آیه 14 سوره حشر
| <<13 | آیه 14 سوره حَشر | 15>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
(یهودان از ترس) بر جنگ با شما جمع نمی‌شوند مگر در قریه‌های محکم حصار یا از پس دیوار (دشمنی مکر و حیله و جاسوسی)، کارزار بین خودشان سخت است، شما آنها را جمع و متّفق می‌پندارید در صورتی که دلهاشان سخت متفرق است، زیرا آن قوم دارای فهم و عقل نیستند.
همه آنان [به صورت متحد و یک پارچه] با شما نمی جنگند مگر در آبادی هایی که دارای حصار و قلعه و دژ هستند، یا از پشت دیوارها، دلاوری آنان میان خودشان شدید است [ولی از رویارویی با شما می ترسند]، آنان را متحد و هم دست می پنداری در حالی که دل هایشان پراکنده است؛ زیرا آنان گروهی هستند که تعقّل نمی کنند.
[آنان، به صورت] دسته جمعى، جز در قريه‌هايى كه داراى استحكاماتند، يا از پشت ديوارها، با شما نخواهند جنگيد. جنگشان ميان خودشان سخت است. آنان را متحد مى‌پندارى و[لى] دلهايشان پراكنده است، زيرا آنان مردمانى‌اند كه نمى‌انديشند.
آنان همگى با شما جنگ نپيوندند مگر در قريه‌هايى كه بارويشان باشد، يا از پس ديوار. آنها سخت با يكديگر دشمنند. تو يكدل مى‌پنداريشان و حال آنكه دلهاشان از هم جداست، كه مردمى بى‌خردند.
آنها هرگز با شما بصورت گروهی نمی‌جنگند جز در دژهای محکم یا از پشت دیوارها! پیکارشان در میان خودشان شدید است، (امّا در برابر شما ضعیف!) آنها را متّحد می‌پنداری، در حالی که دلهایشان پراکنده است؛ این به خاطر آن است که آنها قومی هستند که تعقّل نمی‌کنند!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«قُریً مُّحَصَّنَةٍ»: آبادیهای محکم. مراد دژهای استوار است. «جُدُرٍ»: جمع جِدار، دیوارها. سورها. «بَأْسُهُم بَیْنَهُمْ شَدِیدٌ»: جنگ و عداوت در میان خودشان سخت است و متحد و متفق نیستند. در جنگ با یکدیگر توانا و نیرومندند، ولی در مقابل مؤمنان راستین ترسو و ضعیف می‌باشند.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
لا يُقاتِلُونَكُمْ جَمِيعاً إِلَّا فِي قُرىً مُحَصَّنَةٍ أَوْ مِنْ وَراءِ جُدُرٍ بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِيعاً وَ قُلُوبُهُمْ شَتَّى ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ «14»
منافقان (به قدرى ترسو هستند كه) به طور جمعى با شما نمى‌جنگند، جز در مناطق حفاظت شده يا از پشت ديوارها، درگيرى آنان ميان خودشان سخت است، تو آنان را متّحد مى‌پندارى در حالى كه دلهايشان پراكنده است. اين به خاطر آن است كه آنان گروهى هستند كه نمى‌انديشند.
نکته ها
«قُرىً» جمع «قرية» به محل اجتماع مردم گفته مى‌شود، شهر باشد يا روستا. «مُحَصَّنَةٍ» از «حصن» به معناى قلعه است. «قُرىً مُحَصَّنَةٍ» يعنى مناطقى كه از طريق ديوار يا خندق و يا برج حفاظت مى‌شود.
ارزش و نقش و بركات وحدت و اتّحاد، با كمى انديشه و تعقل بر همه روشن مى‌شود، لذا پايان آيه فرمود: «قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ» ولى پى بردن به اينكه تمام قدرت از آنِ خداست و ما نبايد از انسان‌ها بيش از خدا بترسيم، به يك معرفت و توحيد ناب و عميق نياز دارد و لذا آيه قبل با «قَوْمٌ لا يَفْقَهُونَ» پايان يافت.
جلد 9 - صفحه 555
پیام ها
1- ارزيابى روحيات دشمن و هم پيمانان آنان و شيوه جنگى دشمن لازم است.
لا يُقاتِلُونَكُمْ جَمِيعاً إِلَّا ... تَحْسَبُهُمْ جَمِيعاً وَ ...
2- مراقب باشيد كه منافقان، مناطقى محفوظ و مصون از دسترس شما براى خود درست نكنند كه در اين صورت، خطر آنان جدى مى‌شود. لا يُقاتِلُونَكُمْ ... إِلَّا فِي قُرىً مُحَصَّنَةٍ
3- اتحادهاى صورى كه بدون ايمان و گرايش باطنى باشد، ارزشى ندارد.
«تَحْسَبُهُمْ جَمِيعاً وَ قُلُوبُهُمْ شَتَّى»
4- امكانات و تجهيزات مادى و فيزيكى، عامل امنيّت نيست. در ميان كفّار با آن همه تجهيزات درگيرى و ناامنى وجود دارد. قُرىً مُحَصَّنَةٍ ... بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ
5- تحقير و تضعيف منافقان و دشمن لازم است. قَوْمٌ لا يَفْقَهُونَ ... قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ
6- اختلافات در جنگ، نشانه بى‌عقلى است. لا يُقاتِلُونَكُمْ جَمِيعاً ... قُلُوبُهُمْ شَتَّى ...
لا يَعْقِلُونَ
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
لا يُقاتِلُونَكُمْ جَمِيعاً إِلاَّ فِي قُرىً مُحَصَّنَةٍ أَوْ مِنْ وَراءِ جُدُرٍ بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِيعاً وَ قُلُوبُهُمْ شَتَّى ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ «14»
لا يُقاتِلُونَكُمْ جَمِيعاً: مقاتله نمى‌كنند يهود و اهل نفاق با شما در حالى كه مجتمع و متفق باشند براى جدال با شما، إِلَّا فِي قُرىً مُحَصَّنَةٍ: مگر در قريه‌هاى استوار به خندق و برج و قلعه‌ها، أَوْ مِنْ وَراءِ جُدُرٍ: يا از پس ديوارها به تير و سنگ زيادى ترس ايشان از شما، يعنى ايشان را قوت آن نيست كه از قلعه‌ها بيرون آيند و به صحرا، رو بروى محاربه كنند. اين نه از ضعف و ترس ايشان است بلكه، بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ: كارزار ايشان در ميان يكديگر شديد و سخت است، يعنى چون با هم محاربه كنند، حرب آنها در نهايت شدت است، اما هر شجاعى از ايشان با پيغمبر و اصحاب او جنگ كند، حق تعالى
جلد 13 - صفحه 107
ترس را در دل او افكند و به سبب آن طاقت مقاتله ندارد. تَحْسَبُهُمْ جَمِيعاً:
گمان كنى تو يهود و اهل نفاق را مجتمع و متفق از روى تدبير و صلاح انديشى، وَ قُلُوبُهُمْ شَتَّى: و حال آنكه دلهاى آنها پراكنده و پريشان است به جهت افتراق عقايد و اختلاف دواعى و مقاصد و كثرت حسد و عداوت با يكديگر. ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ: اين اختلاف و افتراق به سبب آنست كه ايشان گروهى‌اند تعقل نمى‌كنند و در نمى‌يابند آنچه صلاح ايشان در آنست، يا نمى‌دانند تشتّت قلوب موهن قوا باشد؛ آيه، تشجيع قلوب مؤمنان است بر قتال.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نافَقُوا يَقُولُونَ لِإِخْوانِهِمُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ لَئِنْ أُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَكُمْ وَ لا نُطِيعُ فِيكُمْ أَحَداً أَبَداً وَ إِنْ قُوتِلْتُمْ لَنَنْصُرَنَّكُمْ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ «11» لَئِنْ أُخْرِجُوا لا يَخْرُجُونَ مَعَهُمْ وَ لَئِنْ قُوتِلُوا لا يَنْصُرُونَهُمْ وَ لَئِنْ نَصَرُوهُمْ لَيُوَلُّنَّ الْأَدْبارَ ثُمَّ لا يُنْصَرُونَ «12» لَأَنْتُمْ أَشَدُّ رَهْبَةً فِي صُدُورِهِمْ مِنَ اللَّهِ ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَفْقَهُونَ «13» لا يُقاتِلُونَكُمْ جَمِيعاً إِلاَّ فِي قُرىً مُحَصَّنَةٍ أَوْ مِنْ وَراءِ جُدُرٍ بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِيعاً وَ قُلُوبُهُمْ شَتَّى ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ «14» كَمَثَلِ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ قَرِيباً ذاقُوا وَبالَ أَمْرِهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ «15»
ترجمه
آيا نظر نكردى بآنانكه نفاق ورزيدند ميگويند به برادرانشان آنانكه كافر شدند از اهل كتاب هر آينه اگر بيرون كرده شديد بيرون ميرويم با شما و اطاعت نميكنيم در مخالفت شما كسى را هرگز و اگر كارزار كرده شديد هر آينه يارى ميكنيم شما را و خدا گواهى ميدهد كه آنها دروغگويانند
اگر بيرون كرده شوند بيرون نميروند با آنها و اگر كارزار كرده شوند يارى نميكنند آنها را و اگر يارى كنندشان هر آينه برميگردند به پشتها پس يارى كرده نميشوند
هر آينه شما بيشتر مورد ترسيد در سينه‌هاى آنها از خدا اين بسبب آنست كه آنها گروهى هستند كه نميفهمند
كارزار نميكنند با شما همگى مگر در بلاد محصوره بحصار و خندق يا از پشت ديوارها قوّت و دليريشان ميان خودشان زياد است ميپندارى آنها را مجتمع و دلهاشان پراكنده است اين براى آنست كه آنها گروهى هستند كه بعقل در نمى‌يابند
مانند آنانكه بودند پيش از آنها بزمان كمى كه چشيدند عقوبت كارشان را و براى آنها عذابى است دردناك.
تفسير
خداوند متعال بعد از ذكر اوصاف مهاجرين و انصار و تابعين متعرّض
جلد 5 صفحه 178
احوال منافقين مذكور در آيات اوّليّه اين سوره كه وعده نصرت به بنى نضير دادند و وفا ننمودند شده به پيغمبر خود ميفرمايد آيا نديدى كسانى را كه نفاق نمودند با خدا و رسول ميگويند ببرادران خودشان در كفر از يهود كه اگر بيرون كرده شديد از مدينه بامر پيغمبر ما هم با شما بيرون ميآئيم و اطاعت احدى را هرگز نخواهيم نمود در مخالفت با شما و اگر مسلمانان با شما جنگ كردند ما شما را يارى ميكنيم و خدا شهادت ميدهد كه آنها دروغ ميگويند اگر بنى نضير اخراج شوند از مدينه آنها از جاى خودشان حركت نخواهند كرد و اگر مسلمانان با آنها مقاتله نمايند اينها يارى نميكنند آنها را و بر فرض يارى كنند آنها را در جنگ كه نخواهند كرد در بين مبارزه فرار ميكنند و آنها را تنها ميگذارند و كسى يارى از آنها نخواهد نمود حماقت اينها و آنها بقدرى است كه در دلهاشان ترس از شما بيشتر است از ترس خدا چون فهم ندارند كه معرفت بقدرت خدا و عظمت مقام او داشته باشند و اگر با هم اجتماع نمايند در مقاتله با شما مسلمانان جرئت مقاومت در ميدان جنگ را ندارند ناچار در قلعه‌هاى ديار خود متحصّن شوند يا از پشت ديوارها تيراندازى كنند و اين نه براى آنست كه آنها ذاتا ضعيف و ناتوان و ترسو هستند قوّت و شجاعت آنها در مبارزه با خودشان زياد است ولى در مقابل شما بخواست خدا مرعوب شده‌اند يا اختلافات داخلى و عداوتهاى شخصى ميان آنها زياد است و شما تصوّر ميكنيد كه آنها با هم متّفقند ولى دلهاى آنها از هم پراكنده و جدا است و هر كدام هوى و هوسى دارند كه مانع از اتّفاق و اتّحاد است و اين براى آنست كه عقل ندارند تا بفهمند كه ترقى و تعالى هر قوم در اتّفاق و اتّحاد با يكديگر است و ترقى شخصى نوعا در ضمن ترقى نوعى حاصل ميشود و بايد اغراض شخصيّه را فداى اغراض نوعيّه نمود مثل بنى نضير هم مثل بنى قنيقاع است كه بفاصله كمى قبل از آنها نقض عهد نمودند و بحكم پيغمبر مجبور بجلاء وطن شدند و بسزاى كفر خودشان در دنيا رسيدند و عذاب آخرت آنها كه اشدّ از عذاب دنيا است بجاى خود براى آنها و رفقاشان باقى و برقرار خواهد بود.
جلد 5 صفحه 179
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
لا يُقاتِلُونَكُم جَمِيعاً إِلاّ فِي قُري‌ً مُحَصَّنَةٍ أَو مِن وَراءِ جُدُرٍ بَأسُهُم بَينَهُم شَدِيدٌ تَحسَبُهُم جَمِيعاً وَ قُلُوبُهُم شَتّي ذلِكَ بِأَنَّهُم قَوم‌ٌ لا يَعقِلُون‌َ «14»
با شما مقاتله نميكنند جميع آنها مگر در قراي اطراف بسته که شما نتوانيد وارد شويد، يا از پشت ديوارها که از بام يا از پشت ديوار سنگ يا تير بيندازند جرئت اينكه مقابل شما بيايند ندارند بأس آنها بين آنها شديد است گمان مي‌كني اينها مجتمع هستند ولي قلوب آنها متشتّت است، اينکه بسبب اينکه است که اينها قومي هستند که عقل و شعور ندارند.
لا يُقاتِلُونَكُم جَمِيعاً يعني در مقابل شما در ميدان جنگ از ترس قتل و رعبي که خدا در قلوب آنها انداخته نمي‌آيند فقط مقاتله با شما.
جلد 16 - صفحه 478
إِلّا فِي قُري‌ً مُحَصَّنَةٍ درهاي قصرهاي خود را مي‌بندند و بر بام قصرها ميروند و سنگ و تير بر شما پرتاب ميكنند.
أَو مِن وَراءِ جُدُرٍ و اگر بام ندارند از پشت ديوار سنگ مياندازند.
بَأسُهُم بَينَهُم شَدِيدٌ اينها در ميانه خود هم عداوت و اختلاف شديد دارند و زد و خورد دارند ميانه آنها تفرقه و جدايي است.
تَحسَبُهُم جَمِيعاً گمان مي‌كني که اينها مجتمع هستند لكن چنين نيست.
وَ قُلُوبُهُم شَتّي و دلهاي آنها متفرّق است قلبا با يك ديگر متّحد نيستند.
ذلِكَ بِأَنَّهُم قَوم‌ٌ لا يَعقِلُون‌َ اينها قومي هستند که عقل ندارند درك حسن و قبح و خير و شرّ و سعادت و شقاوت و نفع و ضرر و حق و باطل را نميكنند، زيرا عقل آينه، حق‌ّ نما است، لذا از امير المؤمنين است که فرمود:
(العقل ما عبد به الرّحمن و اكتسب به الجنان).
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 14)- سپس به بیان نشانه روشنی از این ترس درونی پرداخته، می‌افزاید: «آنها هرگز با شما به صورت گروهی نمی‌جنگند جز در دژهای محکم یا از پشت دیوارها» (لا یقاتلونکم جمیعا الا فی قری محصنة او من وراء جدر).
آری! آنها چون از دژ ایمان و توکل بر خدا بیرون هستند جز در پناه دیوارها و قلعه‌های محکم جرأت جنگ و رویاروئی با مؤمنان ندارند! سپس می‌افزاید: اما این نه به خاطر آن است که آنها افرادی ضعیف و ناتوان و ناآگاه به فنون جنگند بلکه به هنگامی که درگیری رخ می‌دهد «پیکارشان در میان خودشان شدید است» اما در برابر شما ضعیف (بأسهم بینهم شدید).
و در ادامه همین آیه، به عامل دیگری برای شکست و ناکامی آنها پرداخته، می‌فرماید: به ظاهر آنها که می‌نگری «آنها را متحد می‌پنداری در حالی که دلهایشان پراکنده است، این به خاطر آن است که آنها قومی هستند که تعقل نمی‌کنند» (تحسبهم جمیعا و قلوبهم شتی ذلک بانهم قوم لا یعقلون).
به این ترتیب انسجام ظاهری افراد بی‌ایمان و پیمان و وحدت نظامی و اقتصادی آنها هرگز نباید ما را فریب دهد، چرا که در پشت این پیمانها و شعارهای وحدت، دلهای پراکنده‌ای قرار دارد، و دلیل آن هم روشن است، زیرا هر کدام حافظ منافع مادی خویشند، و می‌دانیم منافع مادی همیشه در تضاد است، در حالی که وحدت و انسجام مؤمنان بر اساس اصولی است که تضاد در آن راه ندارد، یعنی اصل ایمان و توحید و ارزشهای الهی.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
