Such were [the people of] Ad: they impugned the signs of their Lord and disobeyed His apostles, and followed the dictates of every obstinate tyrant.
And this was Ad; they denied the communications of their Lord, and disobeyed His apostles and followed the bidding of every insolent opposer (of truth).
And such were A'ad. They denied the revelations of their Lord and flouted His messengers and followed the command of every froward potentate.
Such were the 'Ad People: they rejected the Signs of their Lord and Cherisher; disobeyed His messengers; And followed the command of every powerful, obstinate transgressor.
معانی کلمات آیه
جحدوا: جحد: انكار از روى علم و دانسته.
وَ جَحَدُوا بِها وَ اسْتَيْقَنَتْها أَنْفُسُهُمْ : يعنى معجزات موسى را انكار كردند ، با آنكه قلوبشان بر آنها يقين داشت.
جبار: جبار اگر در انسان به كار رود ، به معنى ظالم و ستمگر است كه اراده خود را باجبار به انسان تحميل مى كند و اگر در خدا به كار رود ، به معنى مصلح باشد؛ زيرا جبر در اصل به معنى اصلاح با نوعى از قهر و به معنى بستن و پيوند دادن است كه ظالم مىخواهد با تحميل به ديگران، نقص خود را جبران كند.
عنيد: طاغى و كسى كه دانسته با حق عناد و مخالفت مى كند .
در قاموس آمده: «عند عنودا: خالف الحق و رده عارفا فهو عنيد».[۱]
وَ تِلْكَ عادٌ: و آن قبيله عاديان يا آن اثرهائى كه در احقاف مىبينيد آثار قبيله عاد است. جَحَدُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ: انكار كردند و كافر شدند به آيات پروردگارشان. وَ عَصَوْا رُسُلَهُ: و نافرمانى نمودند پيغمبران الهى را. گرچه فقط مخالفت پيغمبر خود، هود را نمودند، لكن چون تمام انبيا در دعوت به حقّ شريكند، لذا تكذيب يك پيغمبر، مستلزم تكذيب تمام انبياء خواهد بود. و ايضا هر نبى، امت خود را امر فرموده بود به ايمان به جميع انبياء. وَ اتَّبَعُوا أَمْرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ: و پيروى كردند فرمان هر گردنكش ستيزهكار را، يعنى عاصى شدند در حق كسى كه ايشان را به حق دعوت مىكرد، و مطيع گشتند آنان را كه به كفر و گمراهى ايشان را مىخواندند از رؤساى كفّره.
تبصره: علامه مجلسى قدس الله سره در حيات القلوب به سند حسن روايت نموده كه: «1» معتصم امر كرد در بطانيه چاهى حفر كنند. تا سيصد قامت كندند، آب ظاهر نشد، واگذاشتند. زمان متوكل امر كرد اين قدر حفر كنند تا آب ظاهر
«1» حياة القلوب ج 1 ص 57 باب پنجم ذيل فصل اول.
جلد 6 - صفحه 92
شود. پس كندند به حدى كه هر صد قامت يك چرخ گذاشتند تا به سنگى رسيدند، چون آن را به كلنگ شكستند، باد سردى بيرون آمد، هركه نزديك چاه بود هلاك نمود. خبر به متوكل، تمام علما حيران، و سرّ آن را ندانستند. پس نامهاى در اين باب خدمت امام على النقى نوشتند، حضرت فرمود: اينها شهرهاى احقاف و قوم عاد بودند، خداى تعالى ايشان را به باد تند سرد تماما هلاك نمود.
پيغمبرشان هود، و شهرهاى آنها آبادان و با خير و فراوان بودند، حق سبحانه باران را هفت سال حبس كرد تا به خشكسالى افتادند، و خير از بلاد آنها برطرف شد.
هود فرمود: طلب آمرزش كنيد از پروردگار خود و توبه نمائيد تا باران را از آسمان ريزان و شما را قوّتى بر قوّت بيفزايد و اعراض نكنيد از حق كه در اين حال كافر خواهيد شد. پس چون ايمان نياوردند و طغيانشان زياد شد، خدا وحى فرمود كه عذاب در فلان وقت خواهد آمد، بادى كه در آن عذابى دردناك است. زمان موعود ابرى ظاهر، شاد شدند كه باران بر آنها بارد، هود فرمود: بلكه همان عذابى است كه تعجيل و طلب مىكرديد.
و چون آمد فرمان ما نجات داديم هود را و آنانكه ايمان آوردند با او برحمتى از خودمان و نجات داديم ايشانرا از عذاب سخت
و اين قبيله عاد انكار كردند آيتهاى پروردگارشان را و نافرمانى كردند پيغمبران او را و پيروى كردند فرمان
جلد 3 صفحه 92
هر گردنكش ستيزه كار را
و در پى آورده شدند در اين دنيا لعنت را و در روز قيامت آگاه باشيد همانا قبيله عاد كافر شدند بپروردگارشان آگاه باشيد كه دورى از رحمت است براى قبيله عاد كه قوم هودند.
تفسير
گفته شده است اهل نجات چهار هزار نفر بودند كه مشمول رحمت شدند و بقيّه آنها بباد تند سرد كه هفت شب و هشت روز بر آنها وزيد هلاك شدند و اينكه صيغه نجّينا تكرار شده براى بيان آنستكه اهل ايمان علاوه بر آنكه از عذاب دنيا نجات يافتند از عذاب شديد آخرت هم مأمون شدند و اشاره بآنكه اهل عصيان بهر دو عذاب گرفتار گشتند و اينكه كلمه رسل بصيغه جمع ذكر شده با آنكه بحسب ظاهر آنها معصيت امر حضرت هود را نمودند براى اشاره بآنستكه مخالفت با پيغمبر وقت مخالفت با تمام انبياء است چون همه آنها آمر بمعروف و ناهى از منكر و داعى بتوحيد و رادع از شرك و ناشر احكام الهى ميباشند و از پيش خود چيزى نياورده و مقصودى ندارند پس معصيت هر يك از ايشان معصيت همه است چنانچه متابعت رؤساء كفر و ضلال و عناد در هر زمانى متابعت تمام آنها است و محروميّت از رحمت الهى و لعن اهل ايمان پيرو و ملازم با آنها است در دنيا و آخرت و اين استحقاق را بعمل خودشان تهيّه نمودهاند و تكرار كلمه الا و لفظ عاد براى تأكيد و تقرير امر و مزيد تنبيه و اعتبار از حال آنها است و تصريح بقوم هود براى امتياز اينها از قوم عاد ارم است كه آنها هم معذّب بعذاب الهى شدند و شمّهاى از احوال اين قبيله و بيان استيصالشان در سوره اعراف گذشت و بعضى جمله اخيره را دعائيّه براى دلالت بر استحقاق آنها دانستهاند يعنى دورى از رحمت باد براى قبيله عاد كه قوم هود بودند.
و اينکه قبيله و طائفه عاد انكار كردند بآيات پروردگار خود و عصيان و مخالفت كردند رسولان او را و متابعت كردند هر ظالم جابر عنود را وَ تِلكَ عادٌ تعبير بتلك با اينكه عاد مذكر است باعتبار جماعت است و اينها فرقه فرقه بودند.
وَ عَصَوا رُسُلَهُ حضرت هود عليه السّلام يك رسول بيش نبود تعبير بجمع ممكن است که در زمان انبياء سلف رسولان بسياري بودند که تابع آن رسول بزرگ بودند که آنها را ميفرستاد باطراف مثل علماء در زمان ائمه عليهم السلام که روات بودند و در دوره غيبت که مجتهدين باشند که حضرت رسول صلّي اللّه عليه و آله و سلّم فرمود (علماء امتي)
جلد 11 - صفحه 75
(كانبياء بني اسرائيل) وَ اتَّبَعُوا أَمرَ كُلِّ جَبّارٍ عَنِيدٍ ضعفاء و زير دستان متابعت رؤساء و بزرگان و امراء و اعيان و اشراف خود را ميكردند و تابع آنها بودند.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 59)- در این آیه گناهان قوم عاد را در سه موضوع خلاصه میکند نخست میفرماید: «و این قوم عاد بود که آیات پروردگارشان را انکار کردند» و با لجاجت، هرگونه دلیل و مدرک روشنی را بر صدق دعوت پیامبرشان منکر شدند (وَ تِلْکَ عادٌ جَحَدُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ).
دیگر این که: آنها از نظر عمل نیز «به عصیان و سرکشی در برابر پیامبران برخاستند» (وَ عَصَوْا رُسُلَهُ).
سومین گناهشان این بود که فرمان خدا را رها کرده «و از فرمان هر جبّار عنیدی پیروی میکردند» (وَ اتَّبَعُوا أَمْرَ کُلِّ جَبَّارٍ عَنِیدٍ).
چه گناهی از این گناهان بالاتر، ترک ایمان، مخالفت پیامبران و گردن نهادن به فرمان جباران عنید.
«جبّار» به کسی میگویند که از روی خشم و غضب میزند و میکشد و نابود میکند، و پیرو فرمان عقل نیست و «عَنِیدٍ» کسی است که با حق و حقیقت،
ج2، ص356
فوق العاده مخالف است و هیچ گاه زیر بار حق نمیرود.
این دو صفت، صفت بارز طاغوتها و مستکبران هر عصر و زمان است، که هرگز گوششان بدهکار حرف حق نیست، و با هر کس مخالف شدند با قساوت و بیرحمی، شکنجه میکنند و میکوبند و از میان میبرند.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: