آیه 12 سوره نوح
| <<11 | آیه 12 سوره نوح | 13>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و شما را به مال بسیار و پسران متعدد مدد فرماید و باغهای خرّم و نهرهای جاری به شما عطا کند.
و شما را با اموال و فرزندان یاری کند، و برایتان باغ ها و نهرها قرار دهد،
و شما را به اموال و پسران، يارى كند، و برايتان باغها قرار دهد و نهرها براى شما پديد آورد.
و شما را به اموال و فرزندان مدد كند و برايتان بستانها و نهرها بيافريند.
و شما را با اموال و فرزندان فراوان کمک کند و باغهای سرسبز و نهرهای جاری در اختیارتان قرار دهد!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«جَنَّاتٍ ... أَنْهَاراً»: تنوین این واژه‌ها بیانگرِ وفور نعمت آنها است.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كانَ غَفَّاراً «10» يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً «11» وَ يُمْدِدْكُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِينَ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهاراً «12»
پس گفتم از پروردگارتان آمرزش بخواهيد كه او بسيار آمرزنده است.
آسمان را بر شما ريزش كنان مى‌فرستد. و شما را با اموال و فرزندان يارى مى‌كند و براى شما (از همان آب باران) باغها قرار مى‌دهد و براى شما نهرها جارى مى‌سازد.
نکته ها
«مدرار» از «در» به معناى ريزش فراوان باران است.
در آيات متعدّدى از قرآن ارتباط تنگاتنگ عقيده و عمل فاسد با قحطى و فقر و همچنين عقيده و عمل صالح با رفاه و امنيّت مطرح است.
چنانكه در يك جا مى‌فرمايد: «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ» «1» اگر مردم اهل تقوا و ايمان باشند، بركات آسمان را به روى آنان مى‌گشاييم. و در جاى ديگر مى‌فرمايد: «ظَهَرَ الْفَسادُ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ» «2» مشكلات در خشكى و دريا به خاطر عملكرد مردم است.
هدف انبيا نجات بشر از قهر الهى است. از اول سوره تا اينجا، سه مرتبه سخن از استغفار
«1». اعراف، 96.
«2». روم، 41.
جلد 10 - صفحه 234
شد. آيه سوم: «يَغْفِرْ لَكُمْ»، آيه هفتم: «دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ» و اين آيه: «اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ»
پیام ها
1- از انسان استغفار، از خدا بخشش. اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ... إِنَّهُ كانَ غَفَّاراً
2- عفو و بخشش، از سنّت هاى الهى است. «كانَ غَفَّاراً»
3- براى دعوت به خير، تشويق معنوى و مادى لازم است. غَفَّاراً ... مِدْراراً
4- آمرزش گناهان، زمينه دريافت الطاف بعدى است. اسْتَغْفِرُوا ... يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً
5- باران، يكى از مهم ترين نعمت‌هاى الهى است. «يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً»
6- يكى از آثار ايمان، بهبود زندگى مادى است. يُرْسِلِ السَّماءَ ... يُمْدِدْكُمْ بِأَمْوالٍ ...
7- گاهى فراوانى مال و فرزند و باغ و آب، يك ارزش و پاداش الهى است.
بِأَمْوالٍ وَ بَنِينَ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَ ... أَنْهاراً
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ يُمْدِدْكُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِينَ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهاراً «12»
جلد 13 - صفحه 329
وَ يُمْدِدْكُمْ بِأَمْوالٍ: و مدد دهد شما را به مالها، وَ بَنِينَ: و پسران، يعنى بسيار گرداند اموال و اولاد شما را، وَ يَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ: و قرار دهد براى شما بوستانهاى پر از درختان بسيار، وَ يَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهاراً: و قرار دهد براى شما نهرهاى آب. حضرت نوح عليه السّلام به جهت تشويق و تحريص قوم بيان موعد نموده به چيزى كه اوقع است در نفوس ايشان، و آن منافع حاضره و فوايد عاجله براى ترغيب به ايمان و طاعت پروردگار و نتايج آن، كه خير دارين است.
تبصره: آيه دلالت دارد بر آنكه استغفار، موجب غفران و نزول بركات است از حضرت منان.
قلانسى از اعاظم علماى سنت در تفسير خود آورده كه: مردى نزد حضرت امير المؤمنين عليه السّلام آمد و گفت: گناه بسيار كردم و صحيفه اعمال خود را سياه نمودم، دعا فرما تا خدا مرا بيامرزد. حضرت فرمود: برو استغفار كن.
ديگرى گفت: فقير هستم و از بى‌چيزى بى‌طاقت شده‌ام، دعا فرما تا خدا انعامى فرمايد. حضرت فرمود: برو استغفار كن. سيمى گفت: زراعت من از كمى آب خشك شده، دعا فرما تا خدا باران بفرستد. حضرت فرمود: برو استغفار كن. چهارمى گفت: مال بسيار دارم و اولاد ندارم، دعا فرما خدا اولاد مرحمت نمايد. فرمود: برو استغفار كن. پنجمى گفت: باغ و بستان من كم ميوه دهد، دعا فرما تا خدا بركت فرمايد. حضرت فرمود: برو استغفار كن.
ابن عباس گويد: من در خدمت حضرت بودم، گفتم: يا امير المؤمنين سؤالات مختلفه نمودند و يك جواب فرمودى؟ فرمود: آيا نشنيدى فرمايش خداى تعالى:
اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كانَ غَفَّاراً يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً: «1» در كتاب كافى- سعيد بن يسار گويد: به حضرت صادق عليه السّلام عرض كردم: براى من اولاد نشده، فرمود: استغفار نما در وقت سحر صد مرتبه.
و نيز فرمود: هر كه بسيار استغفار نمايد، قرار دهد خدا براى او از هر غمى
«1»- منهج الصادقين، جلد 10، صفحات 20 و 21.
جلد 13 - صفحه 330
فرجى، و از سختى مخرجى، و روزى فرمايد او را از آنجا كه گمان ندارد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
إِنَّا أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ أَنْ أَنْذِرْ قَوْمَكَ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ «1» قالَ يا قَوْمِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ «2» أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اتَّقُوهُ وَ أَطِيعُونِ «3» يَغْفِرْ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَ يُؤَخِّرْكُمْ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ أَجَلَ اللَّهِ إِذا جاءَ لا يُؤَخَّرُ لَوْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ «4»
قالَ رَبِّ إِنِّي دَعَوْتُ قَوْمِي لَيْلاً وَ نَهاراً «5» فَلَمْ يَزِدْهُمْ دُعائِي إِلاَّ فِراراً «6» وَ إِنِّي كُلَّما دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصابِعَهُمْ فِي آذانِهِمْ وَ اسْتَغْشَوْا ثِيابَهُمْ وَ أَصَرُّوا وَ اسْتَكْبَرُوا اسْتِكْباراً «7» ثُمَّ إِنِّي دَعَوْتُهُمْ جِهاراً «8» ثُمَّ إِنِّي أَعْلَنْتُ لَهُمْ وَ أَسْرَرْتُ لَهُمْ إِسْراراً «9»
فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كانَ غَفَّاراً «10» يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً «11» وَ يُمْدِدْكُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِينَ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهاراً «12» ما لَكُمْ لا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقاراً «13» وَ قَدْ خَلَقَكُمْ أَطْواراً «14»
ترجمه
همانا ما فرستاديم نوح را بسوى قومش كه بيم ده قوم خود را پيش از آنكه بيايد آنها را عذابى دردناك
گفت اى قوم من همانا من براى شما بيم دهنده‌اى هستم آشكارا
كه بندگى كنيد خدا را و بترسيد از او و اطاعت كنيد مرا
مى‌آمرزد براى شما گناهانتان را و تأخير مى‌اندازد هلاك شما را تا مدّت نامبرده شده همانا مدّت نامبرده خدا وقتى كه آمد تأخير افكنده نميشود اگر باشيد كه بدانيد
گفت پروردگارا همانا من خواندم قوم خود را شب و روز
پس نيفزود آنانرا خواندن من مگر گريختن
و همانا من هرگاه خواندم آنها را تا بيامرزيشان قرار دادند انگشتان خود را در گوشهاشان و بسر كشيدند جامه‌هاشان را و پا فشارى كردند و سركشى نمودند سركشى نمودنى
پس همانا من خواندم آنها را به آواز بلند
پس همانا من دعوت را آشكار نمودم براى آنها و پنهان نمودم
جلد 5 صفحه 278
براى آنان پنهان نمودنى
پس گفتم آمرزش بطلبيد از پروردگارتان همانا او است بسيار آمرزنده
ميفرستد بر شما باران پى در پى
و مدد ميكند شما را بمالها و پسران و پديد ميآورد براى شما باغها و پديد ميآورد براى شما نهرها
چيست براى شما كه نميترسيد مر خدا را از جهت عظمت
با آنكه بتحقيق آفريد شما را بطورهاى مختلف با يكديگر.
تفسير
خداوند متعال حضرت نوح را كه اوّل انبياء اولوا العزم است برسالت نزد قوم خود فرستاد تا آنها را بترساند از عذاب خدا در صورت مخالفت از اوامر او قبل از آنكه نازل شود بر آنها و او مأموريّت خود را انجام داد و با كمال ملاطفت بآنها فرمود اى قوم و قبيله من همانا من از جانب خداوند مأمورم كه شما را بترسانم با بيّنه و برهان از عذاب خدا كه بر شما نازل خواهد شد در صورتى كه دست از پرستش بت و ساير اعمال قبيحه خود بر نداريد پس بايد عبادت كنيد خداى يگانه را و از او بترسيد و اطاعت كنيد مرا در آنچه از جانب او براى شما از احكام بيان مينمايم تا خداوند گناهان گذشته شما را بيامرزد و گفته‌اند كلمه من براى تبعيض است تا شامل نشود گناهان آينده آنها را و موجب غرور آنها و جرئت بر معصيت نگردد و ظاهرا من زائده باشد براى تقويت عامل چون لكم فاصله شده و اگر كلمه من هم نبود كلام دلالت بر مغفرت گناهان آينده نداشت و نيز تأخير بيندازد هلاك شما را به اجلهاى معلّقه بر معاصى و بعذاب دنيوى تا برسد اجل حتمى شما كه قابل تأخير نيست چون اين قسم اجل مقدّر الهى وقتى برسد مهلت نميدهد و تأخير نمى‌افتد و اگر شما دانا بوديد ميدانستيد كه اجل معلّق بتوبه و اعمال صالحه دفع ميگردد و اجل حتمى چاره‌اى ندارد و چون آنها نصايح مشفقانه آنحضرت را بسمع قبول تلقّى ننمودند عرضه داشت پروردگارا من آنها را شبانه روز دعوت نمودم ولى مع الاسف نيفزود دعوت من بر سلوك آنها مگر تنفّر و فرار از اطاعت و قبول را و هر چه من خواندم آنها را بسوى تو كه ايمان بياورند و بسبب آن تو از معاصى آنان بگذرى انگشتها در گوشها نهادند و جامه‌ها بر سر كشيدند كه مرا نه بينند و صداى مرا نشنوند و باقى ماندند بر كفر و ضلالت و سركشى
جلد 5 صفحه 279
كردند و عازم شدند بر معصيت ولى باز من بوظيفه خود عمل نمودم و با صوت بلند آنها را خواندم و هر قسم ممكن بود از علنى و سرّى در ارشاد و نصيحت آنها كوتاهى نكردم باين بيانات كه بيائيد توبه كنيد خدا آمرزنده و مهربان است مزارع و باغهاى شما كه خشك شده و از دست رفته بواسطه نيامدن باران و زنان شما كه نازا شده‌اند چنانچه در سوره هود گذشت از رحمت الهى و باران فراوان پى در پى آباد خواهد شد و نهرهاى شما جارى خواهد گرديد مانند آنكه خداوند تازه آنها را بشما عنايت فرموده و اموال شما بفضل الهى زياد ميشود و زنان شما اولاد آور ميگردند و پسرانى كه كمك شما باشند خداوند بشما كرم ميفرمايد چه ميشود شما را كه از عظمت خدا نميترسيد چنانچه قمّى ره از امام باقر عليه السّلام در ذيل اين آيه نقل نموده و اهل لغت تصريح نموده‌اند كه رجاء در اينجا بمعناى خوف است و اگر اين تصريحات نبود رجاء بمعناى اعتقاد انسب بود و وقار بمعناى ثبات يعنى چرا معتقد به ثبات خدا نسبت بمواعيدش نيستيد و بعضى هم گفته‌اند و اطوار در روايت قمّى ره باختلاف اهواء و ارادات و مشيّات تفسير شده و بعضى آنرا بأطوار خلقت از خاك و نطفه و علقه و مضغه و عظام و لحوم و خلق آخر كه دلالت بر عظمت قدرت حق دارد تفسير نموده‌اند و ظاهرا اعمّ از اينها و احوال مختلفه و عوارض طاريه تا آخر عمر باشد و اللّه اعلم.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ يُمدِدكُم بِأَموال‌ٍ وَ بَنِينَ وَ يَجعَل لَكُم جَنّات‌ٍ وَ يَجعَل لَكُم أَنهاراً «12»
خداوند بشما كمك ميدهد بزيادتي اموال و كثرت اولاد و باغستانهايي بشما عطا ميفرمايد و نهرهايي بر شما جريان ميدهد که اينکه هم يكي از فوائد توبه و استغفار است، و ذكر اينها از باب مثال است و مراد وفور نعمت است و رفع بليات و امراض و تلفات که در اثر معاصي پيدا شده و از همه اينها بالاتر نجات از عذاب آخرت است لكن ذكر اينکه منافع دنيوي براي اينکه است که بچشم خود مشاهده كنند و الا در جنب مثوبات اخروي و جنات آن عالم که دوام دارد و تمام شدني نيست اينکه منافع دنيوي اگر بگوئيم قطره است نسبت بدريا كم گفته‌ايم زيرا دريا هم آخر دارد و نعم اخروي آخر ندارد چنانچه عذابهايش هم دوام دارد که معني خلود است.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 12)- سپس می‌افزاید: «و شما را با اموال و فرزندان فراوان کمک می‌کند» (و یمددکم باموال و بنین).
«و باغهای سرسبز و نهرهای آب جاری در اختیارتان قرار می‌دهد» (و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا).
به این ترتیب یک نعمت بزرگ معنوی، و پنج نعمت بزرگ مادی به آنها وعده داده، نعمت بزرگ معنوی بخشودگی گناهان و پاک شدن از آلودگی کفر و عصیان است، اما نعمتهای مادی: ریزش بارانهای مفید و به موقع و پر برکت، فزونی اموال، فزونی فرزندان (سرمایه‌های انسانی)، باغهای پر برکت، و نهرهای آب جاری.
آری! ایمان و تقوا طبق گواهی قرآن مجید هم موجب آبادی دنیا و هم آبادی آخرت است.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
