جامعیت مقاله متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

خروج یمانی

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۷ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۰۳ توسط سید مهدی خدایی (بحث | مشارکت‌ها) (7پروژه: رتبه بندی، اولویت بندی ، سنجش کیفی)
پرش به ناوبری پرش به جستجو


یکی از علایم حتمی ظهور و قیام امام زمان خروج یمانی است. یمانی از فرزندان زید ابن علی و از شیعیان امیرالمومنین علیه السلام است و از صنعای یمن خروج خواهد کرد. بر اساس برخی از روایات خروج یمانی و سفیانی و خراسانی در یک روز و یک ماه و یکسال خواهد بود.

نام و مشخصات یمانی

یمانی مردی است به نام حسن یا حسین[۱] که از فرزندان زید ابن علی [۲] و از شیعیان امیرالمومنین علیه السلام است.[۳] و از صنعای یمن خروج خواهد کرد[۴] در برخی از روایات از او با عنوان «نصر» [۵]و «منصور» یاد شده است. در کتاب «فتن» ابن حماد از رسول خدا نقل است که فرمود: «ای اهل یمن، می گویند که منصور از شماست. سوگند به کسی که جانم در دست اوست، پدرش قریشی است و اگر بخواهم (قصد کنم) که نسب او را تا دورترین جدّش نام ببرم، چنین کنم» [۶] این نامها احتمالا برای توصیف یاری او نسبت به امام زمان بیان شده است.

ویژگی های قیام یمانی

در روایات ویژگی های خاصی برای خروج یمانی بیان شده است که عبارتند از:

خروج یمانی نشانه حتمی ظهور

یکی از علایم حتمی ظهور امام زمان(عج) قیام یمانی است. امام صادق(ع) در بیانی راجع به حتمی بودن علامت قیام یمانی برای ظهور امام عصر(ع) فرمودند: « خَمْسٌ قَبْلَ قِیامِ الْقائِمِ مِنَ الْعَلاماتِ: الصَّیْحَةُ وَالسُّفْیانِیُّ وَالْخَسْفُ بِالْبَیْداءِ وَخُرُوجُ الْیَمانِیّ وَقَتْلُ النَّفْسِ الزَّکِیَّةِ ». قبل از قیام قائم(ع) وقوع پنج علامت حتمی است: صیحه آسمانی، سفیانی، فرو رفتن در بیداء، [خروج یمانی]، کشته شدن نفس زکیه»

همزمانی با خروج سفیانی و خراسانی

امام رضا(ع) می فرمایند: «خروج سفیانی، یمانی و خراسانی در یک سال، یک ماه و یک روز و ترتیب آنها همچون رشته مهره ها پشت سر هم خواهد بود. سختی از هر سو پدید آید، وای بر کسی که با آنها مخالفت و دشمنی کند».[۷]

هدایت بخش ترین پرچم

امام صادق(ع) می فرمایند: «در میان درفش ها (پرچم ها)، هدایت گرتر از درفش یمانی وجود ندارد، چون درفش حق است و شما را به سوی صاحبتان دعوت می کند» [۸] امام صادق در ادامه می فرمایند: «پس به سوی او بشتابید که درفش او درفش هدایت است. بر هیچ مسلمانی سرپیچی از او جایز نیست و اگر کسی چنین کند، اهل آتش است، زیرا او مردم را به حق دعوت می کند» [۹]

رنگ پرچم یمانی

در خصوص پرچم نهضت یمانی، از امام صادق(ع) نقل شده است: «یمانی از یمن با پرچم های سفید خروج می کند».[۱۰]

موقعیت جغرافیایی قیام یمانی

واژه «یمانی» به تنهایی علاوه بر دلالت بر انتساب این شخصیت به یمن، بر آغاز جنبش او از یمن نیز، دلالت می‌کند. لذا هم‌چنان‌که بر اساس متفاهم عرفی قیام خراسانی به معنای قیام شخصی خراسانی از ایران است، قیام یمانی نیز به معنای قیام مردی یمنی از یمن است. [12] به تعبیر دیگر، اطلاق واژه یمانی به شخصیت مورد نظر صرفاً بیان تابعیت او نیست بلکه محل قیام او نیز هست. بر این اساس، از تمامی روایاتی که بر قیام یمانی دلالت داشتند، می‌توان به شروع قیام یمانی، از یمن نیز پی برد. روایات متعدد مؤید این مطلب است. از جمله امام باقر علیه‌السلام در پاسخ این سؤال که قائم، چه زمانی قیام می‌کنند، فرمودند:«خروجُ السفیانیِّ من الشامِ والیمانیِّ من الیمن و خسفٌ بالبیداءِ.» ... هنگام خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن و فرو رفتن [سپاه سفیانی] در سرزمین بیداء.[۱۱]

آن حضرت در حدیث دیگری فرموده‌اند: «... ثم یسیرُ الیهم منصورُ الیمانیُّ من صنعاءَ بجنودِه»؛... سپس منصور یمانی همراه سپاهیانش به سوی آنها روانه می‎شود. [۱۲]

پانویس

  1. شبلنجی؛ نورالابصار، بیروت، بی نا، 1996م، ص 172؛ کاظمی، سید مصطفی؛ بشاره الاسلام، نجف، بی نا، 1382 ق، ص 175.
  2. بشاره الاسلام، همان، ص187.
  3. علامه مجلسى، ملا محمدباقر؛ بحارالأنوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1404 هجرى قمرى؛ ج 52؛ ص 275.
  4. قزوینی، محمدکاظم؛ الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه، بیروت، بی نا، 1995 م، ص 227؛ يزدي حائري، علي؛ الزام الناصب في إثبات الحجة الغائب، بیروت، اعلمی، 1984، چاپ پنجم، ص 67.
  5. کنز العمّال، ص 11، ح 31442 به نقل از ابن عساکر.
  6. ابن حمّاد، الفتن، ص 237
  7. کتاب الغیبـه، نعمانی، ص171؛ بحارالانوار، ج52، ص232؛ إعلام الوری، ص429
  8. بشاره الاسلام، ص 93 به نقل از: کتاب الغیبـه نعمانی.
  9. بشاره الاسلام، ص 93 به نقل از: کتاب الغیبـه نعمانی.
  10. مختصر اثبات الرجعـه، ح 16؛ به نقل از مجله تراثنا، سال 2، ش 4، صص 454ـ455.
  11. شیخ صدوق. کمال‌الدین، ص331
  12. این حماد، الفتن، ص 174


منابع

  • مجله موعود بهمن ماه سال 1388 شماره 108
  • کتاب الغیبه، النعمانی
  • بحار الانوار، علامه مجلسی