التصور و التصدیق (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
سطر ۱: سطر ۱:
التصور والتصديق نام رساله‌اى كوچك و مختصر از صدرالدين محمد شيرازى مشهور به [[ملاصدرا]] در منطق است. این رساله را مهدی شریعتی همراه با رسالة المعموله فی التصور والتصدیق تالیف قطب رازی با عنوان "رسالتان فی التصور والتصدیق" تحقیق و منتشر نموده است.
+
'''«التصوّر و التصديق»''' نام رساله‌اى كوچك و مختصر از [[ملاصدرا]] (م، ۱۰۵۰ ق)، پیرامون مبحث «تصوّر و تصديق» در علم [[منطق]] است.
 
  {{مشخصات کتاب
 
  {{مشخصات کتاب
  
 
|عنوان=
 
|عنوان=
  
|تصویر=[[پرونده:التصور و التصدیق.jpg|240px|وسط]]
+
|تصویر=[[پرونده:التصور-و-التصدیق.jpg|240px|وسط]]
  
|نویسنده=صدرالدين محمد شيرازى
+
|نویسنده=ملاصدرا
  
 
|موضوع=فلسفه و منطق
 
|موضوع=فلسفه و منطق
سطر ۱۲: سطر ۱۲:
 
|زبان=عربی
 
|زبان=عربی
  
|تعداد جلد=1
+
|تعداد جلد=۱
  
|عنوان افزوده1=ت‍ح‍ق‍ی‍ق‌
+
|عنوان افزوده1=
  
|افزوده1=م‍ه‍دی‌ ش‍ری‍ع‍ت‍ی‌
+
|افزوده1=
  
 
|عنوان افزوده2=
 
|عنوان افزوده2=
سطر ۲۷: سطر ۲۷:
  
 
==مؤلف==
 
==مؤلف==
محمد بن ابراهیم صدرالدین شیرازى (م 1050ق)، معروف به صدرالمتألهین و ملاصدرا، فیلسوف بزرگ جهان اسلام و صاحب مكتب فلسفى«حكمت متعالیه» است. از اساتید ایشان، شیخ بهاء الدین عاملی، میرداماد و میرفندرسکی می باشند و فیض کاشانی و عبدالرزاق لاهیجی از معروف‌ترین شاگردان او هستند. مهمترین کتاب او الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة معروف به اسفار است که او نظام فلسفی خود را در آن تبیین کرد.  
+
[[ملاصدرا|محمد بن ابراهیم صدرالدین شیرازى]] (۹۷۹-۱۰۵۰ ق)، معروف به صدرالمتألهین و ملاصدرا، فیلسوف بزرگ [[شیعه]] و صاحب مکتب [[فلسفه|فلسفى]] «حکمت متعالیه» است.  
  
==انگيزه نگارش==
+
از اساتید بزرگ ایشان، [[شیخ بهایی]]، [[میرداماد]] و [[میرفندرسکی]] می باشند و [[فیض کاشانی]] و [[ملا عبدالرزاق لاهیجی]] از معروف‌ترین شاگردان او هستند.
  
مولف در آغاز رساله، انگيزه نگارش را درخواست برخى از دوستان، ذكر مى‌كند و مى‌گويد اين نگاشته را به خواسته گروهى از دوستان راستان كه در اين فصل از زمان با اين نگارنده، آميزش صديقانه داشتند، پرداختم.
+
از ملاصدرا تألیفات ارزشمندی برجای مانده است، از جمله: [[تفسیر القران الکریم|تفسیر القرآن الکریم]]، [[اسفار اربعه (کتاب)|اسفار اربعه]]، [[الشواهد الربوبیه (کتاب)|الشواهد الربوبیه]]، [[اللمعات المشرقیه (کتاب)|اللمعات المشرقیه]]، [[المبدا و المعاد (ملاصدرا)|المبدا و المعاد]]، [[المشاعر (کتاب)|المشاعر]] و [[العرشیه (کتاب)|العرشیه]].
  
==عناوین فصول كتاب==
+
==معرفی کتاب==
 +
[[ملاصدرا]] رﺳﺎﻟﻪ ای ﺑﺎ ﻋﻨﻮان «اﻟﺘﺼﻮر و اﻟﺘﺼﺪﯾﻖ» را به رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺮﯾﺮ در ﻣﯽ آورد ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺼﻮر و ﺗﺼﺪﯾﻖ است. وی در آغاز این رساله، انگیزه نگارش آن را درخواست برخى از دوستان، ذکر مى‌کند و مى‌گوید این نگاشته را به خواسته گروهى از دوستان راستان که در این فصل از زمان با این نگارنده آمیزش صدیقانه داشتند، پرداختم.
  
این کتاب شامل یک مقدمه و سه فصل به شرح زیر است:
+
رساله «التصور و التصدیق» یک بار در پایان کتاب «[[الجوهر النضید (کتاب)|الجوهر النضید]]» اثر [[خواجه نصیر الدین طوسی|خواجه نصیرالدین طوسى]] به طبع رسیده است. مهدی شریعتی نیز آن را همراه با «رسالة المعموله فی التصور والتصدیق» تألیف [[قطب الدین رازی|قطب الدین رازی]] با عنوان «رسالتان فی التصور والتصدیق» تحقیق و منتشر نموده است.
  
* مقدمه شامل: اندر رسیدن و گرویدن، تفاوت میان علم حضوری و حصولی، علوم بدیهی و علوم اکتسابی، علم افزایش است نه کاهش.
+
این رساله همچنین به همت دکتر مهدى حائرى یزدى در سال ۱۳۶۰ ش. به شیوه ترجمه و شرح انتقادى، با حواشى تحقیقى فراوان با عنوان «آگاهی‌ و گواهی»، به زبان فارسى ترجمه شده است.  
* فصل اول: تقسیم علم به تصور و تصدیق شامل: تقسیم منطقی - شرط وحدت در تقسیم، تقسیم علم، بررسی در چیستی تصور و تصدیق...
 
* فصل دوم: شامل: هستی تصور و تصدیق، تفسیر و ارزیابی گفتار متاخرین، هم آهنگی آراء و فلاسفه، فرق میان تصدیق و حکم، گفتگویی با خواجه طوسی.
 
* فصل سوم: شامل: تقسیم علم، گواهی از سخن ابن سینا، تفسیر معیت در سخن ابن سینا، دفاع از ابن سینا، یک مغالطه منطقی، سخنی با علامه قطب الدین رازی، تصدیق و تصور را چگونه بدست آوریم و...
 
  
==وضعیت نشر==
+
==محتوای کتاب==
  
رساله تصور و تصديق بارها در ايران، در پايان كتاب الجوهر النضيد و ضمن رساله قطب رازى به طبع رسيده است و به همت دكتر مهدى حائرى يزدى در سال 1360 به شيوه ترجمه و شرح انتقادى، با حواشى تحقيقى فراوان به زبان فارسى برگردانده شده است.
+
[[ملاصدرا|ﻣﻼﺻﺪرا]] ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺗﺼﺪﯾﻖ را اﻣﺮی ﺑﺴﯿﻂ ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻮﻋﯽ از ﻋﻠﻢ ﺣﺼﻮﻟﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻏﯿﺮ از ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻼﺻﺪرا در رﺳﺎﻟﻪ «التصور و التصدیق»، دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎی [[فخر رازى|ﻓﺨﺮ رازی]] و [[شهاب الدین سهروردی|ﺷﯿﺦ اﺷﺮاق]] را در ﺑﺎب ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺗﺼﺪﯾﻖ ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
 +
 
 +
این کتاب شامل یک مقدمه و سه فصل به شرح زیر است:
 +
 
 +
*مقدمه شامل: اندر رسیدن و گرویدن، تفاوت میان علم حضوری و حصولی، علوم بدیهی و علوم اکتسابی، علم افزایش است نه کاهش.
 +
*فصل اول: تقسیم علم به تصور و تصدیق شامل: تقسیم منطقی - شرط وحدت در تقسیم، تقسیم علم، بررسی در چیستی تصور و تصدیق...
 +
*فصل دوم: شامل: هستی تصور و تصدیق، تفسیر و ارزیابی گفتار متأخرین، هم آهنگی آراء و فلاسفه، فرق میان تصدیق و حکم، گفتگویی با [[خواجه نصیر الدین طوسی|خواجه نصیرالدین طوسى]].
 +
*فصل سوم: شامل: تقسیم علم، گواهی از سخن [[ابن سینا]]، تفسیر معیت در سخن ابن سینا، دفاع از ابن سینا، یک مغالطه منطقی، سخنی با علامه [[قطب الدین رازی|قطب الدین رازی]]، تصدیق و تصور را چگونه بدست آوریم؟ و...
  
 
==منابع==
 
==منابع==
* التصور والتصدیق، سایت دائره المعارف طهور.
+
 
* مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار نورالحکمه (نسخه 3)، بخش اطلاعات جانبی.
+
*"التصور و التصدیق"، سایت دائرةالمعارف طهور.
 +
*[[نرم افزار نور الحکمة ۳|نرم افزار نور الحکمة]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
 +
*"حقیقت تصدیق از دیدگاه شیخ اشراق و ملاصدرا"، داود مرادی، مجله مطالعات ادبیات، عرفان و فلسفه، ۱۳۹۶.
  
 
[[رده:کتابهای منطقی]]
 
[[رده:کتابهای منطقی]]
 
[[رده:آثار ملاصدرا]]
 
[[رده:آثار ملاصدرا]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۳۲

«التصوّر و التصديق» نام رساله‌اى كوچك و مختصر از ملاصدرا (م، ۱۰۵۰ ق)، پیرامون مبحث «تصوّر و تصديق» در علم منطق است.

التصور-و-التصدیق.jpg
نویسنده ملاصدرا
موضوع فلسفه و منطق
زبان عربی
تعداد جلد ۱

مؤلف

محمد بن ابراهیم صدرالدین شیرازى (۹۷۹-۱۰۵۰ ق)، معروف به صدرالمتألهین و ملاصدرا، فیلسوف بزرگ شیعه و صاحب مکتب فلسفى «حکمت متعالیه» است.

از اساتید بزرگ ایشان، شیخ بهایی، میرداماد و میرفندرسکی می باشند و فیض کاشانی و ملا عبدالرزاق لاهیجی از معروف‌ترین شاگردان او هستند.

از ملاصدرا تألیفات ارزشمندی برجای مانده است، از جمله: تفسیر القرآن الکریم، اسفار اربعه، الشواهد الربوبیه، اللمعات المشرقیه، المبدا و المعاد، المشاعر و العرشیه.

معرفی کتاب

ملاصدرا رﺳﺎﻟﻪ ای ﺑﺎ ﻋﻨﻮان «اﻟﺘﺼﻮر و اﻟﺘﺼﺪﯾﻖ» را به رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺮﯾﺮ در ﻣﯽ آورد ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺼﻮر و ﺗﺼﺪﯾﻖ است. وی در آغاز این رساله، انگیزه نگارش آن را درخواست برخى از دوستان، ذکر مى‌کند و مى‌گوید این نگاشته را به خواسته گروهى از دوستان راستان که در این فصل از زمان با این نگارنده آمیزش صدیقانه داشتند، پرداختم.

رساله «التصور و التصدیق» یک بار در پایان کتاب «الجوهر النضید» اثر خواجه نصیرالدین طوسى به طبع رسیده است. مهدی شریعتی نیز آن را همراه با «رسالة المعموله فی التصور والتصدیق» تألیف قطب الدین رازی با عنوان «رسالتان فی التصور والتصدیق» تحقیق و منتشر نموده است.

این رساله همچنین به همت دکتر مهدى حائرى یزدى در سال ۱۳۶۰ ش. به شیوه ترجمه و شرح انتقادى، با حواشى تحقیقى فراوان با عنوان «آگاهی‌ و گواهی»، به زبان فارسى ترجمه شده است.

محتوای کتاب

ﻣﻼﺻﺪرا ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺗﺼﺪﯾﻖ را اﻣﺮی ﺑﺴﯿﻂ ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻮﻋﯽ از ﻋﻠﻢ ﺣﺼﻮﻟﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻏﯿﺮ از ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻼﺻﺪرا در رﺳﺎﻟﻪ «التصور و التصدیق»، دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎی ﻓﺨﺮ رازی و ﺷﯿﺦ اﺷﺮاق را در ﺑﺎب ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺗﺼﺪﯾﻖ ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

این کتاب شامل یک مقدمه و سه فصل به شرح زیر است:

  • مقدمه شامل: اندر رسیدن و گرویدن، تفاوت میان علم حضوری و حصولی، علوم بدیهی و علوم اکتسابی، علم افزایش است نه کاهش.
  • فصل اول: تقسیم علم به تصور و تصدیق شامل: تقسیم منطقی - شرط وحدت در تقسیم، تقسیم علم، بررسی در چیستی تصور و تصدیق...
  • فصل دوم: شامل: هستی تصور و تصدیق، تفسیر و ارزیابی گفتار متأخرین، هم آهنگی آراء و فلاسفه، فرق میان تصدیق و حکم، گفتگویی با خواجه نصیرالدین طوسى.
  • فصل سوم: شامل: تقسیم علم، گواهی از سخن ابن سینا، تفسیر معیت در سخن ابن سینا، دفاع از ابن سینا، یک مغالطه منطقی، سخنی با علامه قطب الدین رازی، تصدیق و تصور را چگونه بدست آوریم؟ و...

منابع

  • "التصور و التصدیق"، سایت دائرةالمعارف طهور.
  • نرم افزار نور الحکمة، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  • "حقیقت تصدیق از دیدگاه شیخ اشراق و ملاصدرا"، داود مرادی، مجله مطالعات ادبیات، عرفان و فلسفه، ۱۳۹۶.