ذوالفقار

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

مقاله‌ی مربوط به این عنوان از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

Icon article.jpg
محتوای فعلی "مقاله‌ یک نشریه" متناسب با این عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


«ذوالفقار» شمشیری شگرف است که ابتدا متعلق به رسول اکرم صلی الله علیه و آله بود و آن حضرت در جنگ احد وقتی که شمشیر علی بن ابی طالب علیه السلام در گرماگرم نبرد شکست، آن را به او بخشید و از همان زمان این شمشیر وجهه ای مقدس یافت.

در وجه تسمیه این شمشیر گفته اند: پشت آن خارهای پست و بلندی مانند ستون فقرات آدمی داشته است.[۱]

علامه مجلسی از مناقب ابن شهر آشوب نقل می کند که آیه ۲۵ سوره حدید «وَأَنزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ» اشاره به ذوالفقار دارد که از آسمان برای پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد[۲] و ایشان آن را به حضرت علی علیه السلام بخشید.

در مورد منشأ ذوالفقار اقوال دیگری هم هست؛ از جمله آن که در جنگ بدر حضرت علی علیه السلام آن را پس از کشتن صاحبش «عاص بن منبه سهمی» بدست آورد.[۳] یا جزو هدایای بلقیس به حضرت سلیمان علیه السلام بود،[۴] و یا ذوالفقار در روز بدر بدست پیامبر صلی الله علیه و آله رسید و آن را به حضرت علی علیه السلام بخشید. این شمشیر سپس به امام حسن علیه السلام و بعد از او به امام حسین علیه السلام و سرانجام به حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به ارث رسید.[۵]

از حضرت امام صادق علیه السلام درباره علت نامیده شدن آن به ذوالفقار پرسیدند، حضرت فرمود: زیرا ضربتی با آن به هیچ کس نزد، مگر آن که در دنیا از حیات و در آخرت از بهشت محرومیت یافت.[۶]

در کتاب های «الارشاد» شیخ مفید و «الأمالی» شیخ طوسی با ذکر سند از حضرت صادق علیه السلام آمده است: در روز جنگ احد فرشته ای که نامش رضوان بود، از آسمان ندا در داد که «لا سَیْفَ اِلاَّ ذُوالفَقار وَلا فَتی اِلاَّ عَلی».[۷]

همین حدیث را «سمعانی» در کتاب فضایل الصحابه، و ابن بطّه در کتاب الابانه نقل کرده اند، با این تفاوت که به جای غزوه «احد»، غزوه «بدر» گفته اند.[۸]

در روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده است: «و شمشیر آن حضرت هنگام ظهور، همان شمشیر پیامبر (ذوالفقار) است».[۹]

پانویس

  1. ر.ک: علل الشرایع، ج۱، ص۱۶۰.
  2. الکافی، ج۱، ص۲۳۵؛ ر.ک: مستدرک، ج۳، ص۳۰۹.
  3. ر.ک: ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۱۶۹.
  4. بحارالانوار، ج۴۲، ص۵۷.
  5. ر.ک: من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۴۱۸.
  6. المناقب، ج۳، ص۵۹۲، بحارالانوار، ۴۲، ص۵۸.
  7. الارشاد، ج۱، ص۸۲ و ۶۸، ۷۸: الأمالی طوسی، ص۵۴۷.
  8. المناقب، ج۳، ص۲۹۶.
  9. الغیبه، ج۳۰۷، ح۲.

منابع

  • خدامراد سلیمیان، ذوالفقار، دیدار آشنا، شماره ۵۲، مهر ۱۳۸۳، صفحه ۸.