اسرای اهل بیت علیهم السلام: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{مدخل دائرة المعارف|کتاب [[فرهنگ عاشورا(کتاب)|فرهنگ عاشورا]]}} | {{مدخل دائرة المعارف|کتاب [[فرهنگ عاشورا(کتاب)|فرهنگ عاشورا]]}} | ||
| + | {{متوسط}} | ||
| − | + | اسیران [[کربلا]]، تعدادى از دودمان [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] صلی الله علیه وآله، و برخى هم همسران یا فرزندان دیگر [[شهدای کربلا|شهداى کربلا]] بودند. در منابع تاریخى و تعبیرات روایى و اشعار، از آنان به نام «سبایا» و «اسارى» یاد شده است. | |
| − | زنان [[بنى هاشم]] به شام برده شدند و از آنجا به [[ | + | == اسارت بازماندگان کربلا == |
| + | بازماندگان کاروان [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السلام را پس از [[عاشورا]] به اسارت گرفته و به [[کوفه|کوفه]] و سپس به [[شام]] بردند. زنان [[بنى هاشم]] به شام برده شدند و از آنجا به [[مدینه]] بازگشتند. برخى از زنان غیر بنى هاشم به خاطر وساطت بستگان خود از اسارت رها شده، در کوفه ماندگار شدند و به قبیله خود پیوستند.<ref>ابصارالعین، ص ۱۳۳.</ref> | ||
| − | + | [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب]] و [[امام سجاد علیه السلام|حضرت سجاد]] علیهماالسلام دو چهره بارز آن جمع بودند که با نطق ها و [[خطابه]] هاى خویش، [[امویان]] را رسوا و [[شهدای کربلا|شهداى کربلا]] را معرفى کردند. | |
| − | اما | + | به اسیرى گرفتن افرادى از [[اهل البیت|اهل بیت]] علیهم السلام هم برخلاف مقررات جنگ هاى اسلامى بود، هم جسارت و توهین به [[پیامبر اسلام|رسول الله]] صلی الله علیه وآله به شمار مى‌آمد. اما [[بنی امیه|امویان]] بر اساس [[کینه|کینه]] اى که از [[عترت]] پیامبر خدا داشتند، چنان کردند. این گستاخى در حق عترت پیامبر خدا ریشه در همان [[واقعه سقیفه بنی ساعده|سقیفه]] و زیر پا گذاشتن سخن آن حضرت داشت. به قول [[نیر تبریزی|نیر تبریزى]]: |
| − | + | دانى چه روز دختر زهرا اسیر شد؟ *** روزى که طرح بیعت «مِنّا أمیر» شد<ref>آتشکده، نیر تبریزى، (چاپ ۱۳۷۲ ق)، ص ۱۱۶.</ref> | |
| − | اسامى اسراى | + | == اسامى اسراى اهل بیت == |
| + | اسامى برخی اسراى کربلا از [[اهل البیت|اهل بیت]] و دیگران (طبق آنچه در کتاب منتخب التواریخ آمده است) چنین است:<ref>منتخب التواریخ، محمدهاشم خراسانى، ص ۲۹۷ (همراه با تفصیل و ذکر ماخذ هر سخن).</ref> | ||
| − | + | *[[امام زین العابدین]] علیه السلام، | |
| + | *[[امام محمدباقر]] علیه السلام (چهار ساله)، | ||
| + | *محمد بن حسین بن على، | ||
| + | *عمر بن حسین، | ||
| + | *حسن بن حسین، | ||
| + | *[[زید بن الحسن|زید بن الحسن المجتبى]]، | ||
| + | *عمر بن الحسن المجتبى (مجروح شد و به [[کوفه]] بردند)، | ||
| + | *محمد بن عمر بن الحسن المجتبى. | ||
| + | |||
| + | و نام برخی از بانوان عبارت است از: | ||
| + | |||
| + | *[[حضرت زینب]] علیها السلام، | ||
| + | *[[ام کلثوم دختر علی بن ابی طالب|ام کلثوم]] علیها السلام، | ||
| + | *[[فاطمه دختر امام حسین علیه السلام|فاطمه]]، دخت [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السلام، | ||
| + | *[[سکینه]]، دختر [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السلام، | ||
| + | *[[حضرت رقیه سلام الله علیها|رقیه]]، دخترى از امام حسین علیه السلام که مى گویند در [[خرابه شام]] جان داد، | ||
| + | *[[رباب]]، همسر امام حسین علیه السلام، | ||
| + | *شاه زنان، همسر [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]] علیه السلام، | ||
| + | *مادر محسن فرزند [[سیدالشهداء|سیدالشهدا]] علیه السلام (این فرزند در راه [[شام]] سقط شد)، | ||
| + | *دختر [[مسلم بن عقیل]]، | ||
| + | *[[فضه|فضّه]]، کنیز [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاط]]<nowiki/>[[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|مه]] سلام الله علیها، | ||
| + | *یکى از کنیزان امام حسین علیه السلام، | ||
| + | *مادر [[وهب بن عبدالله]]. | ||
| + | |||
| + | نسبت به برخى از این ۲۵ نفر، نقل هاى دیگر هم وجود دارد و همه مورد اتفاق نیست. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | |||
| + | *جواد محدثی، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، نشر معروف. | ||
{{واقعه عاشورا}} | {{واقعه عاشورا}} | ||
| + | {{سنجش کیفی | ||
| + | |سنجش=شده | ||
| + | |شناسه= ضعیف | ||
| + | |عنوان بندی مناسب= خوب | ||
| + | |کفایت منابع و پی نوشت ها= متوسط | ||
| + | |رعایت سطح مخاطب عام= خوب | ||
| + | |رعایت ادبیات دانشنامه ای= متوسط | ||
| + | |جامعیت= متوسط | ||
| + | |رعایت اختصار= خوب | ||
| + | |سیر منطقی= خوب | ||
| + | |کیفیت پژوهش= خوب | ||
| + | |رده= دارد | ||
| + | }} | ||
[[رده:باقی ماندگان واقعه کربلا]] | [[رده:باقی ماندگان واقعه کربلا]] | ||
[[رده:واقعه عاشورا]] | [[رده:واقعه عاشورا]] | ||
[[رده:اسیران کربلا]] | [[رده:اسیران کربلا]] | ||
| + | [[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۵۷
اسیران کربلا، تعدادى از دودمان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله، و برخى هم همسران یا فرزندان دیگر شهداى کربلا بودند. در منابع تاریخى و تعبیرات روایى و اشعار، از آنان به نام «سبایا» و «اسارى» یاد شده است.
اسارت بازماندگان کربلا
بازماندگان کاروان امام حسین علیه السلام را پس از عاشورا به اسارت گرفته و به کوفه و سپس به شام بردند. زنان بنى هاشم به شام برده شدند و از آنجا به مدینه بازگشتند. برخى از زنان غیر بنى هاشم به خاطر وساطت بستگان خود از اسارت رها شده، در کوفه ماندگار شدند و به قبیله خود پیوستند.[۱]
حضرت زینب و حضرت سجاد علیهماالسلام دو چهره بارز آن جمع بودند که با نطق ها و خطابه هاى خویش، امویان را رسوا و شهداى کربلا را معرفى کردند.
به اسیرى گرفتن افرادى از اهل بیت علیهم السلام هم برخلاف مقررات جنگ هاى اسلامى بود، هم جسارت و توهین به رسول الله صلی الله علیه وآله به شمار مى‌آمد. اما امویان بر اساس کینه اى که از عترت پیامبر خدا داشتند، چنان کردند. این گستاخى در حق عترت پیامبر خدا ریشه در همان سقیفه و زیر پا گذاشتن سخن آن حضرت داشت. به قول نیر تبریزى:
دانى چه روز دختر زهرا اسیر شد؟ *** روزى که طرح بیعت «مِنّا أمیر» شد[۲]
اسامى اسراى اهل بیت
اسامى برخی اسراى کربلا از اهل بیت و دیگران (طبق آنچه در کتاب منتخب التواریخ آمده است) چنین است:[۳]
- امام زین العابدین علیه السلام،
- امام محمدباقر علیه السلام (چهار ساله)،
- محمد بن حسین بن على،
- عمر بن حسین،
- حسن بن حسین،
- زید بن الحسن المجتبى،
- عمر بن الحسن المجتبى (مجروح شد و به کوفه بردند)،
- محمد بن عمر بن الحسن المجتبى.
و نام برخی از بانوان عبارت است از:
- حضرت زینب علیها السلام،
- ام کلثوم علیها السلام،
- فاطمه، دخت امام حسین علیه السلام،
- سکینه، دختر امام حسین علیه السلام،
- رقیه، دخترى از امام حسین علیه السلام که مى گویند در خرابه شام جان داد،
- رباب، همسر امام حسین علیه السلام،
- شاه زنان، همسر امام سجاد علیه السلام،
- مادر محسن فرزند سیدالشهدا علیه السلام (این فرزند در راه شام سقط شد)،
- دختر مسلم بن عقیل،
- فضّه، کنیز حضرت فاطمه سلام الله علیها،
- یکى از کنیزان امام حسین علیه السلام،
- مادر وهب بن عبدالله.
نسبت به برخى از این ۲۵ نفر، نقل هاى دیگر هم وجود دارد و همه مورد اتفاق نیست.
پانویس
منابع
- جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
 |
|||
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||
