دلائل النبوة (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «بندانگشتی|دلائل النبوة '''دلائل النبوة'''، تألیف ابونعيم اصف...» ایجاد کرد)
 
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Ketab260.jpg|بندانگشتی|دلائل النبوة]]
+
[[پرونده:Ketab260.jpg|240px|بندانگشتی|دلائل النبوة (ابونعیم اصفهانی)]]
  
'''دلائل النبوة'''، تألیف ابونعيم اصفهانى که به درخواست جمعى از طالبان علم گردآورى كرده است و مجموعۀ احاديث و روايت مربوط به پيامبر(ص)، دلائل صدق نبوت و معجزات آن حضرت است.
+
'''«دلائل النبوة»'''، تألیف [[ابونعیم اصفهانی]] (م، ۴۳۰ ق)، مشتمل بر مجموعۀ [[حدیث|احادیث]] مربوط به [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]](صلی الله علیه وآله) و دلائل صدق [[نبوت]] و [[معجزات]] آن حضرت است. این کتاب یکى از منابع مهم و قدیمى بحث نبوت است، به طورى که نویسندگانى که به این موضوع پرداخته‌اند، این کتاب را یکى از منابع خود قرار داده‌اند.
+
==محتوای کتاب==
این کتاب يكى از منابع مهم و قديمى بحث نبوت است. به طورى كه نويسندگانى كه به اين موضوع پرداخته‌اند، اين كتاب را يكى از منابع خود قرار داده‌اند.
 
  
==ساختار و گزارش محتوا ==
+
«دلائل النبوة» که به درخواست جمعى از طالبان علم گردآورى شده است، شامل ۵۶۶ [[حدیث]] در قالب ۳۱ فصل می باشد، از جمله:
  
 +
#فضائل [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]](صلی الله علیه وآله) در [[قرآن]].
 +
#فضائل پیامبر از جهت طیب مولد و نسب.
 +
#فضائل پیامبر از جهت اسماء.
 +
#علت فضیلت پیامبر و امتش بر سایر امتها.
 +
#مطالب انبیاء و علماء قبل از پیامبر در مورد ایشان.
 +
#پیش‌بینى‌هاى منجمین دربارۀ ظهور [[خاتم الأنبیاء|خاتم الانبیاء]].
 +
#حکایات [[جن|اجنه]] و بتها در رابطه با [[نبوت]] پیامبر.
 +
#بیان ازدواج [[آمنه|آمنه بنت وهب]] مادر پیامبر.
 +
#وقایع مربوط به ولادت ایشان و نشانه‌هایى که گواه نبوت ایشان است.
 +
#اخبارى که پیامبر پیشگویى کرده و در زمان خود ایشان یا بعد از رحلتشان اتفاق افتاده است.
 +
#آیات و نشانه‌هاى دال بر نبوت که از [[صحابی|صحابه]] نقل شده است.
 +
#[[معجزه|معجزات]] حضرت در زمان وفاتش.
 +
#امور خارق العاده‌اى که بعد از وفات از اصحاب دیده شده است.
 +
#مقایسۀ فضائل پیامبر و دیگر انبیاء.
 +
#اخلاق، صفات و احوال پیامبر.
  
دلائل النبوة از سى و يك فصل تشكيل يافته است كه به اين شرح آمده‌اند:
+
==ویژگى‌های کتاب==
  
#فضائل پيامبر اكرم(ص) در قرآن.
+
*این کتاب که صرفا به بیان ادلۀ نقلى پرداخته و روایات مربوط به نبوت را گردآورى کرده، در اصل حجیم بوده است، به گونه‌اى که [[سیوطى]] در خصائص کبرى، [[ابن حجرعسقلانی|ابن حجر]] در فتح البارى و... روایاتى را از دلائل النبوة نقل مى‌کنند که در نسخه‌هاى فعلى موجود نیست. بعضى معتقدند، کتاب توسط مؤلف یا شخص دیگرى مختصر شده و عده‌اى گذر زمان را علت مى‌دانند.
#فضائل پيامبر از جهت طيب مولد و نسب.
+
*با وجود این که کتاب مجموعه‌اى روایى است؛ اما مؤلف در مقدمه از نفس انسان، نبوت و خصائص نبوت سخن گفته است. او فضائل را به فضیلت نوعیه، فضیلت اکرامیه، امداد الهى براى هدایت و حفظ وصیت از رذائل تقسیم کرده و قائل است همۀ این‌ها موهبت الهى است و هیچ یک اکتسابى نیستند.
#فضائل پيامبر از جهت اسماء.
+
*یکى از اشکالات جدّى این اثر این است که [[حدیث جعلی|روایات جعلى]] را آورده، بدون این که به آنها اشاره کند. [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]] در میزان الاعتدال مى‌گوید «لا اعلم ذنباً اکبر من روایته الموضوعات ساکتاً عنه».
#علت فضيلت پيامبر و امتش بر ساير امتها.
 
#مطالب انبياء و علماء قبل از پيامبر در مورد ايشان.
 
#پيش‌بينى‌هاى منجمين دربارۀ ظهور خاتم الانبياء.
 
#حكايات اجندوبتها در رابطه با نبوت پيامبر.
 
#بيان ازدواج آمنه بنت وهب مادر پيامبر.
 
#وقايع مربوط به ولادت ايشان و نشانه‌هايى كه گواه نبوت ايشان است.
 
......
 
 
 
26-اخبارهايى كه پيامبر پيشگويى كرده و در زمان خود ايشان يا بعد از رحلتشان اتفاق افتاده است.
 
 
 
27-آيات و نشانه‌هاى دال بر نبوت كه از صحابه نقل شده است.
 
 
 
28-معجزات حضرت در زمان وفاتش.
 
 
 
29-امور خارق العاده‌اى كه بعد از وفات از اصحاب ديده شده است.
 
 
 
30-مقايسۀ فضائل پيامبر و ديگر انبياء.
 
 
 
31-اخلاق، صفات و احوال پيامبر.
 
 
 
اين كتاب كه صرفا به بيان ادلۀ نقلى پرداخته و روايات مربوط به نبوت را گردآورى كرده، در اصل حجيم بوده است، به گونه‌اى كه [[سيوطى]] در خصائص كبرى، ابن حجر در فتح البارى و... رواياتى را از دلائل النبوة نقل مى‌كنند كه در نسخه‌هاى فعلى موجود نيست. بعضى معتقدند، كتاب توسط مؤلف يا شخص ديگرى مختصر شده و عده‌اى گذر زمان را علت مى‌دانند.
 
 
 
==ويژگى‌ها و معايب كتاب==
 
 
 
 
 
#با وجود اين كه كتاب مجموعه‌اى روايى است؛ اما مؤلف در مقدمه از نفس انسان، نبوت و خصائص نبوت سخن گفته است. او فضائل را به فضيلت نوعيه، فضيلت اكراميه، امداد الهى براى هدايت و حفظ وصيت از رذائل تقسيم كرده و قائل است همۀ اين‌ها موهبت الهى است و هيچ يك اكتسابى نيستند.
 
#يكى از اشكالات جدّى اين اثر اين است كه روايات موضوع و جعلى را آورده، بدون اين كه به آنها اشاره كند.
 
[[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانى]] در ميزان الاعتدال مى‌گويد «لا اعلم دنبا اكبر من روايته الموضوعات ساكتا عنه».
 
  
 
==نسخه شناسى==
 
==نسخه شناسى==
  
 +
نسخه ای توسط موسسۀ دائرة المعارف حیدرآباد دکن هند براى اولین بار در سال ۱۳۲۰ق و براى بار دوم با حواشى و تعلیقات سال ۱۳۶۹ق به چاپ رسید.
  
- توسط موسسۀ دائرة المعارف حيدرآباد دكن هند براى اولين بار سال 1320ق و براى بار دوم با حواشى و تعليقات سال 1369ق به چاپ رسيد.
+
نسخۀ دیگر این کتاب در سال ۱۴۱۲ق در بیروت با تصحیح و تحقیق محمد رواس قلعه‌جى و عبدالبر عباس توسط دار النفائس منتشر شد. این نسخه علاوه بر مقدمه شامل فهرست احادیث، داستان‌ها، روات احادیث و اخبار مکان‌ها، موضوعات و فهرست تحلیلى دلائل نبوت است.
 
 
- نسخۀ موجود در برنامه: اين نسخه كه علاوه بر مقدمه شامل فهرست احاديث، داستان‌ها، روات احاديث و اخبار مكان‌ها، موضوعات و فهرست تحليلى دلائل نبوت است، در سال 1412ق در بيروت با تصحيح و تحقيق محمد رواس قلعه‌جى و عبدالبر عباس توسط دار النفائس منتشر شد.
 
  
 +
==منابع==
  
==منبع ==
+
* ویکی نور
ویکی نور
+
[[رده:منابع با موضوع پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۳۹

دلائل النبوة (ابونعیم اصفهانی)

«دلائل النبوة»، تألیف ابونعیم اصفهانی (م، ۴۳۰ ق)، مشتمل بر مجموعۀ احادیث مربوط به پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و دلائل صدق نبوت و معجزات آن حضرت است. این کتاب یکى از منابع مهم و قدیمى بحث نبوت است، به طورى که نویسندگانى که به این موضوع پرداخته‌اند، این کتاب را یکى از منابع خود قرار داده‌اند.

محتوای کتاب

«دلائل النبوة» که به درخواست جمعى از طالبان علم گردآورى شده است، شامل ۵۶۶ حدیث در قالب ۳۱ فصل می باشد، از جمله:

  1. فضائل پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) در قرآن.
  2. فضائل پیامبر از جهت طیب مولد و نسب.
  3. فضائل پیامبر از جهت اسماء.
  4. علت فضیلت پیامبر و امتش بر سایر امتها.
  5. مطالب انبیاء و علماء قبل از پیامبر در مورد ایشان.
  6. پیش‌بینى‌هاى منجمین دربارۀ ظهور خاتم الانبیاء.
  7. حکایات اجنه و بتها در رابطه با نبوت پیامبر.
  8. بیان ازدواج آمنه بنت وهب مادر پیامبر.
  9. وقایع مربوط به ولادت ایشان و نشانه‌هایى که گواه نبوت ایشان است.
  10. اخبارى که پیامبر پیشگویى کرده و در زمان خود ایشان یا بعد از رحلتشان اتفاق افتاده است.
  11. آیات و نشانه‌هاى دال بر نبوت که از صحابه نقل شده است.
  12. معجزات حضرت در زمان وفاتش.
  13. امور خارق العاده‌اى که بعد از وفات از اصحاب دیده شده است.
  14. مقایسۀ فضائل پیامبر و دیگر انبیاء.
  15. اخلاق، صفات و احوال پیامبر.

ویژگى‌های کتاب

  • این کتاب که صرفا به بیان ادلۀ نقلى پرداخته و روایات مربوط به نبوت را گردآورى کرده، در اصل حجیم بوده است، به گونه‌اى که سیوطى در خصائص کبرى، ابن حجر در فتح البارى و... روایاتى را از دلائل النبوة نقل مى‌کنند که در نسخه‌هاى فعلى موجود نیست. بعضى معتقدند، کتاب توسط مؤلف یا شخص دیگرى مختصر شده و عده‌اى گذر زمان را علت مى‌دانند.
  • با وجود این که کتاب مجموعه‌اى روایى است؛ اما مؤلف در مقدمه از نفس انسان، نبوت و خصائص نبوت سخن گفته است. او فضائل را به فضیلت نوعیه، فضیلت اکرامیه، امداد الهى براى هدایت و حفظ وصیت از رذائل تقسیم کرده و قائل است همۀ این‌ها موهبت الهى است و هیچ یک اکتسابى نیستند.
  • یکى از اشکالات جدّى این اثر این است که روایات جعلى را آورده، بدون این که به آنها اشاره کند. ابن حجر عسقلانى در میزان الاعتدال مى‌گوید «لا اعلم ذنباً اکبر من روایته الموضوعات ساکتاً عنه».

نسخه شناسى

نسخه ای توسط موسسۀ دائرة المعارف حیدرآباد دکن هند براى اولین بار در سال ۱۳۲۰ق و براى بار دوم با حواشى و تعلیقات سال ۱۳۶۹ق به چاپ رسید.

نسخۀ دیگر این کتاب در سال ۱۴۱۲ق در بیروت با تصحیح و تحقیق محمد رواس قلعه‌جى و عبدالبر عباس توسط دار النفائس منتشر شد. این نسخه علاوه بر مقدمه شامل فهرست احادیث، داستان‌ها، روات احادیث و اخبار مکان‌ها، موضوعات و فهرست تحلیلى دلائل نبوت است.

منابع

  • ویکی نور