الحق المبین فی تصویب المجتهدین و تخطئة الاخباریین (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (Aghajani صفحهٔ الحق المبین را به الحق المبین (کتاب) منتقل کرد)
 
(۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
کتاب «[[الحق المبین (کتاب)|الحق المُبین فی تصویب المجتهدین و تخطئة الأخباریین»]]، تألیف [[شیخ جعفر کاشف الغطاء|شیخ جعفر کاشف الغطاء]] (م، ۱۲۲۷ ق)، کتابی است استدلالی در ردّ [[اخباریان|اخباریان]] و اثبات درستی و حق بودن اصولیان. علامه کاشف الغطاء در این اثر، به بررسى آراء علماى اصولى و اخبارى پرداخته و در واقع، فرق‌هاى میان این دو گروه را مورد بررسى قرار داده است.
 
{{مشخصات کتاب
 
{{مشخصات کتاب
  
سطر ۵: سطر ۶:
 
|تصویر=[[پرونده:حق المبین.jpg|240px|وسط]]
 
|تصویر=[[پرونده:حق المبین.jpg|240px|وسط]]
  
|نویسنده=جعفر نجفى كاشف الغطاء
+
|نویسنده=شیخ جعفر کاشف الغطاء
  
 
|موضوع=اصول فقه شیعه
 
|موضوع=اصول فقه شیعه
سطر ۱۱: سطر ۱۲:
 
|زبان=عربی
 
|زبان=عربی
  
|تعداد جلد=1
+
|تعداد جلد=۱
  
 
|عنوان افزوده1=
 
|عنوان افزوده1=
سطر ۲۶: سطر ۲۷:
 
==مؤلف کتاب==
 
==مؤلف کتاب==
  
شیخ جعفر نجفى كاشف الغطاء.(م 1227 ق)
+
'''شیخ جعفر کاشف‌الغطاء''' (۱۲۲۸-۱۱۵۴ ق)، از علمای نامی [[شیعه]] در قرن سیزدهم هجری و از شاگردان [[وحید بهبهانی]] و [[سید محمد مهدی بحرالعلوم|سید بحرالعلوم]] بود. وى مجتهد، [[فقیه]]، اصولى، متکلم، متولد و متوفی در [[نجف]] است. نسب او به [[مالک اشتر]] مى رسد.
  
==زندگی‌نامه و اظهارنظرها درباره مولف==
+
عالمان بزرگی همچون [[سید محمدجواد عاملی|سید جواد عاملی]]، [[صاحب جواهر|شیخ محمد حسن نجفی]] (صاحب [[جواهر الکلام]])، [[سید محمد باقر شفتی|حجت الاسلام رشتى]] و [[محمدابراهیم کرباسی|حاجى کلباسى]] از شاگردان او هستند.
  
وى مجتهد، فقیه، اصولى، متكلم، متولد و متوفی در [[نجف]] است. نسب او به [[مالک اشتر]] مى رسد. او نزد بهبهانى، سید بحرالعلوم و سید صادق فحام كسب دانش كرد و خود استاد صاحب جواهر و حجت الاسلام رشتى و حاجى كلباسى و چند تن دیگر از علماى معروف بود.
+
برخی آثار معروف دیگر او عبارتند از: [[کشف الغطاء عن مبهمات شریعة الغراء (کتاب)|کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء]]، العقائد الجعفریه فى اصول الدین، اثبات الفرقة الناجیة من بین الفرق الاسلامیة.  
  
==تألیفات شیخ جعفر کاشف الغطاء==
+
==محتواى کتاب==
 +
[[شیخ جعفر کاشف الغطاء]] در این اثر، به بررسى آراء علماى اصولى و اخبارى پرداخته و در واقع، فرق‌هاى میان [[اخباریان]] و اصولیان را مورد بررسى قرار داده است.
  
كشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء الحق المبین، العقائد الجعفریه فى اصول الدین، اثبات الفرقة الناجیة من بین الفرق الاسلامیة.<ref> فرهنگ بزرگان اسلام و ایران، ص 127.</ref>
+
در برابر علماى اخبارى که غالباً معتقد به عدم [[حجیت ظواهر کتاب]] هستند، اندیشمندان اصولى، به حجیت ظواهر آیات [[قرآن]] اعتقاد دارند. آنان با ردّ استدلال‌هاى اخبارى‌ها به استدلال بر [[حجیت ظواهر]] کتاب مى‌پردازند.
  
==معرفى اجمالى كتاب الحق المبین==
+
شیخ جعفر کاشف الغطا نیز از بزرگان مکتب اصولى است که مبارزات علمى و عملى زیادى در برابر اخبارى‌ها داشت. وى، در ردّ اولین استدلال اخبارى‌ها، در کتاب «الحق المبین» مى‌نویسد: «منع از عمل به ظواهر کتاب مگر به واسطه [[ائمه اطهار]](ع)، با [[آیه|آیات]] فراوانى که در کتاب وجود دارد، تعارض دارد؛ آیاتى با این مضمون که قرآن، عربى مبین است و کتاب هدایت و تبیان به سوى حق و صراط مستقیم است و بشارت مى‌دهد مؤمنان را و [[انذار]] مى‌کند کافران را و مذمت مى‌کند کسانى را که در آن تدبّر نمى‌کنند ...». وى، چنین ادامه مى‌دهد: آیا با اعتقاد شما (اخباریان)، مسلمانان مورد تشنیع و اهانت سایر ملل واقع نمى‌شوند که آنان (مسلمانان) قرآنشان را نمى‌فهمند و از آن فایده‌اى نمى‌برند.
  
این كتاب حاوى شانزده قاعده فقهى از قرار زیر است:
+
مباحث کتاب «الحق المبین»، در قالب هشت «مطلب» ارائه شده، آن‌گاه در خاتمه، ۱۶ [[قواعد فقهی|قاعده فقهى]] زیر که در امر استنباط بسیار مورد نیاز است، ذکر شده است:
  
قاعدة الاحسان، تأدیة الید، الغرر، انما یحلّل الكلام و یحرّم الكلام، الاعتداء بالمثل، ما یضمن و ما لایضمن، الوفاء بالشرط، الولایة، اعطاء فعل النائب حكم فعل المنوب عنه، الاغتفار فى الثوانى، ما یقبل النقل بالشرط و الصلح و ما لایقبل، لاضرر و لاضرار، نفى العسر والحرج، ان الاذن فى ترك الواجب والندب لایفید سوى رفع الوجوب، ان الحكم الحرام فى الابتداء ینجرّ الى اثره فى البقاء، ان ما مقدماته اختیاریة اختیارى.
+
قاعدة الاحسان، تأدیة الید، الغرر، انما یحلّل الکلام و یحرّم الکلام، الاعتداء بالمثل، ما یضمن و ما لایضمن، الوفاء بالشرط، الولایة، اعطاء فعل النائب حکم فعل المنوب عنه، الاغتفار فى الثوانى، ما یقبل النقل بالشرط و الصلح و ما لایقبل، لاضرر و لاضرار، نفى العسر والحرج، ان الاذن فى ترک الواجب والندب لایفید سوى رفع الوجوب، ان الحکم الحرام فى الابتداء ینجرّ الى اثره فى البقاء، ان ما مقدماته اختیاریة اختیارى.
 
+
[[رده:منابع فقهی]][[رده:منابع فقه استدلالی]][[رده:منابع اصول فقه]]
==وضعیت نشر کتاب==
+
==منابع==
 
 
چاپ سنگى این كتاب در تهران به كوشش شیخ احمد شیرازى منتشر شده است.
 
 
 
==پانویس==
 
<references />
 
[[رده:منابع فقهی]]
 
  
 
+
*کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، نویسنده: محمدرضا ضمیری.
==منابع==
+
*"حق المبين فی تصويب المجتهدين و تخطئة الاخباريين"، ویکی نور.
کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی/ نویسنده: محمدرضا ضمیری
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۳۴

کتاب «الحق المُبین فی تصویب المجتهدین و تخطئة الأخباریین»، تألیف شیخ جعفر کاشف الغطاء (م، ۱۲۲۷ ق)، کتابی است استدلالی در ردّ اخباریان و اثبات درستی و حق بودن اصولیان. علامه کاشف الغطاء در این اثر، به بررسى آراء علماى اصولى و اخبارى پرداخته و در واقع، فرق‌هاى میان این دو گروه را مورد بررسى قرار داده است.

حق المبین.jpg
نویسنده شیخ جعفر کاشف الغطاء
موضوع اصول فقه شیعه
زبان عربی
تعداد جلد ۱

مؤلف کتاب

شیخ جعفر کاشف‌الغطاء (۱۲۲۸-۱۱۵۴ ق)، از علمای نامی شیعه در قرن سیزدهم هجری و از شاگردان وحید بهبهانی و سید بحرالعلوم بود. وى مجتهد، فقیه، اصولى، متکلم، متولد و متوفی در نجف است. نسب او به مالک اشتر مى رسد.

عالمان بزرگی همچون سید جواد عاملی، شیخ محمد حسن نجفی (صاحب جواهر الکلامحجت الاسلام رشتى و حاجى کلباسى از شاگردان او هستند.

برخی آثار معروف دیگر او عبارتند از: کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، العقائد الجعفریه فى اصول الدین، اثبات الفرقة الناجیة من بین الفرق الاسلامیة.

محتواى کتاب

شیخ جعفر کاشف الغطاء در این اثر، به بررسى آراء علماى اصولى و اخبارى پرداخته و در واقع، فرق‌هاى میان اخباریان و اصولیان را مورد بررسى قرار داده است.

در برابر علماى اخبارى که غالباً معتقد به عدم حجیت ظواهر کتاب هستند، اندیشمندان اصولى، به حجیت ظواهر آیات قرآن اعتقاد دارند. آنان با ردّ استدلال‌هاى اخبارى‌ها به استدلال بر حجیت ظواهر کتاب مى‌پردازند.

شیخ جعفر کاشف الغطا نیز از بزرگان مکتب اصولى است که مبارزات علمى و عملى زیادى در برابر اخبارى‌ها داشت. وى، در ردّ اولین استدلال اخبارى‌ها، در کتاب «الحق المبین» مى‌نویسد: «منع از عمل به ظواهر کتاب مگر به واسطه ائمه اطهار(ع)، با آیات فراوانى که در کتاب وجود دارد، تعارض دارد؛ آیاتى با این مضمون که قرآن، عربى مبین است و کتاب هدایت و تبیان به سوى حق و صراط مستقیم است و بشارت مى‌دهد مؤمنان را و انذار مى‌کند کافران را و مذمت مى‌کند کسانى را که در آن تدبّر نمى‌کنند ...». وى، چنین ادامه مى‌دهد: آیا با اعتقاد شما (اخباریان)، مسلمانان مورد تشنیع و اهانت سایر ملل واقع نمى‌شوند که آنان (مسلمانان) قرآنشان را نمى‌فهمند و از آن فایده‌اى نمى‌برند.

مباحث کتاب «الحق المبین»، در قالب هشت «مطلب» ارائه شده، آن‌گاه در خاتمه، ۱۶ قاعده فقهى زیر که در امر استنباط بسیار مورد نیاز است، ذکر شده است:

قاعدة الاحسان، تأدیة الید، الغرر، انما یحلّل الکلام و یحرّم الکلام، الاعتداء بالمثل، ما یضمن و ما لایضمن، الوفاء بالشرط، الولایة، اعطاء فعل النائب حکم فعل المنوب عنه، الاغتفار فى الثوانى، ما یقبل النقل بالشرط و الصلح و ما لایقبل، لاضرر و لاضرار، نفى العسر والحرج، ان الاذن فى ترک الواجب والندب لایفید سوى رفع الوجوب، ان الحکم الحرام فى الابتداء ینجرّ الى اثره فى البقاء، ان ما مقدماته اختیاریة اختیارى.

منابع

  • کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، نویسنده: محمدرضا ضمیری.
  • "حق المبين فی تصويب المجتهدين و تخطئة الاخباريين"، ویکی نور.