آیه 116 سوره آل عمران
| <<115 | آیه 116 سوره آل عمران | 117>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
هرگز کافران را بسیاری مال و اولاد از عذاب خدا نتواند رهانید، و آنها اهل جهنم و جاوید در آن معذّب خواهند بود.
قطعاً کسانی که کافر شدند، هرگز اموال و اولادشان چیزی از [عذاب] خدا را از آنان دفع نخواهد کرد؛ و آنان اهل آتشند و در آن جاودانه اند.
كسانى كه كفر ورزيدند، هرگز اموالشان و اولادشان چيزى [از عذاب خدا] را از آنان دفع نخواهد كرد، و آنان اهل آتشند و در آن جاودانه خواهند بود.
كافران را اموال و اولادشان هيچ از عذاب خدا نرهاند و آنان اهل آتشند جاودانه در جهنم باشند.
کسانی که کافر شدند، هرگز نمی‌توانند در پناه اموال و فرزندانشان، از مجازات خدا در امان بمانند! آنها اصحاب دوزخند؛ و جاودانه در آن خواهند ماند.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
تغنى: غنى اگر با «عن» باشد به معنى دفع و كنار زدن آيد، در آيه ظاهرا مراد همان است.[۱]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«116» إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ
همانا كسانى كه كافر شدند، هرگز اموالشان و اولادشان چيزى از (عذاب) خدا را از آنان دفع نخواهد كرد و آنها همدم آتشند، همواره در آن ماندگار.
«117» مَثَلُ ما يُنْفِقُونَ فِي هذِهِ الْحَياةِ الدُّنْيا كَمَثَلِ رِيحٍ فِيها صِرٌّ أَصابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَأَهْلَكَتْهُ وَ ما ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَ لكِنْ أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ
مَثَل آنچه در اين زندگى دنيا انفاق مى‌كنند، همچون مَثل بادى است كه در آن سرما و يا گرماى شديدى باشد، بر كشتزار قومى كه بر خود ستم كرده‌اند بوزد، پس آن را از بين ببرد. خدا به آنان ستم نكرده است، بلكه آنان به خويشتن ستم مى‌كنند.
نکته ها
كلمه‌ى «صِرّ»، به معناى گرما و سرماى سوزان است. «1»
بارها قرآن اعلام كرده كه نه مال، نه فرزند، نه خويشان، نه همسر، نه دوست، نه سرپرست و نه هيچ چيز ديگر، در برابر قهر خدا ذرّه‌اى كارساز نيست.
تمام تلاش‌ها و بودجه‌هايى كه كفّار در راه باطل صرف مى‌كنند، همچون بذرپاشى در كشتزارى است كه با يك باد سوزان نابود مى‌شود. از ابتداى ظهور اسلام تاكنون، هرگونه توطئه، تهاجم و تبليغات عليه اسلام با شكست روبرو شده و دين الهى هر روز رشد و گسترش يافته است و سرانجام پيروزى با اسلام است.
پیام ها
1- عقيده، در عمل تأثيرگذار است. كفر، سبب محروميّت از بركات انفاق مى‌گردد. «إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا ... مَثَلُ ما يُنْفِقُونَ»
«1». التحقيق فى كلمات القرآن.
جلد 1 - صفحه 589
2- از عوامل حوادث و بلاياى طبيعى، گناهان بشر است. «رِيحٍ فِيها صِرٌّ أَصابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا»
3- گناه، كارهاى نيك را نابود مى‌كند. «ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَأَهْلَكَتْهُ»
4- قهر خداوندى ظلم نيست، بلكه بازتاب عملكرد خود انسان است. «وَ ما ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَ لكِنْ أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ (116)
«1» سوره حجرات، آيه 14.
«2» نهج البلاغه، خطبه 193.
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 220
بعد از وصف مؤمنان پرهيزكار، وصف كافران تبه روزگار را فرمايد:
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا: بدرستى كه آنان كه كافر شدند به خدا و پيغمبر و قرآن، لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ: هرگز باز ندارد مالهائى كه به رشوه دهند، يا بى‌نياز نسازد ايشان را مطلق اموال كه همه عمر را صرف تحصيل آن نموده‌اند، وَ لا أَوْلادُهُمْ: و نه فرزندان ايشان كه به اعانت و امداد آنها پشتيبانى دارند، مِنَ اللَّهِ شَيْئاً: از عذاب خدا هيچ چيز را.
نكته: ذكر «شى‌ء» دلالت بر نفى عام دارد، يعنى هيچ چيز از اموال و اولاد نفع به آنها نرساند و ايشان را از عذاب نرهاند. و تخصيص اموال و اولاد، جهت آنست كه اين هر دو، عزيزترين و عمده‌ترين اشياء هستند. هرگاه با وجود كثرت و اعتماد و استظهار بر آن فايده ندهد، پس غير آن به طريق اولى فايده و نفع نخواهد داد.
وَ أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ: و آن گروه كافران، ملازمان، آتش جهنم باشند، هُمْ فِيها خالِدُونَ: ايشان در آن آتش و عذاب، دائم و ثابت باشند و خلاصى براى آنها نخواهد بود.
تنبيه: آيه شريفه عام است نسبت به تمام كفار و مكذبان حضرت ختمى مرتبت صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و قرآن، در هر عصر و زمان تا روز قيامت و وعيد است براى آنان.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ (116)
ترجمه
همانا آنانكه كافر شدند بى‌نياز نمى‌كند آنها را مالهاى آنها و نه اولاد آنها از خدا بچيزى و آن گروه اهل آتشند ايشان در آن جاويدانند..
تفسير
كفار مستظهر بودند بمال و اولاد خودشان و تصور مى‌كردند مال و اولاد رفع احتياج آنها را ميكند در صورتى كه زخارف دنيوى هر چه بيشتر باشد احتياج زيادتر و هر چه در دنيا انسان علاقه‌اش كمتر باشد احتياجش كمتر است لذا خداوند ميفرمايد كفار بمال و اولادشان منازند و بدانند كه اينها هيچ درجه از احتياج آنها را بخداوند در دنيا رفع نمى‌كند بلكه زيادتر مى‌كند چه رسد بآخرت كه اينها ابدا در آنجا بدرد نمى‌خورد بلكه آنجا هم موجب زيادى گرفتارى خواهد بود كه در حلالش حساب و در حرامش عقاب است و براى اولاد هم مسئوليتهائى متوجه آنها خواهد شد كه شايد در تكاليف خود نسبت بآنها كوتاهى كرده باشند و بايد مؤاخذه شوند و شايد مراد آن باشد كه مال و اولاد هيچ كفايت از عذاب خدا نمى‌كند چنانچه مفسرين فرموده‌اند ولى بنظر حقير هيچ عاقلى اين تصور را نمى‌كند تا خداوند نفى آنرا فرموده باشد در هر حال كفار مخلد در آتشند چنانچه سابقا شرح داده شد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَن تُغنِي‌َ عَنهُم أَموالُهُم وَ لا أَولادُهُم مِنَ اللّه‌ِ شَيئاً وَ أُولئِكَ أَصحاب‌ُ النّارِ هُم فِيها خالِدُونَ (116)
بتحقيق كساني که كافر شدند بينياز نميكند آنها را اموال و اولادشان از عذاب الهي و اينکه كفار از اصحاب آتش هستند و ملازم آتش که هرگز از آنها جدا نخواهند شد و اينها در آن آتش هميشه هستند.
جلد 4 - صفحه 323
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا چه كفار اهل كتاب و چه مشركين و چه ساير طبقات كفار بلكه ملحق بآنها هستند اهل ضلالت و معاندين و مخالفين و بالجمله كساني که ايمان ندارند و مقصّرند.
امّا شمول آيه لجميع طبقات كفار بواسطه عموم موصول است و اما غير آنها بواسطه ادلّه خارجيه که در آخرت بحكم كفار هستند و لو در دنيا در پاره‌اي از احكام مختلف باشند.
لَن تُغنِي‌َ عَنهُم از براي غني معاني كرده‌اند لكن موارد استعمالش مختلف است، اما در صفات الهيه که ميفرمايد‌أن‌‌به وَ اللّه‌ُ هُوَ الغَنِي‌ُّ بمعني دارايي است و اعظم صفات ثبوتيه است و دلالت دارد بر جميع صفات كمال از علم، قدرت، حيات، كبريايي، عظمت، علو، قدم، وجوب وجود. و بدلالت التزاميه دلالت دارد بر سلب جميع صفات نقص و عيب از تركيب و تجسم و شريك و غيرها.
و اما در مورد آيه دلالت دارد بر رفع و دفع عذاب و نجات از مهالك يعني از آنها رفع نميكنند عذاب را و نجات نميدهند آنها را از مهالك أَموالُهُم وَ لا أَولادُهُم ذكر اموال و اولاد براي اينست که اعزّ اشياء در نظر اهل دنيا اينکه دو چيز است که محل اعتماد آنها و البته غير اينکه دو بطريق اولي دفع عذاب نميكند از جاه و منصب و خدم و هشم و عشيره و اصحاب و صديق و رفيق و غير اينها.
مِنَ اللّه‌ِ شَيئاً يعني من عذاب اللّه و سخته و غضبه شيئا، نكره در سياق نفي مفيد عموم است يعني هيچگونه عذابي را از آنها نميتوانند برطرف كنند.
وَ أُولئِكَ أَصحاب‌ُ النّارِ جهنم هُم فِيها خالِدُونَ.
324
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 116)- نقطه مقابل افراد با ایمان و حق جویی که وصف آنها در آیه قبل آمد افراد بی‌ایمان و ستمگری هستند که در این آیه و آیه بعد توصیف شده‌اند.
نخست می‌فرماید: «آنها که راه کفر را پیش گرفتند هرگز نمی‌توانند در پناه ثروت و فرزندان متعدد خویش ار مجازات خدا در امان بمانند» (إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَنْ تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَیْئاً).
در این که از امکانات مادی تنها اشاره به ثروت و فرزندان شده، به خاطر آن است که مهمترین سرمایه‌های مادی، یکی نیروی انسانی است که به عنوان فرزندان ذکر شده است و دیگری سرمایه‌های اقتصادی می‌باشد و بقیه امکانات مادی از این دو سر چشمه می‌گیرد.
ج1، ص323
قرآن با صراحت می‌گوید: امتیازهای مالی، و قدرت جمعی، به تنهایی نمی‌تواند در برابر خداوند، امتیازی محسوب شود، و تکیه کردن بر آنها اشتباه است، مگر هنگامی که در پرتو ایمان و نیت پاک در مسیرهای صحیح به کار گرفته شوند، در غیر این صورت «آنها (صاحبان اموال) اصحاب دوزخند و جاودانه در آن خواهند بود» (أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِیها خالِدُونَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
