آیه 242 سوره بقره
| <<241 | آیه 242 سوره بقره | 243>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
خدا آیات خود را برای شما این گونه روشن بیان می‌کند، شاید خردمندی کنید.
این گونه خدا آیاتش را برای شما بیان می کند، باشد که بیندیشید.
بدين گونه، خداوند آيات خود را براى شما بيان مى‌كند، باشد كه بينديشيد.
خدا آياتش را براى شما اينچنين بيان مى‌كند، باشد كه تعقل كنيد.
این چنین، خداوند آیات خود را برای شما شرح می‌دهد؛ شاید اندیشه کنید!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«کَذَالِکَ»: بدینسان. با چنین بیانات خردپسندانه و قوانین خیرخواهانه.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«241» وَ لِلْمُطَلَّقاتِ مَتاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ
و براى زنان طلاق داده شده، بهره‌ى مناسبى است كه (پرداخت آن) بر مردانِ پرهيزكار سزاوار است.
«242» كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ
اين چنين خداوند آيات خود را براى شما تبيين مى‌كند، شايد كه انديشه كنيد.
نکته ها
در آيات قبل، نحوه‌ى پرداخت مهريه به زنان طلاق داده شده، قبل از آميزش و بعد از آن بيان شد. اين آيه يا در مورد كسانى است كه در ضمن عقد، مهريه آنان مشخّص نشده و قبل از آميزش طلاق داده مى‌شوند، و يا يك سفارش عاطفى و اخلاقى براى تمام موارد طلاق است كه علاوه بر پرداخت تمام يا نصف مهريه، هديه‌اى جداگانه براى جبران ناراحتى‌ها و دل‌شكستگى‌هاى زن، از سوى شوهر به او پرداخت شود.
البته اين يك دستور اخلاقى و استحبابى است كه سزاوار است متّقين و پرهيزگاران آنرا مراعات نمايند.
به هر حال از جلمه‌ى «حَقًّا عَلَى الْمُحْسِنِينَ» در آيه 236 و «حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ» در اينجا و «لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ» آيه 237، مى‌توان توجّه مخصوصِ اسلام را درباره‌ى حفظ حقوق وعواطف زنان مطلّقه بدست آورد.
جلد 1 - صفحه 376
امام حسن عليه السلام به زنى كه طلاق داده بود، كنيزى را به عنوان هديه بخشيد. «1»
پیام ها
1- در برخورد با زنان مطلقه، تقوا لازم است. «وَ لِلْمُطَلَّقاتِ ... حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ»
2- هديه دادن كه نقش كدورت زدايى و دلجويى دارد، نشانه‌ى پرهيزكاران است. «مَتاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ»
3- در احكام و دستورات الهى، بايد انديشه نمود تا به مصالح آن پى‌برد. «يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (242)
كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ: چنانچه بيان فرمود خدا احكام طلاق و متعه
«1» منهج الصادقين، جلد دوّم، صفحه 49.
تفسير اثنا عشرى، ج1، ص: 431
را براى شما، همچنين روشن و ظاهر سازد براى شما، آياتِهِ: دلائل و احكام خود را كه در معاش و معاد محتاج هستيد به آن. لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ:
براى اينكه شما تعقل كنيد و عقول خود را در قبول آن وادار نمائيد و اطاعت فرامين الهى را نمائيد.
تبصره: عقل عبارت است از ناطقه قدسيه و مدركه كليه كه ذات يگانه سبحانى در وجود انسانى به وديعه مرحمت فرموده تا موجب تكميل سعادت او گردد، در صورتى كه مغلوب شهوات نفس نگردد، و مطيع عقل مسموع وحى و پيغمبر شود كه آنچه خدا امر فرموده اطاعت نمايد.
فرمود حضرت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم: قسّم اللّه العقل ثلثة اجزاء فمن كنّ فيه كمل عقله. و من لم يكنّ فيه فلا عقل له حسن المعرفة للّه و حسن الطّاعة للّه و حسن الصّبر على امر اللّه. «1» قسمت فرموده خدا عقل را سه جزء: پس هر كه در او باشد كامل است عقل او، و هر كه نبوده باشد در او، پس نيست عقل واقعى براى او: نيكوئى معرفت خداى تعالى، و نيكوئى فرمانبردارى خدا، و نيكوئى صبر بر امر الهى.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (242)
ترجمه
همچنين بيان مى‌فرمايد خدا از براى شما آيات خود را باشد كه شما بعقل دريابيد.
تفسير
چنانچه خداوند احكام مطلقات و متعه آنها را بيان فرمود ساير احكام را نيز بجاى خود بيان مى‌فرمايد براى آنكه شما بدانيد و بشناسيد صلاح و فساد امور خودتان را و از روى عقل و حكمت و انصاف و مروت و مصلحت و عدالت رفتار نمائيد
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللّه‌ُ لَكُم آياتِهِ لَعَلَّكُم تَعقِلُون‌َ (242)
(اينکه چنين خداوند براي شما آياتش را بيان ميكند باشد که شما تعقل نمائيد) بيان و تبيين بمعني اظهار است و مفاد آيه شريفه اينست که خداوند براي ارشاد و هدايت بندگان آيات شريفه قرآن و احكام آن را نازل فرمود و غرض از انزال آنها درك و تفهم و تعقل آنان بود که مصالح و مفاسد و منافع و مضار امور دنيوي و اخروي را درك كنند و خود را از مهالك نشئتين نجات دهند و حقيقت عقل همين است که انسان بواسطه آن سعادت دنيا و آخرت خود را تامين نمايد چنانچه در كافي روايت كرده که از امير المؤمنين عليه السّلام از عقل سؤال شد فرمود
(العقل ما عبد به الرحمن و اكتسب به الجنان)
و در علم اخلاق عقل را بدو قسمت تقسيم نموده‌اند: عقل نظري که معرفت بصلاح و فساد و حق و باطل و حسن و قبح امور است و ادله عقليه و نقليه از آيات و اخبار متكفل آنست.
و عقل عملي که تدبير امور مطابق عقل نظري از تحصيل عقائد حقه و اخلاق حميده و اعمال صالحه ميباشد.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 242)- در این آیه که آخرین آیه مربوط به طلاق است، می‌فرماید: «این چنین خداوند آیات خود را برای شما شرح می‌دهد شاید اندیشه کنید» (کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ).
بدیهی است که منظور از اندیشه کردن و تعقل، آن است که مبدء حرکت به سوی عمل باشد، و گر نه اندیشه تنها در باره احکام نتیجه‌ای نخواهد داشت.
ج1، ص219
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
