مسند الامام الصادق علیه السلام (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«مسند الإمام الصادق أبی‌عبدالله جعفر بن محمد علیهما‌السلام» تألیف شیخ عزیزالله عطاردى (م، ۱۳۹۳ ش)، از مسانید بزرگ حدیثی است، که در آن اخبار مربوط به امام صادق علیه‌السلام و روایات آن حضرت در موضوعات مختلف در ۲۲ جلد گردآورى شده است.

۲۴۰px
نویسنده عزیزالله عطاردی
موضوع احادیث امام صادق(ع)
زبان عربی
تعداد جلد ۲۲

معرفی کتاب

«مسند الإمام الصادق أبی‌عبدالله جعفر بن محمد(علیهما‌السلام)»، هفتمین کتاب از مجموعه بزرگ «مسانید الأئمة(ع)» است. در این کتاب احادیث و اخبار امام صادق علیه‌السلام در موضوعات مختلف از جمله: احادیث مربوط به زندگى و شخصیت و روابط امام، احادیثى که امام در موضوعات مختلف بیان کرده‌اند و راویانى که از آن معصوم نقل حدیث کرده‌اند، در ۲۲ جلد گردآورى شده است.

شیخ عزیزالله عطاردی، مباحث کتاب را از منابع معتبر شیعه و سنى گردآورى نموده است. این مجموعه، اثرى مرجع محسوب مى‌شود و براى همگان، به‌ویژه پژوهشگران سودمند است.

محتوای کتاب

در جلد نخست این مسند، ابتدا در ضمن دوازده باب، مطالبى را در باره ولادت، اسماء، القاب و فضایل امام صادق(ع) و نیز شیوه رفتارى آن جناب با زید شهید، منصور و ابوحنیفه و مطالبى را در باره خانواده و اولاد ایشان ذکر نموده است. پس از آن تا ششمین جلد این مسند، روایات امام صادق(ع) را همانند کتاب کافى کلینى در موضوعاتى چون علم، توحید، نبوت، امامت و مانند آن دسته‌بندى کرده است.

در جلد ششم با عنوان کتاب تفسیر، احادیث امام صادق(ع) در فضیلت قرآن کریم و عمل به آن، ناسخ و منسوخ و تفسیر به رأى و مانند آن گرد آمده است.

پس از آن روایات آن حضرت در تفسیر آیات قرآن کریم به ترتیب سوره‌هاى قرآن ذکر شده که تمامى جلد هفت و یک‌صد صفحه از جلد هشتم را نیز در بر گرفته است. ادامه جلد هشتم و بخش عمده‌اى از جلد نهم به دعاهاى امام صادق(ع) با موضوعات مختلف تعلق دارد.

نویسنده سپس به ذکر ۱۴ مورد از احتجاجات امام صادق(ع) با افرادى چون ابن ابى‌العوجاء، سفیان ثوری و ابوحنیفه بسنده نموده است.

از آنجا که مکتب جعفرى مدیون تلاش امام صادق(ع) در تبیین مذهب است، لذا روایات فقهى آن حضرت بخش اعظم کتاب را فراگرفته است، به‌طورى‌که از یک‌صد صفحه آخر جلد نهم، آغاز شده و تا نیمه جلد بیستم ادامه یافته است.

در بخش دیگرى از جلد بیستم با عنوان «باب حشر و نشر»، روایاتى اعتقادى در موضوعات حساب، عبور از صراط، شفاعت و بهشت و جهنم ذکر شده است. در باب «غُرر و دُرر و نوادر» نیز ۴۱۵ خبر با موضوعات مختلف و گاه نادر جمع شده است.

جلد ۲۲ کتاب به‌طور کامل به راویان احادیث امام صادق(ع) اختصاص دارد که ۲۱۴۴ راوى را در بر دارد. نویسنده اگر در کتب رجال درباره راوى مطلبى یافته، ذکر کرده است و اگر به نام او اشاره نشده، تذکر داده است، سپس به مکان ذکر نام این راوى در کتاب حاضر اشاره نموده است.

وضعیت کتاب

در این مجموعه برخلاف مسانید ائمه پیشین (علیهم السلام)، که آدرس احادیث در پاورقى ذکر شده بود، آدرس احادیث هر باب به‌صورت یکجا در انتهاى باب آمده است.

در انتهاى جلد ۲۲ کتاب، تعداد احادیث هریک از جلدهاى کتاب به ترتیب ذکر شده است. در مجموع ۳۸۵۵۹ حدیث در این کتاب ذکر شده است.

منابع