صفوان بن مهران

صفوان بن مهران معروف به «صفوان جمّال»، از مردان پاک و موثقی بود که بزرگان علما به روایات او اهمیت می دهند. در اخلاق و رفتار به مقامی رسیده بود که مورد تایید امامان علیهم السلام واقع شد.

معرفی اجمالی

صفوان بن مهران از راویان حدیث و اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهماالسلام بود. و این صفوان مکرر حضرت صادق علیه السلام را از مدینه به کوفه آورده و با آن جناب به زیارت تربت حضرت امیرالمومنین علیه السلام نائل گشته و بر قبر آن جناب خوب مطلع بوده. و از کامل الزیارات مروى است که مدت بیست سال به زیارت آن تربت مطهره مى‌رفت و نماز خود را در نزد آن حضرت به جاى مى‌آورد.

وی جد ثقه جلیل و فقیه نبیل، شیخ طایفه امامیه، ابوعبدالله صفوانى است که در محضر سیف الدوله حمدانى با قاضى موصل در امامت «مباهله» کرد. چون قاضى از مجلس برخاست، تب کرد و دستش که در مباهله کشیده بود سیاه گشت و ورم کرد و روز دیگر هلاک شد.

صفوان جمّال همان است که شتران خود را به هارون رشید کرایه داد به جهت سفر حج؛ چون خدمت حضرت موسى بن جعفر علیه السلام رسید آن جناب فرمود: اى صفوان! هر چیز از تو نیکو و جمیل است مگر یک چیز از تو و آن کرایه دادن شتر است به این مرد یعنى هارون، عرض کرد که من به جهت سفر معصیت و لهو و لعب کرایه ندادم، ولکن کرایه دادم براى طریق مکه و خودم هم در کار نیستم بلکه امر دست غلامان من است. امام فرمود: آیا کرایه از ایشان طلب ندارى؟ گوید: چرا، فرماید: آیا دوست ندارى بقاى ایشان را تا کرایه تو به تو برسد؟ گوید: بلى، فرماید: کسى که دوست داشته باشد بقاء ایشان را، پس او از ایشان است و کسى که از ایشان باشد با ایشان وارد آتش شود، صفوان رفت و شتران خود را بالتمام فروخت، هارون چون مطلب را فهمید به وى گفت: به خدا قسم! اگر نبود حسن صحبت تو، هر آینه تو را مى‌کشتم.

راوی حدیث

صفوان از حضرت امام صادق علیه السلام روایت کرده، و عرضه کرده ایمان و اعتقاد خود را درباره ائمه اطهار علیهم‌السلام به آن حضرت، و حضرت به او فرموده: رحمک اللّه.

و این صفوان «زیارت اربعین» امام حسین علیه السلام، را از حضرت صادق علیه السلام روایت کرده، و زیارت وارث و دعاى معروف به «علقمه» را که بعد از زیارت عاشورا مى‌خوانند نیز از آن حضرت نقل کرده است.

منابع

• حاج شیخ عباس قمی، منتهی الآمال، قسمت دوم، باب نهم: در تاریخ حضرت صادق علیه السلام.
• صفوان بن مهران، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، بازیابی: ۳۰ بهمن ۱۳۹۲.