لباس

چیز پوشیدنى، پوشاک، پوشش، جامه، کسوة، را «لباس» گویند و جمع آن البسه است.

لباس در قرآن

• «وَهُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا وَتَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْيَةً تَلْبَسُونَهَا»؛
• «وَعَلَّمْنَاهُ صَنْعَةَ لَبُوسٍ لَكُمْ لِتُحْصِنَكُمْ مِنْ بَأْسِكُمْ»؛
• یا بنى آدم قد انزلنا علیکم لباسا یوارى سوآتکم وریشا و لباس التقوى ذلک خیر ذلک من آیات الله لعلّهم یذّکرون ؛ اى فرزندان آدم ما لباسى را که زشتیهاتان را بپوشاند وجامه هاى زیبا و نرم براى شما فرستادیم (نیاز به پوشاک را در نهاد شما قرار دادیم) و پوشش تقوى بهترین پوشش است این امر (احساس نیاز به پوشش و وجود امکانات آن در زندگى بشر) خود آیتى است از آیات خداوند ، باشد که مردم به خود آیند.

لباس در احادیث

امیرالمؤمنین (ع) فرمود: آن طرز لباس بهتر است که ترا با مردم بیامیزد و از میان مردم آراسته ات سازد و زبان بد آنها را از تو باز دارد.

و فرمود: لباسى بپوش که نه موجب شهرت تو گردد و نه ترا مایه ننگ و عار بود.

نیز از آن حضرت رسیده که چون کسى را خداوند لباسى نو روزى کند وضو بسازد و دو رکعت نماز بخواند، در هر رکعت پس از حمد آیة الکرسى و قل هو الله احد و انا انزلناه بخواند و سپس خداى را سپاس گوید که عورت او را پوشانیده و او را در میان مردم زینت داده است و این ذکر را بسیار بگوید: «لا حول ولا قوة الاّ بالله العلىّ العظیم».

نیز از دستورات آن حضرت است که لباس پنبه اى بپوشید که آن لباس پیغمبر(ص) بوده و نیز لباس ما می باشد و پیغمبر هرگز لباس پشمین و موئین نپوشید جز به علتى.

نیز از آن بزرگوار رسیده که شستن لباس غم و اندوه را می زداید و نماز را طهارت و نظافت می بخشد.

از حضرت رضا (ع) نقل شده که امام سجاد (ع) در زمستان قبا و عباى خز می پوشید و کلاه خز به سر می نهاد و چون تابستان می شد قباى خز را می فروخت و بهاى آن را صدقه می داد و می گفت: (قل من حرم زینة الله التى اخرج لعباده).

امیرالمؤمنین (ع) فرمود: بر شما باد به لباس ستبر (ضخیم) که هر که لباسش نازک بود دینش نیز نازک خواهد بود.

از امام موسى بن جعفر (ع) روایت شده که چون آیه « وثیابک فطهّر»؛ بر پیغمبر(ص) نازل شد آن حضرت لباسش طاهر بود ولى خداوند به وى امر فرمود که لباست را کوتاه کن.

پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) و امیرالمؤمنین على(علیه السلام) که علاوه بر مقام ولایت معنویه ولایت و زعامت ظاهرى را نیز حائز بوده اند همواره به نازل بهاترین و خشن ترین لباس ملبس بوده اند، تا ضعفاى رعیت از دست نیافتن به لباس زیبا رنج نبرند، ولى دگر معصومین که به ظاهر در میان مردم به گونه فردى عادى زندگى میکرده اند از لباس هاى فاخر استفاده می کرده اند.

در حالات رسول اکرم (ص) آمده که آن حضرت پیوسته لباس خشن به تن می کرد آنچنان که گاه اثر خشونت لباس بر گردن آن حضرت نمایان بود .

انس بن مالک گوید: بسا پیغمبر (صلی الله علیه و آله) نماز ظهر را به جماعت می خواند و لباسش همان چادر شبى بود که دو طرف آن را از پشت گردن گره زده بود.

امام صادق (علیه السلام) فرمود: روزى امیرالمؤمنین (علیه السلام) در بازار کوفه سه پارچه به یک دینار خرید وی کى را پیراهن کرد که تا بالاى پاشنه می رسید و یکى لنگ کرد که تا نصف ساق می رسید و سوم را رداء ساخت که از جلو پستانها را و از عقب باسن را می پوشاند، سپس دست به آسمان برداشت و خدا را سپاس می گفت تا به خانه رسید و فرمود: این لباسى است که شایسته است مسلمان آن را بپوشد. آنگاه حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: ولى امروزه مردم نتوانند چنین لباسى به تن کنند و اگر ما این کار بکنیم مردم ما را دیوانه بخوانند.

عباد بن کثیر بصرى که از صوفیان متظاهر بود. روزى در حال طواف در کنار امام صادق (علیه السلام) قرار گرفت و به حالت اعتراض گفت: تو فرزند على بن ابى طالب باشى و به چنین لباس ملبس باشى؟ حضرت فرمود: این جامه اى است که آن را به یک دینار خریده ام (آنقدر گرانبها نیست که تو می پندارى) و على بن ابى طالب به روزگارى زندگى می کرد که می بایست همان لباس بپوشد، و اگر من امروز چنان لباسى به تن کنم مردم گویند وى مانند عباد بصرى متظاهر است.

بخشیدن لباس

از امام سجاد (علیه السلام) روایت است که هر که لباس زایدى داشته باشد و مؤمنى در کنار او بود که بدان لباس نیازمند باشد وبه وى ندهد خداوند او را به رو در آتش اندازد.

از امام صادق (علیه السلام) رسیده که هر آنکس برادر دینى خود را لباسى دهد خواه زمستانى و خواه تابستانى، بر خدا است که او را از لباس هاى بهشت بپوشاند و سختى جان کندن را بر او آسان سازد و قبرش را وسعت دهد و چون از قبر بیرون آید ملائکه به وى مژده دهند.

در حدیث دیگر فرمود: هر که مؤمن برهنه اى را بپوشاند خداوند از استبرق بهشت او را بپوشاند وهر که مؤمن بى نیازى را لباسى دهد تا گاهى که پاره اى از آن بر تن آن مؤمن بود خداوند او را در ستر خویش بدارد.

منبع

• سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ معارف و معاریف.