ابن ابی جمهور احسائی: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) جز (مهدی موسوی صفحهٔ ابن أبى جمهور الأحسائى را به ابن ابی جمهور احسائی منتقل کرد) |
(نظرات در مورد ابن ابی جمهور) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{خوب}} | {{خوب}} | ||
| + | ابوجعفر بن علی بن ابراهیم معروف به ابن ابی جمهور احسائی (م 910 ق) عارف، فقیه، متکلم و محدث شیعی است که آثار متعددی از او بر جای مانده است از جمله کتاب عوالی اللئالی یا غوالی اللئالی که اثر مشهور روائی اوست و کتاب مُجْلی که در آن به مسائل کلامی غالبا به شیوه فلسفی و عرفانی جواب داده است. | ||
| − | + | == زندگینامه== | |
| − | + | در شهر احساء به دنیا آمد. پدرش شیخ علی و جد بزرگ وی ابراهیم، از علمای بزرگ احساء بودند. ابن ابی جمهور احسائی در سال‌های نخستین زندگی از محضر پدر بزرگوار خود و برخی دیگر از علمای دیار احساء علوم مقدماتی را فراگرفت و در اندک زمانی سرآمد همه درس‌های خود شد. | |
| − | == زندگینامه | ||
| − | در شهر احساء به دنیا آمد. پدرش شیخ علی و جد بزرگ وی ابراهیم، از علمای بزرگ احساء بودند. ابن | ||
او، که قدم‌های اولیه تحصیل [[علم]] را به سرعت برداشته بود، با هجرت به [[عراق]] و اقامت در [[نجف]] اشرف، مهد علم و اجتهاد، حرکت خود به سوی قله‌های رفیع پیشرفت را با یاری گرفتن از حضرت [[امیرالمؤمنین]] علی علیه‌السلام سریع‌تر کرد. | او، که قدم‌های اولیه تحصیل [[علم]] را به سرعت برداشته بود، با هجرت به [[عراق]] و اقامت در [[نجف]] اشرف، مهد علم و اجتهاد، حرکت خود به سوی قله‌های رفیع پیشرفت را با یاری گرفتن از حضرت [[امیرالمؤمنین]] علی علیه‌السلام سریع‌تر کرد. | ||
| سطر ۳۹: | سطر ۳۸: | ||
ثانيا: نقل بعضى روايات شيعه از طرق عامه براى نشان دادن اين است كه اين روايات را علاوه بر شيعه، عامه هم نقل كرده‌اند. | ثانيا: نقل بعضى روايات شيعه از طرق عامه براى نشان دادن اين است كه اين روايات را علاوه بر شيعه، عامه هم نقل كرده‌اند. | ||
| + | |||
| + | ==نظرات در مورد ابن ابی جمهور== | ||
| + | '''علامه حسن زاده آملی''' در مورد او می گوید: او شخصی جامع در علوم عقلی و نقلی بود و جامعیت او مطلبی است که بر فرد آشنا به نگاشته های علمی او و آگاه به کتابهای رجالی پوشیده نیست. و کتاب غوالی او بر تبحر او در احادیث و قوت او در شناخت جوامع روائی دلالت دارد.<ref>عيون مسائل النفس و سرح العيون في شرح العيون، ص54</ref> | ||
| + | |||
| + | و '''آیت الله مرعشی نجفی''' او را چنین می ستاید: «الحبر النّبیل، المحدّث المتکلم، العارف المتألّه، الزاهد الورع التّقى، جامع العلوم السمعیّة و العقلیّة؛ عالم شریف، محدث متکلم، عارف متأله، زاهد متقى و با ورع، جامع علوم نقلى و عقلى».<ref>عوالى اللئالى(الردود و النقود ضمیمه غوالى)، مرعشى نجفى، انتشارات قم، ص 2.</ref> | ||
== وفات == | == وفات == | ||
| سطر ۴۴: | سطر ۴۸: | ||
ابن ابى جمهور پس از حدود 70 سال تلاش در راه احياى سنت آل رسول صلى الله عليهم در دهه اول قرن دهم هجرى بسوى معبود شتافت و جهان اسلام را عزادار كرد. | ابن ابى جمهور پس از حدود 70 سال تلاش در راه احياى سنت آل رسول صلى الله عليهم در دهه اول قرن دهم هجرى بسوى معبود شتافت و جهان اسلام را عزادار كرد. | ||
از محل قبر شريف آن بزرگوار اطلاعى در دست نيست، چنان كه تاريخ دقيق وفات آن عالم ربانى نيز ثبت نشده است. | از محل قبر شريف آن بزرگوار اطلاعى در دست نيست، چنان كه تاريخ دقيق وفات آن عالم ربانى نيز ثبت نشده است. | ||
| + | |||
| + | ==پانویس== | ||
| + | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*محمدرضا ضميري، کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، صفحه 378-379. | *محمدرضا ضميري، کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، صفحه 378-379. | ||
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث 3[لوح فشرده]، بخش کتابشناسی | *مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث 3[لوح فشرده]، بخش کتابشناسی | ||
| + | *حسن حسن زاده آملى، عيون مسائل النفس و سرح العيون في شرح العيون، امير كبير، تهران، 1385ش، چاپ دوم | ||
| + | *غلامرضا رشیدیان، زندگی نامه ابن ابی جمهور، کیهان اندیشه 1376، شماره 72 | ||
'''پیوندها''' | '''پیوندها''' | ||
| سطر ۷۱: | سطر ۸۰: | ||
[[رده:علمای قرن نهم]] | [[رده:علمای قرن نهم]] | ||
| + | [[رده:محدثان]] | ||
| + | [[رده:متکلمان]] | ||
| + | [[رده:فیلسوفان]] | ||
| + | [[رده:فقیهان]] | ||
| + | [[رده:عارفان]] | ||
| + | |||
[[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]] | [[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]] | ||
نسخهٔ ۱۶ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۱۲
ابوجعفر بن علی بن ابراهیم معروف به ابن ابی جمهور احسائی (م 910 ق) عارف، فقیه، متکلم و محدث شیعی است که آثار متعددی از او بر جای مانده است از جمله کتاب عوالی اللئالی یا غوالی اللئالی که اثر مشهور روائی اوست و کتاب مُجْلی که در آن به مسائل کلامی غالبا به شیوه فلسفی و عرفانی جواب داده است.
محتویات
زندگینامه
در شهر احساء به دنیا آمد. پدرش شیخ علی و جد بزرگ وی ابراهیم، از علمای بزرگ احساء بودند. ابن ابی جمهور احسائی در سال‌های نخستین زندگی از محضر پدر بزرگوار خود و برخی دیگر از علمای دیار احساء علوم مقدماتی را فراگرفت و در اندک زمانی سرآمد همه درس‌های خود شد.
او، که قدم‌های اولیه تحصیل علم را به سرعت برداشته بود، با هجرت به عراق و اقامت در نجف اشرف، مهد علم و اجتهاد، حرکت خود به سوی قله‌های رفیع پیشرفت را با یاری گرفتن از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام سریع‌تر کرد.
او در این ایام از محضر بزرگانی چون: شیخ عبدالکریم نیشابوری استفاده‌ها برد. ابن ابوجمهور پس از سال‌ها تحصیل در محضر بزرگان عازم سفر حج شد. بعد از مراجعت و اقامتی کوتاه در احساء به زیارت کربلا رفت و دوباره به نجف برگشت و سپس به قصد زیارت ثامن الحجج و افاضه علوم آل محمد صلی الله علیه و آله به سوی مشهد مقدس روانه شد.
او پس از پانزده سال مجاورت حرم امام رضا علیه‌السلام، در سال 893 ق، برای دومین بار به سوی خانه خدا شتافت. در راه بازگشت از حج نیز نزدیک به دو سال در جوار مرقد مولا امیرالمؤمنین علیه‌السلام بود و در اواخر سال 895 ق عازم مشهدالرضا علیه‌السلام گشت و تا پایان عمر شریف خود در آن جا باقی ماند.
استادان
شیخ زین الدین علی احسائی (پدر بزرگوارش)، سید شمس الدین محمد موسوی احسائی، شیخ حسن بن عبدالکریم فتال، شیخ علی بن هلال جزائری.
شاگردان:
سید محسن رضوی قمی، شیخ ربیعه جزائری، سید شرف‌الدین طالقانی، شیخ محمدصالح غروی حلی، شیخ علی کرکی.
تألیفات:
عوالی اللآلی العزیزیه، اسرارالحج، انوارالمشهدیه، بدایه النهایه، تحفه الحسینیه، دُرراللآلی العمادیه، زاد المسافرین، الأقطاب الفقهیه، معین الفکر، کتاب المقتل، مناظره بین الغروی والهروی.
اعتبار مؤلف و كتب
ابن ابى جمهور از جمله شخصيت‌هاى جنجال برانگيز در طول تاريخ است. عده‌اى او را عالم، فاضل، فقيه، متكلم، محدث، عارف، حكيم و جامع بين معقول و منقول مى‌دانند. عده‌اى نيز كتاب‌هاى او را قابل اعتماد ندانسته‌اند. گروهى ديگر علاوه بر كتب، شخصيت مؤلف را نيز زير سؤال برده و او را چهره‌اى غير شيعى علوى دانسته‌اند و نسبت‌هايى نظير تصوف و غلو به او داده‌اند.
ايراداتى كه به ايشان گرفته‌اند، از جمله غالى، صوفى، عارف، فيلسوف، اَخبارى، بى‌دقت در ضبط و سهل‌انگار در نقل روايت، همه بى‌پايه و اساس است؛ چرا كه اگر كسى سخنى از صوفيه نقل كرده دليل بر انحراف و صوفى بودنش نمى‌شود و فاصله بين عرفان و تصوف بر محققين پوشيده نيست. استاد فلسفه و عرفان بودن نيز دليل ضعف او نمى‌شود و مانند صدها عالم عارف و فيلسوف در تاريخ تشيع در قلب تمام شيعيان جاى دارد.
ادعاى اخبارى بودن او نيز مخالف چيزى است كه از كتب او به دست مى‌آيد؛ چرا كه اولاً رويه او حد وسطى است بين اصولى و اخبارى. ثانياً بر فرض كه او اخبارى باشد، روايات او بر حجيت خود باقى است زيرا ملاك در حجيت روايت اطمينان به صدور آن است. اما اشكالات بر كتاب ايشان، مانند اينكه رواياتش مرسله است يا مطالب عرفانى دارد و يا روايات عامه را نقل كرده نيز مردود است زيرا:
اولا: ابن ابى جمهور در ابتداى كتاب مشيخه‌اى دارد و سند روايات خود را مفصلا توضيح داده همچنانكه شيخ صدوق در آخر من لا يحضره الفقيه انجام داده است.
ثانيا: نقل بعضى روايات شيعه از طرق عامه براى نشان دادن اين است كه اين روايات را علاوه بر شيعه، عامه هم نقل كرده‌اند.
نظرات در مورد ابن ابی جمهور
علامه حسن زاده آملی در مورد او می گوید: او شخصی جامع در علوم عقلی و نقلی بود و جامعیت او مطلبی است که بر فرد آشنا به نگاشته های علمی او و آگاه به کتابهای رجالی پوشیده نیست. و کتاب غوالی او بر تبحر او در احادیث و قوت او در شناخت جوامع روائی دلالت دارد.[۱]
و آیت الله مرعشی نجفی او را چنین می ستاید: «الحبر النّبیل، المحدّث المتکلم، العارف المتألّه، الزاهد الورع التّقى، جامع العلوم السمعیّة و العقلیّة؛ عالم شریف، محدث متکلم، عارف متأله، زاهد متقى و با ورع، جامع علوم نقلى و عقلى».[۲]
وفات
ابن ابى جمهور پس از حدود 70 سال تلاش در راه احياى سنت آل رسول صلى الله عليهم در دهه اول قرن دهم هجرى بسوى معبود شتافت و جهان اسلام را عزادار كرد. از محل قبر شريف آن بزرگوار اطلاعى در دست نيست، چنان كه تاريخ دقيق وفات آن عالم ربانى نيز ثبت نشده است.
پانویس
منابع
- محمدرضا ضميري، کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، صفحه 378-379.
- مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث 3[لوح فشرده]، بخش کتابشناسی
- حسن حسن زاده آملى، عيون مسائل النفس و سرح العيون في شرح العيون، امير كبير، تهران، 1385ش، چاپ دوم
- غلامرضا رشیدیان، زندگی نامه ابن ابی جمهور، کیهان اندیشه 1376، شماره 72
پیوندها
