التصور و التصدیق (کتاب)
«التصوّر و التصديق» نام رساله‌اى كوچك و مختصر از ملاصدرا (م، ۱۰۵۰ ق)، پیرامون مبحث «تصوّر و تصديق» در علم منطق است.
 | |
| نویسنده | ملاصدرا |
| موضوع | فلسفه و منطق |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
محتویات
مؤلف
محمد بن ابراهیم صدرالدین شیرازى (۹۷۹-۱۰۵۰ ق)، معروف به صدرالمتألهین و ملاصدرا، فیلسوف بزرگ شیعه و صاحب مکتب فلسفى «حکمت متعالیه» است.
از اساتید بزرگ ایشان، شیخ بهایی، میرداماد و میرفندرسکی می باشند و فیض کاشانی و ملا عبدالرزاق لاهیجی از معروف‌ترین شاگردان او هستند.
از ملاصدرا تألیفات ارزشمندی برجای مانده است، از جمله: تفسیر القرآن الکریم، اسفار اربعه، الشواهد الربوبیه، اللمعات المشرقیه، المبدا و المعاد، المشاعر و العرشیه.
معرفی کتاب
ملاصدرا رﺳﺎﻟﻪ ای ﺑﺎ ﻋﻨﻮان «اﻟﺘﺼﻮر و اﻟﺘﺼﺪﯾﻖ» را به رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺮﯾﺮ در ﻣﯽ آورد ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺼﻮر و ﺗﺼﺪﯾﻖ است. وی در آغاز این رساله، انگیزه نگارش آن را درخواست برخى از دوستان، ذکر مى‌کند و مى‌گوید این نگاشته را به خواسته گروهى از دوستان راستان که در این فصل از زمان با این نگارنده آمیزش صدیقانه داشتند، پرداختم.
رساله «التصور و التصدیق» یک بار در پایان کتاب «الجوهر النضید» اثر خواجه نصیرالدین طوسى به طبع رسیده است. مهدی شریعتی نیز آن را همراه با «رسالة المعموله فی التصور والتصدیق» تألیف قطب الدین رازی با عنوان «رسالتان فی التصور والتصدیق» تحقیق و منتشر نموده است.
این رساله همچنین به همت دکتر مهدى حائرى یزدى در سال ۱۳۶۰ ش. به شیوه ترجمه و شرح انتقادى، با حواشى تحقیقى فراوان با عنوان «آگاهی و گواهی»، به زبان فارسى ترجمه شده است.
محتوای کتاب
ﻣﻼﺻﺪرا ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺗﺼﺪﯾﻖ را اﻣﺮی ﺑﺴﯿﻂ ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻮﻋﯽ از ﻋﻠﻢ ﺣﺼﻮﻟﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻏﯿﺮ از ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﻼﺻﺪرا در رﺳﺎﻟﻪ «التصور و التصدیق»، دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎی ﻓﺨﺮ رازی و ﺷﯿﺦ اﺷﺮاق را در ﺑﺎب ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺗﺼﺪﯾﻖ ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
این کتاب شامل یک مقدمه و سه فصل به شرح زیر است:
- مقدمه شامل: اندر رسیدن و گرویدن، تفاوت میان علم حضوری و حصولی، علوم بدیهی و علوم اکتسابی، علم افزایش است نه کاهش.
- فصل اول: تقسیم علم به تصور و تصدیق شامل: تقسیم منطقی - شرط وحدت در تقسیم، تقسیم علم، بررسی در چیستی تصور و تصدیق...
- فصل دوم: شامل: هستی تصور و تصدیق، تفسیر و ارزیابی گفتار متأخرین، هم آهنگی آراء و فلاسفه، فرق میان تصدیق و حکم، گفتگویی با خواجه نصیرالدین طوسى.
- فصل سوم: شامل: تقسیم علم، گواهی از سخن ابن سینا، تفسیر معیت در سخن ابن سینا، دفاع از ابن سینا، یک مغالطه منطقی، سخنی با علامه قطب الدین رازی، تصدیق و تصور را چگونه بدست آوریم؟ و...
منابع
- "التصور و التصدیق"، سایت دائرةالمعارف طهور.
- نرم افزار نور الحکمة، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- "حقیقت تصدیق از دیدگاه شیخ اشراق و ملاصدرا"، داود مرادی، مجله مطالعات ادبیات، عرفان و فلسفه، ۱۳۹۶.
