اجوبة المسائل البهبهانیة (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

کتاب «أجوبة المسائل البهبهانية» از آثار شیخ یوسف بحرانی (م، ۱۱۸۶ ق) است که در باب فقه استدلالی تألیف است.

اجوبه المسائل البهبهانیه.jpg
نویسنده یوس‍ف ‌ب‍ن‌ اح‍م‍د ب‍ح‍ران‍ی
موضوع پرسشها و پاسخها/ اسلام
زبان عربی
تعداد جلد 1

أجوبة المسائل البهبهانية

مؤلف

یوس‍ف ‌ب‍ن‌ اح‍م‍د ب‍ن‌ اب‍راه‍یم‌ ع‍ص‍ف‍ور ب‍ح‍ران‍ی، معروف به شیخ یوسف بحرانی (۱۱۸۶-۱۱۰۷ ق)، فقیه و عالم نامدار شیعه در سده دوازده قمری است. علمای بزرگی چون میرزای قمی، علامه بحرالعلوم، ملا محمدمهدی نراقی و سید علی طباطبایی از شاگردان او هستند.

شیخ بحرانی که ابتدا بینش اخباری‌گری ملایمی داشت، در کربلا به تدریس می پرداخت. اما سرانجام به گفته خود، بعد از تأمل زیاد و بحث‌های فراوان با بعضی مجتهدان اصولی (به ویژه وحید بهبهانی)، به نقصان آن پی برد و دیگر از آن دفاع نکرد.

مهمترین اثر بحرانی کتاب «الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره» است، از این رو وی مشهور به «صاحب حدائق» می باشد. برخی دیگر از آثار او عبارتند از: الاربعون حدیثا فی فضائل امیرالمومنین علیه‌السلام، اعلام القاصدین الی مناهج اصول الدین، معراج النبیه فی شرح من لایحضره الفقیه و... .

معرفی اجمالی کتاب

شیخ آقا بزرگ تهرانی در كتاب ارزشمند الذريعة إلى تصانيف الشيعة، ج20، ص339 درباره اين كتاب مى‌فرمايد: «المسائل البهبهانية مر بعنوان جوابات المسائل البهبهانية، ج5، ص216 للشيخ يوسف و نسخة منه عند السيد شهاب الدين، أكثرها فقهية، سألها السيد عبدالله بن علوي بن الحسين الغريفى عن صاحب الحدائق فكتب جواباته في 1156 ضمن مجموعة من رسائل الشيخ يوسف بخط تلميذه الشيخ علي بن علي التستري 1172 أولها [لك الحمد يا من ترادفت علينا آلاؤه فلا يحيط بها العدد و تواترت لدينا نعماؤه فلا نهاية لها].

كتاب المسائل البهبهانية نام ديگر آن جوابات المسائل البهبهانية مى‌باشد كه در جلد5، ص216 الذريعة به آن اشاره شده است. نوشته شيخ يوسف و نسخه‌اى از آن در اختيار سيد شهاب الدين مى‌باشد. اكثر اين كتاب فقهى است. و آن مجموعه سؤالاتى است كه سيد عبدالله بن علوى بن الحسين الغريفى از صاحب حدائق پرسيده و ايشان پاسخ داده‌اند. تاريخ نگارش اين كتاب سال 1156 هجرى قمرى مى‌باشد. تاريخ نگارش نسخه خطى 1172 به خط شاگرد مؤلف شيخ على فرزند على شوشترى است.

ارزش كتاب

اين كتاب اثرى ارزشمند در معرفى شخصيت علمى شيخ يوسف بحرانى و منبعى خوب براى دسترسى به نظريات فقهى ايشان مى‌باشد.

بخش های کتاب

اين كتاب شامل يك مقدمه و ده مسأله مى‌باشد. اذان و اقامه، نيت، وجوب سوره، جهر و اخفات، استحباب جمعتين فى الجمعتين، تولى امور حسبيه، تعريف ايمان، حكم قاصد للمسافة، اشتراط عدالت در مستحق زكات مرتبه فقهاهت.

ترجمه، شرح، تعلیقات و... بر کتاب

ابواحمد فرزند احمد بحرانى عصفورى در سال 1405 هجرى قمرى به تحقیق در مورد این کتاب پرداخته است.

وضعیت نشر

ناشر کتاب حاضر، دار إحياء الأحياء لعلماء البحرين والقطيف والأحساء می باشد که در سال 1406 هجرى قمرى، در يك جلد به چاپ رسیده است.

منابع

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، جامع فقه اهل البیت 2 [لوح فشرده]: بخش کتابشناسی، معرفی "أجوبة المسائل البهبهانية".

متن

أجوبة المسائل البهبهانية

فقه
کلیات: تاریخ فقه، ابواب فقه، احکام، اجتهاد، منابع اجتهاد در فقه شیعه، تقلید، اصول فقه، قواعد فقهی
منابع: عروة الوثقى، شرایع الاسلام، علل الشرائع، لمعه، جواهرالكلام، المكاسب المحرمه، مدارک الاحکام و ...
↓ رده ها ↓
فقه: فقیهان، منابع فقهی، اصطلاحات فقهی، آیات الاحکام، منابع اجتهاد در فقه شیعه، قواعد فقه
اصول فقه: اصول فقه، اصولیون، منابع اصول فقه، اصطلاحات اصول فقه
احکام: احکام، احکام عبادی، احکام اقتصادی، احکام خانواده، احکام روابط اجتماعی، احکام قضایی و جزایی، احکام اطعمه و اشربه، اصطلاحات احكام