آیه 31 سوره هود

وَلَا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلَا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلَا أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ وَلَا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْرًا ۖ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا فِي أَنْفُسِهِمْ ۖ إِنِّي إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ

[11–31] (مشاهده آیه در سوره)

<<30	آیه 31 سوره هود	32>>
سوره : سوره هود (11) جزء : 12 نزول : مکه

ترجمه های فارسی

من شما را نمی‌گویم که خزائن خدا نزد من است و نه مدعیم که از علم غیب حق آگاهم و نه دعوی کنم که فرشته آسمانم و هرگز مؤمنان پاکی را که به چشم شما خوارند نخواهم گفت که خدا آنها را هیچ خیری نرساند، که خدا بر دلهای با اخلاص آنها داناتر است که (آنها را عزیز و گرامی داشته و) اگر من آنها را خوار شمارم از ستمکاران عالم به شمار باشم.

و من به شما نمی گویم که گنجینه های [عنایات و الطاف] خدا نزد من است [تا به طور مستقل بتوانم حاجات شما را برآورم و هر تصرفی را که مایل باشم در آسمان ها و زمین بنمایم]، و ادعا نمی کنم که غیب هم می دانم، و نمی گویم که من فرشته ام و درباره آنان که چشمانتان فرومایه و خوارشان می نگرد، نمی گویم که خدا هرگز خیری به آنان نخواهد داد؛ خدا به آنچه در دل آنان است آگاه تر است؛ اگر چنین گویم از ستمکاران خواهم بود.

«و به شما نمى‌گويم كه گنجينه‌هاى خدا پيش من است، و غيب نمى‌دانم، و نمى‌گويم كه من فرشته‌ام، و در باره كسانى كه ديدگان شما به خوارى در آنان مى‌نگرد، نمى‌گويم خدا هرگز خيرشان نمى‌دهد. خدا به آنچه در دل آنان است آگاه‌تر است. [اگر جز اين بگويم‌] من در آن صورت از ستمكاران خواهم بود.»

به شما نمى‌گويم كه خزاين خدا در نزد من است. و علم غيب هم نمى‌دانم. و نمى‌گويم كه فرشته هستم. و نمى‌گويم كه خدا به آنان كه شما به حقارت در آنها مى‌نگريد خير خود را عطا نكند. خدا به آنچه در دلهاى آنهاست آگاه‌تر است. اگر چنين كنم، از ستمكاران خواهم بود.

من هرگز به شما نمی‌گویم خزائن الهی نزد من است! و غیب هم نمی‌دانم! و نمی‌گویم من فرشته‌ام! و (نیز) نمی‌گویم کسانی که در نظر شما خوار می‌آیند، خداوند خیری به آنها نخواهد داد؛ خدا از دل آنان آگاهتر است! (با این حال، اگر آنها را برانم،) در این صورت از ستمکاران خواهم بود!»

ترجمه های انگلیسی(English translations)

I do not say to you that I possess the treasuries of Allah, neither do I know the Unseen. I do not claim to be an angel, neither do I say of those who are despicable in your eyes that Allah will not grant them any good—Allah knows best what is in their hearts—for then I would indeed be a wrongdoer.’

And I do not say to you that I have the treasures of Allah and I do not know the unseen, nor do I say that I am an angel, nor do I say about those whom your eyes hold in mean estimation (that) Allah will never grant them (any) good-- Allah knows best what is in their souls-- for then most surely I should be of the unjust.

I say not unto you: "I have the treasures of Allah" nor "I have knowledge of the Unseen," nor say I: "Lo! I am an angel!" Nor say I unto those whom your eyes scorn that Allah will not give them good - Allah knoweth best what is in their hearts - Lo! then indeed I should be of the wrong-doers.

"I tell you not that with me are the treasures of Allah, nor do I know what is hidden, nor claim I to be an angel. Nor yet do I say, of those whom your eyes do despise that Allah will not grant them (all) that is good: Allah knoweth best what is in their souls: I should, if I did, indeed be a wrong-doer."

معانی کلمات آیه

تزدرى: زرى : عيب گرفتن و حقير شمردن‏ .تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ ‏: چشم شما حقير مى‏شمارد. (در نظر شما حقير هستند)

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

وَ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَ لا أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ وَ لا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْراً اللَّهُ أَعْلَمُ بِما فِي أَنْفُسِهِمْ إِنِّي إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ «31»

(نوح گفت:) من به شما نمى‌گويم كه گنجينه‌هاى الهى نزد من است و نه (مى‌گويم كه از پيش خود) غيب مى‌دانم و نمى‌گويم كه من فرشته‌ام و نمى‌گويم آن كسانى كه در پيشِ چشمِ شما خوارند، خداوند هرگز به آنان خيرى نخواهد رساند، (بلكه) خداوند به آنچه در دل آنهاست آگاه‌تر است. (اگر چيزى جز اين بگويم،) قطعاً از ستمكاران خواهم بود.

نکته ها

علم غيب، به طور مطلق و نسبت به هر چيز و در هر شرايطى مخصوص خداوند است، «وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَيْبِ لا يَعْلَمُها إِلَّا هُوَ» «1» امّا به اذن و اراده‌ى الهى گاهى براى اولياى خدا دريچه‌هايى از غيب گشوده مى‌شود، «تِلْكَ مِنْ أَنْباءِ الْغَيْبِ نُوحِيها إِلَيْكَ» «2» لذا پيامبران الهى، از علم غيب برخوردارند. چنانكه در آيه‌ى 26 سوره‌ى جنّ مى‌فرمايد: «عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى‌ غَيْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضى‌ مِنْ رَسُولٍ»

نه فقط علم غيب، بلكه قدرت انجام كارهاى خارق العاده نيز مخصوص خداست، امّا خداوند به هر كس كه بخواهد و به هر مقدار كه مصلحت بداند عطا مى‌كند. با آنكه مرگ و حيات بدست اوست، «أَنَّهُ هُوَ أَماتَ وَ أَحْيا» «3»، لكن حضرت عيسى‌ عليه السلام نيز با اذن او مردگان را زنده مى‌كند، «أُحْيِ الْمَوْتى‌ بِإِذْنِ اللَّهِ» «4» با آنكه خداوند جان‌ها را مى‌گيرد،

---

«1». انعام، 59.

«2». هود، 49.

«3». نجم، 44.

«4». آل‌عمران، 49.

جلد 4 - صفحه 50

«اللَّهِ‌ يَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ» «1» لكن فرشتگان نيز با اذن او جان مردم را مى‌گيرند، «يَتَوَفَّاكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ» «2» با آنكه تنها او خالق است، «اللَّهُ خالِقُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ» «3»، لكن حضرت عيسى‌ نيز با اذن الهى خلق مى‌كرد. «وَ إِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي» «4»

پیام ها

1- انبيا ادّعاى توخالى ندارند، كارشان دعوت و هدفشان ارشاد است، آنهم در چارچوب بندگى خداوند. وَ لا أَقُولُ لَكُمْ‌ ...

2- شرط نبوّت، علم غيب و در دست داشتن گنجينه‌هاى هستى نيست. وَ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزائِنُ اللَّهِ‌ ...

3- هدف انبيا ارشاد معنوى است، نه تقسيم خزائن مادّى. وَ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزائِنُ اللَّهِ‌ ...

4- هر نعمتى كه به ما مى‌رسد، سرچشمه و خزينه‌اى دارد. («خَزائِنُ» جمع است و اشاره به سرچشمه‌ى همه‌ى نعمت‌هاست)

5- نسبت به اولياى خداوند غلوّ نكنيم. وَ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا ... وَ لا ...

6- اشراف قوم نوح، ظاهربين بودند. تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ‌ ...

7- در قضاوت نسبت به ديگران، به ظاهر آنها نگاه نكنيم. تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ‌ ...

8- الطاف خداوند نصيب مؤمنان گمنام و ضعيف خواهد شد و كارى به خيال و وهم ما ندارد. «تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْراً اللَّهُ أَعْلَمُ بِما فِي أَنْفُسِهِمْ»

9- ملاك لطف خداوند، لياقت باطنى ومعنوى انسان است. «اللَّهُ أَعْلَمُ بِما فِي أَنْفُسِهِمْ»

10- طرد ونالايق پنداشتن محرومان به خاطر فقر، ظلم است. «إِنِّي إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ»

11- ادّعاهاى پوچ و توخالى و سوء استفاده از عناوين و مناصب دروغين، ظلم است. «إِنِّي إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ»

---

«1». زمر، 42.

«2». سجده، 11.

«3». رعد، 16.

«4». مائده، 110.

تفسير نور(10جلدى)، ج‌4، ص: 51

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

وَ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَ لا أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ وَ لا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْراً اللَّهُ أَعْلَمُ بِما فِي أَنْفُسِهِمْ إِنِّي إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ (31)

وَ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزائِنُ اللَّهِ‌: و نمى‌گويم شما را كه نزد من است خزانه‌هاى خداى تعالى، يعنى من ترفعى و بلندى مرتبه زائد بر قدر نفس خود قائل نيستم تا ادعا كنم كه نزد من است مقدورات الهى، بجا آورم هر چه‌

«1» تفسير مجمع البيان ج 3 ص 156.

«2» مصدر سابق.

جلد 6 - صفحه 57

خواهم، و عطا كنم هر كه را خواهم، و منع نمايم هر كه را خواهم. «1» يا آنكه كليد خزائن رزق سبحانى به دست من نيست. وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْبَ‌: و نمى‌گويم مى‌دانم غيب را تا دلالت كنم شما را بر منافع و مضار شما. يا نمى‌دانم غيب را تا از بواطن مردمان خبر دهم، بلكه نظر من بر ظاهر است؛ هر كه قائل شود به وحدانيت خدا و نبوت من، حكم ايمان بر او مى‌نمايم. يا نمى‌گويم عالم به مغيبات هستم تا بر وجه استبعاد تكذيب من كنيد. «2» دفع وهم: توهم نشود به آنكه پيغمبر چرا غيب را نداند، زيرا اولا آنچه را كه خدا خواهد بدانند مى‌دانند، و ايشان هم نخواهند مگر خواست الهى را. و ثانيا اگر بخواهند بدانند هرآينه مى‌دانند. و ثالثا ممكن است مراد علمى باشد كه مختص ذات احديت الهى باشد كه‌ لا يَعْلَمُها إِلَّا هُوَ.

وَ لا أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ‌: و نمى‌گويم بتحقيق من ملك هستم تا شما گوئيد نيستى تو مگر بشرى مثل ما. يا آنكه نمى‌گويم روحانى هستم غير مخلوق از پدر و مادر، بلكه من بشرى مثل شما و خداى تعالى مرا اختصاص داد به رسالت. «3» وَ لا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ‌: و نمى‌گويم مر آنان را كه خوار و حقير مى‌شمارد چشمهاى شما و به جهت فقر آنها را اراذل گوئيد. لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْراً: هرگز عطا نفرمايد ايشان را خداى تعالى خير و ثوابى را در آينده بر اعمال ايشان، بلكه البته مرحمت فرمايد هر خيرى را در دنيا از توفيق، و هر خيرى را در آخرت از مثوبات اگر در واقع و باطن ايمان دارند، و اگر كفر و نفاق را مخفى دارند آنچه مستحق باشند پاداش يابند.

اللَّهُ أَعْلَمُ بِما فِي أَنْفُسِهِمْ‌: خداى متعال داناتر است به آنچه در نفسهاى ايشان است از صدق و اخلاص. و اگر من به سبب اقرار آنها، حكم به اسلامشان نكنم در ظاهر، إِنِّي إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ‌: بدرستى كه من آن هنگام‌

«1» مصدر سابق.

«2» همان مصدر.

«3» همان مصدر.

جلد 6 - صفحه 58

هر آينه از ستمكاران باشم بر خود، چه انبيا را حكم بر ظاهر است؛ چنانچه مردم اظهار اسلام كنند، با آنها معامله اسلامى نمايند.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

وَ يا قَوْمِ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مالاً إِنْ أَجرِيَ إِلاَّ عَلَى اللَّهِ وَ ما أَنَا بِطارِدِ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَ لكِنِّي أَراكُمْ قَوْماً تَجْهَلُونَ «29» وَ يا قَوْمِ مَنْ يَنْصُرُنِي مِنَ اللَّهِ إِنْ طَرَدْتُهُمْ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ (30) وَ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَ لا أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ وَ لا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْراً اللَّهُ أَعْلَمُ بِما فِي أَنْفُسِهِمْ إِنِّي إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ (31)

ترجمه‌

و اى قوم من نميطلبم از شما بر آن مالى را نيست مزد من مگر بر خدا و نيستم من راننده آنان كه گرويدند همانا ايشان ملاقات كنندگانند پروردگار خودشان را ولى من ميبينم شما را گروهى كه نميدانيد

و اى قوم من كيست كه يارى كند مرا از خدا اگر برانم ايشانرا آيا پس متذكّر نميشويد

و نميگويم مر شما را كه نزد من است خزانه‌هاى خدا و نميدانم غيب را و نميگويم همانا من فرشته‌ام و نميگويم مر آنانرا كه به خوارى مينگرد در ايشان چشمهاى شما هرگز نميدهد ايشانرا خدا خيرى خدا داناتر است بآنچه در نفسهاى ايشان است همانا من آنگاه باشم از ستمكاران.

تفسير

حضرت نوح عليه السّلام پس از بيان كراهت قوم از قبول دعوت در ذيل آيه سابقه بآنها فرمود اگر تصوّر ميكنيد من در مقابل تبليغ احكام مالى بعنوان اجر رسالت از شما مطالبه خواهم نمود باين سبب كراهت از قبول دعوت من داريد اين گمان باطلى است اجر من ثواب آخرت است كه خداوند عطا خواهد فرمود و اگر توقّع داريد من اهل ايمان را چون در نظر شما مردمان پستى هستند از دور خود متفرق نمايم و آنها را طرد كنم و برانم تا شما ايمان بياوريد چون از مجالست و مرافقت با فقراء استكبار ميكنيد و استنكاف داريد چنانچه گفته‌اند كه تقاضاشان اين بوده بدانيد كه من به چنين امرى اقدام نميكنم چون روز قيامت كه آنها در پيشگاه عدل الهى حاضر ميشوند ممكن است از من شكايت كنند كه پيغمبر تو ما را از محضر خود دور و اغنياء را بخود نزديك نمود و اين خواهش شما بنظر من تقاضاى بيجا و جاهلانه‌اى است بعلاوه اگر من مرتكب اين امر شدم و خداوند خواست انتقام آنها را از من بكشد كدام يك از شما ميتوانيد مانع از نفوذ اراده الهيّه نسبت بمن شويد آيا شما تصوّر نميكنيد عظمت و قدرت الهى را كه فوق آن متصوّر نيست تا تصديق كنيد كه كسى نميتواند مانع از نفوذ اراده او شود و اين شرط ناروائى است كه شما براى ايمانتان قرار داديد چنانچه گفته‌اند تذكّر در جائى گفته ميشود كه معنى در نفس موجود باشد نهايت آنكه غفلت از آن حاصل شده باشد بخلاف تفكّر كه بايد معنى بفكر حاصل شود و اينجا محتاج بتفكّر نيست و اينكه گفتيد فضيلتى براى من نيست‌

جلد 3 صفحه 76

اگر مراد شما آنستكه خزائن ارزاق بندگان و اختيار غنى و فقر آنها از طرف خداوند بمن واگذار نشده لذا اهل ايمان را غنى مانند شما ننمودم صحيح است منهم مدّعى اين امر نيستم و علم غيب هم ندارم كه بدانم شما راست ميگوئيد آنها ايمان قلبى بمن ندارند و فقط ظاهرا قبول دعوت مرا نموده‌اند و مدّعى اين مقام هم نيستم تا شما استبعاد كنيد و بگوئيد علم غيب اختصاص بخدا دارد و ملك هم نيستم كه شما توقع داشتيد پيغمبر بايد از ملائكه باشد بلكه همان بشرى هستم مانند شما كه خودتان گفتيد ولى نميتوانم نسبت بكسانيكه ديده شما بحقارت و نظر عيب جوئى و اهانت بآنها بدون تأمّل و فكر مينگرد براى فقرشان بگويم خدا خير و شرف و ثوابى بآنها عطا نفرموده و نميفرمايد اگر واقعا هم مؤمن نباشند من مأمور بظاهرم و خدا عالم بباطن آنها است و بر طبق آن با ايشان سلوك خواهد فرمود و اگر بخواهم بصرف ادّعاء شما ايمان آنها را قبول نكنم و ايشانرا طرد نمايم در باره آنها ظلم نموده‌ام و خداوند داد مظلوم را از ظالم ميستاند و در پيشگاه الهى مقصّر خواهم بود ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

وَ لا أَقُول‌ُ لَكُم‌ عِندِي‌ خَزائِن‌ُ اللّه‌ِ وَ لا أَعلَم‌ُ الغَيب‌َ وَ لا أَقُول‌ُ إِنِّي‌ مَلَك‌ٌ وَ لا أَقُول‌ُ لِلَّذِين‌َ تَزدَرِي‌ أَعيُنُكُم‌ لَن‌ يُؤتِيَهُم‌ُ اللّه‌ُ خَيراً اللّه‌ُ أَعلَم‌ُ بِما فِي‌ أَنفُسِهِم‌ إِنِّي‌ إِذاً لَمِن‌َ الظّالِمِين‌َ (31)

و نميگويم‌ ‌براي‌ ‌شما‌ ‌که‌ نزد ‌من‌ خزينه‌هاي‌ الهي‌ ‌است‌ و نه‌ اينكه‌ علم‌ غيب‌ دارم‌ و نميگويم‌ محققا ‌من‌ ملك‌ هستم‌ و نميگويم‌ كساني‌ ‌را‌ ‌که‌ ‌در‌ نظر ‌شما‌ پست‌ و حقير هستند ‌که‌ ايمان‌ آورده‌اند خداوند هرگز بآنها خيري‌ نداده‌ خداوند داناتر ‌است‌ بآنچه‌ ‌در‌ نفوس‌ ‌آنها‌ ‌است‌ محققا ‌من‌ ‌اگر‌ ‌در‌ حق‌ ‌آنها‌ بگويم‌ هرآينه‌ ‌از‌ ظالمين‌ محسوب‌ ميشوم‌.

وَ لا أَقُول‌ُ لَكُم‌ عِندِي‌ خَزائِن‌ُ اللّه‌ِ خزائن‌ الهي‌ فيوضاتيست‌ ‌که‌ بنده‌گان‌ بقدر قابليت‌ ‌آنها‌ ‌بر‌ وفق‌ حكمت‌ و مصلحت‌ عطاء ميفرمايد و ‌اينکه‌ خزائن‌ فناء و زوال‌ و تمام‌ شدن‌ و حدّ و حصر ندارد چه‌ ‌از‌ نعم‌ ماديه‌ ظاهريه‌ ‌از‌ خلق‌ و رزق‌ و مال‌ و منال‌ و صحت‌ و سلامت‌ و امثال‌ اينها و چه‌ ‌از‌ نعم‌ معنويه‌ ‌از‌ ايمان‌ و علم‌ و توفيق‌ و اخلاق‌ حميده‌ و الطاف‌ الهيه‌ چه‌ دنيويه‌ و چه‌ اخرويه‌ و جز ‌او‌ بدست‌ احدي‌ نيست‌ ‌حتي‌ انبياء و ملائكه‌ و ‌اينکه‌ معني‌ توحيد افعاليست‌.

وَ لا أَعلَم‌ُ الغَيب‌َ ‌يعني‌ (‌لا‌ اقول‌ اني‌ اعلم‌ الغيب‌) ‌در‌ بسياري‌ ‌از‌ آيات‌ علم‌ غيب‌ ‌را‌ مختص‌ بخدا ذكر فرموده‌ و ‌در‌ بعض‌ آيات‌ استثنايي‌ فرموده‌ عالِم‌ُ الغَيب‌ِ فَلا يُظهِرُ عَلي‌ غَيبِه‌ِ أَحَداً إِلّا مَن‌ِ ارتَضي‌ مِن‌ رَسُول‌ٍ جن‌ ‌آيه‌ 26.

و تحقيق‌ كلام‌ اينست‌ ‌که‌ احدي‌ ‌از‌ ممكنات‌ ‌از‌ ملك‌ و جن‌ و انس‌ خبر و علمي‌ بامور غيبيه‌ ندارند مگر آنچه‌ ‌از‌ جانب‌ حق‌ بآنها بقدر قابليت‌ ‌آنها‌ افاضه‌ شود و ‌پس‌ ‌از‌ افاضه‌ ‌بر‌ ‌آنها‌ غيب‌ نيست‌ و ‌لو‌ ‌بر‌ ديگران‌ غيب‌ ‌است‌، مثلا پيغمبر اكرم‌ صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ خبر ‌از‌ امامت‌ دوازده‌ نفر و مصائب‌ وارده‌ ‌بر‌ ‌آنها‌ و غيبت‌ حضرت‌ مهدي‌ و

جلد 11 - صفحه 43

ظهور ‌آن‌ سرور [عج‌] و وقايع‌ وارده‌ ‌در‌ آخر الزمان‌ ‌که‌ ملاحم‌ ميگويند و ‌از‌ قيام‌ قيامت‌ و مواقف‌ ‌آن‌ و ‌غير‌ اينها داده‌ و همچنين‌ اخباري‌ ‌که‌ ‌در‌ ‌اينکه‌ امور ‌از‌ ائمه‌ ‌عليهم‌ ‌السلام‌ رسيده‌ بلي‌ آنچه‌ ‌که‌ افاضه‌ نشده‌ ‌ يا ‌ بواسطه‌ فقدان‌ استعداد طرف‌ ‌ يا ‌ عدم‌ اقتضاء حكمت‌ و مصلحت‌ مختص‌ باو ‌است‌.

وَ لا أَقُول‌ُ إِنِّي‌ مَلَك‌ٌ اينها توهّم‌ ميكردند ‌که‌ بشر چون‌ مادي‌ ‌است‌ ممكن‌ نيست‌ ‌که‌ مورد وحي‌ الهي‌ واقع‌ شود و ملك‌ چون‌ ‌از‌ عالم‌ نور و مجرد ‌از‌ ماده‌ ‌است‌ قابليت‌ وحي‌ دارد و ‌اينکه‌ توهّم‌ فاسد ‌است‌.

اولا خداي‌ قادر متعالي‌ قدرت‌ دارد ‌بر‌ افاضه‌ ‌حتي‌ ‌بر‌ حيوانات‌ و نباتات‌ و جمادات‌ وَ أَوحي‌ رَبُّك‌َ إِلَي‌ النَّحل‌ِ أَن‌ِ اتَّخِذِي‌ مِن‌َ الجِبال‌ِ بُيُوتاً وَ مِن‌َ الشَّجَرِ وَ مِمّا يَعرِشُون‌َ ثُم‌َّ كُلِي‌ مِن‌ كُل‌ِّ الثَّمَرات‌ِ الايه‌ نحل‌ ‌آيه‌ 70 وَ لَقَد آتَينا داوُدَ مِنّا فَضلًا يا جِبال‌ُ أَوِّبِي‌ مَعَه‌ُ وَ الطَّيرَ وَ أَلَنّا لَه‌ُ الحَدِيدَ سبأ ‌آيه‌ 10 ‌که‌ خطاب‌ شد بكوه‌ و بطيور ‌که‌ ‌با‌ داود [ع‌] تسبيح‌ كنيد.

و ثانيا ‌بر‌ فرض‌ تسليم‌ ممكن‌ ‌است‌ خداوند بتوسط ملك‌ وحي‌ بفرستد چنانچه‌ جبرئيل‌ ‌براي‌ انبياء وحي‌ ميآورد، و ‌اگر‌ بگويند ‌که‌ ملك‌ ‌هم‌ نميتواند وحي‌ ببشر برساند ‌پس‌ پيغمبر ملك‌ نميتواند ‌براي‌ ‌شما‌ وحي‌ الهي‌ بياورد زيرا ‌شما‌ ‌هم‌ بشر هستيد وَ لا أَقُول‌ُ لِلَّذِين‌َ تَزدَرِي‌ أَعيُنُكُم‌ لَن‌ يُؤتِيَهُم‌ُ اللّه‌ُ خَيراً و نميگويم‌ ‌در‌ حق‌ ‌اينکه‌ مؤمنين‌ ‌که‌ ‌در‌ نظر ‌شما‌ خار و خفيف‌ هستند خداوند بآنها هرگز خيري‌ نميدهد البته‌ زود ‌باشد‌ ‌که‌ تمام‌ دنيا ‌پس‌ ‌از‌ طوفان‌ ‌در‌ تصرف‌ ‌اينکه‌ مؤمنين‌ ‌باشد‌ ‌پس‌ ‌از‌ هلاكت‌ ‌شما‌ كفار و ‌در‌ آخرت‌ ‌هم‌ متنعم‌ بنعم‌ بهشت‌ شوند و ‌شما‌ ‌در‌ عذاب‌ ابدي‌ گرفتار باشيد اللّه‌ُ أَعلَم‌ُ بِما فِي‌ أَنفُسِهِم‌ خداوند بنده‌ شناس‌ ‌است‌ ‌از‌ باطن‌ و ظاهر ‌هر‌ بنده‌ ‌با‌ خبر ‌است‌ مؤمن‌ و كافر و منافق‌ و مشرك‌، متقي‌ و عاصي‌، متخلق‌ باخلاق‌ حميده‌ ‌ يا ‌ صفات‌ خبيثه‌، قصد و نيّت‌ و اراده‌ ‌هر‌ كس‌ ‌را‌ ميداند.

جلد 11 - صفحه 44

إِنِّي‌ إِذاً لَمِن‌َ الظّالِمِين‌َ ‌اگر‌ چيزي‌ ‌در‌ حق‌ ‌آنها‌ بگويم‌ ‌ يا ‌ نسبت‌ سويي‌ بآنها بدهم‌ ‌ يا ‌ ‌آنها‌ ‌را‌ ‌از‌ ‌خود‌ دور كنم‌ ‌هر‌ آينه‌ ‌در‌ حق‌ ‌آنها‌ ظلم‌ كرده‌ام‌.

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 31)- آخرین سخنی که نوح در پاسخ ایرادهای واهی قوم به آنها می‌گوید این است که اگر شما خیال می‌کنید و انتظار دارید من امتیازی جز از طریق وحی و اعجاز بر شما داشته باشم اشتباه است، با صراحت باید بگویم که: «من نه به شما می‌گویم خزائن الهی در اختیار من است» و نه هر کاری بخواهم می‌توانم انجام دهم (وَ لا أَقُولُ لَکُمْ عِنْدِی خَزائِنُ اللَّهِ).

«و نه می‌گویم من فرشته‌ام» (وَ لا أَقُولُ إِنِّی مَلَکٌ).

این گونه ادعاهای بزرگ و دروغین مخصوص مدّعیان کاذب است، و هیچ گاه یک پیامبر راستین چنین ادّعاهایی نخواهد کرد.

در پایان آیه بار دیگر به موضوع ایمان آورندگان مستضعف پرداخته و تأکید می‌کند که: «من هرگز نمی‌توانم در باره این افرادی که در چشم شما حقیرند بگویم:

خداوند خیر و پاداش نیکی به آنها نخواهد داد» (وَ لا أَقُولُ لِلَّذِینَ تَزْدَرِی أَعْیُنُکُمْ لَنْ یُؤْتِیَهُمُ اللَّهُ خَیْراً) بلکه به عکس خیر این جهان و آن جهان مال آنهاست، هر چند دستشان از

ج2، ص340

مال و ثروت تهی است، این شما هستید که بر اثر خیالات خام، خیر را در مال و مقام یا سن و سال منحصر ساخته‌اید و از حقیقت و معنی بکلی بیخبرید.

و به فرض که گفته شما راست باشد و آنها اراذل و اوباش باشند «خدا از درون جان آنها و نیاتشان آگاهتر است» (اللَّهُ أَعْلَمُ بِما فِی أَنْفُسِهِمْ).

من که جز ایمان و صداقت از آنها چیزی نمی‌بینم، و به همین دلیل وظیفه دارم آنان را بپذیرم، من مأمور به ظاهرم و بنده شناس خداست! و اگر غیر از این کاری کنم «مسلما در این صورت از ستمکاران خواهم بود» (إِنِّی إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِینَ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

منابع

• تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
• اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام‌، 1378 ش‌، چاپ دوم‌
• تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
• تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
• برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
• تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش‌، چاپ پنجم‌