يك حديث كه آن را درايت كنى به از هزار حديث كه روايت كنى. |
| − | * به پدرت نيكى كن، اگر چه سفرى به مدت دو سال، لازم آيد. | + | *[[جبرئيل]] عليه السلام نازل نگشت مگر آن كه مى گفت: «پروردگارت سلامت مى رساند و مى فرمايد: با آفريدگانم مدارا كن!». |
| − | * به همديگر هديه دهيد كه كينه را بزدايد و مصافحه كنيد كه حقد را از بين ببرد. | + | *بسا فرد غيرفقيهى كه دانشى را حفظ و منتقل مى كند به كسى كه فقيه تر از اوست. |
| − | * به ملاقات همديگر رويد، مذاكره كنيد، به يكديگر [[حدیث]] بگوييد زيرا كه حديث، مايه جلا و صيقل دل | + | *زينت [[علم]]، [[احسان]] است و زينت حديث، [[صداقت]]. |
| − | * يك حديث كه آن را درايت كنى به از هزار حديث كه روايت كنى. | + | *گيسوان نيكو، بخشى از كسوت الهى است؛ آن را گرامى بداريد. |
| − | * [[جبرئيل]] عليه السلام نازل نگشت مگر آن كه مى گفت: «پروردگارت سلامت مى رساند و مى فرمايد: با آفريدگانم مدارا كن!». | + | *بدترين روايت، نقل [[دروغ]] است، و بدترين كارها، [[بدعت]] ها و بدترين كورى، كورى دل و بدترين پشيمانى، ندامت [[قيامت]] و بدترين كسب، درآمد [[ربا]] و بدترين خوراك، خوردن مال يتيم. |
| − | * بسا فرد غيرفقيهى كه دانشى را حفظ و منتقل مى كند به كسى كه فقيه تر از اوست. | ||
| − | * زينت [[علم]]، [[احسان]] است و زينت حديث، [[صداقت]]. | ||
| − | * گيسوان نيكو، بخشى از | ||
| − | * بدترين روايت، نقل [[دروغ]] است، و بدترين كارها، [[بدعت]] ها و بدترين كورى، | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | |||
| − | [[رده:منابع حدیثی]] | + | * علی مختاری، بخشی از مقاله "نقد و بررسی جامع الاحادیث به همراه پنج رساله دیگر"، علوم حديث/ شماره 2، زمستان 1375. [[رده:منابع حدیثی]] |
{{حدیث}} | {{حدیث}} | ||
نسخهٔ ۱۶ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۲۶
 | |
| نویسنده | جعفر بن احمد ابن رازی |
| موضوع | احادیث شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| مصحح | محمد حسینی نیشابوری |
|
| |
مقاله‌ی مربوط به این عنوان از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
کتاب «جامع الأحاديث النبویه» اثر «جعفر بن احمد بن علی قمی رازی» یکی از مشایخ شیخ صدوق است. این کتاب از نخستین تألیفات شیعه، راجع به احادیث مختصّ به پیامبر اکرم صلى الله عليه و آله است که به صورت الفبایی به نگارش درآمده و احادیث آن منحصر در موضوع خاصی نیست.
معرفی کتاب
اين اثر شامل 110 صفحه و حدود 700 حدیث مسند از رسول اكرم صلى الله عليه و آله است كه بسان «الجامع الصغير» سيوطى به ترتيب الفباء تنظيم گشته است و مصنف فقط در ابتداى هر باب، سند را ذكر مى كند. عالمانى چون آقا بزرگ تهرانى در الذريعه و سيد محسن امين در اعيان الشيعه، شمار احاديثش را حدود هزار حديث، ذكر كرده اند كه اشتباه است.
با توجّه به مقدمه کتاب، روشن می‌شود که مؤلّف، این کتاب را به درخواست شخصی نوشته است، زيرا در ابتداى آن مى نويسد: «خداوند عزتت را مستدام بدارد! از من خواستى بخشى از الفاظ رسول الله صلى الله عليه و آله را كه در جلسه مذاكره از من شنيده بودى، به ترتيب حروف معجم سامان دهم؛ از اين رو به خاطر خدا و رسول، درخواست تو را به انجام رساندم، و براى اين كه به فهم نزديكتر باشد، آن را مختصر كردم و جز اولين سند هر باب، سندهايش را حذف كردم...».
مصحح كتاب حاضر گويد: اخبارى كه مرحوم علامه مجلسى در بحارالأنوار آورده و مأخذش را -به اشتباه- «الإمامة والتبصرة» دانسته، به جز هفت روايت، همه از كتاب «جامع الأحاديث» است.
منابع و اسناد کتاب
بيشتر روايات اين كتاب در كتاب «الجعفريات» از اسماعيل بن موسى بن جعفر عليه السلام است؛ هم او كه ساكن مصر بود و احاديثش از راه فرزندش (موسی بن اسماعيل) به محمد بن اشعث كوفى ـ كه ساكن مصر بود ـ منتقل شد و فرزند اشعث رواياتى از عامه را بدان افزود و به همين جهت، اين كتاب به «اشعثيات» هم شهرت گرفت.[۱]
همچنين، مصنف به واسطه سهل بن احمد ديباجى و محمد بن عبدالله شيبانى و هارون بن موسی تلعكبرى، از محمد بن محمد اشعث، از موسى فرزند اسماعيل بن موسى بن جعفر عليهماالسلام، از پدران بزرگوارش، از رسول اكرم صلى الله عليه و آله نقل مى نمايد.
طريق ديگر مؤلف، محمد بن خلف از ابوحمران موسى بن ابراهيم مروزى، از امام موسى بن جعفر، از پدران بزرگوارش عليهم السلام، از پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله است.[۲]
نمونه‌اى از روايات كتاب
- خوشبخت ترين مردم به بركت اسلام، اهل فارس هستند.
- كاملترين مؤمنان در ايمان، خوش اخلاقترين آنان است.
- بزدلى و شكمباركى بد ياورانى بر دين انسان اند.
- گروهى كه به عدل و قسط قيام نمى كنند، چه بد قومى هستند.
- به پدرت نيكى كن، اگر چه سفرى به مدت دو سال، لازم آيد.
- به همديگر هديه دهيد كه كينه را بزدايد و مصافحه كنيد كه حقد را از بين ببرد.
- به ملاقات همديگر رويد، مذاكره كنيد، به يكديگر حدیث بگوييد زيرا كه حديث، مايه جلا و صيقل دل مؤمن است؛ چرا كه دل ها همانند شمشير آهنى زنگار مى گيرد.
- يك حديث كه آن را درايت كنى به از هزار حديث كه روايت كنى.
- جبرئيل عليه السلام نازل نگشت مگر آن كه مى گفت: «پروردگارت سلامت مى رساند و مى فرمايد: با آفريدگانم مدارا كن!».
- بسا فرد غيرفقيهى كه دانشى را حفظ و منتقل مى كند به كسى كه فقيه تر از اوست.
- زينت علم، احسان است و زينت حديث، صداقت.
- گيسوان نيكو، بخشى از كسوت الهى است؛ آن را گرامى بداريد.
- بدترين روايت، نقل دروغ است، و بدترين كارها، بدعت ها و بدترين كورى، كورى دل و بدترين پشيمانى، ندامت قيامت و بدترين كسب، درآمد ربا و بدترين خوراك، خوردن مال يتيم.
پانویس
منابع
- علی مختاری، بخشی از مقاله "نقد و بررسی جامع الاحادیث به همراه پنج رساله دیگر"، علوم حديث/ شماره 2، زمستان 1375.
