آیه 47 سوره یوسف

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَبًا فَمَا حَصَدْتُمْ فَذَرُوهُ فِي سُنْبُلِهِ إِلَّا قَلِيلًا مِمَّا تَأْكُلُونَ

مشاهده آیه در سوره


<<46 آیه 47 سوره یوسف 48>>
سوره : سوره یوسف (12)
جزء : 12
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

یوسف گفت: باید هفت سال متوالی زراعت کنید و هر خرمن را که درو کنید جز کمی که قوت خود می‌سازید همه را با خوشه در انبار ذخیره کنید.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

He said, ‘You will sow for seven consecutive years. Then leave in the ear whatever [grain] you harvest, except a little that you eat.

معانی کلمات آیه

دأبا: دأب: عادت و طريقه. «الدأب: العادة».[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


قالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَباً فَما حَصَدْتُمْ فَذَرُوهُ فِي سُنْبُلِهِ إِلَّا قَلِيلًا مِمَّا تَأْكُلُونَ «47»

(يوسف در جواب) گفت: هفت سال پى‌درپى كشت كنيد و آنچه را درو كرديد، جز اندكى را كه مى‌خوريد، در خوشه‌اش كنار بگذاريد.

نکته ها

يوسف عليه السلام بدون گلايه و شكوه از رفيق كه چرا او را فراموش كرده و بدون آنكه قيد و شرطى براى تعبير خواب پادشاه تعيين كند، فورى به تعبير خواب پرداخت، زيرا كتمان دانش به ويژه در هنگام نياز جامعه به آن، امرى به دور از شأن انسان‌هاى پاك و نيكوكار است.

يوسف به جاى تعبير خواب، راه مقابله با قحطى را با برنامه‌اى روشن بيان كرد تا نشان دهد علاوه بر علم تعبير خواب، قدرت برنامه‌ريزى و مديريّت دارد.

علم كشاورزى و سياست ذخيره‌سازى و لزوم صرفه‌جويى در مصرف، از اين آيه استفاده مى‌شود.

پیام ها

1- طرح و برنامه‌هاى سازنده خود را بدون منّت و چشم‌داشت عرضه كنيم. «قالَ تَزْرَعُونَ»*

2- براى نجات جامعه بايستى از مشكلات شخصى چشم پوشيد. (يوسف سخنى از زندانى بودن خود كه مسئله‌ى شخصى است، چيزى نگفت، بلكه به فكر حلّ مشكل مردم بود) قالَ تَزْرَعُونَ‌ ...*

3- مديريّت بحران و اداره جامعه در شرايط حاد و دشوار از وظايف اصلى حكومت است. قالَ تَزْرَعُونَ‌ ...*

4- حكومت‌ها بايد قحطى و خشكسالى را پيش‌بينى كنند و در ايّام فراخى با تدبير از فشار مشكلات بكاهند. تَزْرَعُونَ‌ ...*

5- به هنگام مناسب بودن شرايط حداكثر بهره‌بردارى را بايد نمود. تَزْرَعُونَ‌ ...*

جلد 4 - صفحه 217

6- در مواقعى كه بحرانى در پيش است بايد بر ظرفيّت توليد و كار افزود.

تَزْرَعُونَ‌ ...*

7- مردان خدا، بايد براى رفاه مردم فكر كنند و طرح‌هاى دراز مدّت و كوتاه مدّت داشته باشند. «قالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ»

8- زمان، عنصر بسيار مهمى در برنامه ريزى و مديريّت است. «سَبْعَ سِنِينَ»*

9- فقط تشريح وضعيّت كافى نيست، بايد طرح و برنامه داد. تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَباً ...*

10- برنامه‌ريزى در توليد «تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ» و صرفه جويى و ذخيره‌سازى‌ «فَذَرُوهُ» يك ضرورت است. (در حالى كه جوامع عقب مانده بدون توجّه به اين مراحل فقط مصرف مى‌كنند.)*

11- كنترل حكومت بر روند توليد و توزيع، در شرايط بحرانى امرى ضرورى است. تَزْرَعُونَ‌ ... فَذَرُوهُ‌ ...

12- گندم اگر به خوشه باشد بر عمرش اضافه مى‌شود. «فَذَرُوهُ فِي سُنْبُلِهِ»

13- مى‌توان با برنامه‌ريزى، خود را براى مقابله با حوادث طبيعى همچون قحطى، زلزله و سيل آماده كرد. «فَذَرُوهُ فِي سُنْبُلِهِ»

14- برنامه‌ريزى و تدبير براى آينده، منافاتى با توكل و تسليم در برابر امر خدا ندارد. «فَذَرُوهُ فِي سُنْبُلِهِ» (با تدبير، به استقبال تقدير برويم.)

15- طرحها بايد قابليّت عملى داشته باشند. «فَذَرُوهُ فِي سُنْبُلِهِ» (بهترين شيوه عملى در آن زمانِ بدون سيلو و تكنولوژى، واگذاردن گندم در خوشه بود.)

16- هر تلخى‌اى بد نيست. همين قحطى مقدّمه‌ى حاكميّت يوسف شد وهمچنين مقدّمه صرفه‌جويى وكار بيشتر در ميان مردم گشت. «تَزْرَعُونَ، فَذَرُوهُ، إِلَّا قَلِيلًا»

17- آينده‌نگرى وبرنامه‌ريزى بلند مدّت براى مقابله با مشكلات اقتصادى جامعه، لازمه مديريّت كشور است. تَزْرَعُونَ‌ ... فَذَرُوهُ‌ ... إِلَّا قَلِيلًا

جلد 4 - صفحه 218

18- صرفه‌جويى امروز، خودكفايى فردا واسراف امروز، نياز فردا را بدنبال دارد.

«قَلِيلًا مِمَّا تَأْكُلُونَ»

19- رؤياى كافران نيز مى‌تواند بيانگر واقعيّت‌ها و حاوى دستورالعمل‌هايى براى حفظ جامعه باشد.

20- امروز بايد براى فرداى بهتر كوشش كرد. تَزْرَعُونَ‌ ... ثُمَّ يَأْتِي مِنْ بَعْدِ ذلِكَ*

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع