میرزا ابوالحسن مشکینی: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «آیت الله میرزا ابوالحسن مشکینى اردبیلی (۱۳۰۵ - ۱۳۵۸ قمری) استاد معروف حوزه عل...» ایجاد کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | '''آیت‌الله میرزا ابوالحسن مشکینى اردبیلی''' (۱۳۰۵ - ۱۳۵۸ قمری) استاد معروف حوزه علمیه نجف اشرف، | |
| + | == ولادت == | ||
| + | میرزا ابوالحسن مشکینى اردبیلی فرزند عبدالحسین به سال ۱۳۰۵ قمری در روستاى احمدآباد از توابع مشکین شهر اردبیل دیده به جهان گشود. | ||
| − | + | == تحصیل و استادان == | |
| − | میرزا | + | میرزا ابوالحسن، خواندن و نوشتن را در روستاى «احمدآباد» یا «احمد بیگلو» فراگرفت و بعد از آن در سال ۱۳۲۰ قمری راهى [[حوزه علميه|حوزه علمیه]] اردبیل گردید. در طول شش سال از دروس سطح فارغ گردید و سپس به اقامه [[نماز جماعت|جماعت]] و فعالیت هاى علمى پرداخت. بعد از آن در اواخر سال ۱۳۲۸ قمری براى تکمیل تحصیلات، به [[نجف]] اشرف هجرت کرد و در محضر عالم بزرگ و مُدرس معروف اصولى [[آخوند خراسانى|آخوند ملا محمد کاظم خراسانى]] و [[شیخ الشریعه اصفهانی|ملا فتح الله شیخ الشریعه اصفهانی]] حاضر شد و نزدیک به یک سال از ایشان استفاده برد. |
| − | تحصیل و | + | پس از آن در جلسات درسى آیت الله آخوند ملا على قوچانى و آیت الله [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید محمد کاظم یزدى]] حاضر گردید. سپس، در اول سال ۱۳۳۷ قمری به [[کربلا]] رفت و در خدمت آیت الله [[میرزا محمد تقی شیرازی|میرزا محمدتقى شیرازى]] معروف به «میرزاى دوم» به تحصیل پرداخت. پس از ارتحال استادش در سال ۱۳۳۸ قمری و اقامت یک ساله در حوزه علمیه کربلا، به نجف بازگشت و به فعالیت هاى علمى خویش ادامه داد. |
| − | + | == تدریس و شاگردان == | |
| + | آیت الله میرزا ابوالحسن مشکینى به پیروى از سیره علمىِ علما و دانشمندان حوزه هاى علمیه [[عتبات عالیات]]، همزمان با تحصیل در حوزه علمیه نجف اشرف، و بویژه پس از مراجعت از کربلاى معلى، به تدریس آموخته هاى خود پرداخت. | ||
| + | تسلط علمى فوق العاده بر متون حوزوى، بیان رسا و شیوا، استدلال هاى علمى و منطقى در مباحث درسى، فضلا و شاگردانِ درس خوانِ زیادى را به محفل [[فقه|فقهى]] و [[اصول فقه|اصولى]] او کشانید و در اندک مدتى درس [[کفایة الاصول]] او از پررونق ترین دروس آن روز نجف گردید. | ||
| − | + | نام برخى از شاگردان ایشان ـ که از مفاخر علمى و فقهى شهرهاى مختلف اسلامى اند ـ چنین است: | |
| + | |||
| + | * سید ابوالفضل خسروشاهى؛ | ||
| + | * سید احمد روحانى قمى ؛ | ||
| + | * [[سید احمد شهرستانی|سید احمد شهرستانى]] ؛ | ||
| + | * سید جعفر مرعشى شوشترى؛ | ||
| + | * سید محمد صادق بحرالعلوم ؛ | ||
| + | * سید شهاب الدین مرعشى نجفى (صاحب اجازه نقل حدیث)؛ | ||
| + | * [[سید محمدصادق لواسانی|سید محمدصادق لواسانى]] ؛ | ||
| + | * سید مرتضى جزائرى (صاحب اجازه اجتهاد و امور حسبیه) ؛ | ||
| + | * [[سید مرتضی حسینی فیروزآبادی|سید مرتضى حسینی فیروزآبادى]] ؛ | ||
| + | * سید مرتضى مرعشى نجفى ؛ | ||
| + | * سید هادى حسینى تبریزى ؛ | ||
| + | * شیخ ابوالحسن فقیهى گیلانى ؛ | ||
| + | * شیخ ابوالقاسم محمدى گلپایگانى ؛ ؛ | ||
| + | * شیخ عبدالحسین غروى تبریزى؛ شیخ على محدث زاده قمى ؛ | ||
| + | * شیخ غلامحسین جعفرى همدانى ؛ | ||
| + | * [[محمدحسین نجفی کلباسی|شیخ محمدحسین نجفی]] ؛ | ||
| + | * میرزا نجم الدین سامرائى تهرانى ؛ | ||
| + | |||
| + | برخى از شاگردان آیت الله مشکینى در طول سال هایى که در خدمت استاد خویش به تحصیل اشتغال داشته اند، تقریرات ایشان را به قلم جارى کرده اند که از آن میان مى توان به این افراد اشاره کرد: | ||
| − | + | ۱ ـ تقریرات دروس اصول آیت الله مشکینى، سید احمد شهرستانى؛ | |
| − | + | ||
| − | + | ۲ ـ تقریرات دروس فقه و اصول آیت الله مشکینى، شیخ غلامحسین جعفرى همدانى؛ | |
| − | + | ||
| − | + | ۳ ـ تقریرات دروس آیت الله مشکینى، سید مرتضى جزائرى (علم الهدى)؛ | |
| − | + | ||
| − | + | ۴ ـ تقریرات درس قضا و اصول آیت الله مشکینى، میرزا على علیارى تبریزى. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | ۱ ـ تقریرات دروس اصول آیت الله مشکینى، سید احمد | ||
| − | ۲ ـ تقریرات دروس اصول آیت الله | ||
| − | ۳ ـ تقریرات دروس | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | آیت الله مشکینى یکى از سه مُدرس معروف نجف اشرف (به همراه آیت الله [[میرزا علی ایروانی|میرزا على ایروانى]] و آیت الله [[میرزا فتاح شهیدی تبریزی|میرزا فتاح شهیدى]]) در حد مرجعیت و زعامت شیعه بود، اما وقتى اهالى مشکین از ایشان رساله خواستند، ایشان در جواب فرمود: | |
| − | + | «مرجع على الاطلاق، آقا [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن]] است از وى تقلید کنید.». | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | آیت الله مشکینى یکى از سه مُدرس معروف نجف اشرف ( | ||
| − | «مرجع على الاطلاق، آقا سید ابوالحسن است از وى تقلید کنید. ». | ||
ایشان، تا پایان عمر شریف، از چاپ رساله عملیه خوددارى کردند. | ایشان، تا پایان عمر شریف، از چاپ رساله عملیه خوددارى کردند. | ||
| − | آثار و تألیفات | + | == آثار و تألیفات == |
| + | تألیفات و آثار آیت الله میرزا ابوالحسن مشکینى بیش تر در موضوعات [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]] و [[علم رجال|رجال]] است. به غیر از دو مورد از آنها، همه به صورت خطى باقى مانده اند. بنا به نوشته مرحوم [[شیخ آقا بزرگ تهرانی|شیخ آقا بزرگ تهرانى]] همه آنها در پیش شاگرد مخصوصش سید مرتضى خلخالى بود و مرحوم شیخ آقا بزرگ همه آن ها را در پیش ایشان دیده است. | ||
| + | اسامى آثار او چنین است: | ||
| − | |||
| − | |||
۱ ـ الفوائد الرجالیة ؛ | ۱ ـ الفوائد الرجالیة ؛ | ||
| + | |||
۲ ـ مناسک الحج؛ | ۲ ـ مناسک الحج؛ | ||
| + | |||
۳ ـ حاشیة على العروة الوثقى ؛ | ۳ ـ حاشیة على العروة الوثقى ؛ | ||
| + | |||
۴ ـ حاشیة على الطهارة (شیخ انصاری)؛ | ۴ ـ حاشیة على الطهارة (شیخ انصاری)؛ | ||
| + | |||
۵ ـ حاشیة على المکاسب (شیخ انصاری)؛ | ۵ ـ حاشیة على المکاسب (شیخ انصاری)؛ | ||
| + | |||
۶ ـ حاشیة على شرح المنظومة السبزواری ؛ | ۶ ـ حاشیة على شرح المنظومة السبزواری ؛ | ||
| + | |||
۷ ـ کتاب الصلاة، (سه جلد بزرگ)؛ | ۷ ـ کتاب الصلاة، (سه جلد بزرگ)؛ | ||
| + | |||
۸ ـ کتاب الطهارة ؛ | ۸ ـ کتاب الطهارة ؛ | ||
| + | |||
۹ ـ کتاب الزکاة. این کتاب در تاریخ ۱۵ شعبان المعظم ۱۳۵۶ ؛ | ۹ ـ کتاب الزکاة. این کتاب در تاریخ ۱۵ شعبان المعظم ۱۳۵۶ ؛ | ||
| + | |||
۱۰ ـ رسالة فی الکُر. مؤلف این کتاب را در تاریخ ۲۱ رجب المرجب ۱۳۳۴ قمری به پایان برده است؛ | ۱۰ ـ رسالة فی الکُر. مؤلف این کتاب را در تاریخ ۲۱ رجب المرجب ۱۳۳۴ قمری به پایان برده است؛ | ||
| + | |||
۱۱ ـ رسالة فی الرضاع ؛ | ۱۱ ـ رسالة فی الرضاع ؛ | ||
| + | |||
۱۲ ـ رسالة فی المعنى الحرفی ؛ | ۱۲ ـ رسالة فی المعنى الحرفی ؛ | ||
| + | |||
۱۳ ـ رسالة فی الترتب ؛ | ۱۳ ـ رسالة فی الترتب ؛ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | وفات | + | ۱۴ ـ حاشیة على کفایة الاصول. |
| + | این حاشیه از مشهورترین حواشى بر کتاب [[کفایة الاصول]] است. ایشان، علاوه بر شرح بعضى از مطالب کتاب، به نقد و بررسى و طرح دیدگاه هاى اصولى خود نیز پرداخته است. این حواشى هنوز در حوزه هاى علمیه مورد استفاده قرار مى گیرد و بارها در شهرهاى مختلف به چاپ رسیده است. | ||
| + | |||
| + | == وفات == | ||
| + | مرحوم آیت الله میرزا ابوالحسن مشکینى پس از38 سال اقامت در [[عتبات عالیات]] و خدمات فراوان علمى و دینى در آن سرزمین، در سال ۱۳۵۸ قمری به بیمارى مبتلا گردید و براى درمان راهى [[بغداد]] شد، ولى معالجه پزشکان سودى نبخشید و در نهایت، در روز دوشنبه ۲۷ [[ماه جمادی الثانی|جمادى الثانى]] ۱۳۵۸ قمری در [[کاظمین]] زندگى را بدرود حیات گفت. جسم پاکش منتقل به شهر مقدس [[نجف اشرف]] گردید و پس از انجام دادن مراسم مذهبى در جوار مرقد مطهر حضرت امیرالمؤمنین على، علیه السلام، در حجره ای که بین باب الطوسى و جنب مسجد معروف عمران بن شاهین خفاجى است، در طرف راست مقبره استادش آیت الله [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید محمدکاظم یزدى]]، به خاک سپرده شد. | ||
| − | + | =منابع= | |
| − | |||
*"ابوالحسن مشکینی"، سایت فرهیختگان تمدن شیعی، محمد الوانساز خویی. | *"ابوالحسن مشکینی"، سایت فرهیختگان تمدن شیعی، محمد الوانساز خویی. | ||
نسخهٔ ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۸
آیت‌الله میرزا ابوالحسن مشکینى اردبیلی (۱۳۰۵ - ۱۳۵۸ قمری) استاد معروف حوزه علمیه نجف اشرف،
ولادت
میرزا ابوالحسن مشکینى اردبیلی فرزند عبدالحسین به سال ۱۳۰۵ قمری در روستاى احمدآباد از توابع مشکین شهر اردبیل دیده به جهان گشود.
تحصیل و استادان
میرزا ابوالحسن، خواندن و نوشتن را در روستاى «احمدآباد» یا «احمد بیگلو» فراگرفت و بعد از آن در سال ۱۳۲۰ قمری راهى حوزه علمیه اردبیل گردید. در طول شش سال از دروس سطح فارغ گردید و سپس به اقامه جماعت و فعالیت هاى علمى پرداخت. بعد از آن در اواخر سال ۱۳۲۸ قمری براى تکمیل تحصیلات، به نجف اشرف هجرت کرد و در محضر عالم بزرگ و مُدرس معروف اصولى آخوند ملا محمد کاظم خراسانى و ملا فتح الله شیخ الشریعه اصفهانی حاضر شد و نزدیک به یک سال از ایشان استفاده برد.
پس از آن در جلسات درسى آیت الله آخوند ملا على قوچانى و آیت الله سید محمد کاظم یزدى حاضر گردید. سپس، در اول سال ۱۳۳۷ قمری به کربلا رفت و در خدمت آیت الله میرزا محمدتقى شیرازى معروف به «میرزاى دوم» به تحصیل پرداخت. پس از ارتحال استادش در سال ۱۳۳۸ قمری و اقامت یک ساله در حوزه علمیه کربلا، به نجف بازگشت و به فعالیت هاى علمى خویش ادامه داد.
تدریس و شاگردان
آیت الله میرزا ابوالحسن مشکینى به پیروى از سیره علمىِ علما و دانشمندان حوزه هاى علمیه عتبات عالیات، همزمان با تحصیل در حوزه علمیه نجف اشرف، و بویژه پس از مراجعت از کربلاى معلى، به تدریس آموخته هاى خود پرداخت. تسلط علمى فوق العاده بر متون حوزوى، بیان رسا و شیوا، استدلال هاى علمى و منطقى در مباحث درسى، فضلا و شاگردانِ درس خوانِ زیادى را به محفل فقهى و اصولى او کشانید و در اندک مدتى درس کفایة الاصول او از پررونق ترین دروس آن روز نجف گردید.
نام برخى از شاگردان ایشان ـ که از مفاخر علمى و فقهى شهرهاى مختلف اسلامى اند ـ چنین است:
- سید ابوالفضل خسروشاهى؛
- سید احمد روحانى قمى ؛
- سید احمد شهرستانى ؛
- سید جعفر مرعشى شوشترى؛
- سید محمد صادق بحرالعلوم ؛
- سید شهاب الدین مرعشى نجفى (صاحب اجازه نقل حدیث)؛
- سید محمدصادق لواسانى ؛
- سید مرتضى جزائرى (صاحب اجازه اجتهاد و امور حسبیه) ؛
- سید مرتضى حسینی فیروزآبادى ؛
- سید مرتضى مرعشى نجفى ؛
- سید هادى حسینى تبریزى ؛
- شیخ ابوالحسن فقیهى گیلانى ؛
- شیخ ابوالقاسم محمدى گلپایگانى ؛ ؛
- شیخ عبدالحسین غروى تبریزى؛ شیخ على محدث زاده قمى ؛
- شیخ غلامحسین جعفرى همدانى ؛
- شیخ محمدحسین نجفی ؛
- میرزا نجم الدین سامرائى تهرانى ؛
برخى از شاگردان آیت الله مشکینى در طول سال هایى که در خدمت استاد خویش به تحصیل اشتغال داشته اند، تقریرات ایشان را به قلم جارى کرده اند که از آن میان مى توان به این افراد اشاره کرد:
۱ ـ تقریرات دروس اصول آیت الله مشکینى، سید احمد شهرستانى؛
۲ ـ تقریرات دروس فقه و اصول آیت الله مشکینى، شیخ غلامحسین جعفرى همدانى؛
۳ ـ تقریرات دروس آیت الله مشکینى، سید مرتضى جزائرى (علم الهدى)؛
۴ ـ تقریرات درس قضا و اصول آیت الله مشکینى، میرزا على علیارى تبریزى.
آیت الله مشکینى یکى از سه مُدرس معروف نجف اشرف (به همراه آیت الله میرزا على ایروانى و آیت الله میرزا فتاح شهیدى) در حد مرجعیت و زعامت شیعه بود، اما وقتى اهالى مشکین از ایشان رساله خواستند، ایشان در جواب فرمود: «مرجع على الاطلاق، آقا سید ابوالحسن است از وى تقلید کنید.». ایشان، تا پایان عمر شریف، از چاپ رساله عملیه خوددارى کردند.
آثار و تألیفات
تألیفات و آثار آیت الله میرزا ابوالحسن مشکینى بیش تر در موضوعات فقه، اصول و رجال است. به غیر از دو مورد از آنها، همه به صورت خطى باقى مانده اند. بنا به نوشته مرحوم شیخ آقا بزرگ تهرانى همه آنها در پیش شاگرد مخصوصش سید مرتضى خلخالى بود و مرحوم شیخ آقا بزرگ همه آن ها را در پیش ایشان دیده است. اسامى آثار او چنین است:
۱ ـ الفوائد الرجالیة ؛
۲ ـ مناسک الحج؛
۳ ـ حاشیة على العروة الوثقى ؛
۴ ـ حاشیة على الطهارة (شیخ انصاری)؛
۵ ـ حاشیة على المکاسب (شیخ انصاری)؛
۶ ـ حاشیة على شرح المنظومة السبزواری ؛
۷ ـ کتاب الصلاة، (سه جلد بزرگ)؛
۸ ـ کتاب الطهارة ؛
۹ ـ کتاب الزکاة. این کتاب در تاریخ ۱۵ شعبان المعظم ۱۳۵۶ ؛
۱۰ ـ رسالة فی الکُر. مؤلف این کتاب را در تاریخ ۲۱ رجب المرجب ۱۳۳۴ قمری به پایان برده است؛
۱۱ ـ رسالة فی الرضاع ؛
۱۲ ـ رسالة فی المعنى الحرفی ؛
۱۳ ـ رسالة فی الترتب ؛
۱۴ ـ حاشیة على کفایة الاصول. این حاشیه از مشهورترین حواشى بر کتاب کفایة الاصول است. ایشان، علاوه بر شرح بعضى از مطالب کتاب، به نقد و بررسى و طرح دیدگاه هاى اصولى خود نیز پرداخته است. این حواشى هنوز در حوزه هاى علمیه مورد استفاده قرار مى گیرد و بارها در شهرهاى مختلف به چاپ رسیده است.
وفات
مرحوم آیت الله میرزا ابوالحسن مشکینى پس از38 سال اقامت در عتبات عالیات و خدمات فراوان علمى و دینى در آن سرزمین، در سال ۱۳۵۸ قمری به بیمارى مبتلا گردید و براى درمان راهى بغداد شد، ولى معالجه پزشکان سودى نبخشید و در نهایت، در روز دوشنبه ۲۷ جمادى الثانى ۱۳۵۸ قمری در کاظمین زندگى را بدرود حیات گفت. جسم پاکش منتقل به شهر مقدس نجف اشرف گردید و پس از انجام دادن مراسم مذهبى در جوار مرقد مطهر حضرت امیرالمؤمنین على، علیه السلام، در حجره ای که بین باب الطوسى و جنب مسجد معروف عمران بن شاهین خفاجى است، در طرف راست مقبره استادش آیت الله سید محمدکاظم یزدى، به خاک سپرده شد.
منابع
- "ابوالحسن مشکینی"، سایت فرهیختگان تمدن شیعی، محمد الوانساز خویی.
