Indeed those who are faithless and do wrong, Allah shall never forgive them, nor shall He guide them to any way,
Surely (as for) those who disbelieve and act unjustly Allah will not forgive them nor guide them to a path
Lo! those who disbelieve and deal in wrong, Allah will never forgive them, neither will He guide them unto a road,
Those who reject Faith and do wrong,- Allah will not forgive them nor guide them to any way-
معانی کلمات آیه
«کَفَرُوا وَ ظَلَمُوا»: کفر و معاصی را یکجا جمع کرده‌اند. بر اثر کفر، خویشتن را از سعادت محروم، و دیگران را از حق به دور نموده‌اند، و منکر رسالت پیغمبر شده‌اند، لذا بر خود و مردم و پیغمبر ستم کرده‌اند.
مگر به راه جهنّم، كه براى هميشه در آن ماندگارند و اين (عذاب و كيفر) بر خداوند آسان است.
نکته ها
مراد از «ضلال بعيد» گمراهى مضاعف كافران است. كفر، يك گمراهى است و مانع شدن از ايمان ديگران، گمراهى ديگر. كفر يك انحراف است و خود را بر حقّ دانستن، انحرافى بالاتر. كفر، ظلم به خويش است و مانع راه ديگران شدن، ظلم به تاريخ و نسل بشر.
شايد مراد از «ظلم» در آيه‌ى 168، همان مانع شدن از هدايت ديگران باشد. زيرا چه ظلمى بالاتر از ظلم فكرى و فرهنگى و اعتقادى؟
سخت‌ترين عذاب‌ها و بدترين تعبيرات، براى كافرانى بيان شده كه با انواع تبليغات، تهمت‌ها و تهديدات، مانع رسيدن پيام حقّ به گوش حقّ‌جويانند. (عدم مغفرت، عدم هدايت، دوزخى شدن و جهنّم ابدى)
جلد 2 - صفحه 216
پیام ها
1- بازدارندگان مردم از هدايت، خود در گمراهى سختى هستند. «ضَلُّوا ضَلالًا بَعِيداً»
2- كفر و ظلم، در كنار همند و نتيجه‌ى آنها، محروميّت از آمرزش و هدايت الهى است. «كَفَرُوا وَ ظَلَمُوا ... لا لِيَهْدِيَهُمْ»
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ظَلَمُوا: بدرستى كه آن كسانى كه كافر شدند به كتمان حق، و ظلم نمودند بر حضرت محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم يا بر مردمان، به منع ايشان از راه حق، يا على العموم. و مؤيد اين است كه كفار مخاطبند به جميع اصول و فروع دين اسلام، چه مراد به كفار، كسانيند كه جامع كفر و ظلمند. پس بر ايشان واجب باشد كه سلب كفر كنند از خود به اعتقاد اصول اسلام، و سلب ظلم نمايند از خود به فروع اسلام. و چون چنين نكردند، لَمْ يَكُنِ اللَّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ: نيست خداى تعالى كه بيامرزد ايشان را كه به سوء اختيار، ابا نمودند از قبول حق، وَ لا لِيَهْدِيَهُمْ طَرِيقاً: و هدايت ننمايد ايشان را به راه راست.
همانا آنانكه كافر شدند و ستم نمودند نباشد خدا كه بيامرزد آنها را و نه آنكه هدايت نمايد آنها را براهى..
تفسير
كسانيكه كافر شدند ظلم بر خودشان و پيغمبر (ص) و ائمه اطهار نموده‌اند چون آنها را تكذيب نمودند بلكه ميتوان گفت ظلم بتمام خلق نمودند زيرا قولا و عملا موجب اضلال آنها شده‌اند و تا ماداميكه متصف باين صفتند قابل مغفرت نيستند و خدا راه نمائى از آنها نمى‌كند و در كافى و عياشى از حضرت باقر (ع) روايت نموده است كه اين آيه باين نحو نازل شد ان الذين كفروا و ظلموا آل محمد حقهم و قمى از امام صادق (ع) اين قرائت را روايت نموده است و توجيه اين قبيل روايات مكرر ذكر شده است.
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ظَلَمُوا ظلم هم بساير كفار و اتباع خود نمودند که بشرف اسلام مشرف شوند و هم بپيغمبر و مسلمين اذيتها و ظلمها كردند ديگر لياقت مغفرت و هدايت ندارند لَم يَكُنِ اللّهُ لِيَغفِرَ لَهُم وَ لا لِيَهدِيَهُم طَرِيقاً.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 168)
در این آیه اضافه می فرماید: «آنها که کافر شدند و ستم کردند (هم ستم به حق کردند که آنچه شایسته آن بود انجام ندادند و هم ستم به خویش که خود را از سعادت محروم ساختند و در درّه ضلالت سقوط کردند و هم به دیگران ستم کردند که آنها را از راه حق بازداشتند) چنین افرادی هرگز مشمول آمرزش پروردگار نخواهند شد و خداوند آنها را به هیچ راهی هدایت نمی کند» (إِنَّ الَّذِینَ کفَرُوا وَ ظَلَمُوا لَم یکنِ اللّهُ لِیغفِرَ لَهُم وَ لا لِیهدِیهُم طَرِیقاً).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
