فضائل شهر رجب (کتاب)
 | |
| نویسنده | حاکم حسکانی |
| موضوع | فضایل و اعمال ماه رجب |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| تحقيق | محمدباقر محمودی |
|
| |
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
کتاب «فضائل شهر رجب» تألیف حاکم حسکانى (متوفای حدود ۴۹۰ هجرى)، با موضوع مستحبات و ادعیه ماه رجب و بیان فضیلت این ماه به عنوان یکی از ماههای حرام است. این کتاب از ارزش و اعتبار بالایى در میان علماى شیعه و سنى برخوردار است.
محتویات
مؤلف
ابوالقاسم عبیدالله بن عبدالله حسکانی نیشابوری معروف به «حاکم حسکانی»، از محدثان و دانشمندان اهل سنت در قرن پنجم هجری و از شاگردان حاکم نیشابوری بود.
تخصص حسکانی در زمینه تاریخ، حدیث و رجال و تفسیر قرآن بود و خود از علماى متعددی اجازۀ روایت داشت. وی در مدح و تأیید اهل بیت علیهم السلام، مطالب فراوانی نقل نموده، از این رو برخی او را شیعه شمرده اند.
برخی از تألیفات حسکانی عبارتند از: شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، خصائص علی بن أبیطالب علیهالسلام فی القرآن، فضائل شهر رجب، تصحیح خبر ردّ الشَّمس و ترغیم النواصب الشُّمُس، دعاء الهداة الى اداء حق الموالاة، طیب الفطرة فی حبّ العترة.
معرفی کتاب
کتاب «فضائل شهر رجب» به سبک کتابهاى روایى نگاشته شده است. حاکم حسکانى انگیزه خود را از نگارش این کتاب چنین بیان مىکند: «عالم زاهد حامد بن احمد بن جعفر (که خداوند بر توفیقات ایشان بیفزاید) از من درخواست نمود کتابى را به نگارش دربیاورم و در آن روایاتى را که درباره ماه رجب آمده جمع آورى نمایم. من هم با نگارش این کتاب درخواست ایشان را اجابت کرده و برخى از روایاتى را که در این باره وارد شده جمع آورى نمودم».
این کتاب از ارزش و اعتبار والایى در میان علماى شیعه و سنى برخوردار است، چرا که مؤلف آن، حاکم حسکانى از علماى بزرگ و موثق قرن پنجم هجرى به شمار مىآید و از مشایخ روایى و علماى علم حدیث و رجال به شمار مىآید. همچنین این کتاب یکى از مصادر و منابع علامه مجلسى در «بحارالانوار» است.
نسخهاى از این کتاب در کتابخانه آستان قدس رضوى در مشهد مقدس موجود است. این نسخه خطی، نسخهاى منحصر به فرد است که لاى دیوار حرم بوده تا از غارت کفار در امان باشد و در سال ۱۳۸۹ هجرى، هنگام توسعه حرم یافت شده و تاریخ نگارش آن ۵۲۹ هجرى، یعنى حدود ۴۰ سال بعد از وفات مؤلف است.
رساله «فضائل شهر رجب» در انتهای کتاب «شواهد التنزیل لقواعد التفضیل» -اثر دیگر مؤلف- با تحقیق محمدباقر محمودی چاپ شده است.
محتوای کتاب
حاکم حسکانى در این کتاب روایاتى درباره نمازها و دعاها و اعمال مستحبى ماه رجب جمع آورى نموده است. مؤلف روایات را با سند آورده و بعد از ذکر سند به نقل حدیث مىپردازد.
اسناد این کتاب بیشتر از روات اهل تسنن است؛ ولى گاهى به روایات شیعه نیز استناد شده، مانند دعاى ام داود به روایت از امام جعفرصادق علیه السلام. این کتاب شامل عناوین و موضوعات زیر است:
- دعاى شب اول ماه رجب
- تعیین جایگاه ماه رجب توسط پیامبر صلى الله علیه وآله
- ماه رجب ماه خداست.
- چرا به ماه رجب أصمّ مىگویند؟
- روزهاى این ماه بر درب آسمان نگاشته شده است.
- ثواب غسل در این ماه
- روزه پیامبر صلى الله علیه وآله در این ماه
- امر پیامبر صلى الله علیه وآله به روزه در این ماه
- ثواب روزه عید مبعث
- دعاى ام داود و عناوین فراوان دیگر.
منابع
- نرم افزار جامع الاحادیث [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
