الصحیح من سیرة النبی الاعظم (کتاب)
«الصحيح من سيرة النبي الأعظم» تألیف علامه سید جعفر مرتضى عاملى (م، ۱۴۴۱ ق) است که مؤلف با نگاه خاص و شيعى خود به سيره و تاريخ پيامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)، با بهره‌گيرى از منابع فراوانى از فريقين، به بازسازى سيره نبوى پرداخته است.
محتویات
مؤلف
سید جعفر مرتضی عاملی (۱۴۴۱-۱۳۶۴ ق)، علامه محقق و نویسنده برجسته معاصر شیعه در لبنان بود. وی از شاگردان شیخ مرتضى حائرى، سید على علامه فانى، سید مهدى روحانى و سید موسى شبیرى زنجانى بوده است.
علامه جعفر مرتضی، افزون بر کار تألیف و تدریس و ایراد سخنرانى، به تأسیس بنیادهاى مختلف فرهنگى، احداث مراکز عبادى مانند مسجد و حسینیه، سرپرستى مراکز علمی و پژوهشى مانند «المرکز الاسلامى للدراسات» و «حوزة الامام على بن ابی‌طالب(علیه السلام)» همت گماشت.
آثار علمی ایشان در پیراستن و تصحیح دیدگاه‌ها نسبت به حوادث و رویدادهاى تاریخ اسلام جایگاه بلندى دارند. الصحیح من سیرة النبى الاعظم، الصحیح من سیرة الامام علی علیه‌السلام، مأساة الزهراء، بیان الائمه و خطبة البیان فى المیزان، الحیاة السیاسیة للامام الحسن، الآداب الطبیة فى الاسلام و حقائق هامة حول القرآن الکریم، از مهمترین تألیفات اوست.
معرفی کتاب
در ميان اهل سنت كتبى مانند سبل الهدى و امتاع الاسماع كه به تفصيل درباره سيره و زندگانى رسول خدا سخن گفته باشد، وجود داشت، اما در ميان شيعيان اماميه جاى چنين اثرى خالى بود تا آنكه در دهه‌هاى اخير، علامه جعفر مرتضى عاملى، مورخ و محقق حوزه علميه قم و لبنان به تأليف كتاب «الصحيح من سيرة النبى الاعظم» همت گماشت. اين اثر ابتدا به تدريج و به شكل تك جلدهايى تا يازده جلد تدوين و به علاقمندان عرضه شد و اكنون مجموع آن در 35 جلد تكميل شده است.
كتاب الصحيح، جايزه كتاب سال جمهورى اسلامى را دريافت كرده است. همچنين پس از انتشار جلد يازدهم آن، در سال 1380، نشستى به منظور تجليل از كتاب و مؤلف آن از سوى پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار و مجموعه مقالاتى با عنوان «رويكرد الصحيح به سيره رسول خدا(ص)» درباره آن تدوين و منتشر شد.
نويسنده علاوه بر سبك ويژه در سيره‌نگارى كه بر آموزه‌هاى كلامى و نقد و ارزيابى حديث در حوزه تاريخ مبتنى است، در اين زمينه، اصول و مبانى راهبردى نوينى به خواننده ارائه مى‌دهد، ديدگاه‌هاى ابتكارى ارزشمندى در شمارى از حوادث و وقايع مهم و سرنوشت‌ساز تاريخ اسلام دارد كه همين ويژگى‌هاى منحصر به فرد، «الصحيح» را از ديگر كتابهاى قديم و جديد سيره ممتاز كرده است.
روش تأليف
شيوه مؤلف چنين است كه روايات و نقل‌هاى فراوانى از يك واقعه يا حادثه تاريخى را از منابع گوناگون نقل نموده، سپس به نقد و ارزيابى آن از وجوه و جنبه‌هاى متعدد مى‌پردازد.
كتاب الصحيح من سيرةالنبى، تمام مباحث دوران مكه و مدينه را به ترتيب تاريخى و به شيوه سالشمار، در بر دارد. بنابراين از ويژگى‌هاى آن، پرداختن به تمامى موضوعات حتى جزئيات رويدادهاست. در عين حال تفاوت اصلى آن با ديگر آثار تفصيلى آن است كه با نگاهى نقادانه به بررسى و تحليل يكايك گزارش‌هاى مورخان و سيره‌نويسان مى‌پردازد. هر چند در مواردى مؤلف، با استفاده از گزاره‌هاى كلامى به تحليل داده‌هاى تاريخى روى آورده است، ليكن در مجموع تلاش كرده با توجه به مجموع روايات تاريخ اسلام و همچنين احاديثى كه جنبه تاريخى ندارند، اثرى عالمانه و مبتنى بر روش‌هاى محققانه ارائه دهد.
منابع
- ویکی نور
