سيد الحکمای تبريزی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
شرف الدين علی بن محمد مرعشی تبريزی معروف به سيد الحکما یکی از علما و دانشمندان بزرگ قرن سيزدهم و چهاردهم است. سيد الحکما، از سادات بزرگ مرعشی و از نسل علامه جهان قوام الدين مرعشی عليه الرحمه است. سيد الحکما ساليانی دراز در عتبات عاليات در جمله افاضل شاگردان صاحب ضوابط و صاحب جواهر، و شيخ مرتضای انصاری بود و به مراتب علم و اخلاق سرآمد اقران گرديد.
+
'''سید علی بن محمد مرعشی تبریزی''' (م، ۱۳۱۶ ق) معروف به «سید الحکما»، یکی از علما و حکمای بزرگ [[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان مبرّز [[صاحب جواهر]] و [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]] بود. از آثار متعدد و متنوع سید الحکما، احاطه به فنون علمی او مشهور است.  
  
سيد الحکما حدود پانزده سال از بهترين سنوات عمر شريفش در دار العلم اصفهان به فراگيری علوم مختلف مخصوصا پزشکی و دينی سپری شد و پس از آن اين پزشک جسمی و روحی عازم سبزوار گرديد و چند سالی نيز از کرسی درس حکيم سبزواری دروس حکمت و کلام و الهيات آموخت و به سيد الحکما نيز معروف گرديد. صاحب تراجم علما، هم او را سيد العلما و هم سيد الاطباء و هم سيد الحکما می نامند و اين القاب به او زيبد.
+
== زندگی‌نامه ==
 +
شرف الدین علی بن محمد مرعشی تبریزی، در سال ۱۲۰۲ قمری متولد گردید. سید الحکما، از [[سادات]] بزرگ مرعشی و از نسل علامه جهان قوام الدین مرعشی علیه الرحمه است.  
  
سيد الحکما پدر بزرگ آيت عظمی سيد شهاب الدين مرعشی مد ظله و والد گرامی علامه نسابه حاج سيد محمود تبريزی رحمة الله عليه می باشد، که اين دودمان مرعشی چون سيد جزائری اکثرا از مروجين بزرگ مذهبی و اسلامی و مسلمانان را خدمتگزارانی صادق و راهنمايانی ماهر و از لحاظ کثرت و لياقت قابل و مقصود از کوثر را به جهانيان ظاهر ساختند. اين دانشمند جامع که خود مدرسی قابل بود. آثاری به دين شرح از خويش به جا گذاشت. جامع العلل در شرح انوار، علامه، شرح قانون ابن سينا، شرح طب، علت زکام (گريپ)، شرح طب النبی، شرح طب الائمه، حاشيه منتهی المقال، حاشيه جواهر الکلام، کتاب تاريخ تبريز، راه تعيين قبله، رسائلی در جعفر و رمل. و همچنين شرح منظومه سبزواری و مکاسب شيخ انصاری و شرح لمعه شهيد ثانی. از آثار متعدد و متنوع او احاطه به فنون علمی او مشهور است. و فقير نداند تا چه اندازه مردم آذربايجان از وجود اين دانشمند صد و چهارده ساله استفاده نموده و قدر شناسی کردند (هر چند ارزش کارهای او و خدماتش محفوظ است).
+
سید الحکما سالیانی دراز در [[عتبات عالیات|عتبات عالیات]] در جمله افاضل شاگردان [[صاحب ضوابط]] و [[صاحب جواهر]] و [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ مرتضی انصاری]] بود و به مراتب علم و [[اخلاق]] سرآمد اقران گردید.
  
گفته شده شيخ محمد عبده مفتی جامع الازهر مصر به اين دانشمند خيلی علاقه داشت و به او اظهار صميميت نموده، با وی مکاتبه می کرد و در ضمن نامه هايش قصيده در مدح اين سيد بزرگوار به عربی فصيح سرود و برايش ارسال داشت، و به ايرانيان ثابت نمود که ما مصريان نيز ارزش و قدر علمای بزرگ را داريم.
+
سید الحکما حدود پانزده سال از بهترین سنوات عمر شریفش در دارالعلم [[اصفهان]] به فراگیری علوم مختلف مخصوصا پزشکی و دینی سپری شد و پس از آن این پزشک جسمی و روحی عازم سبزوار گردید و چند سالی نیز از کرسی درس [[حاج ملاهادی سبزواری|حکیم سبزواری]] دروس [[حکمت]] و [[علم کلام|کلام]] و الهیات آموخت و به سید الحکما نیز معروف گردید. صاحب تراجم علما، هم او را سید العلما و هم سید الاطباء و هم سید الحکما می نامند و این القاب به او زیبد.
  
سيد الاطباء دندان ساز قابلی بود. نوشته اند با مواد شيميائی (کيميائی) زنبور عسل مصنوعی می ساخت و عجايب و کراماتی در زندگی از او مشاهده شد (ريحانة الادب)، ولی سرانجام اين سيد العلما در سال1316 در سن 114 سالگی جهان فانی را وداع نمود.
+
سید الحکما، پدربزرگ آیت الله [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی|سید شهاب الدین مرعشی]] و والد گرامی علامه نسّابه حاج سید محمود تبریزی رحمة الله علیه می باشد، که این دودمان مرعشی چون سید جزائری اکثرا از مروجین بزرگ اسلامی بودند.
 +
 
 +
وى مدتى در [[تهران]] در محله سرچشمه به پزشکى مشغول بوده و مدتى نیز در [[مشهد]] و [[تبریز|تبریز]] به مداواى بیماران مشغول بود که این دوران مصادف است با دوران ولایت‌عهدى مظفر‌الدین شاه قاجار.
 +
 
 +
در بازگشت به تهران همچنان به [[طب|طبابت]] مشغول بود و نقل است که او براى نخستین بار در [[ایران|ایران]] (قبل از آمدن دندان مصنوعى از اورپا)، یک دست دندان مصنوعى را از عاج فیل تهیه نمود که به کمک فنرى که براى آن تعبیه کرده بود؛ آن را در درون دهان استقرار مى‌بخشید. همچنین صاحب [[ریحانة الادب|ریحانة الادب]] نوشته است: او با مواد شیمیائی (کیمیائی) زنبور عسل مصنوعی می ساخت و عجایب و کراماتی در زندگی از او مشاهده شد.
 +
 
 +
گفته شده [[محمد عبده|شیخ محمد عبده]]، مفتی جامع الازهر [[مصر]]، به این دانشمند خیلی علاقه داشت و به او اظهار صمیمیت نموده، با وی مکاتبه می کرد و در ضمن نامه هایش [[قصیده|قصیده]] در مدح این سید بزرگوار به عربی فصیح سرود و برایش ارسال داشت، و به ایرانیان ثابت نمود که ما مصریان نیز ارزش و قدر علمای بزرگ را داریم.
 +
 
 +
== آثار و تألیفات ==
 +
این دانشمند جامع که خود مدرسی قابل بود، آثاری به این شرح از خویش به جا گذاشت:
 +
 
 +
# جامع العلل در شرح انوار علامه.
 +
# شرح [[قانون (کتاب)|قانون]] [[ابن سینا|ابن سینا]].
 +
# شرح طب.
 +
# علت زکام.
 +
# شرح طب النبى(ص).
 +
# شرح طب الائمه(ص).
 +
# حاشیه [[منتهى المقال (کتاب)|منتهى المقال]].
 +
# حاشیه [[جواهر الکلام (کتاب)|جواهر الکلام]].
 +
# کتاب تاریخ [[تبریز]].
 +
# راه تعیین [[قبله]].
 +
# قانون العلاج.
 +
# شرح [[شرح منظومه سبزواری (کتاب)|منظومه سبزوارى]].
 +
# شرح [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] [[شیخ انصارى]].
 +
# شرح [[اللمعة الدمشقیة (کتاب)|لمعه]] [[شهید ثانى]].
 +
# رسائلى در جفر و رمل.
 +
 
 +
== وفات ==
 +
مرحوم سید الحکما تبریزی، در سال ۱۳۱۶ قمری در سن ۱۱۴ سالگی جهان فانی را وداع نمود و در [[وادی السلام]] [[نجف]] به خاک سپرده شد.
  
 
==منابع==
 
==منابع==
سايت شعائر
+
 
 +
* سایت شعائر
 +
* ویکی نور
 +
 
 
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]
 
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]

نسخهٔ ‏۲۸ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۴۱

سید علی بن محمد مرعشی تبریزی (م، ۱۳۱۶ ق) معروف به «سید الحکما»، یکی از علما و حکمای بزرگ شیعه در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان مبرّز صاحب جواهر و شیخ انصاری بود. از آثار متعدد و متنوع سید الحکما، احاطه به فنون علمی او مشهور است.

زندگی‌نامه

شرف الدین علی بن محمد مرعشی تبریزی، در سال ۱۲۰۲ قمری متولد گردید. سید الحکما، از سادات بزرگ مرعشی و از نسل علامه جهان قوام الدین مرعشی علیه الرحمه است.

سید الحکما سالیانی دراز در عتبات عالیات در جمله افاضل شاگردان صاحب ضوابط و صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری بود و به مراتب علم و اخلاق سرآمد اقران گردید.

سید الحکما حدود پانزده سال از بهترین سنوات عمر شریفش در دارالعلم اصفهان به فراگیری علوم مختلف مخصوصا پزشکی و دینی سپری شد و پس از آن این پزشک جسمی و روحی عازم سبزوار گردید و چند سالی نیز از کرسی درس حکیم سبزواری دروس حکمت و کلام و الهیات آموخت و به سید الحکما نیز معروف گردید. صاحب تراجم علما، هم او را سید العلما و هم سید الاطباء و هم سید الحکما می نامند و این القاب به او زیبد.

سید الحکما، پدربزرگ آیت الله سید شهاب الدین مرعشی و والد گرامی علامه نسّابه حاج سید محمود تبریزی رحمة الله علیه می باشد، که این دودمان مرعشی چون سید جزائری اکثرا از مروجین بزرگ اسلامی بودند.

وى مدتى در تهران در محله سرچشمه به پزشکى مشغول بوده و مدتى نیز در مشهد و تبریز به مداواى بیماران مشغول بود که این دوران مصادف است با دوران ولایت‌عهدى مظفر‌الدین شاه قاجار.

در بازگشت به تهران همچنان به طبابت مشغول بود و نقل است که او براى نخستین بار در ایران (قبل از آمدن دندان مصنوعى از اورپا)، یک دست دندان مصنوعى را از عاج فیل تهیه نمود که به کمک فنرى که براى آن تعبیه کرده بود؛ آن را در درون دهان استقرار مى‌بخشید. همچنین صاحب ریحانة الادب نوشته است: او با مواد شیمیائی (کیمیائی) زنبور عسل مصنوعی می ساخت و عجایب و کراماتی در زندگی از او مشاهده شد.

گفته شده شیخ محمد عبده، مفتی جامع الازهر مصر، به این دانشمند خیلی علاقه داشت و به او اظهار صمیمیت نموده، با وی مکاتبه می کرد و در ضمن نامه هایش قصیده در مدح این سید بزرگوار به عربی فصیح سرود و برایش ارسال داشت، و به ایرانیان ثابت نمود که ما مصریان نیز ارزش و قدر علمای بزرگ را داریم.

آثار و تألیفات

این دانشمند جامع که خود مدرسی قابل بود، آثاری به این شرح از خویش به جا گذاشت:

  1. جامع العلل در شرح انوار علامه.
  2. شرح قانون ابن سینا.
  3. شرح طب.
  4. علت زکام.
  5. شرح طب النبى(ص).
  6. شرح طب الائمه(ص).
  7. حاشیه منتهى المقال.
  8. حاشیه جواهر الکلام.
  9. کتاب تاریخ تبریز.
  10. راه تعیین قبله.
  11. قانون العلاج.
  12. شرح منظومه سبزوارى.
  13. شرح مکاسب شیخ انصارى.
  14. شرح لمعه شهید ثانى.
  15. رسائلى در جفر و رمل.

وفات

مرحوم سید الحکما تبریزی، در سال ۱۳۱۶ قمری در سن ۱۱۴ سالگی جهان فانی را وداع نمود و در وادی السلام نجف به خاک سپرده شد.

منابع

  • سایت شعائر
  • ویکی نور