موسی مبرقع

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۳۶ توسط مهدی موسوی (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

"موسى بن محمد" معروف به "موسی مُبَرقع"، فرزند "امام محمدتقى علیه‌السلام" و جد سادات رضوى است و چون پیوسته بر صورت خود بُرقَع (روبند) مى‌ گذاشت، به "مبرقع" شهرت داشت.[۱] مدفن او در محله "چهل اختران" شهر قم، مزار شیعیان است.

مقبره موسی مبرقع در بقعه چهل اختران

زندگی‌نامه

ابواحمد موسی مبرقع در حدود سال ۲۱۴ قمری در مدینه منوره از بانوى بزرگوار و پاک سرشتى به نام «سمانه مغربیه» دیده به جهان گشود. موسى مبرقع، برادر امام هادی علیه‌السلام و مادر هر دویشان سمانه مغربیه بود.

وى پس از شهادت برادرش امام هادى علیه‌السلام در سال ۲۵۴ قمرى در سامرا، مدتى در مدینه اقامت نمود و در سال ۲۵۶ قمرى و به هنگام خلافت "مهتدى عباسى" به "قم" هجرت کرد.

موسى مبرقع نخستین سید رضوى بود که وارد قم شد، ولی مورد استقبال عرب‌ هاى ساکن قم نگردید و آنان وى را از این شهر بیرون نمودند. بدین جهت، او به سوى کاشان رفت و در آنجا، "احمد بن عبدالعزیز بن دُلَف عجلى" (حاکم وقت) از وى استقبال و پذیرایى نمود و به وى جوایز و مرکب‌هایى بخشید. همچنین مقرر کرد که در هر سال، مبلغ یک هزار مثقال طلا و یک اسب زین و رکاب شده به وى بدهند. عرب‌ هاى قم که به موقعیت نَسَبى و اجتماعى وى آگاه شدند، از سوء کردار خویش پشیمان شده و به خدمت وى در کاشان رفته و عذرخواهى نمودند و او را به قم دعوت کرده و با استقبال شایانى وى را وارد این شهر نمودند.

موسى مبرقع که به مجاورشدن تربت عمه پدرش "حضرت معصومه" علیها السلام خرسند بود، ماندن در قم را پذیرفت و در این شهر ماندنى شد. وى در قم داراى موقعیت اجتماعى و دارایى‌ هاى فراوان شد و مورد توجه همگان گردید. از آن پس، سه تن از خواهرانش و "بریهه" دخترش وارد قم شدند و در این شهر اقامت گزیده و در همین جا وفات یافتند و در جوار حضرت معصومه علیها السلام مدفون شدند.

درباره میزان علم و دانایی او چیزی در منابع نیامده، اما از پرسش هایی که یحیی بن اکثم، قاضی مأمون، از وی داشته است، به دست می آید که وی به احکام دینی و فقهی آشنا بوده است.

موسى مبرقع دارای پنج پسر بود: حسین و على و احمد و محمّد و جعفر. و احمد بن موسى مبرقع را سه پسر بود: عبیداللّه و ابوجعفر محمد اعرج و ابوحمزه جعفر. و صاحب "عمدة الطالب" گفته که اولاد موسى مبرقع از پسرش احمد بن موسى است و اولاد احمد از پسرش محمّد اعرج است.[۲]

وفات

موسى مبرقع پس از چهل سال زندگى در شهر مقدس قم سرانجام در شب چهارشنبه، آخرین روز ماه اردیبهشت و دو روز مانده به آخر ربیع الثانی سال ۲۹۶ قمرى وفات یافت. پس از تشییع باشکوه جنازه وى، "عباس بن عمرو غنوى"، حاکم وقت قم بر وى نماز گذارد و در محله "موسویان" وى را به خاک سپردند. مدفن وى که در محله موسویان و در جنب بقعه "چهل اختران" (واقع در خیابان آذر قم) قرار دارد، مزار شیعیان و محبان اهل بیت علیهم‌السلام مى‌ باشد.

پانویس

  1. منتهى الآمال، شیخ عباس قمی، ج ۲، ص ۳۵۰.
  2. منتهی الآمال، شیخ عباس قمی.

منابع

  • مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام.
  • "موسی مبرقع"، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.