قراء سبعه

قراء سبعه تعدادی از قاریان مشهوری هستند که بین سالهای پنجاه تا ۱۹۰ هجری میان مسلمین، تعلیم قرائت قرآن را ریاست و نظارت می کردند. این افراد که آنها را ابن مجاهد برای اولین بار تعیین نمود عبارتند از: نافع، ابن کثیر، ابو عمرو، عاصم، حمزه، کسائی، ابن عامر.

معرفی قراء سبعه

نافع

ابوعبدالله نافع بن ابی نعیم مدنی، مکنی به «ابو رویم» می باشد. نافع اصلا از اصفهان بوده و در مدینه می زیست و در همانجا (به سال ۱۷۶ یا ۱۶۹) درگذشت. ابن جزری گفته است او قرائت قرآن را از عده ای که شمارشان به هفتاد نفر می رسد فرا گرفته است. راویان وی عبارتند از ورش و قالون.

ابن کثیر

عبدالله بن کثیر مکی؛ وی از ایرانیانی بود که کسرای ایران او را با کشتی هایی که به یمن فرستاده بود برای فتح حبشه گسیل داشت. ابن کثیر مردی فصیح و بلیغ... بود و از جمع صحابه، عبدالله زبیر و انس بن مالک را درک کرده. روایان وی عبارتند از بزی و قنبل.

عاصم بن ابی النجود کوفی

عاصم از مردم کوفه و شیعی است و قرآن را بر ابی عبدالرحمن سلمی شیعی که از یاران امیرالمؤمنین علی علیه السلام بود قرائت کرد. بنابراین عاصم با یک واسطه راوی قرائت امیرالمومنین علیه السلام است. به همین جهت قرائت او معتبرترین قراءات به حساب می آید.

خوانساری در کتاب روضات الجنات در شرح احوال عاصم می نویسد: وی پارساترین و پرهیزگارترین قراء و رای او درستترین آراء در قرائت به شمار می رود. قاطبه دانشمندان شیعی، قرائت عاصم را فصیح ترین قرائات دانسته اند. روایان وی عبارتند از: حفص و ابوبکر عیاش.

حمزة بن حبیب زیات کوفی

اصلا ایرانی است و زمان صحابه را درک کرده است. حمزه نیز مانند عاصم شیعی است و قرآن را بر امام صادق علیه السلام خوانده است. شیخ طوسی نیز حمزه را از اصحاب امام صادق علیه السلام معرفی کرده. از جمع راویان حمزه خلف و خلاد معروف می باشد.

ابوالحسن کسائی کوفی

کسائی (م ۱۷۹ یا ۱۸۹ ق) ایرانی است و در «طوس» یا «ری» وفات یافت. ریاست قرا و مقام استادی قرائت در کوفه پس از حمزه به او رسید. وی قرائت را چهار بار از حمزه اخذ کرد. راویان وی عبارتند از: حفص دوری و ابوالحارث.

ابوعمر بن علاء بصری

ابوعمرو زبان بن العلاء بن عمار بن عبدالله البصری المازنی (۷۰-۱۵۴ ق) ایرانی است، و میان قرای سبعه از لحاظ کثرت استادان و شیوخ قرائت، کسی به پایه او نمی‌رسد. وی قرآن را در مناطق مختلفی مانند مکه و مدینه و بصره و کوفه بر استادان زیادی قرائت کرد. سید حسن صدر، ابی عمرو را شیعی می داند. راویان قرائت وی عبارتند از: دوری و سوسی.

ابن عامر دمشقی

وی در زمان عمر بن عبدالعزیز و قبل و بعد از آن، امام مسجد دمشق (جامع اموی) و قاضی و پیشوای آن دیار بوده و از معمرترین قراء سبعه به شمار می رود. ابن عامر در سال 118 هجری قمری از دنیا رفت و از آنجا که خودش ولادت را در سال 8 قمری گفته است به هنگام وفات 110 سال داشته است. از بین راویان قرائت ابن عامر، هشام و ابن ذکوان شهرت دارند که هر دو قرائت ابن عامر را با يك واسطه از يحيى فراگرفته اند.

قاریان هفتگانه

قاری		شهر قاری	راویان
ابن عامر		شام	هشام بن عامر ابن ذکوان
ابن کثیر		مکه	بزَی قنبل
عاصم		کوفه	حفص بن سلیمان ابوبکر بن عیاش
ابوعمرو		بصره	دوری سوسی
حمزه		کوفه	خلف خلاد
نافع		مدینه	قالون ورش
کسائی		کوفه	لیث دوری