مسند فاطمة الزهراء(عليهاالسلام) (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « بندانگشتی|مسند فاطمة الزهراء عليها السلام == معرفى اجمالى...» ایجاد کرد)
 
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Ketab405.jpg|بندانگشتی|مسند فاطمة الزهراء عليها السلام]]
+
'''«مُسنَد فاطمة الزهراء (عليهاالسلام)»''' تألیف [[عزیزالله عطاردی|عزیزالله عطاردى]] (م، ۱۳۹۳ ش)، کتابی است شامل گزیده‌اى از زندگى و سخنان و فضایل [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه]] (عليهاالسلام) و فهرستى از راویان [[حدیث|حدیث]] از آن بزرگوار. کتاب حاضر، اثرى روایى است که در آن، احادیث به‌صورت مستند و بر اساس منابع معتبر ذکر شده است.
 +
{{مشخصات کتاب
  
 +
|عنوان=
  
 +
|تصویر= [[پرونده:Ketab405.jpg|240px|وسط]]
  
== معرفى اجمالى ==
+
|نویسنده= عزیزالله عطاردی
'''مُسنَد فاطمة الزهراء(س)'''، اثر شيخ [[عطاردی قوچانی، عزیزالله|عزيزالله عطاردى خبوشانى]] (متولد روستاى بگلر از توابع قوچان، آذرماه 1307ش) است كه در آن، گزيده‌اى از زندگى و ويژگى‌ها و فضيلت‌هاى حضرت فاطمه(س)، سخنان نقل‌شده از ايشان و فهرستى از راويان و ناقلان حديث از آن بزرگوار، همراه با شرح مختصرى از زندگى آنان با استناد به منابع، به ترتيب الفبايى بيان شده است.
 
  
كتاب حاضر، اثرى روايى است كه در آن، احاديث به‌صورت مستند و با ذكر منبع - البته بدون شرح و تحليل - ذكر شده است.
+
|موضوع= زندگینامه و احادیث حضرت فاطمه
  
هرچند متأسفانه نويسنده، توضيحات كافى در مورد مشخصات نگارش اثر خودش را ذكر نكرده، ولى همين مقدار را يادآور شده كه نگارش اين كتاب را در تاريخ يك‌شنبه 27 رجب 1412ق، در شهر تهران به پايان رسانده است.
+
|زبان= عربی
  
خطبه فدكيه حضرت فاطمه(س)، از مهم‌ترين مطالبى است كه نويسنده در اين اثر نقل كرده است.
+
|تعداد جلد= ۱
  
== ساختار ==
+
|عنوان افزوده1=  
  
 +
|افزوده1=
  
اين اثر از مقدمه نويسنده و سه بخش به ترتيب ذيل تشكيل شده است:
+
|عنوان افزوده2=
  
#زندگى و ويژگى و فضيلت‌هاى حضرت فاطمه(س) و اتفاقاتى كه بعد از رحلت حضرت رسول اكرم(ص) رخ داد (شامل: ولادت، هجرت، اسماء و القاب، سيره و اخلاق، عبادت، ازدواج، حضور در مباهله و...)؛
+
|افزوده2=
#روايات و احتجاج‌هاى آن حضرت در باره اصول و احكام و سنن (شامل: علم، امام، فضيلت اهل‌بيت(ع)، غيبت، فضيلت شيعه، قرآن، دعا و حرز، احتجاج در باره امامت و...)؛
 
#روايت‌كنندگان از آن حضرت و شرح حال مختصر آنان.
 
  
== گزارش محتوا ==
+
|لینک=
  
 +
}}
  
در باره روش و محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:
+
==محتوای کتاب ==
#نويسنده در مقدمه‌اش كه هيچ عنوانى ندارد و زمان و مكان و ساير مشخصات نگارش آن را هم مشخص نكرده و به همين جهت، ناتمام است، يادآور شده است كه اثر حاضر بر اساس منابع معتبر آماده شده است و همانند ساير جلدهاى مجموعه «مسانيد اهل‌البيت(ع)» مشتمل بر سه بخش است: الف)- زندگى و فضائل؛ ب)- احاديث واردشده از ايشان در مورد اصول و احكام و سنن؛ ج)- معجم راويان ايشان و ذكر مختصرى از شرح حال آنان<ref>مُسنَد فاطمة الزهراء(ع)، ص 5 - 6</ref>همچنين با تأسف، نويسنده، هدف و روش و مخاطبانش را در اين اثر مشخص نكرده است.
 
#نويسنده در اين اثر، روايات مرتبط با حضرت فاطمه(س) را به‌صورت مستند و با ذكر منبع و البته بدون هيچ شرح و توضيحى آورده است؛ جز در يك مورد كه با تعبير «قال العطاردي»، به بيان اختلاف در نقل روايت پرداخته و افزون بر روايت [[سلیم بن قیس هلالی|سليم بن قيس]]، روايت «إرشاد القلوب» ديلمى را نيز همراه با ذكر اضافاتش آورده است<ref>همان، ص 116</ref>
 
#يكى از روايات جالب در اين كتاب، روايتى طولانى است كه سلمان از حضرت فاطمه(س) نقل كرده است و بنا بر آن، حضرت فاطمه(س) دعايى را كه از پيامبر اكرم(ص) آموخته و معروف به دعاى نور (بسم الله الرّحمن الرّحيم، بسم الله النور، بسم الله نور النور، بسم الله نور على نور...) است، به سلمان ياد داده است. حضرت فاطمه(س) به سلمان تأكيد كرده است كه: «من اين دعا را هر صبح و شام مى‌خوانم» و افزوده است: «إن سرّك أن لا يمسّك أذى الحمى ما عشت في دار الدنيا، فواظب عليه» (شما هم اگر مى‌خواهى تا زمانى كه در اين دنيا هستى گرفتار تب نشوى، بر خواندن اين دعا مداومت كن). سلمان افزوده است كه من اين دعا را آموختم و به بيش از هزار نفر از اهالى مكه و مدينه كه گرفتار تب بودند، ياد دادم و به اذن الهى حالشان خوب شد<ref>همان، ص 534 - 537</ref>
 
#نويسنده در باب دعا، روايتى نيز از ابوهريره آورده<ref>همان، ص 547 - 548</ref>و او را جزو راويان از حضرت فاطمه(س) شمرده است<ref>همان، ص 591 - 592</ref>
 
#نويسنده، خطبه معروف فدكيه را در كتاب حاضر تحت عنوان احتجاج حضرت فاطمه(س) بر قوم به‌صورت دو روايت و نيز گفتار و رفتار خليفه را در اين زمينه آورده و همچنين خشم و غضب حضرت فاطمه(س) نسبت به وى را بيان كرده است<ref>همان، ص 557 - 577</ref>
 
#نويسنده، اسامى 29 نفر از راويان حضرت فاطمه(س) را آورده است. برخى از اين راويان عبارتند از حضرت [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]]، حضرت امام حسن مجتبى(ع)، حضرت امام حسين(ع)، حضرت امام زين‌العابدين(س)، ام‌كلثوم(س)، زينب(س) و...<ref>همان، ص 590 - 602</ref>همچنين نويسنده، شرح حال مختصرى براى راويان حضرت فاطمه(س) نوشته است كه يا بدون ذكر منبع است<ref>مثلاً ر. ك.: همان، ص 598 - 599</ref>و يا به سبك قديم، فقط به نام نويسنده و كتابش اكتفا شده است، مثل «و ذكره [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] في [[تهذيب التهذيب]]» و مشخصات و شماره جلد و صفحه مورد نظر به‌صورت دقيق نيامده است<ref>ر. ك.: همان، ص 602</ref>
 
  
== وضعيت كتاب ==
+
کتاب «مسند فاطمة الزهراء عليها السلام» از مقدمه نویسنده و سه بخش به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
  
 +
*زندگى و ویژگى و فضیلت‌هاى [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه]](س) و اتفاقاتى که بعد از رحلت [[پیامبر اسلام|حضرت رسول اکرم]](ص) رخ داد (شامل: ولادت، هجرت، اسماء و القاب، سیره و اخلاق، عبادت، ازدواج، حضور در [[مباهله پیامبر اسلام با مسیحیان نجران|مباهله]] و...)؛
 +
*روایات و احتجاج‌هاى آن حضرت در باره اصول و احکام و سنن (شامل: علم، امام، فضیلت [[اهل البیت|اهل‌بیت]](ع)، غیبت، فضیلت [[شیعه|شیعه]]، [[قرآن]]، [[دعا]] و حرز، احتجاج در باره [[امامت]] و...)؛
 +
*روایت‌کنندگان از آن حضرت و شرح حال مختصر آنان.
  
نويسنده در پايان، فهرست منابع كتاب را با ذكر مشخصات كتاب‌شناختى آورده است<ref>ر. ك.: همان، ص 609 - 612</ref>هرچند با تأسف در موارد بسيارى، اطلاعات كتاب‌شناختى به‌صورت كامل نيامده و به ذكر نام كتاب يا نام كتاب و مؤلف و يا نام كتاب و محل چاپ اكتفا شده است<ref>به‌عنوان مثال ر. ك.: همان، ص 609 - 610، منبع‌هاى شماره 9، 11، 21، 23، 34، 35 و...</ref>
+
نویسنده در مقدمه‌اش یادآور شده است که اثر حاضر بر اساس منابع معتبر آماده شده است. وی در این اثر، روایات مرتبط با حضرت فاطمه(س) را به‌صورت مستند و با ذکر منبع و البته بدون هیچ شرح و توضیحى آورده است؛ جز در یک مورد که با تعبیر «قال العطاردی»، به بیان اختلاف در نقل روایت پرداخته و افزون بر روایت [[سلیم بن قیس هلالی|سلیم بن قیس]]، روایت «[[ارشاد القلوب (کتاب)|إرشاد القلوب]]» دیلمى را نیز همراه با ذکر اضافاتش آورده است.
  
فهرستى از آثار منتشرشده نويسنده محترم نيز در پايان كتاب آمده است<ref>همان، ص 613 - 615</ref>
+
یکى از روایات جالب در این کتاب، روایتى طولانى است که [[سلمان فارسی|سلمان]] از حضرت فاطمه(س) نقل کرده و بنا بر آن، حضرت فاطمه(س) دعایى را که از [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]](ص) آموخته و معروف به «[[دعای نور/متن دعا|دعاى نور]]» (بسم الله الرّحمن الرّحیم، بسم الله النور، بسم الله نور النور، بسم الله نور على نور...) است، به سلمان یاد داده است. حضرت فاطمه(س) به سلمان تأکید کرده است که: «من این دعا را هر صبح و شام مى‌خوانم» و افزوده است: «إن سرّک أن لا یمسّک أذى الحمى ما عشت فی دار الدنیا، فواظب علیه» ( اگر مى‌خواهى تا زمانى که در این دنیا هستى گرفتار تب نشوى، بر خواندن این دعا مداومت کن). سلمان می گوید من این دعا را آموختم و به بیش از هزار نفر از اهالى [[مکه]] و [[مدینه|مدینه]] که گرفتار تب بودند، یاد دادم و به اذن الهى حالشان خوب شد.
  
==پانويس ==
+
مؤلف، [[خطبه فدکیه]] را در کتاب حاضر تحت عنوان احتجاج حضرت فاطمه(س) بر قوم به‌صورت دو روایت و نیز گفتار و رفتار خلیفه ([[ابوبکر]]) را در این زمینه آورده و همچنین خشم و غضب حضرت فاطمه(س) نسبت به وى را بیان کرده است.
<references />
 
== منابع مقاله ==
 
  
مقدمه و متن كتاب.
+
نویسنده، اسامى ۲۹ نفر از راویان حضرت فاطمه(س) را به ترتیب الفبایى آورده است. برخى از این راویان عبارتند از [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین على]](ع)، [[امام حسن علیه السلام|امام حسن]](ع)، [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]](ع)، [[امام سجاد علیه السلام|امام زین‌العابدین]](ع)، [[حضرت زینب سلام الله علیها|زینب]](س)، [[ام کلثوم دختر علی بن ابی طالب|ام‌کلثوم]](س)، [[ابوهریره]] و... . همچنین نویسنده، شرح حال مختصرى براى راویان حضرت فاطمه(س) نوشته است که یا بدون ذکر منبع بوده و یا به سبک قدیم، فقط به نام نویسنده و کتابش اکتفا شده، مثل «و ذکره [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] فی تهذیب التهذیب» و مشخصات و شماره جلد و صفحه مورد نظر به‌صورت دقیق نیامده است.
  
 
+
==منابع==
== منبع ==
+
*[[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الاحادیث]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
ویکی نور
+
[[رده:حضرت فاطمه سلام الله علیها]][[رده:کتابهای با موضوع حضرت فاطمه علیهاالسلام]][[رده:منابع حدیثی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۹

«مُسنَد فاطمة الزهراء (عليهاالسلام)» تألیف عزیزالله عطاردى (م، ۱۳۹۳ ش)، کتابی است شامل گزیده‌اى از زندگى و سخنان و فضایل حضرت فاطمه (عليهاالسلام) و فهرستى از راویان حدیث از آن بزرگوار. کتاب حاضر، اثرى روایى است که در آن، احادیث به‌صورت مستند و بر اساس منابع معتبر ذکر شده است.

Ketab405.jpg
نویسنده عزیزالله عطاردی
موضوع زندگینامه و احادیث حضرت فاطمه
زبان عربی
تعداد جلد ۱

محتوای کتاب

کتاب «مسند فاطمة الزهراء عليها السلام» از مقدمه نویسنده و سه بخش به ترتیب ذیل تشکیل شده است:

  • زندگى و ویژگى و فضیلت‌هاى حضرت فاطمه(س) و اتفاقاتى که بعد از رحلت حضرت رسول اکرم(ص) رخ داد (شامل: ولادت، هجرت، اسماء و القاب، سیره و اخلاق، عبادت، ازدواج، حضور در مباهله و...)؛
  • روایات و احتجاج‌هاى آن حضرت در باره اصول و احکام و سنن (شامل: علم، امام، فضیلت اهل‌بیت(ع)، غیبت، فضیلت شیعه، قرآن، دعا و حرز، احتجاج در باره امامت و...)؛
  • روایت‌کنندگان از آن حضرت و شرح حال مختصر آنان.

نویسنده در مقدمه‌اش یادآور شده است که اثر حاضر بر اساس منابع معتبر آماده شده است. وی در این اثر، روایات مرتبط با حضرت فاطمه(س) را به‌صورت مستند و با ذکر منبع و البته بدون هیچ شرح و توضیحى آورده است؛ جز در یک مورد که با تعبیر «قال العطاردی»، به بیان اختلاف در نقل روایت پرداخته و افزون بر روایت سلیم بن قیس، روایت «إرشاد القلوب» دیلمى را نیز همراه با ذکر اضافاتش آورده است.

یکى از روایات جالب در این کتاب، روایتى طولانى است که سلمان از حضرت فاطمه(س) نقل کرده و بنا بر آن، حضرت فاطمه(س) دعایى را که از پیامبر اکرم(ص) آموخته و معروف به «دعاى نور» (بسم الله الرّحمن الرّحیم، بسم الله النور، بسم الله نور النور، بسم الله نور على نور...) است، به سلمان یاد داده است. حضرت فاطمه(س) به سلمان تأکید کرده است که: «من این دعا را هر صبح و شام مى‌خوانم» و افزوده است: «إن سرّک أن لا یمسّک أذى الحمى ما عشت فی دار الدنیا، فواظب علیه» ( اگر مى‌خواهى تا زمانى که در این دنیا هستى گرفتار تب نشوى، بر خواندن این دعا مداومت کن). سلمان می گوید من این دعا را آموختم و به بیش از هزار نفر از اهالى مکه و مدینه که گرفتار تب بودند، یاد دادم و به اذن الهى حالشان خوب شد.

مؤلف، خطبه فدکیه را در کتاب حاضر تحت عنوان احتجاج حضرت فاطمه(س) بر قوم به‌صورت دو روایت و نیز گفتار و رفتار خلیفه (ابوبکر) را در این زمینه آورده و همچنین خشم و غضب حضرت فاطمه(س) نسبت به وى را بیان کرده است.

نویسنده، اسامى ۲۹ نفر از راویان حضرت فاطمه(س) را به ترتیب الفبایى آورده است. برخى از این راویان عبارتند از امیرالمؤمنین على(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، امام زین‌العابدین(ع)، زینب(س)، ام‌کلثوم(س)، ابوهریره و... . همچنین نویسنده، شرح حال مختصرى براى راویان حضرت فاطمه(س) نوشته است که یا بدون ذکر منبع بوده و یا به سبک قدیم، فقط به نام نویسنده و کتابش اکتفا شده، مثل «و ذکره ابن حجر فی تهذیب التهذیب» و مشخصات و شماره جلد و صفحه مورد نظر به‌صورت دقیق نیامده است.

منابع