سوره فجر
| <<غاشیه | فجر | بلد>> | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
سوره فجر هشتاد و نهمین سوره از قرآن است و دارای 30 آیه است.
نزول
سوره فجر در مکه نازل شده است.این سوره در ترتیب مصحف هشتاد و نهمین سوره و در ترتیب نزول دهمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره لیل و پس از آن سوره الضحی نازل شده است.
تعداد آیات
سوره فجر در عدد حجازی شامل سى و سه آيه ، در عدد کوفی و شامی سى آيه و در عدد بصری بيست و نه آيه است.اختلاف عدد آيات در چهار آيه است:
- «و نَعّمه»
- «فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ»، هر دوى اين آيه حجازى است.
- «بجهنّم» حجازى و شامى.
- «فى عبادى» كوفى است.
فضيلت سوره
ابى بن كعب از پیامبر صلى اللَه عليه و آله روايت نموده كه آن حضرت فرمود، كسى كه آن را در ده شب اول ماه ذى الحجه بخواند خداوند او را بيامرزد و كسى كه در ساير روزها بخواند براى او در روز قيامت نورى باشد.
داود بن فرقد از حضرت امام صادق عليه السلام روايت نموده كه فرمود، سوره فجر را در نماز واجب و مستحب خود بخوانيد، زيرا آن سوره حضرت امام حسين علیه السلام است، كسى كه آن را بخواند در روز قيامت با حضرت حسين علیه السلام در درجه او از بهشت باشد.
محتوای سوره فجر
در اين سوره تعلق به دنيا بدان جهت كه طغيان و كفران به دنبال دارد، مذمت شده، و اهل دنيا را به شديدترين عذاب دنيا و آخرت تهديد نموده، روشن می‌سازد كه انسان به خاطر كوتاه فكريش خيال می‌كند اگر خدا به او نعمتى داده به خاطر آن است كه نزد خدا كرامت و احترامى دارد، و آنكه مبتلا به فقر و فقدان است، به خاطر اين است كه در درگاه خدا خوار بی‌مقدار است، ولى به خاطر پندار غلطش هر فساد و طغيانى را مرتكب می‌شود، و آن پندار غلط را روپوش و رفوى خطاهاى خود مى‌كند، و دومى هم به خاطر آن پندار غلطش كفر می‌گويد (و به هر ذلتى تن مى‌دهد) و حال آنكه امر بر او مشتبه شده، بلكه اگر قدرت و ثروت دارد و اگر مبتلا به فقر و تنگى معاش است، همه به منظور امتحان الهى است، تا روشن كند چه چيز از دنيايش براى آخرتش از پيش می‌فرستد.
پس قضيه به آن صورت كه انسان توهم می‌كند و به زبان هم جارى می‌سازد نيست، بلكه به صورتى است كه به زودى در قيامت كه حساب و جزا به پا می‌شود، روشن می‌سازد كه آنچه به او رسيد چه فقر و ناتوانى و چه ثروت و قدرت همه امتحان بود، كه او می‌توانست از دنيايش براى آخرتش گرفته، از پيش بفرستد، ولى نفرستاد، و عذاب آخرت را بر ثوابش ترجيح داد، پس از ميان همه مردم دنيا كسى به سعادت زندگى آخرت نمی‌رسد، مگرنفس مطمئنه و كسى كه دلش به پروردگارش گرم است و تسليم امر او است، و در نتيجه بادهاى كننده گرفتاريها، او را از جاى نمی‌كند، و در او تغيير حالت پديد نمیآورد، و اگر ثروتمند شد طغيان نمی‌كند و اگر فقير شد كفران نمی‌ورزد [۱]
پانویس
- ↑ ترجمه الميزان، ج20، ص: 467
منابع
- فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج27، ص51.
- محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان،ج20، ص: 467، قم 1374.
- ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه
پیوست
