کاوشی در نهج‌ البلاغه (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « بندانگشتی|کاوشی در نهج البلاغه ==معرفى اجمالى== '''كاوشى در...» ایجاد کرد)
 
 
(۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Ketab376.jpg|بندانگشتی|کاوشی در نهج البلاغه]]
+
[[پرونده:Ketab376.jpg|200px|بندانگشتی|کاوشی در نهج البلاغه]]
  
==معرفى اجمالى==
+
'''«کاوشى در نهج‌البلاغه»'''، تألیف آقایان فخرالدین حجازى، [[سبحانی تبریزی، جعفر|جعفر سبحانى]] و حسین رزمجو مى‌باشد که به زبان فارسى مجموعه مقالات کنگره سوم [[نهج البلاغة (کتاب)|نهج‌البلاغه]] را تشکیل مى‌دهند که در این مجموعه جمع‌آورى شده است. این مجموعه، شامل مطالب و حقایق عنوان شده در کنگره نهج‌البلاغه و مقالاتى پیرامون کتاب انسان ساز [[امام علی علیه السلام|امام على]](ع) است.
  
 +
==ساختار کتاب==
  
'''كاوشى در نهج‌البلاغه'''، تألیف آقايان [[حجازی، فخرالدین|فخرالدين حجازى]]، [[سبحانی تبریزی، جعفر|جعفر سبحانى]]، [[رزمجو، حسین|حسين رزمجو]] مى‌باشد كه به زبان فارسى مجموعه مقالات كنگره سوم نهج‌البلاغه را تشكيل مى‌دهند كه در اين مجموعه جمع‌آورى شده است.
+
کتاب، شامل پیش‌گفتار و بیست مقاله ارائه شده، در کنگره سوم نهج‌البلاغه مى‌باشد. از آنجایى که کتاب فقط در حکم جمع‌آورى مقالات مى‌باشد، در چینش مطالب کتاب نیز از این روش پیروى شده است؛ لذا شیوه بیان خاصى را براى مطالب کتاب نمى‌توان به دست آورد.
  
اين مجموعه، شامل مطالب و حقايق عنوان شده در كنگره نهج‌البلاغه و مقالاتى پيرامون كتاب انسان ساز على(ع) است.
+
==گزارش محتوا==
 +
 
 +
پیش‌گفتار کتاب از بنیاد نهج‌البلاغه در مورد هدف از برپایى نهج‌البلاغه مى‌باشد که «بنیاد نهج‌البلاغه در برگزارى این کنگره‌ها دو هدف اساسى را تعقیب مى‌کند که اهم آن پیاده کردن طرح نهایى خود؛ یعنى تدوین تفسیر موضوعى [[نهج البلاغة (کتاب)|نهج‌البلاغه]] است، کارى که تاکنون به طور کامل و شامل انجام نگرفته و ضرورت و اهمیت آن بر کسى پوشیده نیست. دیگر آنکه ثمره این تحقیقات و پژوهش‌ها با سبکى گیرا و شیوه‌یى پسندیده در دسترس نسل جوان و تشنه قرار گیرد تا مورد مطالعه و عمل واقع شود، نه آنکه تنها در محیطى بسته و در حوزه‌اى محدود، جمعى از متفکران و اندیشمندان پیرامون آن به بحث بنشینند، زیرا چه بسا اندیشه‌هاى تابناک و افکار بلندى که در محدوده صفحه کتاب و گوشه کتاب‌خانه بایگانى شده و مردم از آن بى بهره‌اند، حال آنکه در کنار آن کتابخانه‌ها و مراکز علمى و تحقیقى هزاران تشنه حقیقت در انتظار قطره زلالى از آن حقایق جان مى‌سپارند. و چه دردآور و تأثربار است که حقایق و علوم زندگى آفرین به چنین سرنوشتى دچار آید».
 +
 
 +
در بخش دوم مقدمه به مبحث قوم و عصر پرداخته شده است. متن کتاب با پیام مرحوم [[علی مشکینی|آیت‌الله مشکینى]] به این کنگره شروع مى‌شود که در وصف [[امام علی علیه السلام|امام على]](ع) و نهج‌البلاغه مى‌باشد. مقاله بعدى قطعه شعرى از آقاى سبزوارى است در همین زمینه که ارائه شده است.
 +
 
 +
مقالات بعدى این کتاب به ترتیب عبارتند از:
  
==ساختار كتاب==
+
۱- کنگره سوّم (سید جمال‌الدّین دین پرور)
  
 +
۲- عظمت نهج‌البلاغه (محمدرضا مهدوى کنى)
  
كتاب، شامل پيش‌گفتار و بيست مقاله ارائه شده، در كنگره سوم نهج‌البلاغه مى‌باشد. از آنجايى كه كتاب فقط در حكم جمع‌آورى مقالات مى‌باشد، در چينش مطالب كتاب نيز از اين روش پيروى شده است؛ لذا شيوه بيان خاصى را براى مطالب كتاب نمى‌توان به دست آورد.
+
۳- عدالت و عدل الهى در حیات معقول على(ع) ([[علامه محمدتقی جعفری|محمدتقى جعفرى]])
  
==گزارش محتوا==
+
۴- لزوم تمسّک به علوم علوى در نهج‌البلاغه ([[حسن‌زاده آملی، حسن|حسن حسن‌زاده آملى]])
 +
 
 +
۵- على(ع) و فلسفه الهى ([[جوادی آملی، عبدالله|عبداللّه جوادى آملى]])
 +
 
 +
۶- نقش خطابه در نهج‌البلاغه (ابوالقاسم خزعلى)
 +
 
 +
۷- حقّ و باطل در نهج‌البلاغه (محمّدتقى فلسفى)
 +
 
 +
۸- على(ع) و قرآن کریم (جلال‌الدّین فارسى)
 +
 
 +
۹- حقوق متقابل امام و مردم در نهج‌البلاغه ([[مکارم شیرازی، ناصر|ناصر مکارم شیرازى]])
  
 +
۱۰- و حد تو برادرى در نهج‌البلاغه (سید جواد مصطفوى)
  
پيش‌گفتار كتاب از بنياد نهج‌البلاغه در مورد هدف از برپايى نهج‌البلاغه مى‌باشد كه «بنياد نهج‌البلاغه در برگزارى اين كنگره‌ها دو هدف اساسى را تعقيب مى‌كند كه اهم آن پياده كردن طرح نهايى خود؛ يعنى تدوين تفسير موضوعى نهج‌البلاغه است، كارى كه تاكنون به طور كامل و شامل انجام نگرفته و ضرورت و اهميت آن بر كسى پوشيده نيست. ديگر آنكه ثمره اين تحقيقات و پژوهش‌ها با سبكى گيرا و شيوه‌يى پسنديده در دسترس نسل جوان و تشنه قرار گيرد تا مورد مطالعه و عمل واقع شود، نه آنكه تنها در محيطى بسته و در حوزه‌يى محدود، جمعى از متفكران و انديشمندان پيرامون آن به بحث بنشينند، زيرا چه بسا انديشه‌هاى تابناك و افكار بلندى كه در محدوده صفحه كتاب و گوشه كتاب‌خانه بايگانى شده و مردم از آن بى بهره‌اند، حال آنكه در كنار آن كتابخانه‌ها و مراكز علمى و تحقيقى هزاران تشنه حقيقت در انتظار قطره زلالى از آن حقايق جان مى‌سپارند. و چه دردآور و تأثربار است كه حقايق و علوم زندگى آفرين به چنين سرنوشتى دچار آيد».
+
۱۱- صفات متّقین در نهج‌البلاغه ([[محسن قرائتی|محسن قراءتى]])
  
در بخش دوم مقدمه به مبحث قوم و عصر پرداخته شده است.
+
۱۲- چهره برترین (على‌اکبر پرورش)
  
متن كتاب با پيام مرحوم [[مشکینی اردبیلی، علی|آيت‌الله مشكينى]] به اين كنگره شروع مى‌شود. در وصف [[امام على(ع)]] و نهج‌البلاغه مى‌باشد.
+
۱۳- جنگ در نهج‌البلاغه (فخرالدّین حجازى)  
  
مقاله بعدى قطعه شعرى از آقاى سبزوارى است در همين زمينه كه ارائه شده است.
+
۱۴- مشاوره در قرآن و نهج‌البلاغه ([[سبحانی تبریزی، جعفر|جعفر سبحانى]])
  
مقالات بعدى اين كتاب به ترتيب عبارتند از: 1- كنگره سوّم سيّد جمال‌الدّين دين پرور 2- عظمت نهج‌البلاغه محمدرضا مهدوى كنى 3- عدالت و عدل الهى در حيات معقول على(ع) محمّدتقى جعفرى 4 لزوم تمسّك به علوم علوى در نهج‌البلاغه حسن [[حسن‌زاده آملی، حسن|حسن‌زاده آملى]] 5- على(ع) و فلسفه الهى عبداللّه [[جوادی آملی، عبدالله|جوادى آملى]] 6- نقش خطابه در نهج‌البلاغه [[خزعلی، ابوالقاسم|ابوالقاسم خزعلى]] 7- حقّ و باطل در نهج‌البلاغه محمّدتقى فلسفى 8- على(ع) و قرآن كريم جلال‌الدّين فارسى 9- حقوق متقابل امام و مردم در نهج‌البلاغه [[مکارم شیرازی، ناصر|ناصر مكارم شيرازى]] 10- و حد تو برادرى در نهج‌البلاغه [[مصطفوی، جواد|سيد جواد مصطفوى]] 11- صفات متّقين در نهج‌البلاغه محسن قراءتى 12- چهره برترين على‌اكبر پرورش 13- جنگ در نهج‌البلاغه فخرالدّين حجازى 14- مشاوره در قرآن و نهج‌البلاغه [[سبحانی تبریزی، جعفر|جعفر سبحانى]] 15- رابطه مردم و حكومت از ديدگاه نهج‌البلاغه [[رزمجو، حسین|حسين رزمجو]] 16- ناكثين از ديدگاه [[امام على(ع)]] سيد احمد خاتمى 17- شارحان نهج‌البلاغه از قرن پنجم تا هشتم [[عطاردی قوچانی، عزیزالله|عزيز اللّه عطارد]] ى.
+
۱۵- رابطه مردم و حکومت از دیدگاه نهج‌البلاغه (حسین رزمجو)  
  
وقتى به عناوين مقالات كتاب نگاه مى‌شود، نام دانشمندان و علماى بزرگى به چشم مى‌خورد كه خود در غناى علمى اين كتاب نقش مهمى ايفا كرده‌اند.
+
۱۶- ناکثین از دیدگاه امام على(ع) (سید احمد خاتمى)
  
گزيده‌اى از مقالات كتاب:
+
۱۷- شارحان نهج‌البلاغه از قرن پنجم تا هشتم ([[عزیزاللّه عطاردى]]).
  
- در مقاله عدالت و عدل الهى در حيات معقول على(ع) از مرحوم محمّدتقى جعفرى مى‌خوانيم كه «نتيجه اينكه، براى فهم عدالت على و انگيزه او در عدالت، بايد به بينش او نگاه كرد. اگر مى‌خواهيد مطلب را فهم كنيد به دو چشم مرد عادل حتّى براى يك لحظه خيره شويد تا خيلى از ابهامات را براى شما حل كند و هستى را قابل تفسير نمايد و از يأس و نااميدى برهاند.
+
وقتى به عناوین مقالات کتاب نگاه مى‌شود، نام دانشمندان و علماى بزرگى به چشم مى‌خورد که خود در غناى علمى این کتاب نقش مهمى ایفا کرده‌اند.
  
تأكيد على(ع) بر اسرار و مبناى هستى (كه عدالت است) وسيله‌اى استبراى احياى حيات روحان سانى كه فرمود: «و تمّت كلمۀ ربّك صدقا و عدل الامبدّل لكلماته».
+
'''گزیده‌اى از مقالات کتاب:'''
  
- مقاله‌اى على(ع) و فلسفه الهى از آيت‌الله عبداللّه [[جوادی آملی، عبدالله|جوادى آملى]] كه يكى از مقالات مفصل اين مجموعه مى-باشد، اين گونه آغاز مى‌شود كه «اگر فلسفه را اين چنين تفسير كرده‌اند كه «صيرورۀ الإنسان عالما عقل يّا مضاه يا للعالم العينى»، پس على(ع) يك فيلسوف الهى است، زيرا هم درباره مبدأ جهان سخن گفته، و هم پايان جهان را مورد نظر و تشريح قرارداده است. آن چنان عالمانه در اين باره سخن مى‌گويد كه احدى در جهان فلسفه اين گونه سخن نگفته است. دانش عميق و الهى على(ع) درباره مبدأ، معاد، هستى و نيستى جهان طبيعت، آنچنان گسترده است كه از او فيلسوفى به تمام معنى، بصير ساخته است. او خود پيرامون علم خويش بر مبدأ جهان هستى مى‌فرمايد: «ما كنتأ عبدربّا لمأره» من نه تنها خدا را مى‌شناسم، بلكه معبود خويش را با چشم جانم «مى‌بينم» و هرگز خداى ناديده را نپرستيده‌ام...».
+
- در مقاله عدالت و عدل الهى در حیات معقول على(ع) از مرحوم [[علامه محمدتقی جعفری|محمدتقى جعفرى]] مى‌خوانیم که: «نتیجه اینکه، براى فهم عدالت على و انگیزه او در عدالت، باید به بینش او نگاه کرد. اگر مى‌خواهید مطلب را فهم کنید به دو چشم مرد عادل حتّى براى یک لحظه خیره شوید تا خیلى از ابهامات را براى شما حل کند و هستى را قابل تفسیر نماید و از یأس و ناامیدى برهاند. تأکید على(ع) بر اسرار و مبناى هستى (که عدالت است) وسیله‌اى است براى احیاى حیات روح انسانى که فرمود: «و تمّت کلمة ربّک صدقا و عدلا لامبدّل لکلماته».
  
 +
- مقاله‌اى على(ع) و فلسفه الهى از آیت‌الله [[جوادی آملی، عبدالله|عبداللّه جوادى آملى]] که یکى از مقالات مفصل این مجموعه مى باشد، این گونه آغاز مى‌شود که: «اگر [[فلسفه]] را این چنین تفسیر کرده‌اند که «صیرورة الإنسان عالما عقلیا مضاهیا للعالم العینى»، پس على(ع) یک فیلسوف الهى است، زیرا هم درباره مبدأ جهان سخن گفته، و هم پایان جهان را مورد نظر و تشریح قرارداده است. آن چنان عالمانه در این باره سخن مى‌گوید که احدى در جهان فلسفه این گونه سخن نگفته است. دانش عمیق و الهى على(ع) درباره مبدأ، معاد، هستى و نیستى جهان طبیعت، آنچنان گسترده است که از او فیلسوفى به تمام معنى، بصیر ساخته است. او خود پیرامون علم خویش بر مبدأ جهان هستى مى‌فرماید: «ما کنت أعبد ربّا لم أره» من نه تنها خدا را مى‌شناسم، بلکه معبود خویش را با چشم جانم مى‌بینم و هرگز خداى نادیده را نپرستیده‌ام...».
  
==منبع ==
+
==منبع==
 
ویکی نور
 
ویکی نور
 +
 +
[[رده:کتابهای با موضوع نهج البلاغه]]
 +
{{نهج البلاغه}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۰۲

کاوشی در نهج البلاغه

«کاوشى در نهج‌البلاغه»، تألیف آقایان فخرالدین حجازى، جعفر سبحانى و حسین رزمجو مى‌باشد که به زبان فارسى مجموعه مقالات کنگره سوم نهج‌البلاغه را تشکیل مى‌دهند که در این مجموعه جمع‌آورى شده است. این مجموعه، شامل مطالب و حقایق عنوان شده در کنگره نهج‌البلاغه و مقالاتى پیرامون کتاب انسان ساز امام على(ع) است.

ساختار کتاب

کتاب، شامل پیش‌گفتار و بیست مقاله ارائه شده، در کنگره سوم نهج‌البلاغه مى‌باشد. از آنجایى که کتاب فقط در حکم جمع‌آورى مقالات مى‌باشد، در چینش مطالب کتاب نیز از این روش پیروى شده است؛ لذا شیوه بیان خاصى را براى مطالب کتاب نمى‌توان به دست آورد.

گزارش محتوا

پیش‌گفتار کتاب از بنیاد نهج‌البلاغه در مورد هدف از برپایى نهج‌البلاغه مى‌باشد که «بنیاد نهج‌البلاغه در برگزارى این کنگره‌ها دو هدف اساسى را تعقیب مى‌کند که اهم آن پیاده کردن طرح نهایى خود؛ یعنى تدوین تفسیر موضوعى نهج‌البلاغه است، کارى که تاکنون به طور کامل و شامل انجام نگرفته و ضرورت و اهمیت آن بر کسى پوشیده نیست. دیگر آنکه ثمره این تحقیقات و پژوهش‌ها با سبکى گیرا و شیوه‌یى پسندیده در دسترس نسل جوان و تشنه قرار گیرد تا مورد مطالعه و عمل واقع شود، نه آنکه تنها در محیطى بسته و در حوزه‌اى محدود، جمعى از متفکران و اندیشمندان پیرامون آن به بحث بنشینند، زیرا چه بسا اندیشه‌هاى تابناک و افکار بلندى که در محدوده صفحه کتاب و گوشه کتاب‌خانه بایگانى شده و مردم از آن بى بهره‌اند، حال آنکه در کنار آن کتابخانه‌ها و مراکز علمى و تحقیقى هزاران تشنه حقیقت در انتظار قطره زلالى از آن حقایق جان مى‌سپارند. و چه دردآور و تأثربار است که حقایق و علوم زندگى آفرین به چنین سرنوشتى دچار آید».

در بخش دوم مقدمه به مبحث قوم و عصر پرداخته شده است. متن کتاب با پیام مرحوم آیت‌الله مشکینى به این کنگره شروع مى‌شود که در وصف امام على(ع) و نهج‌البلاغه مى‌باشد. مقاله بعدى قطعه شعرى از آقاى سبزوارى است در همین زمینه که ارائه شده است.

مقالات بعدى این کتاب به ترتیب عبارتند از:

۱- کنگره سوّم (سید جمال‌الدّین دین پرور)

۲- عظمت نهج‌البلاغه (محمدرضا مهدوى کنى)

۳- عدالت و عدل الهى در حیات معقول على(ع) (محمدتقى جعفرى)

۴- لزوم تمسّک به علوم علوى در نهج‌البلاغه (حسن حسن‌زاده آملى)

۵- على(ع) و فلسفه الهى (عبداللّه جوادى آملى)

۶- نقش خطابه در نهج‌البلاغه (ابوالقاسم خزعلى)

۷- حقّ و باطل در نهج‌البلاغه (محمّدتقى فلسفى)

۸- على(ع) و قرآن کریم (جلال‌الدّین فارسى)

۹- حقوق متقابل امام و مردم در نهج‌البلاغه (ناصر مکارم شیرازى)

۱۰- و حد تو برادرى در نهج‌البلاغه (سید جواد مصطفوى)

۱۱- صفات متّقین در نهج‌البلاغه (محسن قراءتى)

۱۲- چهره برترین (على‌اکبر پرورش)

۱۳- جنگ در نهج‌البلاغه (فخرالدّین حجازى)

۱۴- مشاوره در قرآن و نهج‌البلاغه (جعفر سبحانى)

۱۵- رابطه مردم و حکومت از دیدگاه نهج‌البلاغه (حسین رزمجو)

۱۶- ناکثین از دیدگاه امام على(ع) (سید احمد خاتمى)

۱۷- شارحان نهج‌البلاغه از قرن پنجم تا هشتم (عزیزاللّه عطاردى).

وقتى به عناوین مقالات کتاب نگاه مى‌شود، نام دانشمندان و علماى بزرگى به چشم مى‌خورد که خود در غناى علمى این کتاب نقش مهمى ایفا کرده‌اند.

گزیده‌اى از مقالات کتاب:

- در مقاله عدالت و عدل الهى در حیات معقول على(ع) از مرحوم محمدتقى جعفرى مى‌خوانیم که: «نتیجه اینکه، براى فهم عدالت على و انگیزه او در عدالت، باید به بینش او نگاه کرد. اگر مى‌خواهید مطلب را فهم کنید به دو چشم مرد عادل حتّى براى یک لحظه خیره شوید تا خیلى از ابهامات را براى شما حل کند و هستى را قابل تفسیر نماید و از یأس و ناامیدى برهاند. تأکید على(ع) بر اسرار و مبناى هستى (که عدالت است) وسیله‌اى است براى احیاى حیات روح انسانى که فرمود: «و تمّت کلمة ربّک صدقا و عدلا لامبدّل لکلماته».

- مقاله‌اى على(ع) و فلسفه الهى از آیت‌الله عبداللّه جوادى آملى که یکى از مقالات مفصل این مجموعه مى باشد، این گونه آغاز مى‌شود که: «اگر فلسفه را این چنین تفسیر کرده‌اند که «صیرورة الإنسان عالما عقلیا مضاهیا للعالم العینى»، پس على(ع) یک فیلسوف الهى است، زیرا هم درباره مبدأ جهان سخن گفته، و هم پایان جهان را مورد نظر و تشریح قرارداده است. آن چنان عالمانه در این باره سخن مى‌گوید که احدى در جهان فلسفه این گونه سخن نگفته است. دانش عمیق و الهى على(ع) درباره مبدأ، معاد، هستى و نیستى جهان طبیعت، آنچنان گسترده است که از او فیلسوفى به تمام معنى، بصیر ساخته است. او خود پیرامون علم خویش بر مبدأ جهان هستى مى‌فرماید: «ما کنت أعبد ربّا لم أره» من نه تنها خدا را مى‌شناسم، بلکه معبود خویش را با چشم جانم مى‌بینم و هرگز خداى نادیده را نپرستیده‌ام...».

منبع

ویکی نور