محمدحسن مامقانی
حاج شیخ محمدحسن مامقانی یکی از علما و مراجع مشهور شیعه اوایل قرن چهاردهم هجری است. دانشمندی متبحر، فقیهی اصولی، مجتهدی متقی و پیکری از زهد و ورع و تقوا و تواضع و ایثار بود. فاضل مامقانی معاصر با فاضل شرابيانی از اجله علما و مراجع بلاد ترک بود.
فعالیت‌های علمی
مامقانی از افاضل شاگردان شیخ انصاری، سید حسین ترک و اعلام دیگر عتبات بود. فاضل مامقانی در اصول فقه مهارت بیشتری داشت و علمائی چند از محضر او به درجه اجتهاد رسیدند. وی در فقه و اصول آثاری نیکو از خویش به جا گذاشت: مجلدات البشری در اصول و ذرایع الاعلام (در شرح شرایع محقق) از تألیفات فقهی اوست. وی حاشیه و شرحی بر مکاسب شیخ انصاری و کتابی به نام غایت آمال به رشته تحریر برده است. مرحوم مدرس در ریحانه می نویسد: علامه مامقانی عالمی است عامل، فاضلی ربانی، فقیهی صمدانی، ادیب لغوی و اصولی، عابد و متقی و متواضع. حوزه درس او مجمعی از فضلا و علمای مختلف بلاد بود.
ویژگی‌های اخلاقی
مامقانی به سادات و ذراره آل رسول صلی الله علیه و آله خیلی علاقه داشت و آنها را بیش از معمول اکرام می کرد. در کمک به مردم و اهل علم از طریق انصاف و عدالت عمل می نمود. مرجعی زاهد و متواضع، مطیع امر مولا و صائن به نفس خویش بود. او بر نفس اماره خویش مسلط بود. در سلام بر همه پیشی می گرفت، اما در رفتن یا داخل شدن از دیگران به خصوص از اولاد پیامبر صلی الله علیه و آله پیشی نمی گرفت. فاضل مامقانی به تمام فضائل انسانی آراسته و از کلیه رذائل اخلاقی به دور بود. مراتب علمی او بر همگان آشکار بود و در ایام زعامت و قبل از آن یکسان عمل می نمود.
محدث قمی در القاب می نویسد: مامقانی از بزرگان علمای امامیه و مرجع تقلید شیعیان بود که حال او بعد از ریاست تامه با قبل از مرجعیت کوچکترین تغییری نکرد. در خوراک و پوشاک و رفتار در نهایت پرهیزکاری بود. او دیناری از امرا و ستمکاران نمی گرفت و خود در وجوه شرعیه تصرف ننمود.
وفات
فاضل مامقانی سرانجام در روز هجدهم محرم سال ۱۳۲۳ در نجف اشرف وفات نمود و پس از فوتش، فرزند علامه او آیت عظمی شیخ عبدالله مامقانی وارث علوم پدر گردید.
منابع
- سایت شعائر.
