سید جواد خامنه ای
«آیت‌الله سید جواد حسینی خامنه‌ای» (۱۳۶۵-۱۲۷۴ ش)، پدر بزرگوار مقام معظم رهبری آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، عالم زاهد و فقیه مجتهد شیعه معاصر و از شاگردان میرزای نائینی بود. ایشان ضمن تدریس فقه و اصول، امامت جماعت مسجد صدیقی‌های بازار مشهد و همچنین مسجد گوهرشاد را برعهده داشت.
 | |
| نام کامل | سید جواد حسینی خامنه‌ای |
| زادروز | ۱۲۷۴ شمسی |
| زادگاه | نجف |
| وفات | ۱۳۶۵ شمسی |
| مدفن | مشهد، حرم امام رضا علیه‌السلام |
|
| |
| اساتید |
میرزای نائینی، آقا ضیاءالدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی، محمدحسین غروی اصفهانی، حاج‌آقا حسین قمی، میرزا مهدی اصفهانی،... |
| شاگردان |
سید علی حسینی خامنه ای، میرزا حسین عبایی، شیخ نصرالله شبستری،... |
| آثار |
حاشیه بر شرایع الاسلام، حاشیه بر رسائل، حاشیه بر مکاسب، تقریرات دروس میرزای نائینی،... |
ولادت و خاندان
سید جواد حسینی خامنه ای فرزند سید حسین در جمادی الآخر سال ۱۳۱۳ قمری برابر با سال ۱۲۷۴ شمسی در نجف اشرف و در خانواده ای روحانی دیده به جهان گشود و در کودکی به همراه خانواده به تبریز مهاجرت کرد. سید جواد خامنه‌ای از سادات حسینی است و نسبش به امام سجاد علیه السلام می‌رسد.
پدر ایشان مرحوم آیت الله حاج سید حسین خامنه ای (م، ۱۳۲۵ ق) عالم بزرگ تبریز و امام جماعت مسجد جامع این شهر بود.
سید جواد حسینی در حدود سال ۱۳۱۱ شمسی در مشهد مقدس با دختر آیت الله سید هاشم میردامادی معروف به «نجف آبادی» ازدواج کرد که رهبر فرزانه انقلاب آیت الله سید علی خامنه ای ثمره این وصلت مبارک می باشد.
تحصیل و استادان
سید جواد خامنه ای و در سنین نوجوانی که مقارن با آغاز نهضت مشروطیت بود، به فراگیری مقدمات حوزوی پرداخت و شاهد بسیاری از رویدادهای مهم آن زمان، از قبیل مصلوب کردن بزرگان تبریز در روز عاشورا به وسیله روسها بود.
ایشان در سال ۱۳۳۶ قمری برای ادامه تحصیلات به مشهد مقدس مهاجرت کرده و در آنجا به مدت ۹ سال از محضر برجستگانی چون آیات عظام میرزا محمد آقازاده خراسانی، حاج‌آقا حسین قمی، حاج فاضل خراسانی، حاج میرزا مهدی اصفهانی استفاده نمود. فلسفه را هم پیش آقابزرگ حکیم شهیدی و شیخ اسدالله یزدی خواند.
آیت الله سید جواد خامنه ای در سال ۱۳۴۵ قمری برای تکمیل تحصیلات رهسپار نجف اشرف شد و به مدت ۶ سال از حوزه علم و معرفت آیات عظام میرزای نائینی، آقا ضیاءالدین عراقی و سید ابوالحسن اصفهانی کسب فیض نمود و از سه عالم یاد شده و همچنین شیخ محمدحسین غروی اصفهانی به کسب اجازه اجتهاد مفتخر گردید. او در ایام تحصیل در نجف، با آیت الله میلانی و علامه طباطبایی دوست و معاشر بودند.
فعالیت‌های علمی و اجتماعی
آیت الله سیدجواد خامنه ای سال ها در مشهد مقدس به تدریس فقه و اصول مشغول بود. ایشان درس عمومی نداشت و بیشتر به صورت خصوصی درس می گفت. از جمله شاگردان ایشان را می توان به فرزندانشان سید محمد و سید علی و میرزا حسین عبایی و حاج شیخ نصرالله شبستری اشاره کرد.
از ایشان آثاری مانند حاشیه استدلالی بر شرایع الاسلام، حواشی بر رسائل و مکاسب و تقریرات دروس استادش میرزای نائینی باقی مانده که البته هیچ یک چاپ نشده است.
آیت الله سید جواد خامنه ای ضمن تدریس، امامت جماعت مسجد صدیقی‌های بازار مشهد (مسجد آذربایجانی‌ها) و همچنین مسجد گوهرشاد را عهده‌دار بود.
حاج سید جواد خامنه ای علاقه زیادی به مطالعه داشت و بسیار مطالعه می کرد و حتی در دوران نابینایی اش، این برنامه توسط فرزندانش ادامه یافت، به‌طوری‌که رهبر معظم انقلاب در بسیاری از شب ها برای پدرش کتاب «جواهر الکلام» می خواند.
وی هر هفته پنج شنبه ها جلسه ای را که معروف به جلسات کمپانی بود، در خانه خود برگزار می کرد و با برخی از دوستان خود و علمای مشهد از جمله آیات شیخ غلامحسین تبریزی، سید علی علم الهدی، میرزا حبیب الله ملکی تبریزی، سید علی اکبر خوئی پدر آیت الله خویی، سید جلیل حسینی، شیخ غلام حسین بادکوبه ای و همچنین آیت الله میلانی به بحث و گفتگو می پرداخت.
.jpg)
آیت الله سید جواد خامنه ای همواره با رژیم های سلطه ستمشاهی مخالف بود و هرگز حاضر نشد تا قدمی در موافقت و تایید آنها بردارد. مقام معظم رهبری در توصیف این ویژگی پدر خود می فرماید: «پدرم با هر کاری که رضاخان پهلوی کرده بود، مخالف بود- از جمله اتحاد و شکل از لحاظ لباس- و دوست نمی‌داشت همان لباسی را که رضاخان به زور می گوید، بپوشد.»
ایشان امام خمینی را از نزدیک دیده و با ایشان آشنا بود؛ بلکه می توان گفت او با حاج‌آقا روح الله رفاقت داشت. آشنایی آنها احتمالاً به اوایل دهه چهل قمری، یعنی پیش از سفر علمی وی به نجف می رسد؛ آنجا که مرحوم امام در یکی از سفرهای زیارتی خود به مشهد، میهمان آیت الله شیخ علی اکبر نوقانی بود و آقای نوقانی مقدمات دیدار آنها را فراهم کرد و حاج سید جواد به همراه سید هاشم میردامادی پدر زن خود به دیدار امام خمینی رفتند.
وفات
مرحوم آیت الله حاج سید جواد خامنه ای سرانجام پس از چند ماه نقاهت و ضعف در سن ۹۳ سالگی در چهارده تیر سال ۱۳۶۵ شمسی (۲۷ شوال ۱۴۰۶ ق) در مشهد دار فانی را وداع گفت و پیکرش پس از تشییع با شکوه مردمی در حرم امام رضا علیه السلام در توحید خانه (رواق پشت سر حضرت) به خاک سپرده شد.
امام خمینی پیام تسلیتی را به شرح زیر منتشر کردند: «جناب حجت‌الاسلام آقای حاج سید علی خامنه‌ای رییس‌جمهور محترم دامت افاضاته؛ رحلت والد معظم جنابعالی که عمری با علم و تعهد و تقوا به سر بردند، موجب تأسف گردید. این مصیبت را به جنابعالی و اخوان محترم و خاندان جلیل تسلی گفته، سلامت و موفقیت آن جناب را از خدای تعالی مسئلت دارم.»
منابع
