تاریخ اهل البیت نقلاً عن الائمة (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(رده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
[[پرونده:Ketab176.jpg|بندانگشتی|تاریخ أهل البیت علیهم السلام]]
 
[[پرونده:Ketab176.jpg|بندانگشتی|تاریخ أهل البیت علیهم السلام]]
  
'''تاريخ أهل‌البيت عليهم‌السلام'''، رساله‌اى مختصر در تاريخ چهارده معصوم عليهم‌السلام است كه روايت جهضمى (250 م) اما منسوب به [[ابن ابی‌الثلج، محمد بن احمد|ابن ابى‌ثلج]] (325 م) است و پيش از اين در [[مجموعة نفیسة في تاریخ الأئمة(ع) من آثار القدماء من علماء الإمامية الثقات|مجموعه نفيسه با عنوان تاريخ ائمه]] منتشر شده است.
+
'''«تاریخ أهل‌البیت علیهم‌السلام نقلا عن الائمة»'''، رساله‌اى مختصر در تاریخ [[چهارده معصوم]] (علیهم‌السلام) است که روایت جهضمى (م، ۲۵۰ ق) اما منسوب به [[ابن ابی الثلج (محمد بن احمد)|ابن ابى‌ثلج]] (م، ۳۲۵ ق) است و پیش از این در «مجموعة نفیسة فی تاریخ الأئمة(ع) من آثار القدماء من علماء الإمامیة الثقات» منتشر شده است.
  
==موضوع==
+
== مؤلف‌ ==
 +
این اثر پیش‌تر به [[ابن ابی الثلج (محمد بن احمد)|ابن ابى الثلج بغدادى]] (م، ۳۲۵ ق) نسبت داده مى‌شد، لیکن محقق معاصر سید محمدرضا حسینى جلالى این رساله را به پنج نفر نسبت داده است: ۱- [[امام رضا]] علیه السلام ۲- نصر بن على جهضمى ۳- احمد بن محمد فاریابى ۴- ابن ابى الثلج بغدادى ۵- [[ابن خشاب]].
  
اين رساله در محورهاى مشخصى از هر يك از معصومان سخن گفته است:1- تاريخ وفات 2- فرزندان 3- مادران 4- القاب 5- كنيه‌ها 6- مدفن 7- باب ها.  
+
وى معتقد است با توجه به اینکه بیشتر نصوص کتاب از [[ائمه]] اخیر نقل شده است، به نظر مى رسد این روایات، اصلى واحد داشته که افراد مختلف آن را نقل کرده‌اند و به هر یک از ایشان نسبت داده شده است. جهضمى که فقط برخى از روایات را نقل کرده از راویان [[اهل سنت]] به شمار مى رود. [[سید بن طاووس|سید بن طاووس]] و [[شیخ حر عاملی|شیخ حر عاملى]] این رساله را به او نسبت داده اند. بر روى نسخه ترکى کتاب به نام امام هشتم اشاره شده ولى آن حضرت هم مؤلف اثر نیست، بلکه برخى روایات به ایشان مى رسد. سزگین، این رساله را به فریابى نسبت داده که او راوى از نصر جهضمى است ولى محقق کتاب، این نسبت را هم ناتمام مى‌داند. چهارمین نفرى که کتاب به او منسوب است ابن ابى‌ثلج است ولى برخى روایات، از متاخرین وى نیز نقل شده است. همچنین است نسبت کتاب به ابن خشاب یا خصیبى. به هر حال این نقل در دوره‌ هاى مختلف از افراد متعدد نقل شده و مؤلف واحدى ندارد.
  
مؤلف در هر يك از اين محورها به نام پيامبر يا امام اشاره كرده و گاه در چند كلمه، مطالب خود را بدون سند مجزا بيان مى‌كند جز آنكه در ابتداى نقل خود گاه راوى اصلى را نام برده است.
+
==محتوای کتاب==
  
اين اثر اخيراً توسط [[حسینی جلالی، محمدرضا|سيد محمدرضا حسينى جلالى]] تحقيق شده و به صورت كتاب مستقل در آمده كه البته بخشى از آن مقدمه و بخشى هم پاورقى‌هاست و به نسخه‌ها و همچنين مطالب مشابه در منابع ديگر اشاره مى‌كند. وى در مقدمه طولانى كتاب به اسناد آن اشاره كرده كه عبارتند از: ابن خشاب و [[خصیبی، حسین بن حمدان|حسين بن حمدان خصيبى]].
+
این رساله در محورهاى مشخصى از هر یک از [[معصوم|معصومان]] سخن گفته است: ۱- تاریخ وفات ۲- فرزندان ۳- مادران ۴- القاب ۵- کنیه‌ها ۶- مدفن ۷- باب‌ها.
 +
 
 +
مؤلف در هر یک از این محورها به نام [[پیامبر اسلام|پیامبر]] یا [[امام]] اشاره کرده و گاه در چند کلمه، مطالب خود را بدون [[سند حدیث|سند]] مجزا بیان مى‌کند، جز آنکه در ابتداى نقل خود گاه راوى اصلى را نام برده است.
 +
 
 +
این اثر اخیراً توسط سید محمدرضا حسینى جلالى تحقیق شده و به صورت کتاب مستقل در آمده که البته بخشى از آن مقدمه و بخشى هم پاورقى‌هاست و به نسخه‌ها و همچنین مطالب مشابه در منابع دیگر اشاره مى‌کند. وى در مقدمه طولانى کتاب، به اسناد آن اشاره کرده که عبارتند از: [[ابن خشاب]] و حسین بن حمدان خصیبى.
 +
 
 +
==منابع==
 +
 
 +
* [[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الاحادیث]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
 +
* پایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه، [http://hadith.net/post/30402/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A3%D9%87%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%AA-%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7-%D8%B9%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%A6%D9%85%D8%A9-%D8%B9/ حدیث نت].
  
== منبع ==
 
ویکی نور
 
 
[[رده:کتابهای با موضوع اهل البیت علیهم السلام]]
 
[[رده:کتابهای با موضوع اهل البیت علیهم السلام]]

نسخهٔ ‏۱۱ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۳۷

تاریخ أهل البیت علیهم السلام

«تاریخ أهل‌البیت علیهم‌السلام نقلا عن الائمة»، رساله‌اى مختصر در تاریخ چهارده معصوم (علیهم‌السلام) است که روایت جهضمى (م، ۲۵۰ ق) اما منسوب به ابن ابى‌ثلج (م، ۳۲۵ ق) است و پیش از این در «مجموعة نفیسة فی تاریخ الأئمة(ع) من آثار القدماء من علماء الإمامیة الثقات» منتشر شده است.

مؤلف‌

این اثر پیش‌تر به ابن ابى الثلج بغدادى (م، ۳۲۵ ق) نسبت داده مى‌شد، لیکن محقق معاصر سید محمدرضا حسینى جلالى این رساله را به پنج نفر نسبت داده است: ۱- امام رضا علیه السلام ۲- نصر بن على جهضمى ۳- احمد بن محمد فاریابى ۴- ابن ابى الثلج بغدادى ۵- ابن خشاب.

وى معتقد است با توجه به اینکه بیشتر نصوص کتاب از ائمه اخیر نقل شده است، به نظر مى رسد این روایات، اصلى واحد داشته که افراد مختلف آن را نقل کرده‌اند و به هر یک از ایشان نسبت داده شده است. جهضمى که فقط برخى از روایات را نقل کرده از راویان اهل سنت به شمار مى رود. سید بن طاووس و شیخ حر عاملى این رساله را به او نسبت داده اند. بر روى نسخه ترکى کتاب به نام امام هشتم اشاره شده ولى آن حضرت هم مؤلف اثر نیست، بلکه برخى روایات به ایشان مى رسد. سزگین، این رساله را به فریابى نسبت داده که او راوى از نصر جهضمى است ولى محقق کتاب، این نسبت را هم ناتمام مى‌داند. چهارمین نفرى که کتاب به او منسوب است ابن ابى‌ثلج است ولى برخى روایات، از متاخرین وى نیز نقل شده است. همچنین است نسبت کتاب به ابن خشاب یا خصیبى. به هر حال این نقل در دوره‌ هاى مختلف از افراد متعدد نقل شده و مؤلف واحدى ندارد.

محتوای کتاب

این رساله در محورهاى مشخصى از هر یک از معصومان سخن گفته است: ۱- تاریخ وفات ۲- فرزندان ۳- مادران ۴- القاب ۵- کنیه‌ها ۶- مدفن ۷- باب‌ها.

مؤلف در هر یک از این محورها به نام پیامبر یا امام اشاره کرده و گاه در چند کلمه، مطالب خود را بدون سند مجزا بیان مى‌کند، جز آنکه در ابتداى نقل خود گاه راوى اصلى را نام برده است.

این اثر اخیراً توسط سید محمدرضا حسینى جلالى تحقیق شده و به صورت کتاب مستقل در آمده که البته بخشى از آن مقدمه و بخشى هم پاورقى‌هاست و به نسخه‌ها و همچنین مطالب مشابه در منابع دیگر اشاره مى‌کند. وى در مقدمه طولانى کتاب، به اسناد آن اشاره کرده که عبارتند از: ابن خشاب و حسین بن حمدان خصیبى.

منابع