مرثیه: تفاوت بین نسخهها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | '''«مرثیه»''' به طور عام به [[شعر]] یا سخنی گفته میشود که در مدح و سوگواری مرده خوانده شود.<ref>فرهنگ معین.</ref> و در اصطلاح [[شیعه]]، به مراسم عزائی که به یاد شهیدان راه [[دین]] و بخصوص در ایام [[ماه محرم|محرم]] و به یاد واقعه [[کربلا]] برپا کنند یا اشعاری که در ذکر مصائب و شرح شهادت پیشوایان دین و بخصوص [[شهدای کربلا]] سرایند و خوانند، گفته میشود.<ref>لغت نامه دهخدا.</ref> | |
| − | در فرهنگ | + | در فرهنگ شیعه، مرثیه برای مصائب [[اهل البیت|اهل بیت]] علیهم السلام از جایگاه ویژه ای برخوردار است و عزاداری یکی از عناصر اصلی و کلیدی در بررسی فرهنگ عاشورایی است، چنان که نمیتوان نقش مثبت آن را در تحولات فرهنگی شیعه، نادیده گرفت. |
| − | بر پایه روایات، برپا داشتن عزا برای سالار شهیدان و یارانش، مرثیهسرایی برای آنان و گریه بر مصائبی که برایشان گذشته است، به ویژه در دهه اول محرم و مخصوصا در روز [[روز عاشورا|عاشورا]]، مورد تاکید [[اهل بيت|اهل بیت]] | + | بر پایه روایات، برپا داشتن عزا برای سالار شهیدان و یارانش، مرثیهسرایی برای آنان و [[گریه]] بر مصائبی که برایشان گذشته است، به ویژه در دهه اول محرم و مخصوصا در روز [[روز عاشورا|عاشورا]]، مورد تاکید [[اهل بيت|اهل بیت]] عصمت و طهارت بوده است. |
| − | عزاداری برای [[سيدالشهداء|سیدالشهداء]] علیه السلام در حقیقت اظهار محبت به خاندان [[پیامبر اسلام|پیامبر خدا]] صلی الله علیه | + | عزاداری برای [[سيدالشهداء|سیدالشهداء]] علیه السلام در حقیقت اظهار محبت به خاندان [[پیامبر اسلام|پیامبر خدا]] صلی الله علیه وآله است که [[قرآن]]، [[مودت|مودّت]] آنها را واجب کرده است: {{متن قرآن|« قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى»}}.<ref>[[سوره شوری]]، آیه ۲۳.</ref> |
| − | در حقیقت عزاداری برای [[امام حسين|امام حسین]] علیه السلام اظهار همدردی در بزرگترین مصائبی است که برای اهل بیت علیهم السلام و در واقع برای [[اسلام]] پیش آمده است. [[شيخ صدوق|شیخ صدوق]]، از [[امام صادق]] علیه السلام روایت کرده که فرمود: " | + | در حقیقت عزاداری برای [[امام حسين|امام حسین]] علیه السلام اظهار همدردی در بزرگترین مصائبی است که برای اهل بیت علیهم السلام و در واقع برای [[اسلام]] پیش آمده است. [[شيخ صدوق|شیخ صدوق]]، از [[امام صادق]] علیه السلام روایت کرده که فرمود: "رَحِم الله شیعتَنا! شیعتُنا و الله هُم المؤمنون! فقد و الله شَرکونا فی المصیبة بِطول الحُزن و الحسرة"؛<ref>[[ثواب الأعمال (کتاب)|ثواب الاعمال]]، ج۳، ص۲۵۷.</ref> خداوند شیعیان ما را رحمت کند آنان به خدا سوگند حقیقتا مومنند. به خدا سوگند آنان در اندوه و حسرتی مدام در عزای ما سهیم اند. |
| − | و در روایات دیگری از ایشان نقل شده که فرمود: " | + | و در روایات دیگری از ایشان نقل شده که فرمود: "وارحَم تلک الأعین الّتی جَرَت دموعُها رحمةً لَنا وارحَم تلک القلوب التی جزعَت واحترقَت لَنا، وارحَم الصرخة التی کانت لَنا"؛<ref>[[الکافی (کتاب)|الکافی]]، ج۴، ص۵۸۲.</ref> و بر آن چشمهایی که از سر دلسوزی بر ما اشکهایشان روان شده، رحم کن و بر آن دلهایی که برای ما بی تاب شده و آتش گرفتهاند رحم نما و بر شیونهایی که برای ما بلند گرییدند، رحم آور. |
| − | عزاداری برای [[سيدالشهداء|سیدالشهداء]] علیه السلام یکی از بزرگترین مصادیق بزرگداشت شعائر الهی و نشانه پروامندی دلهاست. تحقیقا یکی از مهمترین امتیازات جامعه شیعه، برخورداری از چشمه پرفیض نورانیت و معنویت عاشوراست. این چشمه جوشان از نخستین روزی که موضوع یاد کرد مصیبت سیدالشهداء علیه السلام و یارانش مطرح | + | عزاداری برای [[سيدالشهداء|سیدالشهداء]] علیه السلام یکی از بزرگترین مصادیق بزرگداشت شعائر الهی و نشانه پروامندی دلهاست. تحقیقا یکی از مهمترین امتیازات جامعه شیعه، برخورداری از چشمه پرفیض نورانیت و معنویت عاشوراست. این چشمه جوشان از نخستین روزی که موضوع یاد کرد مصیبت سیدالشهداء علیه السلام و یارانش مطرح شد، جریان یافت و تا امروزه همچنان جاری است و پس از این هم ادامه خواهد داشت. |
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۱۸: | سطر ۱۸: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| + | *فرهنگنامه مرثیهسرایی و عزاداری سیدالشهداء علیهالسلام، محمد محمدی ریشهری، نشر مشعر، ص۱۱-۱۲. | ||
*فرهنگ معین. | *فرهنگ معین. | ||
| − | * | + | *لغتنامه [[علی اکبر دهخدا|دهخدا]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{الگو:واقعه عاشورا}} | {{الگو:واقعه عاشورا}} | ||
| + | [[رده:آداب و سنن]][[رده:عزای ابا عبدالله علیه السلام]][[رده:مرثیه اهل البیت علیهم السلام]] | ||
نسخهٔ ۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۰۹
«مرثیه» به طور عام به شعر یا سخنی گفته میشود که در مدح و سوگواری مرده خوانده شود.[۱] و در اصطلاح شیعه، به مراسم عزائی که به یاد شهیدان راه دین و بخصوص در ایام محرم و به یاد واقعه کربلا برپا کنند یا اشعاری که در ذکر مصائب و شرح شهادت پیشوایان دین و بخصوص شهدای کربلا سرایند و خوانند، گفته میشود.[۲]
در فرهنگ شیعه، مرثیه برای مصائب اهل بیت علیهم السلام از جایگاه ویژه ای برخوردار است و عزاداری یکی از عناصر اصلی و کلیدی در بررسی فرهنگ عاشورایی است، چنان که نمیتوان نقش مثبت آن را در تحولات فرهنگی شیعه، نادیده گرفت.
بر پایه روایات، برپا داشتن عزا برای سالار شهیدان و یارانش، مرثیهسرایی برای آنان و گریه بر مصائبی که برایشان گذشته است، به ویژه در دهه اول محرم و مخصوصا در روز عاشورا، مورد تاکید اهل بیت عصمت و طهارت بوده است.
عزاداری برای سیدالشهداء علیه السلام در حقیقت اظهار محبت به خاندان پیامبر خدا صلی الله علیه وآله است که قرآن، مودّت آنها را واجب کرده است: « قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى».[۳]
در حقیقت عزاداری برای امام حسین علیه السلام اظهار همدردی در بزرگترین مصائبی است که برای اهل بیت علیهم السلام و در واقع برای اسلام پیش آمده است. شیخ صدوق، از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود: "رَحِم الله شیعتَنا! شیعتُنا و الله هُم المؤمنون! فقد و الله شَرکونا فی المصیبة بِطول الحُزن و الحسرة"؛[۴] خداوند شیعیان ما را رحمت کند آنان به خدا سوگند حقیقتا مومنند. به خدا سوگند آنان در اندوه و حسرتی مدام در عزای ما سهیم اند.
و در روایات دیگری از ایشان نقل شده که فرمود: "وارحَم تلک الأعین الّتی جَرَت دموعُها رحمةً لَنا وارحَم تلک القلوب التی جزعَت واحترقَت لَنا، وارحَم الصرخة التی کانت لَنا"؛[۵] و بر آن چشمهایی که از سر دلسوزی بر ما اشکهایشان روان شده، رحم کن و بر آن دلهایی که برای ما بی تاب شده و آتش گرفتهاند رحم نما و بر شیونهایی که برای ما بلند گرییدند، رحم آور.
عزاداری برای سیدالشهداء علیه السلام یکی از بزرگترین مصادیق بزرگداشت شعائر الهی و نشانه پروامندی دلهاست. تحقیقا یکی از مهمترین امتیازات جامعه شیعه، برخورداری از چشمه پرفیض نورانیت و معنویت عاشوراست. این چشمه جوشان از نخستین روزی که موضوع یاد کرد مصیبت سیدالشهداء علیه السلام و یارانش مطرح شد، جریان یافت و تا امروزه همچنان جاری است و پس از این هم ادامه خواهد داشت.
پانویس
منابع
- فرهنگنامه مرثیهسرایی و عزاداری سیدالشهداء علیهالسلام، محمد محمدی ریشهری، نشر مشعر، ص۱۱-۱۲.
- فرهنگ معین.
- لغتنامه دهخدا.
 |
|||
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||
