آداب سخن گفتن: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(←منابع: افزودن 1رده) |
(بازنویسی و خلاصه نویسی) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | در تعالیم اسلامی در مورد چگونگی سخن گفتن دستورات و توصیه هایی ده است که می توان از آنها با عنوان آداب سخن گفتن یاد کرد. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==آداب سخن گفتن در قرآن== | ==آداب سخن گفتن در قرآن== | ||
| − | یکی از نعمت هایی که | + | قرآن زبان را به عنوان یکی از نعمت هایی که به انسان داده شده است بر می شمارد: {{متن قرآن|«أَلَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَینَینِ، وَلِسانًا وَ شَفَتَینِ»}}. ([[سوره بلد]]/8ـ9) |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | برخی از آیات قرآن که در آنها از در مورد سخن گفتن و آداب آن صحبت به میان آمده است به شرح زیر است: | |
| − | + | * چه کسی گفتارش نیکوتر است از کسی که به سوی خدا دعوت می کند؟ {{متن قرآن|«وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَی اللّهِ... »}}. ([[سوره فصلت]]/33) | |
| + | * سلام کردن، بهترین شروع برای آغاز سخن با مؤمنان: {{متن قرآن|«وَ إِذا جاءَکَ الَّذینَ یؤْمِنُونَ بِایاتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَیکُمْ...»}}. ([[سوره انعام]]/54) | ||
| + | * سلام، اولین سخن ملائکه هنگام قبض روح پاکان: {{متن قرآن|«الَّذینَ تَتَوَفّاهُمُ الْمَلائِکَةُ طَیبینَ یقُولُونَ سَلامٌ عَلَیکُمْ...»}}. ([[سوره نحل]]/32) | ||
| + | * آدمی زیر زبانش پنهان است: {{متن قرآن|«...فَلَمّا کَلَّمَهُ قالَ إِنَّکَ الْیوْمَ لَدَینا مَکینٌ أَمینٌ»}}. ([[سوره یوسف]]/54) | ||
| + | * پاکان، در سخن گفتن نیز به پاکی هدایت یافته اند: {{متن قرآن|«وَ هُدُوا إِلَی الطَّیبِ مِنَ الْقَوْلِ...»}}. ([[سوره حج]]/24) | ||
| + | * اکتفا کردن به سلام، بهترین جواب ابلهان: {{متن قرآن|«...وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلامًا»}}. ([[سوره فرقان]]/63) | ||
| + | * کسانی مورد شفاعت قرار می گیرند که گفتارشان مورد رضایت خداوند باشد: {{متن قرآن|«یوْمَئِذٍ لاتَنْفَعُ الشَّفاعَةُ إِلاّ مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ رَضِی لَهُ قَوْلاً»}}. ([[سوره طه]]/109) | ||
| + | * محکم و مستدل حرف بزنید: {{متن قرآن|«یا ایهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوااللّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدیدًا»}}. ([[سوره احزاب]]/70) | ||
| + | * در نصیحت دیگران سخن گفتن با نرمی احتمال تأثیرش بیشتر است: {{متن قرآن|«فَقُولا لَهُ قَوْلاً لَینًا لَعَلَّهُ یتَذَکَّرُ أَوْ یخْشی»}}. ([[سوره طه]]/44) | ||
| + | * با پدر و مادر بزرگوارانه سخن بگویید: {{متن قرآن|«...وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَریمًا»}}. ([[سوره اسراء]]/23) | ||
| + | * با مردم به نیکی سخن بگویید: {{متن قرآن|«...وَقُولُوا لِلنّاسِ حُسْنًا...»}}. ([[سوره بقره]]/83) | ||
| + | * سخنان را بشنوید، اما به بهترینش عمل کنید: {{متن قرآن|«...فَبَشِّرْ عِبادِالَّذینَ یسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ...»}}. ([[سوره زمر]]، 17ـ18) | ||
| − | + | ==آداب سخن گفتن در فرهنگ دین== | |
| + | در کتاب "آيين گفتگو در فرهنگ دين" آداب زیر برای سخن گفتن بیان شده است: | ||
* 1. سخن حق بگویید و با سخن خود حق را برملا سازید. | * 1. سخن حق بگویید و با سخن خود حق را برملا سازید. | ||
| سطر ۱۰۵: | سطر ۶۳: | ||
* 39. تکیه کلامهای زاید را با تمرین از سخنانتان حذف کنید. (بله ـ راستش ـ خوب ـ و...) | * 39. تکیه کلامهای زاید را با تمرین از سخنانتان حذف کنید. (بله ـ راستش ـ خوب ـ و...) | ||
* 40. از پرخاشگری بپرهیزید و با سخن نرم با دیگران گفتگو کنید. | * 40. از پرخاشگری بپرهیزید و با سخن نرم با دیگران گفتگو کنید. | ||
| − | + | * 41. پیوسته در نظر داشته باشید که سخنان شما، حاکی از شخصیت و میزان عقل شماست. «اللسان میزان الانسان»<ref>غررالحکم، 1282.</ref> <ref>آيين گفتگو در فرهنگ دين، ص 1 - 5، نقل از [http://ahlolbait.com/article/800/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D9%8A%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 آداب گفتگو با دیگران، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت علیهم السلام]</ref> | |
| − | پیوسته در نظر داشته باشید که سخنان شما، حاکی از شخصیت و میزان عقل شماست. «اللسان میزان الانسان»<ref>غررالحکم، 1282.</ref> | ||
==نحوه سخن گفتن در روایات== | ==نحوه سخن گفتن در روایات== | ||
| + | * در کتاب مصباح الشریعه که به امام صادق علیه السلام منسوب است حدیث مفصل زیر درباه آداب سخن گفتن نقل شده است: | ||
| + | قال الصادق (ع): الكلام اظهار ما في القلب من الصفاء و الكدر و العلم و الجهل، و قال أمير المؤمنين (ع): المرء مخبوء تحت لسانه. فزن كلامك و أعرضه على العقل و المعرفة: فان كان للَّه و في اللَّه فتكلم به، و ان كان غير ذلك فالسكوت خير منه. و ليس على الجوارح عبادة أخف مؤنة و أفضل منزلة و أعظم قدرا عند اللَّه من كلام فيه رضى اللَّه عز و جل و لوجهه و نشر آلاء اللَّه و نعماته على عباده، ألا ترى أن اللَّه لم يجعل فيما بينه و بين رسله معنى يكشف ما اسر اليهم من مكنونات علمه و مخزونات وحيه غير الكلام، و كذلك بين الرسل و الامم، فثبت بهذا انه أفضل الوسائل و الطف العبادة. | ||
| − | + | '''ترجمه:''' | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | حضرت صادق (ع) فرمود: كلام ظاهر ساختن آن چيزيست كه در قلب باشد، از صفاء و كدورت و دانائى و نادانى. و امير المؤمنين (ع) فرموده است: | |
| − | + | هر مردى پوشيده شده است در زير زبان خود. پس سخن خود را پيش از گفتن بيازماى و آن را با ميزان خرد و دانش بسنج. پس اگر براى خدا و در راه خداى متعال است سخن بگوى، و اگر نه از سخن خوددارى كرده و ساكت باش، و بدان كه سكوت به خير و فائده تو است. و در ميان عبادات و طاعاتى كه از اعضاء و جوارح انسان سر مى‌زند، عبادتى كه چون سخن گفتن از جهت مايه سبكتر و از لحاظ منزلت سنگينتر و از نظر ارزش نزد خداوند متعال بيشتر و بالاتر باشد، پيدا نمى‌شود، البته آن كلامى كه در آن خشنودى و رضاى پروردگار بوده و براى او گفته شود، و يا به عنوان ذكر رحمت و نشر نعمتهاى او، و بيان صفات عظمت و جمال او باشد. | |
| − | |||
| − | |||
| + | آيا نمى‌بينى كه خداوند متعال در ميان خود و رسولانش براى كشف اسرار و بيان حقائق و اظهار علوم مخزون خود، چيزى را غير از كلام قرار نداده است، و وحى و تفهيم مطالب به وسيله كلام صورت گرفته است، و همچنين است وسيله تفهيم و تفاهم در ميان انبياء و مردم كه غير از كلام نيست. پس ثابت مى‌شود كه: كلام بهترين وسيله فهم معارف و رسيدن به حقائق و علوم است، و از اين لحاظ آن را لطيفترين عبادات محسوب مى‌كنيم.<ref> مصباح الشريعة، ترجمه حسن مصطفوى، ص190 </ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * | + | * [http://ahlolbait.com/article/800/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D9%8A%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 آداب گفتگو با دیگران، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت علیهم السلام]، بازیابی: 24 آبان ماه 1394. |
* در آداب سخن گفتن، [http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=32524 پژوهشکده باقرالعلوم]. | * در آداب سخن گفتن، [http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=32524 پژوهشکده باقرالعلوم]. | ||
| − | * نشریه سروش وحی، اردیبهشت 1384، شماره 16، | + | * آداب سخن گفتن در قرآن، حجت الله رحمانی، نشریه سروش وحی، اردیبهشت 1384، شماره 16، در دسترس در [http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/5975/6015/62865 پایگاه اطلاع رسانی حوزه]، بازیابی: 25 دی ماه 1392. |
| − | * مجله رشد آموزش قرآن، 1384 شماره 9، در دسترس در [http://www.ensani.ir/fa/content/90134/default.aspx پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی]، بازیابی: 25 دی ماه 1392. | + | * آداب سخن گفتن در قرآن، زهرا کاشانی ها، مجله رشد آموزش قرآن، 1384 شماره 9، در دسترس در [http://www.ensani.ir/fa/content/90134/default.aspx پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی]، بازیابی: 25 دی ماه 1392. |
| − | + | * مصباح الشريعة، ترجمه حسن مصطفوى، انجمن اسلامى حكمت و فلسفه ايران، تهران، چاپ اول، 1360ش | |
[[رده: آداب و سنن]] | [[رده: آداب و سنن]] | ||
[[رده: صفات پسندیده]] | [[رده: صفات پسندیده]] | ||
نسخهٔ ۱۵ نوامبر ۲۰۱۵، ساعت ۱۳:۲۶
در تعالیم اسلامی در مورد چگونگی سخن گفتن دستورات و توصیه هایی ده است که می توان از آنها با عنوان آداب سخن گفتن یاد کرد.
محتویات
آداب سخن گفتن در قرآن
قرآن زبان را به عنوان یکی از نعمت هایی که به انسان داده شده است بر می شمارد: «أَلَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَینَینِ، وَلِسانًا وَ شَفَتَینِ». (سوره بلد/8ـ9)
برخی از آیات قرآن که در آنها از در مورد سخن گفتن و آداب آن صحبت به میان آمده است به شرح زیر است:
- چه کسی گفتارش نیکوتر است از کسی که به سوی خدا دعوت می کند؟ «وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَی اللّهِ... ». (سوره فصلت/33)
- سلام کردن، بهترین شروع برای آغاز سخن با مؤمنان: «وَ إِذا جاءَکَ الَّذینَ یؤْمِنُونَ بِایاتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَیکُمْ...». (سوره انعام/54)
- سلام، اولین سخن ملائکه هنگام قبض روح پاکان: «الَّذینَ تَتَوَفّاهُمُ الْمَلائِکَةُ طَیبینَ یقُولُونَ سَلامٌ عَلَیکُمْ...». (سوره نحل/32)
- آدمی زیر زبانش پنهان است: «...فَلَمّا کَلَّمَهُ قالَ إِنَّکَ الْیوْمَ لَدَینا مَکینٌ أَمینٌ». (سوره یوسف/54)
- پاکان، در سخن گفتن نیز به پاکی هدایت یافته اند: «وَ هُدُوا إِلَی الطَّیبِ مِنَ الْقَوْلِ...». (سوره حج/24)
- اکتفا کردن به سلام، بهترین جواب ابلهان: «...وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلامًا». (سوره فرقان/63)
- کسانی مورد شفاعت قرار می گیرند که گفتارشان مورد رضایت خداوند باشد: «یوْمَئِذٍ لاتَنْفَعُ الشَّفاعَةُ إِلاّ مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ رَضِی لَهُ قَوْلاً». (سوره طه/109)
- محکم و مستدل حرف بزنید: «یا ایهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوااللّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدیدًا». (سوره احزاب/70)
- در نصیحت دیگران سخن گفتن با نرمی احتمال تأثیرش بیشتر است: «فَقُولا لَهُ قَوْلاً لَینًا لَعَلَّهُ یتَذَکَّرُ أَوْ یخْشی». (سوره طه/44)
- با پدر و مادر بزرگوارانه سخن بگویید: «...وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَریمًا». (سوره اسراء/23)
- با مردم به نیکی سخن بگویید: «...وَقُولُوا لِلنّاسِ حُسْنًا...». (سوره بقره/83)
- سخنان را بشنوید، اما به بهترینش عمل کنید: «...فَبَشِّرْ عِبادِالَّذینَ یسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ...». (سوره زمر، 17ـ18)
آداب سخن گفتن در فرهنگ دین
در کتاب "آيين گفتگو در فرهنگ دين" آداب زیر برای سخن گفتن بیان شده است:
- 1. سخن حق بگویید و با سخن خود حق را برملا سازید.
- 2. از روی علم و آگاهی سخن گفته و هیچگاه بدون تأمل کافی حرف نزنید: به آثار و پیامدهای حرفهای خود توجه کنید.
- 3. شمرده، بدون عجله و با صدای ملایم حرف بزنید.
- 4. سنجیده و بجا سخن گویید (سنجیده گویی) و حرف بیهوده (لغو) نزنید.
- 5. سعی کنید تنها به هنگام ضرورت صحبت کنید. (کم گویی)
- 6. مختصر و مفید سخن گویید. (آفه الکلام الاطاله)
- 7. در نقل سخنان، امانت را رعایت کنید.
- 8. در مورد اموری که به شما مربوط نیست، حرفی نزنید.
- 9. هرگز به گناه تکلم نکنید. (دروغ، غیبت، تهمت، تمسخر، شایعه، افشای سر، هتک حرمت، عیب جویی، دشنام، تحقیر، سخنان نیش دار و اختلاف افکنی)
- 10. در وقت خشم و هیجان، در امور مهم سخن نگویید.
- 11. هرگز الفاظ و جملات زشت و ناپسند بر زبان جاری نکنید.
- 12. در سخن گفتن حیا را رعایت کنید.
- 13. سطح درک مخاطبان را رعایت کنید.
- 14. در بین صحبت دیگران، حرف نزنید. (شنونده خوبی باشید.)
- 15. بکوشید تا سخنان شما همراه با تشویق دیگران باشد.
- 16. با سخنان خود، خوبی ها را به اطرافیان تلقین کنید.
- 17. نکات مثبت شخصیت افراد را یادآوری کنید.
- 18. در نقل لطیفه ها و سخنان خنده دار افراط نکنید و اگر قصد شوخی دارید، مخاطب را از جدی نبودن سخن خود آگاه کنید.
- 19. بهتر است در وقت صحبت، چهره ای متبسم داشته باشید.
- 20. بهتر است در بیان نقاط ضعف دیگران از کنایه استفاده کنید.
- 21. هیچگاه بی دلیل کسی را با حرفهایتان نترسانید.
- 22. در محاورات، فرهنگ مخاطبین خود را در نظر بگیرید.[۱]
- 23. صادقانه و از روی محبت صحبت کنید.
- 24. در وقت سخن گفتن، به حرکات فک و لب خود دقت کنید.[۲]
- 25. حرکت دست و حالات چهره خود را با سخنانتان هماهنگ کنید.
- 26. وقتی با افراد بزرگتر از خود سخن می گویید، صدای خود را از صدای آنان بالاتر نبرید.
- 27. اشتیاق و آمادگی شنوندگان را برای شنیدن سخنانتان در نظر بگیرید.
- 28. شایسته است بدون آن که اظهار بزرگی کنید، سخناتان موجب هشدار و موعظه برای دیگران باشد.
- 29. سعی کنید سخنان شما، یاد خدا را در دل شنوندگان زنده کند و نیز سخنان خود را با نام خدا آغاز کنید.
- 30. از کلمات محترمانه بهره بگیرید. (عرض می کنم، خواهش می کنم، اختیار دارید و ضمیرهای جمع مانند: شما، ایشان و...)
- 31. حتی المقدور از سخنی که بار منفی دارد، خودداری کنید. (جملات تنفرآمیز، یأس آور، حاکی از شکایت و گله، انتقاد آمیز و سرزنش زا)
- 32. در غیر موارد لازم، از تکرار اظهارات خود بپرهیزید و در صورت نیاز، حرفتان را با بیانی رساتر تکرار کنید.
- 33. سعی کنید از جملات امری کمتر استفاده کنید و از زیاد بکاربردن ضمیر «من» بپرهیزید.
- 34. از آمیختن سخنان خود با اغراق و قسم زیاد خودداری کنید. در صورت نیاز، همراه با دلیل و برهان سخن گویید.
- 35. از بکارگیری کلمات و عبارات غیرمأنوس و ثقیل بپرهیزید.
- 36. سزاوار است سخنان شما، همیشه همراه با نقل کلام بزرگان دین و حکمت و حاوی نکات پندآموز باشد تا به رشد مخاطبان منجر شود.
- 37. دستور زبان فارسی را به خوبی فراگیرید و از بکار بردن الفاظ غربی بپرهیزید.[۳]
- 38. در استفاده از کلمات با معانی مشترک، فهم شنونده را در نظر داشته باشید.
- 39. تکیه کلامهای زاید را با تمرین از سخنانتان حذف کنید. (بله ـ راستش ـ خوب ـ و...)
- 40. از پرخاشگری بپرهیزید و با سخن نرم با دیگران گفتگو کنید.
- 41. پیوسته در نظر داشته باشید که سخنان شما، حاکی از شخصیت و میزان عقل شماست. «اللسان میزان الانسان»[۴] [۵]
نحوه سخن گفتن در روایات
- در کتاب مصباح الشریعه که به امام صادق علیه السلام منسوب است حدیث مفصل زیر درباه آداب سخن گفتن نقل شده است:
قال الصادق (ع): الكلام اظهار ما في القلب من الصفاء و الكدر و العلم و الجهل، و قال أمير المؤمنين (ع): المرء مخبوء تحت لسانه. فزن كلامك و أعرضه على العقل و المعرفة: فان كان للَّه و في اللَّه فتكلم به، و ان كان غير ذلك فالسكوت خير منه. و ليس على الجوارح عبادة أخف مؤنة و أفضل منزلة و أعظم قدرا عند اللَّه من كلام فيه رضى اللَّه عز و جل و لوجهه و نشر آلاء اللَّه و نعماته على عباده، ألا ترى أن اللَّه لم يجعل فيما بينه و بين رسله معنى يكشف ما اسر اليهم من مكنونات علمه و مخزونات وحيه غير الكلام، و كذلك بين الرسل و الامم، فثبت بهذا انه أفضل الوسائل و الطف العبادة.
ترجمه:
حضرت صادق (ع) فرمود: كلام ظاهر ساختن آن چيزيست كه در قلب باشد، از صفاء و كدورت و دانائى و نادانى. و امير المؤمنين (ع) فرموده است:
هر مردى پوشيده شده است در زير زبان خود. پس سخن خود را پيش از گفتن بيازماى و آن را با ميزان خرد و دانش بسنج. پس اگر براى خدا و در راه خداى متعال است سخن بگوى، و اگر نه از سخن خوددارى كرده و ساكت باش، و بدان كه سكوت به خير و فائده تو است. و در ميان عبادات و طاعاتى كه از اعضاء و جوارح انسان سر مى‌زند، عبادتى كه چون سخن گفتن از جهت مايه سبكتر و از لحاظ منزلت سنگينتر و از نظر ارزش نزد خداوند متعال بيشتر و بالاتر باشد، پيدا نمى‌شود، البته آن كلامى كه در آن خشنودى و رضاى پروردگار بوده و براى او گفته شود، و يا به عنوان ذكر رحمت و نشر نعمتهاى او، و بيان صفات عظمت و جمال او باشد.
آيا نمى‌بينى كه خداوند متعال در ميان خود و رسولانش براى كشف اسرار و بيان حقائق و اظهار علوم مخزون خود، چيزى را غير از كلام قرار نداده است، و وحى و تفهيم مطالب به وسيله كلام صورت گرفته است، و همچنين است وسيله تفهيم و تفاهم در ميان انبياء و مردم كه غير از كلام نيست. پس ثابت مى‌شود كه: كلام بهترين وسيله فهم معارف و رسيدن به حقائق و علوم است، و از اين لحاظ آن را لطيفترين عبادات محسوب مى‌كنيم.[۶]
پانویس
- ↑ فرهنگ عمومی جملات و عبارات خاصی برای بیان شادی، غم، تبریک، تسلیت و... دارد که بهتر است این موارد را آموخته و رعایت کنیم.
- ↑ می توانید در مقابل آیینه تمرین و حرکات نامناسب را اصلاح کنید.
- ↑ صاحب نظرات فرهنگی، برای بسیاری از الفاظ نامأنوس واراداتی، معادلهای فارسی مناسب انتخاب کرده اند. شایسته است طالب محترم این موارد را شناخته و در بکارگیری و ترویج آن بکوشند.
- ↑ غررالحکم، 1282.
- ↑ آيين گفتگو در فرهنگ دين، ص 1 - 5، نقل از آداب گفتگو با دیگران، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت علیهم السلام
- ↑ مصباح الشريعة، ترجمه حسن مصطفوى، ص190
منابع
- آداب گفتگو با دیگران، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت علیهم السلام، بازیابی: 24 آبان ماه 1394.
- در آداب سخن گفتن، پژوهشکده باقرالعلوم.
- آداب سخن گفتن در قرآن، حجت الله رحمانی، نشریه سروش وحی، اردیبهشت 1384، شماره 16، در دسترس در پایگاه اطلاع رسانی حوزه، بازیابی: 25 دی ماه 1392.
- آداب سخن گفتن در قرآن، زهرا کاشانی ها، مجله رشد آموزش قرآن، 1384 شماره 9، در دسترس در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، بازیابی: 25 دی ماه 1392.
- مصباح الشريعة، ترجمه حسن مصطفوى، انجمن اسلامى حكمت و فلسفه ايران، تهران، چاپ اول، 1360ش
