محمدتقی بهجت فومنی
محمدتقى بهجت (1294-1388ش)، فقیه و عارف شیعه و از مراجع تقلید بود او از شاگردان برجسته محمدحسین غروی اصفهانی (مشهور به کمپانی) و سید علی قاضی بود. از او آثاری برجای مانده است که عموما در موضوع فقه و اصول است.
تولد
محمدتقى بهجت در اواخر سال 1334 ه.ق در شهر فومن واقع در استان «گیلان» به دنیا آمد و هنوز شانزده ماه از عمرش نگذشته بود كه مادر را از دست داد.
تحصیل
تحصیلات ابتدایى حوزه را در مكتب خانه فومن به پایان رساند و پس از تحصیلات ادبیات عرب در سال 1348 ه.ق هنگامى كه تقریباً 14 سال از عمر شریفش مى گذشت، براى تكمیل دروس حوزوى عازم (عراق) شد و حدود 4 سال در كربلای معلى اقامت نمود و علاوه بر تحصیل علوم رسمى از محضر استادان بزرگ آن سامان، از جمله مرحوم حاج شیخ ابوالقاسم خویى (غیر از آیت الله العظمى خویى معروف) بهره برد و در سال 1352 ه.ق براى ادامه تحصیل به «نجف اشرف» رهسپار گردید و سطح عالى علوم و حوزه را در محضر آیات عظام از جمله حاج شیخ مرتضى طالقانى به پایان رساند و پس از درك محضر آیات عظام: حاج آقاى ضیاء عراقى و میرزاى نائينی در حوزه درسى آیت الله حاج شیخ محمدحسین غروى اصفهانى وارد شد.
افزون بر این ایشان از محضر آیات عظام حاج سید ابوالحسن اصفهانى و حاج شیخ محمدكاظم شیرازى صاحب حاشیه بر مكاسب - و در حوزه علوم عقلى، كتاب (الاشارات والتنبیهات) و (اسفار) رانزد آیت الله سید حسین بادكوبه اى فراگرفت و در زمان تلمذ به تدریس سطوح عالى پرداخت و در تالیف كتاب (سفینه البحار) با محدث كبیر حاج شیخ عباس قمى همكارى نمود.
آیت الله بهجت در زمینه تهذیب نفس در زادگاهش (فومن) از كودكى محضر عالم بزرگوار (سعیدى) و در كربلا از برخى علماى دیگر بهره برد، تا این كه در نجف اشرف در سن 17-18 سالگى با آیت حق علامه قاضى آشنا شد و گمشده خویش را در وجود ایشان یافت و در سلك شاگردان اخلاقى - عرفانى ایشان درآمد.
بازگشت به ایران
سرانجام در سال 1364 ه ق موافق با 1324 ه.ش قلبى صیقل یافته از معنویت و سینه‌اى مالامال از عشق به حضرت حق و با كوله بارى از علم و كمال به سرزمین خویش هجرت نمود و در زادگاهش تشكیل خانواده داد و در حالى كه آماده بازگشت به نجف اشرف بود هنگام عبور موقت در قم در زمانى كه هنوز چندین ماه از مهاجرت آیت الله بروجردى به قم نگذشته بود موقتاً مقیم شد و خبر رحلت اساتید بزرگ حوزه علمیه نجف را یكى پس از دیگرى مى شنود و در شهر مقدس قم رحل اقامت مى افكند.
معظم پس از ورود به قم به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و به ترتیب شاگردانى بسیار قیمت گماشت.
محل تدریس درس خارج ایشان ابتدا در حجرات مدارس و بعد در منزل شخصى خود بود و سپس در مسجد فاطمیه واقع در گذرخان تشكیل مى گردد و محل اقامه نماز جماعت و مراجعات عمومى ایشان نیز همین مسجد بود.
تالیفات آیت الله بهجت
برخی از آثار چاپی و خطی ایشان به این قرار است:
- مباحث‌الاصول (دورۀ کامل اصول)؛
- حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری(ره) و تکمیل آن تا پایان متاجر؛
- مجموعه فقهی «بهجة الفقیه»، شامل کتاب‌های طهارة، صلاة، زکاة، خمس و حج؛
- حاشیه بر مناسک شیخ انصاری(ره)؛
- رسالۀ توضیح المسائل (فارسی و عربی)؛
- مناسک حج؛
- وسیلةالنجاة: این کتاب حاوی آرای ایشان در برخی ابواب فقه است که در متن کتاب «وسیلة النجاة»، تألیف حضرت آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی(ره) آمد و جلد نخست آن به چاپ رسید؛
- جامع‌المسائل: دورۀ فقه فتوایی، حاصل تأملات بیست‌وپنج سالۀ این فقیه اهل‌بیت در مقام اِفتا است که در نوع خود بی‌نظیر است. بخشی از آن، حاشیه بر کتاب «ذخیرةالعباد» مرحوم شیخ محمد حسین غروی است که در پنج جلد به چاپ رسید؛
- سروده‌های عرفانی و اخلاقی.
وفات
آیت الله بهجت در روز بیست‌وهفتم اردیبهشت سال ۱۳۸۸ وفات نمودند و پیکر ایشان در حرم مطهر حضرت فاطمۀ معصومه (سلام‌الله‌علیها) در مسجد بالاسر مدفون شد.
منابع
- توضيح المسائل محمدتقي بهجت
- زندگی نامه آیت الله بهجت، سایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله بهجت.
